♦️علم و دین از نظر علامه حسن زاده آملی♦️ 🔹همه احكام تشريعى مبتنى بر اسباب و علل تكوينى‏‌اند كه در جوامع روايى بدانها راهنمايى شده است؛ و در كتب علماى دين نيز اسرار بسيارى از مسائل كه اكثر آنها صورت استحسانى دارد گفته آمد كه باز براى تحقيق ديگران راه گشايند. 🔹قرآن پايه و قاعده مدينه فاضله انسانى است و نگاهدار حدّ آدمى و موجب سعادت جاويدانى اوست، لذا هيچ‌يك از ارباب حرف و صنايع- و ديگر آحاد بشر مطلقا در هر كار و شغل و هنر و صنعتى- از آن مستغنى نيست. علامه حسن زاده آملی بخش ششم ▫️دکتر مهدی گلشنی، استاد دانشگاه صنعتی شریف پرسش‌هایی پیرامون «علم و دین» مطرح کرده و از دانشمندان الهیدان در کشورهای مختلف خواستار جواب شده‌ است. ▫️ این سؤالات همچنین برای چهار حکیم مسلمان معاصر، حضرات آیات جوادی آملی، حسن‌زاده آملی، سبحانی و مصباح یزدی هم ارسال شده است؛ علامه حسن زاده آملی ضمن تقدیر از این شخصیت علمی، به پرسش‌های ایشان پاسخ داده که متن پاسخ‌های علامه حسن زاده آملی به شرح زیر است: 🔸باز با آن كه پرنده است و گوش او منخفض و به سر او چسبيده بيضه مى‌‏نهد. سلحفات كه چرنده است چون بدين منوال است بيضه مى‏‌نهد. و گوش خفاش‏ چون مرتفع است و به سر او چسبيده نيست بچه مى‏‌آورد». 🔸محض آگاهى عرض مى‌‏شود كه جناب شيخ رئيس ابو على سينا در اول مقاله پنجم حيوان شفاء (ط ۱، رحلى، چاپ سنگى، ص ۴۰۳) فرموده است: «ليس شى‏ء ممّا له رجلان يلد حيوانا إلّا الإنسان وحده» يعنى هيچ جاندار دو پا بچه نمى‌‏آورد مگر انسان فقط. بدين معنى كه حيوانات دو پا به جز انسان هم تخم مى‌‏نهند و تنها انسان است كه بچه مى‏‌آورد. 🔸و دانسته شد كه اين سخن به اطلاق درست نيست زيرا كه خفّاش از جانداران دوپاست و بچه مى‌‏آورد؛ اما آن ضابطه‌‏اى كه از امام معصوم نقل كرده‌‏ايم به تمام و كمال است. به موضوع بحث برمى‏‌گرديم و گوييم: 🔸به عنوان نمونه در بيان سرّى از اسرار تكوينى، مطلب مذكور گفته آمد؛ اكنون در بيان سرّى از اسرار تشريعى باز به عنوان نمونه گوييم : از معصوم (عليه السلام) سؤال شده است هر گاه كسى تخمى در اجمه- يعنى در بيشه- يافته است، و يا تخم پرنده آبى يافته است. و نمى‏‌داند كه تخم حيوان حلال گوشت است تا خوردن آن جايز باشد و يا تخم حيوان حرام گوشت است كه خوردن آن حرام باشد، به چه نشانه داند كه تخم حلال گوشت يا حرام گوشت است؟ 🔸در جواب فرموده است: هر تخمى كه دو طرف آن يكسان است از حرام گوشت است، و اگر مثل تخم مرغ خانگى است كه يكطرف آن پهن است- يعنى مخروطى است- آن تخم حيوان حلال گوشت است. چند روايت در اين موضوع در جزء يازدهم وافى فيض از كافى و تهذيب ذكر شده است (وافى، چاپ رحلى، ج ۳، ص ۱۵). 🔸تخم مار دراز و هر دو طرف آن يكسان است، و تخم باخه گرد است و از همه جانب يكسان است، و هر دو حرام گوشت‌‏اند. و تخم كبك و كبوتر و گنجشك و مرغ خانگى مخروطى است كه يك طرف پهن و جانب ديگر آن كشيده است و اينها حلال گوشت‌‏اند. 🔸پرنده تميزخوار تخم آن به خوبى مخروطى است. و پرنده حلال گوشتى كه مانند اردك از خوردن لجن خوددارى نمى‏‌كند، تخم آن اگر چه مخروطى است و لكن در حدّ تخم پرندگان تميزخوار به خوبى مخروطى نيست. 🔸در امثال اين مسائل اگرچه در كتب فقهى قيل و قال شده است، و لكن غرض داعى اين است كه در پيرامون موضع سؤال مذكور: «آيا علم دينى امكان دارد؟» همه احكام تشريعى مبتنى بر اسباب و علل تكوينى‏‌اند كه در جوامع روايى بدانها راهنمايى شده است؛ و در كتب علماى دين نيز اسرار بسيارى از مسائل كه اكثر آنها صورت استحسانى دارد گفته آمد كه باز براى تحقيق ديگران راه گشايند. 🔸و دين مانع از فحص و تحقيق نشده است بلكه بدان حثّ و ترغيب فرموده است كه علينا أن نلقى إليكم الاصول و عليكم أن تفرّعوا. اين فرموده امام محمّد باقر و امام جعفر صادق (عليهما السلام) است و در مادّه لغت «فرع» مجمع البحرين طريحى مذكور است. يعنى بر ما است كه به شما اصول را- كه امّهات و قواعد و ضوابط‌اند- إلقا كنيم، و بر شما است كه اجتهاد كنيد و از آنها فروع را استنباط نماييد. 🔸در صحف عرفانى اصيل اسلامى مثل مصباح الانس علامه ابن فنارى معنون است كه تشريعيّات از متن تكوينيّات برخاسته‏‌اند. و به عبارت شيوا و رساى شيخ رئيس ابو على سينا در دانشنامه علائى: «به هر نادانسته راهى است كه به وى دانسته مى‌‏شود» ادامه دارد ... http://lobolmizan.ir/quest/cat/149 ♦️گفتمان تمدنی سربازان ولایت خلیج همیشه فارس♦️ @OlomEnsaniEslami

▫️فایل صوتی پاسخ حجت الاسلام احمدحسین شریفی به سخنان استاد شفیعی کدکنی در باب علوم انسانی 🔹استاد شفیعی کدکنی درباره علوم انسانی اسلامی و ورود حوزه‌های علمیه به این بحث سخنانی را بیان می‌کنند که به دلیل نشر گسترده آنها در فضای مجازی جناب استاد شریفی در این زمینه توضیحاتی را بیان کرده‌اند. 💫در ابتدای فایل صوتی سخنان حجت الاسلام احمدحسین شریفی که توضیحاتی درباب فایل صوتی است بعد صوت سخنرانی استاد محمدرضا شفیعی کدکنی و در انتها پاسخ ایشان به سخنان آقای شفیعی کدکنی خواهید شنید. ♦️گفتمان تمدنی سربازان ولایت خلیج همیشه فارس♦️ @OlomEnsaniEslami

▫️انتشار کتاب «واقع گرایی در علوم انسانی اسلامی» اثر ابراهیم دادجو ‌🔹 تحقیق حاضر با اخذ ، تحلیل و نقد ذات‌گرایی جدید ، و با بازسازی نقاط ضعف معرفت شناسی و روش‌شناسی آن، درصدد بازسازی کلّی معرفت‌شناسی و روش‌شناسی ، با تکیه بر واقع‌گرایی قوی فلسفه اسلامی است. 🔹« واقع‌گرایی مطلق و پیش‌رونده » محصول این بازسازی است ... Poiict.ir/17615 ♦️گفتمان تمدنی سربازان ولایت خلیج همیشه فارس♦️ @OlomEnsaniEslami

♦️علم و دین از نظر علامه حسن زاده آملی♦️ 🔹اسلام نه اين كه با علوم و صنايع موجب ترقّى و تعالى مدينه فاضله انسانى و اسباب و وسايل تعيّش و بهزيستى اجتماع مخالف نيست بلكه موافق و مؤيّد و مشوّق است، چنان‏كه مدينه فاضله فارابى، و صحف كريمه ديگر دانشمندان بزرگ اسلام در اين موضوع هر يك شاهد صادق است. 🔹دين مبين اسلام محض علم و عين صواب است، و قرآن كريم منطق حق تعالى و فصل خطاب است. و يك عالم كامل دينى كسى است كه در بسيارى از علوم مربوط به متن دين مجتهد و استاد باشد. علامه حسن زاده آملی بخش هفتم (بخش آخر) ▫️دکتر مهدی گلشنی، استاد دانشگاه صنعتی شریف پرسش‌هایی پیرامون «علم و دین» مطرح کرده و از دانشمندان الهیدان در کشورهای مختلف خواستار جواب شده‌ است. ▫️ این سؤالات همچنین برای چهار حکیم مسلمان معاصر، حضرات آیات جوادی آملی، حسن‌زاده آملی، سبحانی و مصباح یزدی هم ارسال شده است؛ علامه حسن زاده آملی ضمن تقدیر از این شخصیت علمی، به پرسش‌های ایشان پاسخ داده که متن پاسخ‌های علامه حسن زاده آملی به شرح زیر است: ۷. آيا علم مى‏‌تواند از دين به كلّى مستغنى باشد؟ 🔸بعضى از علوم مانند علم به برخى از حرف و صنايع و نظائر آنها كه انسانها براى آسايش و تعيّش و بهزيستى بدانها دست مى‌‏يابند، شايد بتوان گفت كه دخلى به دين ندارند؛ مگر اين كه درباره آلات و اجزاى آنها از حيث طهارت و نجاست، و حلّيت و حرمت؛ و يا از حيث اهداف و غايات صنعت آنها به دين ارتباط پيدا كنند، 🔸كيف كان قرآن پايه و قاعده مدينه فاضله انسانى است و نگاهدار حدّ آدمى و موجب سعادت جاويدانى اوست، لذا هيچ‌يك از ارباب حرف و صنايع- و ديگر آحاد بشر مطلقا در هر كار و شغل و هنر و صنعتى- از آن مستغنى نيست. ۸. آيا مى‌‏توان حوزه‏‌هاى علم و دين را به كلّى از يكديگر تفكيك كرد؟ 🔸همان‏ گونه كه در پاسخ پرسش نخستين گفته‌‏ايم دين مبين اسلام محض علم و عين صواب است، و قرآن كريم منطق حق تعالى و فصل خطاب است. و يك عالم كامل دينى كسى است كه در بسيارى از علوم مربوط به متن دين مجتهد و استاد باشد چنان‏كه بيوگرافى دانشمندان بزرگ دينى و آثار علمى آنان هر يك گواهى راستين است. و علومى كه يك عالم دينى كامل بايد دارا باشد در كتب علماى دين گفته آمد. 🔸اسلام نه اين كه با علوم و صنايع موجب ترقّى و تعالى مدينه فاضله انسانى و اسباب و وسايل تعيّش و بهزيستى اجتماع مخالف نيست بلكه موافق و مؤيّد و مشوّق است، چنان‏كه مدينه فاضله فارابى، و صحف كريمه ديگر دانشمندان بزرگ اسلام در اين موضوع هر يك شاهد صادق است؛ و تفوّه به تفكيك از توهّمى موهون است. 🔸حضرت استاد عزيز آقاى دكتر گلشنى؛ با ارائه ارادت و سلام مجدّد عرض مى‏‌شود: «سؤالهاى بسيار حساب‏‌شده‌‏اى كه آن جناب از زبان ديگران تقرير و تحرير كرده است هر يك موضوع رساله يا كتابى است، جز اين كه كثرت مشاغل و وفور مشاكل ايجاب كرده‏‌اند كه قلم را از رفتار و گفتارش بازدارم.توفيقات بيش از پيش سركار عالى را در راه خدمت به قرآن و اهل آن از فيّاض على الإطلاق مسألت مى‌‏نمايم. قم - ارادتمند صميمى، حسن حسن‏ زاده آملى ۱۲ رجب ۱۴۱۷ ه ق ۴/ ۰۹/ ۱۳۷۵ ه ش‏ http://lobolmizan.ir/quest/cat/149 ♦️گفتمان تمدنی سربازان ولایت خلیج همیشه فارس♦️ @OlomEnsaniEslami

🔸فراخوان مقالات نخستین همایش ملی " اجتهاد عقلگرا " نقش عقل در استنباط علوم اسلامی و انسانی ✨ محورهای همایش: 1️⃣ اجتهاد عقلگرا 2️⃣ اجتهاد نقلگرا 3️⃣ الاهیات و علم کلام 4️⃣ علم اصول 5️⃣ علم فقه 6️⃣ علم تفسیر 7️⃣ علم حدیث 8️⃣ سایر علوم انسانی - اجتماعی اقتصاد، حقوق، علوم سیاسی، علوم تربیتی، جامعه شناسی، روان شناسی، مدیریت و … 🔸 مهلت ارسال چکیده مقالات : پایان فروردین ماه ۱۴۰۰ 🔸مهلت ارسال اصل مقالات : پایان تیرماه سال ۱۴۰۰ 🔸برگزاری همایش: پاییز سال ۱۴۰۰ ✨ صندوق پستی: rinc@iict.ac.ir ✨ دریافت اطلاعات بیشتر : ۰۲۵۳۷۶۰۳۵۷۱ داخلی ۱۳۹ (دبیرخانه همایش) ✨ بیشتر بخوانید: iict.ac.ir/aghlgera-2 ♦️گفتمان تمدنی سربازان ولایت خلیج همیشه فارس♦️ @OlomEnsaniEslami

♦️شهید صدر و فهم اجتماعی در استنباط♦️ 🔹باب عقل وحدانی و انضمامی را شهید صدر گشوده و در این باره ادبیات آفریده و برای فقها مسیر را هموار کرده است. 🔹اگر فهم نباشد نص قابل استفاده نیست؛ شما از نص فهمی دارید که آن فهم حکم را آشکار می‌سازد. فقه، فهم دارای چارچوب و ضوابط است؛ فقه همان فهم عمیق است. حجت الاسلام احمد مبلغی بخش اول ▫️به گزارش شبکه اجتهاد، چهارمین نشست از سلسله‌ نشست‌های علمی «اندیشۀ صدر» با موضوع «نوآوری‌های شهید صدر در فقه» با حضور استاد احمد مبلغی، عضو مجلس خبرگان رهبری و مدرس خارج فقه حوزه علمیه قم به صورت مجازی برگزار و از صفحه اینستاگرام پژوهشگاه شهید صدر به آدرس برگزار شد. 🔸مبلغی در ابتدای سخنان خود با توضیح درباره روش‌های استنباطی و روش‌شناسی گفت: آنچه درباره شهید صدر مطرح می‌کنم مربوط به ابتکارات و ابداعات ایشان در روش‌شناسی است در حالی که جا دارد روش شهید صدر در استنباط نیز مورد توجه قرار گیرد؛ اندیشه‌ها و ایده‌های شهید صدر در استنباط برای شناخت روش ایشان و ضمیمه کردن آن به علم روش‌شناسی ضروری است. 🔸این عضو مجلس خبرگان رهبری، تمام تلاش در فقه و اصول را حول چهار مقوله ارزیابی کرد و اظهار داشت: این چهار مقوله نص، فهم، عقل و نقل است که محور و مدار تمام فعالیت‌ها هستند؛ ابتکارات تمام علما در یکی از این چهار مقوله است. 🔸استاد خارج فقه حوزه علمیه قم ادامه داد: نص، فهم، عقل و نقل، نقطه‌های کانونی و مهم ابتکارات و ابداعات هستند؛ این ابتکارات گاهی بروز و ظهور اصولی و گاهی بروز و ظهور تطبیقی اجتهادی دارد؛ اما با قاطعیت می‌توان گفت همگی محل رشد، تعالی، ارائه و عرضه ابتکارات، ابداعات و نوآوری‌های اندیشمندان است. 🔸رئیس شورای دین پژوهان کشور درباره شناسایی، دسته‌بندی و استفاده از ابداعات و ابتکارات شهید صدر و تبدیل آن‌ها به رویه، منهج و روش، ابراز داشت: هرچند شهید صدر در تمام موارد مذکور ابتکارات و ابداعاتی دارد اما در این جلسه به نوآوری‌های شهید صدر در فهم می‌پردازیم. ▫️شهید صدر مقوله عقل را نظم و ترتیب داد. 🔸مبلغی نقل را وادی وسیعی توصیف کرد که باید هوشمندانه به آن پرداخت و اظهار داشت: علاوه بر نقل، عقل نیز عرصه بسیار مهمی است و هیچ کس از معاصرین مانند شهید صدر به صورت دقیق و علمی، نقش و جایگاه عقل را تبیین نکرده است. حوزه‌ها نیز باید به این سمت حرکت کنند؛ اما تا به حال کسی به صورت دقیق، منضبط و قابل فهم به باب عقل نپرداخته است؛ شهید صدر فردی است که مقوله عقل را نظم و ترتیب داده و راه را نشان داده است. 🔸این عضو مجلس خبرگان رهبری درباره ایجاد ادبیات نفی حکم محتمل و اثبات حکم محتمل به وسیله شهید صدر سخن گفت و تصریح کرد: باب عقل وحدانی و انضمامی را شهید صدر گشوده و در این باره ادبیات آفریده و برای فقها مسیر را هموار کرده است. 🔸مبلغی درباره فهم که محور صحبت‌هایش در این جلسه بود، گفت: اگر فهم نباشد نص قابل استفاده نیست؛ شما از نص فهمی دارید که آن فهم حکم را آشکار می‌سازد. فقه، فهم دارای چارچوب و ضوابط است؛ فقه همان فهم عمیق است. ادامه دارد ... https://b2n.ir/r54997 ♦️گفتمان تمدنی سربازان ولایت خلیج همیشه فارس♦️ @OlomEnsaniEslami

▫️متن مقاله‌ای « روش نظریه‌پردازی اسلامی در علوم انسانی از منظر شهید صدر ( تبیین و نقد ) » اثر حجت الاسلام احمدحسین شریفی ✨ این مقاله در شماره ۵۲ مجله علمی پژوهشی اندیشه نوین دینی در سال ۱۳۹۷ منتشر شده است. ♦️گفتمان تمدنی سربازان ولایت خلیج همیشه فارس♦️ @OlomEnsaniEslami

▫️کتاب «شرح رساله رابطه علم و دین استاد حسن زاده آملی » شارح داود صمدی آملی 🔹در این کتاب به بررسی انواع ارتباط بین علوم بشری و علوم دینی و پیوند میان آن دو پرداخته شده است . در این نوشتار به بیان انواع علوم و روش‌های بحث در هر یک از آن‌ها پرداخته شده و ویژگی‌های علوم و معارف شهودی و آثار آن‌ها بیان شده است. 🔹نویسنده بر این باور است که پرداختن به علوم معنوی و باطنی نه تنها باعث عقب ماندن از پیشرفت مادی و علمی نمی‌شود، بلکه هر زمان گرایش به علوم معنوی در بین علمای اسلام بیشتر بود، رونق علوم ظاهری نیز در جامعه اسلامی بیشتر شده است. وی در ادامه به مراتب دستیابی به یقین و علم حضوری اشاره کرده و محدوده علوم حصولی و رابه بین علم مادی و علم دینی را بررسی نموده است. 🔹در بخش دیگری از کتاب وی تعریفی از علم و دین ارایه نموده و نسبت بین علم و دین و ایجاد پیوند میان آن دو توسط انسان‌ها کامل را بررسی کرده است. ♦️گفتمان تمدنی سربازان ولایت خلیج همیشه فارس♦️ @OlomEnsaniEslami

▫️فراخوان کنفرانس علمی "سیاست‌گذاری عمومی و حکمرانی اسلامی" 🔹مهلت ارسال مقالات : ۳۰خرداد ۱۴۰۰. 🔹زمان برگزاری : شهریور ۱۴۰۰. ✨ این کنفرانس علمی توسطمجمع عالی علوم انسانی اسلامی برگزار می‌ شود. 🔰 علاقه‌مندان جهت کسب اطلاعات بیشتر می‌توانند به وب‌سایت کنفرانس مراجعه نمایند: http://hokmrani.scih.ir/ ♦️گفتمان تمدنی سربازان ولایت خلیج همیشه فارس♦️ @OlomEnsaniEslami

♦️شهید صدر و فهم اجتماعی در استنباط♦️ 🔹شهید صدر ادبیات فهم اجتماعی را پایه‌گذاری کرد؛ فهم اجتماعی در علوم دیگر، بحث‌های سیاسی و غیر سیاسی است اما این فهم اجتماعی را شهید صدر شروع کرد. 🔹شهید صدر نظر می‌دهد که باید مفرد فهم را جدا کنیم؛ هرچند فهم به‌نوعی پیوست نص بوده است و مسائل ناظر به فهم به‌مثابه پیوست‌ها، ضمیمه‌ها و حاشیه‌هایی بر نص بوده است. حجت الاسلام احمد مبلغی بخش دوم ▫️به گزارش شبکه اجتهاد، چهارمین نشست از سلسله‌ نشست‌های علمی «اندیشۀ صدر» با موضوع «نوآوری‌های شهید صدر در فقه» با حضور استاد احمد مبلغی، عضو مجلس خبرگان رهبری و مدرس خارج فقه حوزه علمیه قم به صورت مجازی برگزار و از صفحه اینستاگرام پژوهشگاه شهید صدر به آدرس برگزار شد. ▫️فهم در چارچوب قواعد معطوف به نص، گم شده است. 🔸این عضو مجلس خبرگان رهبری با مد نظر قرار دادن تجربه اصولی و فقهی و اجتهادی تصریح کرد: می‌توان گفت فهم چنان که باید جایگاه خود را پیدا نکرده و در چارچوب قواعد معطوف به نص، گم شده است؛ در حالیکه همه قواعد اصولی یا دلالت‌های لفظی ابزار فهم است و به فهم سمت و سو می‌دهد. 🔸وی افزود: فهم به‌مثابه یک عنصر مستقل محل توجه قرار نگرفته است؛ به زوایای ناگفته، ابعاد ناشناخته و جنبه‌های علمی آن‌ که قابلیت پردازش و تبدیل شدن به ضوابط و قواعد را دارد نیز توجه نشده است. مگر پیوست‌هایی که برای نص وجود داشته است و این پیوست‌ها به‌نوعی فهم را به میدان کشیده است. 🔸مبلغی با اشاره به فهم عرفی اظهار داشت: اصول متأخر قدری در این زمینه پیش رفته است؛ تحلیل فهم اصولیون را نمی‌توان نادیده گرفت؛ مناسبات حکم و موضوع مثالی از تحلیل فهم عرفی است که تناسب‌های موضوع و حکم را رصد می‌کند، می‌سنجد، می‌شناسد و نشان می‌دهد. 🔸این عضو مجلس خبرگان رهبری تنقیح مناط را نوعی تحلیل فهم عرفی ارزیابی کرد و گفت: هرچند زحمات کشیده شده لکن جایگاه فهم را نمی‌توان نادیده گرفت؛ فهم خیلی بیش از این‌ها، جای سخن، تأسیس کردن، پرداختن و توجه اساسی در فقه و اجتهاد دارد؛ اگر فهم ما درست نباشد به خطا می‌رویم و نمی‌توانیم واقعیت نص را کشف کنیم. ▫️شهید صدر در باب «فهم» ادبیات و نگاه‌هایی متفاوت دارد 🔸وی در باب مقوله فهم، شهید صدر را با فاصله مشخصی از فقهای دیگر توصیف و تصریح کرد: شهید صدر در باب «فهم» ادبیات و نگاه‌هایی متفاوت داشته است. 🔸مبلغی در مثالی به افزوده‌های شهید صدر بر فهم عرفی اشاره کرد و گفت: شهید صدر به نظر فقها مبنی بر اینکه اگر نصی در جایی وارد شده باشد، فهم عرفی آن مورد را در حکم مثال می‌بیند و حمل بر مثالیت می‌کند، نکته‌ای اضافه کرده است که این حمل بر مثالیت، گاهی در ارتباط با چند نص هم قابل انجام است؛ به وسیله این دقت شهید صدر می‌توانیم قاعده بسازیم و پیش رویم. 🔸این عضو مجلس خبرگان رهبری مقوله‌های واردشده شهید صدر به بحث فهم را به چهار دسته فهم‌های عرفی، اجتماعی، علمی و تاریخی تقسیم کرد و اظهار داشت: شهید صدر ادبیات فهم اجتماعی را پایه‌گذاری کرد؛ فهم اجتماعی در علوم دیگر، بحث‌های سیاسی و غیر سیاسی است اما این فهم اجتماعی را شهید صدر شروع کرد. 🔸وی ادامه داد: شهید صدر نظر می‌دهد که باید مفرد فهم را جدا کنیم؛ هرچند فهم به‌نوعی پیوست نص بوده است و مسائل ناظر به فهم به‌مثابه پیوست‌ها، ضمیمه‌ها و حاشیه‌هایی بر نص بوده است اما شهید صدر تصریح می‌کند که باید عنصر فهم را جدا کنیم و روی فهم اجتماعی تمرکز می‌کند. 🔸مبلغی درباره فهم اجتماعی که بحث حساسی است ابراز داشت: شهید صدر بابی را در فهم اجتماعی گشوده است که بحث درباره آن باید کماکان انجام شود؛ کلام شهید صدر است که ارتکاز عمومی برای مجموعه وجود دارد که همه در آن مشارکت دارند و خبرگی، مهارت عمومی، ذوق یکسان و یکی‌شده، مربوط به همه و جامع است و در سایه و نتیجه این، ارتکازی متولد می‌شود که فهمی از خود تراوش می‌دهد که در موارد دیگر هم قابل استفاده است. ▫️ارجاع فهم اجتماعی شهید صدر به ارتکاز عام 🔸این عضو مجلس خبرگان رهبری از ارجاع فهم اجتماعی شهید صدر به ارتکاز عام سخن گفت و تصریح کرد: هنر شهید صدر است که برای فهم اجتماعی ادبیات تولید کرده است و زمینه را فراهم می‌کند؛ اما می‌توان زمینه را فراتر برد که فهم اجتماعی گاهی به لحاظ فاهم، گاهی به لحاظ مفهوم و گاهی به لحاظ متعلق مفهوم است؛ بنابراین سه ضلع دارد؛ آنچه شهید صدر می‌فرماید به لحاظ فاهم است، یعنی فهمی جمعی است. 🔸وی محتوای فهم بزرگان اسلامی را فهم اجتماعی دانست و افزود: گاهی در بحث‌های حوزوی تمرکز می‌شود که باید دانش اجتماعی را بدانیم، چون دانش اجتماعی باعث می‌شود که فهم اجتماعی پیدا کنیم. ادامه دارد ... https://b2n.ir/r54997 ♦️گفتمان تمدنی سربازان ولایت خلیج همیشه فارس♦️ @OlomEnsaniEslami

▫️انتشار کتاب « روش‌شناسی جریان‌شناسی » با مقدمه دکتر عبدالحسین خسروپناه 🔸کتاب «روش‌شناسی جریان‌شناسی به‌مثابه نظریه - روشی میان‌رشته‌ای» با موضوع روش‌شناسی علوم انسانی، نوشته علی ابراهیم پور و با مقدمه دکتر عبدالحسین خسروپناه و دکتر محمدصادق کوشکی روانه بازار نشر شد. 🔸«روش‌شناسی جریان‌شناسی» به دغدغه‌ی تقویت ادبیات بومی علوم انسانی و پاسخی به چالش «روش» در تولید علم می‌پردازد. 🔸این کتاب برای نخستین‌بار، جریان‌شناسی را به‌مثابه «نظریه-روش» صورت‌بندی کرده است، که می‌تواند در عرض روش‌های مرسوم علوم انسانی همچون تحلیل گفتمان مطرح شود. مهم آنکه این پژوهش پیش‌رو، روش جریان‌شناسی را به‌عنوان فرآیندی میان‌رشته‌ای معماری کرده است و بر مبانی حکمت اسلامی پی‌ریزی شده است. 🔸«جریان‌شناسی» اصطلاحی نوپدید و پربسامد در فضای فکری-فرهنگی و علمی ایران معاصر است که با ادبیات جذاب خود، توجه مخاطبان و اندیشوران بسیاری را جلب کرده است؛ اما بیشتر از آن به‌عنوان الگویی رسانه‌ای و ژورنالیستی برای تنظیم محتوا در سخنرانی‌ها، مقالات و یادداشت‌ها استفاده می‌شود. ♦️گفتمان تمدنی سربازان ولایت خلیج همیشه فارس♦️ @OlomEnsaniEslami

♦️شهید صدر و فهم اجتماعی در استنباط♦️ 🔹شهید صدر فهم علمی را در فهم موضوعی مطرح می‌کند که شما باید به یک فهم علمی مجهز باشید و یک مسأله را از حیث علمی نهایی کنید و بعد سراغ نص بروید. 🔹شهید صدر مشکل فقهای دیگر را در اقتصادنا، فهم تاریخی می‌داند که در یک عهد و بخش خاصی تمرکز کرده‌اند و ابتدا و انتهای تاریخی یک قضیه را ندیدن و فهم نکردند. حجت الاسلام احمد مبلغی بخش سوم (بخش آخر) ▫️به گزارش شبکه اجتهاد، چهارمین نشست از سلسله‌ نشست‌های علمی «اندیشۀ صدر» با موضوع «نوآوری‌های شهید صدر در فقه» با حضور استاد احمد مبلغی، عضو مجلس خبرگان رهبری و مدرس خارج فقه حوزه علمیه قم به صورت مجازی برگزار و از صفحه اینستاگرام پژوهشگاه شهید صدر به آدرس برگزار شد. 🔸مبلغی توضیح داد: ممکن است فهم اجتماعی که شهید صدر درباره آن سخن می‌گوید راجع به یک موضوع غیر اجتماعی هم باشد؛ مثال فهم اجتماعی شهید صدر درباره آب و ارتکاز عام درباره آب است؛ بنابراین فهم اجتماعی تنها متعلق به یک مسأله اجتماعی نیست که شهید صدر این ادبیات را با نگاه عمیق خود باز کرده است؛ حوزه‌ها نیز باید در شقوق مختلف این نگاه را جلو برند تا از فقدان فهم اجتماعی خسارت نبینیم. 🔸این عضو مجلس خبرگان رهبری دومین باب وارد شده شهید صدر در مقوله فهم را فهم علمی عنوان کرد و گفت: شهید صدر فهم علمی را در فهم موضوعی مطرح می‌کند که شما باید به یک فهم علمی مجهز باشید و یک مسأله را از حیث علمی نهایی کنید و بعد سراغ نص بروید؛ فهم علمی در کلام فقهای دیگر هم آمده است اما گسترده و فراوان نبوده است و در لابلای بحث‌ها گم شده است. ▫️شهید صدر مشکل برخی فقها را، فهم تاریخی می‌داند. 🔸وی مقوله فهم تاریخی شهید صدر را نیز مورد توجه قرار داد و گفت: شهید صدر مشکل فقهای دیگر را در اقتصادنا، فهم تاریخی می‌داند که در یک عهد و بخش خاصی تمرکز کرده‌اند و ابتدا و انتهای تاریخی یک قضیه را ندیدن و فهم نکردن، باعث می‌شود آسیب بزرگی وارد شود که ایشان در این باب حرف‌های قابل توجه و نکته‌های بدیعی دارد که باید به آن توجه کرد. 🔸مبلغی فهم شناسی را بابی گشوده شده به وسیله شهید صدر توصیف کرد و اظهار داشت: فهم شناسی فرآیندی است که فهم به وسیله آن حرکت می‌کند و نهایی می‌شود؛ روند فهم و فهمیدن خیلی مهم است؛ چون روند فهم و فهمیدن دربردارنده خلأ‌ها، خطرات و اشکالاتی است که اگر آن‌ها را نشناسیم، نمی‌توانیم استنباط دقیق و خوبی داشته باشیم. 🔸این عضو مجلس خبرگان رهبری در تبیین ماهیت، مسیر فهم متوجه به نص، لغزنده بودن، شکننده بودن و عوامل مؤثر بر فهم گفت: شهید صدر در این موارد نکته‌های بدیعی دارد؛ وی معتقد است فهم بما هو فهم که به‌سادگی از کنار آن می‌گذریم و حسابی در اصول یا روش استنباط برایش باز نمی‌کنیم، ممکن است با آسیب مواجه می‌شود و این آسیب اشتداد پیدا کند و خطرناک شود وی از کلمه اشتداد استفاده می‌کند و می‌گوید گاهی خطری که خود این فهم، ماهیت این فهم و روندی که این فهم شکل می‌گیرد اشتداد و شدت پیدا می‌کند. 🔸وی از نظر شهید صدر چند مورد را تأثیرگذار در فهم عنوان کرد و اظهار داشت: گاهی فقیهی که ممارست می‌کند و به سمت نص رفته می‌رود و تلاش می‌کند که محتوای نص را کشف کند، ممکن است در آن دخالت، مساحمت و مشارکت کند؛ این فقیه با داشته‌های خود، نگاه‌های خود و حالات درونی و اندیشه‌های خود در دریافت‌ها خطا می‌کند. این مسأله به فلسفه فقه نزدیک است و جالب این است که در زمان شهید صدر چیزی به اسم فلسفه فقه مطرح نبود، اما آنچه او در زمینه فقه گفته به‌گونه‌ای است که امروز فیلسوفان فقه ما باید دنبال اندیشه‌های او در این عرصه را بگیرند. 🔸مبلغی در ادامه فاصله‌های تاریخی را دومین مشکل در فهم از منظر شهید صدر ارزیابی کرد و افزود: شهید صدر چند آسیب را به موجب فاصله‌های تاریخی ذکر می‌کند که بر فهم تأثیر می‌گذارد؛ تأثیر محیط، آسیب‌های لغت و فهم غیر مسلط نکاتی است که شهید صدر در ارتباط با فهم‌شناسی، گونه‌های مختلفی از فهم را ایجاد کرده‌اند و بعضی جاها بابی را برای ما گشوده‌اند. 🔸این عضو مجلس خبرگان رهبری در پایان توصیه کرد: اندیشه شهید صدر و ابداعات و ابتکارات ایشان بررسی و مورد استفاده اندیشمندان قرار گیرد. https://b2n.ir/r54997 ♦️گفتمان تمدنی سربازان ولایت خلیج همیشه فارس♦️ @OlomEnsaniEslami

▫️کتاب «حیات معرفتی مسلمان مسئول» به قلم پژوهشگر ارجمند حجت الاسلام حمید آقانوری در ۱۴۴ صفحه، به همت موسسه فرهنگ و تمدن توحیدی آماده چاپ گشته و توسط انتشارات پژوهشکده باقرالعلوم به زیور طبع آراسته خواهد شد. 💫نویسنده محتوای کتاب را چنین توضیح می‌دهد: 🔹«‌حیات معرفتی یعنی لایه‌ای از زندگی ما که در آن فهمیدن و دانستن نقطه کانونی و مساله‌ی محوری است. اینکه چه چیزی را بدانیم و چه چیزی را ندانیم و اصلاً دانستن چیست؟ 🔹حیات معرفتی جزء آن دسته از مسائل زندگی ماست که از جهتی بسیار آسان و از جهتی بسیار پیچیده است. به همین جهت اولین قدم رسیدگی به آن، روشن کردن مساله است. 🔹دغدغه ما در حیات معرفتی چیست؟معمولاً اینگونه تصویر می‌شود که وقتی صحبت از دانستن است پس مشکل چیزهایی است که نمی‌دانیم و باید بدانیم؟ 🔹مساله از همین تصویر ساده از سوال شروع می‌شود و به دنبال آن فهرستی طولانی از آنچه باید بدانیم ردیف می‌شود. اما اگر مساله پیچیده‌تر از این باشد چه؟» ♦️گفتمان تمدنی سربازان ولایت خلیج همیشه فارس♦️ @OlomEnsaniEslami

♦️شهید مطهری و علوم انسانی اسلامی♦️ 🔹مطهری در باب علوم انسانی صریح سخن نگفته و این لفظ را در آثارشان به کار نبرده است، ولی در مقام معرفی علوم انسانی از مفاهیم دیگری استفاده کرده. مطهری متفکر علوم انسانی است و آگاهانه وارد علوم انسانی شد و علوم انسانی برای او مسئله بود. 🔹مطهری یک نقطه آغاز است ولی در عین حال یک امکان معرفتی حاصل‌خیز هم هست. او اندکی از راه را رفت ولی مهم این است که مطهری سرنخ‌های خیلی خوبی به ما داد و چشم‌اندازهای مهمی را باز کرد. دکتر مهدی جمشیدی بخش نخست ▫️نشست علمی «علوم انسانی در قرن جدید و ضرورت تحول» در قالب پیش‌نشست پانزدهمین همایش علمی «حکمت مطهر» با موضوع «اسلام و ایران در قرن جدید»، با حضور مهدی جمشیدی، عضو هیات علمی گروه فرهنگ‌پژوهی پژوهشگاه و با همکاری کانون اندیشه جوان و دانشکده صداوسیما برگزار شد. در ادامه متن سخنان مهدی جمشیدی از نظر می‌گذرد؛ 🔸یک سلسله پرسش‌هایی در این باره وجود دارد که چنانچه موضع منتقدانه به استاد مطهری هم داشته باشیم، می‌توانیم آن را مطرح و از این منظر به مسئله نگاه کنیم. 1⃣ یک سؤال این است که علوم انسانی مسئله استاد شهید بوده است یا نه؛ یعنی در زمانی که او می‌زیست علوم انسانی حالت مسئله‌وارگی داشت؟ این موضوع در ذهن ایشان موضوعیت داشت یا ما با مفروضات پیشینی به سراغ شهید مطهری می‌رویم تا از میان آثار او بحث‌هایی را رصد کنیم و به او نسبت دهیم. به عبارت صریح‌تر علوم انسانی مسئله زمانه شهید مطهری بود که از او توقع داشته باشیم به علوم انسانی پرداخته باشد؟ چنین چیزی موضوعیت ندارد. 🔸به نظرم علوم انسانی با مفاهیم رقیب و بدیلی مثل مکتب و ایدئولوژی در ذهن شریعتی و شهید مطهری موضوعیت جدی داشت و این کنشگران دهه چهل و پنجاه چنین دغدغه‌ای داشتند، منتهی الفاظ و ادبیات آنها با زمانه ما تفاوت داشته است. جایی که آنها سخن از مکتب اسلام می‌گویند یا سخن از ایدئولوژی اسلامی می‌کنند سخنشان آشکارا دلالت بر علوم انسانی دارد. 🔸بنابراین مطهری در باب علوم انسانی صریح سخن نگفته و این لفظ را در آثارشان به کار نبرده است، ولی در مقام معرفی علوم انسانی از مفاهیم دیگری استفاده کرده. مطهری متفکر علوم انسانی است و آگاهانه وارد علوم انسانی شد و علوم انسانی برای او مسئله بود. 2⃣ نکته دوم اینکه آیا مطهری معتقد به علوم انسانی اسلامی بوده است یا نه. یعنی بعد از اینکه ثابت شد علوم انسانی برای مطهری حالت مسئله‌وارگی داشت و در برابر ذهن نقاد ایشان بود. آیا موضع ایشان در برابر علوم انسانی چیزی به عنوان علوم انسانی اسلامی بود یا نه. پاسخ من به این پرسش مثبت است، یعنی آنجا که ایشان می‌خواهد اسلام را به عنوان طرح زندگی مطرح کند طبیعتاً باید معتقد به علوم انسانی اسلامی باشد. 🔸مثلا در کتاب جامعه و تاریخ در صفحات اول کتاب می‌گوید: «بدیهی است که اسلام نه مکتب جامعه‌شناسی است و نه فلسفه تاریخ. در کتاب آسمانی اسلام هیچ مطلب اجتماعی یا تاریخی با زبان معمول جامعه‌شناسی‌ یا فلسفه تاریخ طرح نشده است، همچنانکه هیچ مطلب دیگر – اخلاقی ، فقهی، فلسفی و غیره – با زبان معمول و در لفافه اصطلاحات رایج و تقسیم‌بندی‌های‌ مرسوم بیان نشده است. در عین حال مسائل زیادی از آن علوم کاملا قابل استنباط و استخراج است.» 🔸اینها نشان می‌دهد که تلاش او معطوف بود به استنتاج‌های نوپدید از متون دینی و ساخته و پرداخته کردن روایتی از اسلام که جامه متفاوتی بر تن علوم انسانی بکند و علوم انسانی اسلامی شکل بگیرد. 3⃣ نکته سوم این است که مطهری چه کمکی به امروز ما می‌کند یعنی اگر امروز درباره علوم انسانی اسلامی اندیشه‌ورزی کنیم، مطهری بیش از کلیات، مطالبی را بیان کرد. اصلا مطهری مطلب خاصی گفت و نظام فکری پیش روی ما گذاشت؟ او چه آورده و ارمغانی برای امروز ما دارد؟ خواندن اندیشه‌های مطهری در این زمینه ارزش افزوده‌ای دارد یا فقط یک تاریخ است؟ مطهری تمام راه را نرفت و کسی هم چنین ادعایی ندارد. 🔸مطهری یک نقطه آغاز است ولی در عین حال یک امکان معرفتی حاصل‌خیز هم هست. او اندکی از راه را رفت ولی مهم این است که مطهری سرنخ‌های خیلی خوبی به ما داد و چشم‌اندازهای مهمی را باز کرد. من با این چشم به مطهری نگاه می‌کنم. آنچه من در مطهری می‌بینم بیشتر به چشم قوای نهفته است. مطهری متفکری است که چندان در علوم انسانی فعلیت نیافت نه اینکه عقیم و نازا باشد. 🔸خب شما معتقدی ایشان امکان‌های معرفتی دارد ولی این امکان‌ها چقدر کشش دارد؟ چقدر به یاری ما می آید؟ به نظرم بسیار زیاد. ایشان سرنخ‌های مهمی به دست می‌دهد و ما را وارد یک انگاره متفاوت می‌کند. بنابراین می‌توان مطهری را وارد بازی معرفتی کنونی کرد و از مطهری بهره‌های بسیار جست. ادامه دارد ... iict.ac.ir/andishem ♦️گفتمان تمدنی سربازان ولایت خلیج همیشه فارس♦️ @OlomEnsaniEslami

▫️فایل صوتی سخنرانی حجت الاسلام دکتر حمید پارسانیا با عنوان « نقش فلسفه و حکمت در برون‌رفت بحران‌های انسانی معاصر » 🔹۲۲اسفندماه ۱۳۹۹ به صورت مجازی 🔹هفتمین دورهٔ علمی‌پژوهشی مشکات، انجمن علمی دانشجویی الهیات دانشگاه امام صادق(علیه‌السلام) ♦️گفتمان تمدنی سربازان ولایت خلیج همیشه فارس♦️ @OlomEnsaniEslami

♦️شهید مطهری و علوم انسانی اسلامی♦️ 🔹استاد شهید مطهری از هر دو منظر به علوم انسانی نگاه می‌کند. دفاع اولی و ذاتی مطهری دفاعی معرفتی یعنی در مقام صدق و کذب است. او عمده‌ای از گزاره‌های علوم انسانی غربی را غلط می‌داند. یعنی در علمیت او تردید دارد. دوم از او دفاع هویتی هم می‌کند. می‌گوید اگر از اسلام یک مکتب ساخته و پرداخته نکنیم هویت فرهنگی‌مان حذف می‌شود، استقلال ما تخریب می‌شود. 🔹آقای مطهری فیلسوف فطرت است و اگر از علم دفاع می‌کند علم طبیعی است نه علوم انسانی. همچنین چون علوم انسانی قائل به این است که انسان فطرت دارد و فطرت منزلت مستقلی دارد می‌توان از علوم انسانی واحد و جهان‌شمولی سخن گفت. دکتر مهدی جمشیدی بخش دوم (بخش آخر) ▫️نشست علمی «علوم انسانی در قرن جدید و ضرورت تحول» در قالب پیش‌نشست پانزدهمین همایش علمی «حکمت مطهر» با موضوع «اسلام و ایران در قرن جدید»، با حضور مهدی جمشیدی، عضو هیات علمی گروه فرهنگ‌پژوهی پژوهشگاه و با همکاری کانون اندیشه جوان و دانشکده صداوسیما برگزار شد. در ادامه متن سخنان مهدی جمشیدی از نظر می‌گذرد؛ 🔸خب شما معتقدی ایشان امکان‌های معرفتی دارد ولی این امکان‌ها چقدر کشش دارد؟ چقدر به یاری ما می آید؟ به نظرم بسیار زیاد. ایشان سرنخ‌های مهمی به دست می‌دهد و ما را وارد یک انگاره متفاوت می‌کند. بنابراین می‌توان مطهری را وارد بازی معرفتی کنونی کرد و از مطهری بهره‌های بسیار جست. 4⃣ نکته چهارم، که بین نیروهای معرفتی درباره آن نزاع وجود دارد، این است که مطهری با چه استدلال‌هایی از علوم انسانی اسلامی دفاع می‌کرد؛ یعنی وقتی از تحول علوم انسانی سخن می‌گوییم او با چه استدلا‌ل‌های به مخالفت با علوم انسانی غربی پرداخت و با چه استدلال‌هایی از علوم انسانی اسلامی دفاع کرد. 🔸شاید عمده‌ترین مطلبی که مطرح شده حول‌وحوش این دوگانه است که دفاع‌ها دو قسم‌اند: پاره‌ای هویتی و پاره دیگر معرفتی‌اند. حالا باید دید مطهری هویتی به علوم انسانی اسلامی می‌اندیشید یا معرفتی؟ یعنی بحثش استقلال فرهنگی بود یا مقام سخنش معرفتی بود. 🔸من که به آثار شهید مطهری نگاه می‌کنم فکر می‌کنم استاد شهید از هر دو منظر به علوم انسانی نگاه می‌کند. دفاع اولی و ذاتی مطهری دفاعی معرفتی یعنی در مقام صدق و کذب است. او عمده‌ای از گزاره‌های علوم انسانی غربی را غلط می‌داند. یعنی در علمیت او تردید دارد. دوم از او دفاع هویتی هم می‌کند. 🔸می‌گوید اگر از اسلام یک مکتب ساخته و پرداخته نکنیم هویت فرهنگی‌مان حذف می‌شود، استقلال ما تخریب می‌شود. به نظر من این دو در عرض هم نیستند. چون وادی علم است اول باید دفاع معرفتی کرد، دفاع هویتی ثانیاً و بالعرض است. بنابراین استدلال او دو شاخه و دو شعبه دارد. 🔸البته برخی مثل آقای فیاض متعرض مطهری شدند و گفتند مطهری با علم مشکل ندارد. مشکلش این است که علم در کنار ایمان نیست پس با علوم انسانی مشکل معرفتی ندارد و علوم انسانی در ذات خودش نقصی ندارد و مشکل او بیرونی است. از این حیث ایمان در کنار او ننشسته است. 🔸عمدتاً این افراد به یک منبع ارجاع می‌دهند و آن همان مقدمه بر جهان‌بینی اسلامی است که از صدر و ذیل سخن آقای مطهری پیداست که به ایشان دارد در باب علم طبیعی سخن می‌گوید نه علوم انسانی. قطعاً همینطور است. 🔸ایشان یکی از فضایل سیدجمال را این می‌داند با تأکید بر اینکه مسلمین باید تکنولوژی را اخذ کنند ولی از جهان‌بینی غربی پروا داشت. پس مطهری قطعاً تفکیک کرد و کاملا معتقد به غیرعلمی بودن علوم انسانی بود. پس برخلاف سخن آقای فیاض و دیگران که ادعا کردند رئالیسم مطهری خام است اولاً رئالیسم او خام نیست. ثانیاً تلقی یکسانی از علم ندارد. 🔸 آقای مطهری فیلسوف فطرت است و اگر از علم دفاع می‌کند علم طبیعی است نه علوم انسانی. همچنین چون علوم انسانی قائل به این است که انسان فطرت دارد و فطرت منزلت مستقلی دارد می‌توان از علوم انسانی واحد و جهان‌شمولی سخن گفت. iict.ac.ir/andishem ♦️گفتمان تمدنی سربازان ولایت خلیج همیشه فارس♦️ @OlomEnsaniEslami

💫 از سوی مجمع عالی علوم انسانی اسلامی : 🔹انتشار فراخوان مقاله ششمین کنگره بین‌المللی علوم انسانی اسلامی ▫️محورهای پیشنهادی کمیسیون تخصصی فلسفه و روش شناسی: ✅ مناسبات ارزش و و اقعیت در علوم انسانی اسلامی ✅ مناسبات نظریه پرداز و نظریه در علوم انسانی اسلامی ✅ مناسبات فرد و جامعه در علوم انسانی اسلامی ✅ غایات علوم انسانی اسلامی ✅ ظرفیت نظریه‌های منطق در نظریه‌پردازی علوم انسانی اسلامی ✅ ظرفیت علم‌شناسی‌های غربی در نظریه‌پردازی علوم انسانی اسلامی ✅ ظرفیت کلام، فلسفه و عرفان اسلامی در نظریه‌پردازی علوم انسانی اسلامی ✅ ظرفیت فقه و اخلاق در نظریه پردازی علوم انسانی اسلامی ✅ نقش تجربه زیست مسلمانی در نظریه پردازی علوم انسانی اسلامی ✨ مهلت ارسال چکیده مقالات تا ۳۱ خرداد ۱۴۰۰ ♦️گفتمان تمدنی سربازان ولایت خلیج همیشه فارس♦️ @OlomEnsaniEslami

▫️فایل های صوتی جلسات اول تا سوم حجت الاسلام خسروپناه با موضوع « عقل در حکمت و شریعت » 💫 این جلسات در جمع هیات رییسه دانشگاه آزاد اسلامی در اسفند ماه ۱۳۹۹ برگزار شده است. ♦️گفتمان تمدنی سربازان ولایت خلیج همیشه فارس♦️ @OlomEnsaniEslami