♦️علم و دین از نظر آیت الله سبحانی♦️ 🔹برخى از مادى‌گراها در غرب که عمر خود را در آزمایشگاه‌ها در راه کشف قوانین و اسرار طبیعت صرف مى‌کنند و هدفى جز کشف قوانین و نوامیس «لا یتخلّف» طبیعت ندارند، در اعماق دل، الهى هستند، اگرچه در ظاهر به مادى‌گرى تظاهر مى‌نمایند. آیه الله جعفر سبحانی بخش چهارم ▫️به گزارش شبکه اجتهاد، دکتر مهدی گلشنی، استاد دانشگاه صنعتی شریف پرسش‌هایی پیرامون «علم و دین» مطرح کرده و از دانشمندان الهیدان در کشورهای مختلف خواستار جواب شده‌ است. ▫️ این سؤالات همچنین برای چهار حکیم مسلمان معاصر، حضرات آیات جوادی آملی، حسن‌زاده آملی، سبحانی و مصباح یزدی هم ارسال شده است؛ آیت‌الله جعفر سبحانی ضمن تقدیر از این شخصیت علمی، به پرسش‌های ایشان پاسخ داده که متن پرسش‌و پاسخ‌های آیت‌الله سبحانی به شرح زیر است: ب) فروریختن بسیارى از فرضیه‌هاى علمى 🔸نظریۀ «بطلمیوس» در تفسیر کیفیت آفرینش آسمان و زمین، قریب هزار و پانصد سال تمام قدرت خود را حفظ کرد و افکار دانشمندان یونانى، به‌سان کتاب مقدس، در مراکز علمى تدریس مى‌شد و آن‌چنان در قلوب دانشمندان نفوذ کرده بود که برخى از مفسران اسلامى نیز روى ایمان به اصالت و استوارى این نظریه، بسیارى از آیات و روایات را تأویل و توجیه مى‌کردند. 🔸 ولى از آغاز نهصت علمى در اروپا که اساس آن به وسیله چهار دانشمند معروف فروریخت، گروهى که نظریۀ بطلمیوس را یک نظریه دینى و وحیانى تلقى کرده بودند، شعار تعارض را سر دادند. البته این دو عامل به‌عنوان نمونه بازگو شد و عوامل دیگر نیز در ایجاد فاصله مؤثر بودند که فعلا فرصت بازگویى آن‌ها نیست. ▫️نقش دین در توسعه علم در غرب چه بوده است؟ 🔸پاسخ: درباره پیدایش جهان طبیعت دو نظریه مطرح است. حال باید دید کدام یک از این دو به گسترش علم مى‌تواند کمک کند. 1⃣ نظریۀ نخست: جهان ماده و عالم طبیعت در پرتو ارادۀ موجودی دانا و توانا پدید آمده و بر اساس یک رشته سنن و رموز به حیات خود ادامه مى‌دهد و دست کاوشگر مى‌تواند از بخشى از این قوانین پرده بردارد. همچنین در خلقت جهان هدف و غرض در کار است، چنان که خداوند در قرآن مى‌فرماید: «أفحسبتُم أنّما خلقناکُم عبثا و أنّکُم الینا لا تُرجعون (مؤمنون: ۱۱۵): آیا گمان کردید شما را بیهوده آفریده‌ایم و به سوى ما بازگردانده نمى‌شوید؟» 2⃣ نظریۀ دوم: سرآغاز جهان طبیعت و همچنین سرانجام آن، در ابهام و تاریکى فرو رفته است و ریشۀ هستى (حدوث و پیدایش آن) کاملاً مبهم است و همچنین سرانجام آن به سان سرآغازش است. جهان طبیعت به سان کتاب خطى است که از آغاز و پایان آن برگ‌هایى افتاده و سرانجام در ابهام فرو رفته است و از نظر مؤلف قابل شناسایى نیست. 🔸اکنون این سؤال مطرح مى‌شود که: کدام یک از این دو نظریه، حس کاوشگر را تحریک مى‌کند تا خواب و خوراک را بر خود تحریم کند و شبانه روز به کاوش بپردازد؟ به طور مسلم نظریۀ نخست؛ زیرا کاشفان و مخترعان پیش از هر نوع بحث و بررسى اذعان دارند که موجود طبیعى داراى رموز و نظام است و مى‌توان با صبر و حوصله بر آن دست یافت، در حالى که در مورد نظریۀ مقابل چنین ادعایى در کار نیست. 🔸اکنون ما کاری نداریم که کدام یک از دو نظریه درست است و کدام یک از دو گروه صحیح فکر مى‌کنند. آنچه الان براى ما مطرح است، این است که ببینیم کدام یک از این دو فکر، حس کنجکاوى ما را براى کشف رازها و اسرار طبیعت تحریک مى‌نماید؟ این فکر که در خلقت جهان، فکر و عقل دخالت داشته و عالم طبیعت از روى نقشه و اندازه‌گیرى آفریده شده است، یا این فکر که جهان معلول تصادف اتم‌هاى بى‌شمار مى‌باشد و عقل و فکرى در خلقت آن دخالت نداشته و کوچکترین پیش‌بینى و اندازه‌گیرى در پدید آمدن آن به کار نرفته است و اگر هم نظمى در آن پیدا شود، از روى تصادف است؟ 🔸ناگفته پیداست که تنها فکر نخست است که مى‌تواند به تلاش و تحرک در راه کشف اسرار و قوانین طبیعت کمک کند؛ زیرا تا فرد کاشف در اعماق دل معتقد نباشد که سازمان هستى روى نظم و نقشه و بر اساس یک سلسله علل و معالیل و قوانین منظم آفریده شده است، هرگز رنج تحقیق و مطالعه را بر خود هموار نمى‌سازد. این عقیده فقط در سایه ایمان به خدا به وجود مى‌آید، در حالى که طرز تفکر مادى فاقد این خصیصه است. ادامه دارد ... https://b2n.ir/t04094 ♦️گفتمان تمدنی سربازان ولایت خلیج همیشه فارس♦️ @OlomEnsaniEslami

▫️فایل صوتی کامل دوّمین جلسه از سلسله نشست‌های مجازی «نظام فکری اندیشمندان انقلاب اسلامی» 🔹با عنوان « نظریه‌ی اجتماعیِ امامَین انقلاب » با ارائه حجّت‌الاسلام و المسلمین امین اسدپور 🔸دوشنبه، چهارم اسفند ۱۳۹۹ ♦️گفتمان تمدنی سربازان ولایت خلیج همیشه فارس♦️ @OlomEnsaniEslami

💫 فایلهای صوتی جلسه هیجدهم درس‌گفتار « علم دینی » حجت الاسلام دکتر احمد حسین شریفی با موضوع « بررسی دیدگاه محمد مجتهد شبستری » ▫️این درس گفتار توسط ایشان در بنیاد فقهی مدیریت اسلامی در تابستان سال ۹۹ در بین طلاب این بنیاد ایراد شده است. ♦️گفتمان تمدنی سربازان ولایت خلیج همیشه فارس♦️ @OlomEnsaniEslami

♦️علم و دین از نظر آیت الله سبحانی♦️ 🔹برخى از مادى‌گراها در غرب که عمر خود را در آزمایشگاه‌ها در راه کشف قوانین و اسرار طبیعت صرف مى‌کنند و هدفى جز کشف قوانین و نوامیس «لا یتخلّف» طبیعت ندارند، در اعماق دل، الهى هستند، اگرچه در ظاهر به مادى‌گرى تظاهر مى‌نمایند. 🔹تمامی عالمان اولیه، نظیر نیوتن، به طریقی متدین بودند. آن‌ها علمشان را وسیلۀ کشف آثار صنع الهی در جهان می‌دانستند. چیزی را که ما اکنون قوانین فیزیک می‌نامیم، آن‌ها به تعبیری خلقت انتزاعی خداوند ـ افکار در ذهن خداوند ـ تلقی می‌کردند. آیه الله جعفر سبحانی بخش پنجم ▫️به گزارش شبکه اجتهاد، دکتر مهدی گلشنی، استاد دانشگاه صنعتی شریف پرسش‌هایی پیرامون «علم و دین» مطرح کرده و از دانشمندان الهیدان در کشورهای مختلف خواستار جواب شده‌ است. ▫️ این سؤالات همچنین برای چهار حکیم مسلمان معاصر، حضرات آیات جوادی آملی، حسن‌زاده آملی، سبحانی و مصباح یزدی هم ارسال شده است؛ آیت‌الله جعفر سبحانی ضمن تقدیر از این شخصیت علمی، به پرسش‌های ایشان پاسخ داده که متن پرسش‌و پاسخ‌های آیت‌الله سبحانی به شرح زیر است: ▫️نظر انیشتین درباره مذهب 🔸لذا مى‌توان گفت برخى از مادى‌گراها در غرب که عمر خود را در آزمایشگاه‌ها در راه کشف قوانین و اسرار طبیعت صرف مى‌کنند و هدفى جز کشف قوانین و نوامیس «لا یتخلّف» طبیعت ندارند، در اعماق دل، الهى هستند، اگرچه در ظاهر به مادى‌گرى تظاهر مى‌نمایند. 🔸 بر اساس این بیان روشن مى‌گردد که چرا اینشتین، «مذهب» را عامل پیدایش علوم و فرضیه‌ها مى‌داند و مى‌گوید: «من بر آنم که احساس دینی کیهانی قوی‌ترین و اصیل‌ترین محرک برای تحقیقات علمی است.» 🔸اینشتین همچنین ایدۀ قابل درک بودن طبیعت را مأخوذ از حوزۀ دین می‌داند: «به این [یعنی حوزۀ دین] همچنین ایمان به امکان اینکه نظم‌های ساری در جهان وجود… برای عقل قابل درک‌اند تعلق دارد. من نمی‌توانم هیچ دانشمند واقعی را بدون آن ایمان عمیق تصور کنم. 🔸وضعیت را می‌توان به وسیلۀ یک تصویر بیان کرد: علم بدون دین لنگ است؛ دین بدون علم کور است.» آری، چه الزامى و اعتقادى در بارۀ نظم جهان هستى و چه اشتیاقى «کُپلر» و «نیوتن» را نیرو و توان مى‌بخشید که سال‌ها در تنهایى و سکوت محض، براى توضیح دادن و از پیچیدگى درآوردن نیروى جاذبه و نظام فلکى، رنج ببرند؟ 🔸به نظر ما این ادیان توحیدی بودند که سبب اصلی تکون علم جدید شدند. به قول پُل دیویس، فیزیکدان برجستۀ معاصر: «این به علت هیجان ناشی از تلفیق فلسفۀ یونانی و فکر یهودی ـ مسیحی ـ اسلامی بود که با تأکیدش روی عقلانیت طبیعت و اصول ریاضی و …، علم جدید به وجود آمد. 🔸تمامی عالمان اولیه، نظیر نیوتن، به طریقی متدین بودند. آن‌ها علمشان را وسیلۀ کشف آثار صنع الهی در جهان می‌دانستند. چیزی را که ما اکنون قوانین فیزیک می‌نامیم، آن‌ها به تعبیری خلقت انتزاعی خداوند ـ افکار در ذهن خداوند ـ تلقی می‌کردند. بدین ترتیب، آن‌ها فکر می‌کردند که در کار علمی می‌توان نظری به افکار خداوند افکند.» این بیان گسترده به روشنى نشان می‌دهد که خداباورى در گسترش علم در غرب و بلکه در سراسر جهان نقش مؤثرى داشته است. ▫️آیا مى‌توانیم علم دینى داشته باشیم؟ 🔸پاسخ: این سؤال در گرو آن است که کاربرد «علم» در این پرسش روشن شود. اگر مقصود از علم، مطلق دانش‌ها و آگاهى‌ها باشد و حتى محتویات کتب آسمانى و راهنمایى‌هاى آموزگاران معصوم را در بر بگیرد، مى‌توان به تصنیف علوم پرداخت و برخى را دینى دانست؛ ولى در عین حال، این نوع از علوم دینى، کوچکترین اختلافى با علم متداول ندارند و نباید آن را نوعى تقابل با علم تلقى کرد. 🔸از طرف دیگر، اگر مقصود از علم در این پرسشها صرف یافته‌های علوم تجربی یا ابزارهائی باشد که در این علوم به کار می‌روند (نظیر جدول ضرب، یا جداول دیگر حاصل از تجارب)، این علم، دینی و غیر دینی ندارد؛ اما اگر مقصود از علم، نظریه‌های حاصل از تجارب باشد که در آن‌ها بعضی اصول عام به کار رفته‌اند، در این صورت این علم می‌تواند، بسته به آن اصول، دینی یا الحادی یا خنثی باشد. 🔸از طرف دیگر، در کتاب‌هاى آسمانى و سخنان آموزگاران الهى یک رشته حقایق دربارۀ انسان و طبیعت بیان شده که دست دانش آن روز به آن نرسیده بود، ولی تحقیقات تجربی متأخر آن‌ها را نشان داده است (چنان‌که بعضی از دانشمندان مسلمان به آن‌ها اشاره کرده‌اند). در اینجا به دو نمونه اشاره می‌کنیم. ادامه دارد ... https://b2n.ir/t04094 ♦️گفتمان تمدنی سربازان ولایت خلیج همیشه فارس♦️ @OlomEnsaniEslami

▫️فایل صوتی کامل سومین جلسه‌ی آشنایی با نظام فکری اندیشمندان انقلاب اسلامی 🔹با عنوان « نظریه‌ی مدیریّتیِ امامَین انقلاب » حجّت‌الاسلام و المسلمین سیّد صمصام‌الدین قوّامی 🔸سه‌شنبه، پنجم اسفند ۱۳۹۹ ♦️گفتمان تمدنی سربازان ولایت خلیج همیشه فارس♦️ @OlomEnsaniEslami

▫️فایل صوتی کامل جلسه‌ی چهارم آشنایی با نظام فکری اندیشمندان انقلاب اسلامی 🔹با عنوان « نظریه‌ی اقتصادی امامَین انقلاب » حجّت‌الاسلام و المسلمین احمدعلی یوسفی 🔸 شنبه، نهم اسفند ۱۳۹۹ ♦️گفتمان تمدنی سربازان ولایت خلیج همیشه فارس♦️ @OlomEnsaniEslami