〽️ بعنوان یک مثال؛ ⬅️ مبتلابه، در یک اردو جایگاه مسئول اردو و سایر مسئولان مشخص است. یا در یک همایش علمی که سخنران دعوت می‌شود مسئول ضبط صوت باید نزدیک‌ترین فرد به استاد یا مهمان برنامه باشد. 🔝 کسی که مسئول اردو است، روی اولین صندلی اتوبوس می‌نشیند؛ ⁉️ چرا؟ 👈 آیا می‌شود گفت که فلان مسئول اردو چون فردی متواضع است عقب اتوبوس رفته است و آنجا نشسته است؟ ❌ خیر! چنین چیزی نشان از اشتباه و ساده‌لوحی دارد تا تواضع! 🌐 زیرا در کار تشکیلاتی، مکان‌ها و جایگاه‌ها اهمیت دارند. ♻️ مکانی که مسئول اردو در یک اتوبوس نشسته است، جایی است که به محض به وجود آمدن مشکل در اردو بتواند رسیدگی کند و بلافاصله مطلع شود. در دسترس بودن او تعیین کننده محل استقرار او است. 👈 در این مثال، جای جانشین، جای مسئول تدارکات و پشتیبانی جای مسئول فرهنگی و.... را می‌توان بر اساس تجارب اردویی مشخص کرد؛ 🔛 از این رو مکان‌های فیزیکی استقرار افراد نیز در یک تشکیلات مهم است و از منطق خاصی تبعیت می‌کند که باید برای آن تدبیر داشت. 🔝 در مثال اردو، محل استقرار مسئول ارزشیابی اردو کجا باید باشد؟ پاسخ آخر اتوبوس. 👈 چرا که از انتهای ماشین بر همه اشراف دارد. 🔹 بنابراین در حرکت‌های تشکیلاتی جانمایی‌ها منطق خاص خود را دارند

⁉️ به نظر شما در جنگ محل استقرار دیده‌بان کجا است؟ ⁉️ باید پیاده نظام باشد یا سواره نظام؟ 👈 او باید سواره باشد بتواند با سرعت به ارتفاعات برسد و به موقع حضور دشمن را اطلاع‌رسانی کند. 💢 حال اگر این فرد بیاید پیاده دیده‌بانی کند و بگوید آقا ما متواضعیم، عاشق شهادتیم و... اشتباه و ساده‌لوحی است نه تواضع در مثال دیده‌بان حتی جایگاه او اهمیت بالایی دارد. ❓➖چرا که در مثال تاریخی جنگ احد داریم؛ که چند دیده‌بان از کوه پایین آمدند، لشکر اسلام شکست خورد. ⬅️ همین مطلب را می‌توان به تقسیم کار در سازمان‌های مختلف کشور تعمیم داد. 🔸 به عنوان مثال در یک بیمارستان، بهترین مکان برای اتاق رئیس بیمارستان، در دسترس‌ترین مکان باید باشد؛ مثلاً کنار اورژانس؛ 🔹 نه از جهت تواضع و این نوع نگاه به جایگاه سازمانی، بلکه عقل تشکیلاتی می‌گوید، جایی که گلوگاه ارتباطی بیمارستان است، باید اتاق رئیس آن جا باشد.

6⃣➖ ششم تأثیر علاقه در انجام درست کار تشکیلاتی: 👈 در فعالیت‌های تشکیلاتی برخی برای رفع مسئولیت از خودشان، فعالیت‌ها و مأموریت را انجام می‌دهند. ⏪ در مقابل برخی دیگر با عشق و علاقه و با تمام وجود، کاری که به آنها سپرده شده است را انجام می‌دهند. 📌 به عنوان یک نکته مهم باید توجه شود که کار تشکیلاتی به معنای درست کلمه بدون علاقه شکل نمی‌گیرد؛ 🔚 از این رو صرف دانستن فلسفهٔ کار تشکیلاتی به معنای اجرای صحیح آن نیست، 🔝 بلکه باید با عشق و علاقه در مسیر اجرایی کردن آن به انجام فعالیت مربوطه اقدام کرد.

7⃣➖ هفتم جدیت در کار: 👈 در فعالیت‌های تشکیلاتی هیچ کاری نباید شوخی گرفته شود و ساده از کنار آن عبور شود. 🔹در علم مدیریت، تحت عنوان «نظریه آشوب»، قانون «حرکت پروانه‌ای» مطرح می‌شود که می‌گوید: 🤔 «پر زدن یک پروانه در چین، در طوفان‌هایی که در اروپا رخ می‌دهد؛ نقش دارد.» 🌐 با این توصیف آیا برداشتن یک زباله از روی زمین نمی‌تواند بر روحیه جمعی افراد تشکیلات اثر داشته باشد؟ 🔸اما ما چنین کارهایی را جدی نمی‌گیریم. 🌷 از رسول اکرم(صلی‌الله علیه و آله وسلم) نقل شده است که فرمود: ✨«رحم الله إمرأ عَمِلَ عَمَلاً فَأتقنه»؛ ✨«رحمت خدا بر آن آدمی که کار را با محکم کاری انجام دهد.» 👌 شما باید کار خود را به بهترین وجه عرضه کنید. 🔚 بنابراین در هر فعالیت تشکیلاتی باید هر کاری که به شما واگذار می‌شود را کاملاً جدی و به نحواحسن انجام دهید و نگویید که این کار خیلی ساده است یا در شأن من نیست که آن را انجام دهم. 📌 چه بسا خود انجام چنین کاری امتحان شما باشد برای این که دیگران متوجه شوند تشکیلاتی هستید یا خیر. ⏪ پس جدی گرفتن کار و انجام درست آن یکی از شاخص‌های شناخت آدم تشکیلاتی از غیر آن است.

8⃣➖هشتم؛ اولویت رشد اعضا به کار: ⚛ در کار تشکیلاتی مهم اجرای برنامه نیست، بلکه مهم آدم‌های عضو در تشکیلات هستند. ⬅️ اساساً هدف از ایجاد یک تشکیلات چیست؟ 🔛 در برخی مواقع هدف اصلی تشکیلات، اجرای برنامه است؛ 🔻مثلاً اردویی را تصور کنید که فردی دقیق و دغدغه‌مند به عنوان مسئول آن انتخاب شده است؛ 🔺 چندین جلسه به عنوان برنامه‌ریزی اردو گذاشته می‌شود و علی‌رغم همه هماهنگی‌های صورت گرفته درست زمان اجرای اردو به دلایلی اردو لغو می‌شود! ⏳ در این زمان ممکن است مسئول اردو طوری با کادر خودش برخورد کند که افرادی هم که جدید به تشکیلات پیوسته بودند طرد شوند، ⁉️ چرا که برای چنین فردی اجرای برنامه هدف بوده است نه شناخت آدم‌ها، حال آن که در کار تشکیلاتی باید به خوبی این مطلب فهم شود که اصلاً مهم نیست برنامه درست اجرا بشود یا خير، 👌 بلکه مهم این است که افراد جذب شده، ماندگار شوند و با انجام فعالیت‌های تشکیلاتی رشد کنند. 👀 با این دید برنامه‌ها وسیله‌هایی در مسیر تحقق هدف اصلی می‌شود.

💢 ممکن است سؤال شود که تفاوت این دو نوع رویکرد کجا خودش را نشان می‌دهد؟ ✳️ پاسخ در نقطه و زمانی است که به هر دلیلی برنامه از پیش تدوین شده با مشکل مواجه می‌شود، اگر برنامه هدف باشد باید در ارزیابی و سنجش آدم‌ها شروع کنیم به تعیین اینکه چه کسی مقصر است و چه کسی مقصر نیست؟ ⁉️ چه کسی به درد ما نمی‌خورد و چه کسی به درد می‌خورد؟ ‼️ چرا که برخی نتوانسته‌اند در این برنامه موفق عمل کنند! در حالی که اگر هدفتان رشد آدم‌ها و شناسایی استعدادهای آن ها از طریق آن برنامه باشد، با نقدی منصفانه رشد مسئولان برگزار کننده برنامه را لحاظ می‌کنید و ارزیابی منصفانه‌ای ناظر بر آدم‌ها خواهید داشت؛ 👈 از این رو هیچ‌گاه در تشکل‌ها نباید برنامه‌ها هدف بشوند بلکه مهم این است که شما به بهانه یک برنامه تشکیلاتی: 🎋 اولاً تعدادی را به تشکیلات‌تان جذب کرده‌اید؛ 🎋 ثانیاً عده‌ای از اعضای تشکیلات‌تان را تثبیت کرده‌اید. 🎋ثالثاً عده‌ای دیگر از اعضای تشکیلات‌تان را رشد داده‌اید. ⏪ البته توجه داریم که بین رشد و انجام بهینه برنامه‌ها منافات وجود ندارد و آنچه در اینجا بدان اشاره شد بردقت و تأکید ما در برنامه‌ریزی‌ها و اولویت‌بندی‌ها دلالت دارد.

9⃣➖ نهم؛ اخراج و عزل: 👈 اخراج و عزل از تشکیلات آخرین تصمیم رهبر درباره نیروها است. 🌐 رهبر تشکیلات قوام بخش آن تشکیلات به حساب می‌آید؛ 🔻به همین منظور باید دفع آدهای تشکیلاتش که- گاهی ممکن است اتفاق بیفتد برای او بسیار دردآور باشد و آخرین تصمیم در مورد نیرو، اخراج فرد خاطی یا طرد یک عضو تشکیلات باشد. 🔺حال آن که در سازمان‌ها گاهی دیده می‌شود به محض این که عضو سازمان خطایی انجام می‌دهد او را عزل می‌کنند. 🔛 در چنین سیستمی تا زمانی که آدم‌ها در جایگاه تشکیلاتی قرار گرفته‌اند، ارزش دارند ولی وقتی آن جایگاه را تحویل بدهند، بی‌ارزش یا کم‌ارزش می‌شوند!

❎ متأسفانه در مجموعه‌های فرهنگی و حزب‌اللهی نیز چنین نگرشی به وجود آمده است؛ 💢 به طوری که برای اعضای سابق تشکیلات، در مجموعه ارج و جایگاهی قائل نیستند چرا که الآن مسئولیت ندارد. 💠 حال آن که می‌توان تحت هر عنوانی مثل پیشکسوتان یا ... چنین افرادی را همچنان داخل تشکیلات تعریف کرد و از آنها استفاده کرد. 👈 دلیل چنین کاری هم در نکته قبل مطرح شد؛ هویت و شخصیت آدم‌ها، مهمتر از جایگاهشان در تشکیلات است و هویت تشکیلات به آدم‌هایش است، نه به برنامه‌های آن تشکیلات. 📌اشکال عمده تشکل‌ها این است که به آدم‌ها با نگاه ابزاری در جهت تحقق اهداف تشکیلات نگاه می‌کنند؛ 👈 در حالی که تفاوت اصلی تشکیلات اسلامی با تشکیلات غربی، در همین امر است. 🌐 در تشکیلات اسلامی، آدم‌ها خودشان هدف هستند و حرکت تشکیلات در جهت رشد آدم‌ها است، اما در تشکیلات غربی؛ آدم‌ها ابزار و وسیله‌ای برای رسیدن به اهداف هستند.

0⃣1⃣➖ دهم دادن هویت و شخصیت به افراد: 🔸 یکی از خطاهایی که معمولاً در برنامه‌ریزی‌ها اتفاق می‌افتد این است که؛ در فعالیت‌های تشکیلاتی ساختار از آدم‌ها ارزش بیشتری پیدا می‌کند. 🔛 توضیح این که گاهی اوقات تلاش‌مان در ثابت نگاه داشتن ساختار است، تا جذب بیشتر از طریق داشتن یک ساختار منعطف به این معنا که با کمی وسعت نگاه و توسعه ساختار می‌توان مسئولیت‌های مختلفی را برای افراد مختلف تعریف کرد و آنها را جذب تشکیلات کرد.

🔹 معمولاً افراد در تشکل‌ها علاقه دارند که رئیس یا مسئول باشند؛ ⏪ از این رو در ساختار مجموعه‌های تشکیلاتی، باید مسئول تعریف کنید و طوری این مسئولیت را برای طرف تبیین کنید که به اهمیت آن پی ببرد. 🚫 نه این که بگویید مثلاً شما دفتر تشکل را تمیز کن، 🔅 بلکه می‌توانید او را به عنوان رئیس دفتر تشکل معرفی کنید. 👀 با این نگاه عناوین مسئولیتی هم اهمیت والایی پیدا می‌کند و به افراد هویت و شخصیت می‌دهد. 📍البته بعد از این که همه با عنوان معاون و مسئول وارد تشکیلات شدند می‌توانید جلسه‌ای بگذارید و به آنها بفهمانید که این سمت‌ها و مسئولیت‌ها مهم نیست 👌 بلکه مهم کاری است که باید انجام شود. 🔚 به این ترتیب امید آن می‌رود که نیت‌ها نیز اصلاح شود.

1⃣1⃣➖ یازدهم تشکیلات موسمی یا تشکیلات پایدار: 🔸حتماً به حزب‌ها و تشکل‌هایی که در زمان انتخابات به وجود می‌آیند، دقت کرده‌اید. 🔹 گاهی اوقات یک تشکیلات صرفاً با هدف رأی آوردن در انتخابات شکل می‌گیرد و اگر نتیجه رأی‌گیری مطلوب نبود، آن تشکیلات از هم می‌پاشد. 👈 این اتفاق نشان دهنده آن است که برای چنین تشکیلاتی آدم‌ها مهم نبوده است؛ بلکه هدف رأی‌آوردن و کسب قدرت بوده است؛ 🌐 به چنین تشکل‌هایی، تشکل‌های موسمی و ناپایدار گفته می‌شود. در مقابل گاهی احزاب یا تشکل‌هایی را می‌بینید که مثلاً سی سال است مشغول فعالیت هستند و جلسات منظم و مستمر خود را دارند؛ 🔛 چه در انتخابات مختلف حزب آنها رأی بیاورد و چه رأی نیاورد آنها فعالیت خودشان را به صورت منظم و مستمر ادامه می‌دهند. ⚛ چنین تشکیلاتی را تشکیلات پایدار می‌گویند که آدم‌ها در آن اهمیت دارند، مسیر رشد را طی می‌کنند و صرف یک انتخاب خاص، آنها را دور هم جمع نکرده است. 👌 در فعالیت‌های تشکیلاتی باید حرکت به سمت ایجاد تشکیلات پایدار باشد.

1⃣2⃣➖ دوازدهم: تربیت اعضا، هدف تشکیلات اسلامی؛ 👈 همان‌طور که چندین بار تکرار شد تربیت اعضا مأموریت اصلی تشکیلات است. ⏪ اساساً هدف از ایجاد تشکیلات در نگاه اسلامی تربیت انسان‌ها است؛ از این رو هر تشکیلاتی در ذیل حکومت اسلامی ایجاد می‌شود، 👌 باید بُعد تربیتی را به عنوان یک اصل ثابت و لایتغیر مورد توجه قرار دهد. 🔻 مثلاً تشکیلاتی چون بسیج دانشجویی باید تلاش کند از طریق عرصه‌آفرینی برای اعضایش افراد انقلابی را به عنوان کادر اصلی اداره کشور و نظام به جامعه تحویل دهد. 🔺 با این نگاه دانشجویی بستر تربیت چنین انسان‌هایی تعریف خواهد شد و با این نگاه کادرسازی یکی از اهداف بزرگ و مهم تشکل‌های انقلابی خواهد بود.

🌐👈 با این زاویه دید هزینه و منافع بسیج تشکیلات، صرفاً با نگاه مادی قابل تحلیل نیست بلکه عمق تربیتی افراد در راستای هزینه‌های صورت گرفته مورد ارزیابی قرار می‌گیرد؛ ⏪ مثلاً حرکت عظیم اردوهای جهادی یکی از این عرصه‌های کادرساز انقلاب است؛ 🔸 به این معنا که افراد دارای تجربه کم در فعالیت‌های اجرایی و علمی، به چنین سفرهایی می‌روند و از طریق عرصه‌ای که برای آنها به وجود آمده است؛ ⬅️ استعدادهای خود را شکوفا می‌کنند و به نوعی خود را برای قرار گرفتن در عرصه مسئولیت‌های بزرگ آماده می‌کنند. 🔹 حال آن که ممکن است برخی افراد مادی‌نگر صرفاً هزینه پولی و مالی چنین اردوهایی را کنند و به این نتیجه برسند که اگر بررسی به جای آن هزینه متخصصانی در آن حوزه‌ها دعوت می‌شدند کار به صورت بهتر انجام می‌شد. 🔻 این نگاه اساساً نگاه کادرساز و تربیت محور نیست مسئله اصلی تشکیلات تربیت افراد است و کل حرکت تشکیلات برنامه‌ریزی‌ها ساختار سازی‌ها و.... بر محور تربیت افراد تعریف می‌شود.

👌 تربیت در اینجا یعنی به فعلیت رساندن استعدادها؛ ⏪ این که گفته شد هدف از تشکیلات باید تربیت افراد باشد یعنی تشکیلات باید برای به فعلیت رساندن استعدادهای نهفته افرادش عرصه‌آفرینی کند. ✔️ به همین دلیل است که تشکل‌های دانشجویی مورد توجه همیشگی مقام معظم رهبری بوده و هست؛ ⁉️ چرا که افراد در تشکل‌های دانشجویی عرصه‌های مختلفی را تجربه می‌کنند و سریع‌تر از سایر دانشجویانی که در محیط دانشگاه بوده‌اند، ولی- صرفاً درس خوانده‌اند و فعالیت تشکیلاتی نکرده‌اند در اداره کشور نقش ایفا خواهند کرد. 👁 با این نگاه تشکیلات، عرصه «رشد» آدم‌هاست و آدم تشکیلاتی یعنی «آدم رشید، زیرا در تشکیلات رشد آدم‌ها محور؛ ✅ قوام و حرکت تشکیلات است. 👈 به این ترتیب نوع نگاه به تشکیلات و افراد درون تشکیلات عوض می‌شود در چنین تشکیلاتی افراد به صورت عملی مباحث اخلاقی را تمرین می کنند. 🔛 به عنوان یک مثال فردی را تصور کنید که با دیگری در حین انجام مأموریت فعالیتی اختلاف پیدا می‌کند و بعد خودش را قانع می‌کند 🔜 🔙 که باید این دعوا را جبران کند و معذرت‌خواهی کند تا کار تشکیلات ادامه پیدا کند؛ 🔚 هرچند ممکن است این معذرت‌خواهی برایش سخت باشد، 💢 اما خودش را مجبور به چنین کاری می‌کند. در حالی که روایت خواندن‌ها و کلاس اخلاق گذاشتن‌ها نمی‌توانند چنین اثری که در صحنه کار تشکیلاتی در او شکل گرفت داشته باشند. 👈 بنابراین در تشکیلات، افراد خودشان در حال یادگیری مستمر، تجربه و رشد هستند.

3⃣1⃣➖سیزدهم: کیفیت‌گرایی در مقابل کمیت‌گرایی در فعالیت‌های تشکیلاتی: 👈 یکی از اتفاقات رایج بین تشکل‌های مختلف این است که عموماً علاقه دارند کمیت تشکیلات خود را بالا ببرند؛ ⏪ مثلاً اگر بسیج دانشگاه اردویی می‌گذارد، دوست دارد ۲۰۰ نفر از دانشجویان از آن اردو استقبال کنند؛ یا اگر جلسه یا همایشی گذاشته می‌شود دست اندرکاران علاقه دارند که گوش تا گوش سالن همایش پر از جمعیت باشد. ✨ حال آن که قرآن کریم در آیه‌ای ملاک قوت یک تشکیلات را کمیت بیشتر آن نمی‌داند و می‌فرماید: 🌸 «کم من فئَة قَليلَة غَلَبَتْ فِئَةٌ كَثِيرَةً بِإِذنِ الله» 🔹«چه بسیار گروه‌های کوچکی که به اذن خدا بر گروه‌های عظیمی پیروز شدند.» 👈 این آیه به ما می‌گوید؛ که در فعالیت‌های تشکیلاتی نباید به دنبال کثرت رفت، 🔹البته این به معنای کثرت‌گریزی نیست بلکه کثرت‌گرایی را نفی می‌کند.

⚛ به عبارت دیگر، در فعالیت‌های تشکیلاتی لازم نیست به دنبال آن باشید که افراد زیادی را دور خودتان جمع کنید، 🔝 بلکه تعداد کم، ولی کاری اگر به دور خودتان جمع کنید وقتی سایر افراد حرکت شما را ببینند، جذب تشکیلات می‌شوند. 🔚 پس در فعالیت‌های تشکیلاتی مهم کیفیت‌گرایی در جذب آدم اصلی‌ها است تا جذب تعداد زیادی به تشکیلات. 📌 بر اساس این نکته؛ اگر شما به عنوان مسئول تشکیلات در انتهای زمان مسئولیت خود بخواهید گزارش بدهید، 🚫 نباید بگویید در ابتدای مسئولیت من تشکیلات صد عضو داشت و الآن مثلاً دویست عضو دارد و این یعنی رشد! 👌 بلکه باید بگویید من از زمانی که مسئولیت را بر عهده گرفتم، کاری کردم که افراد توانمند بیایند و در رأس امور قرار بگیرند و در این زمینه موفق بوده‌ام.

✳️ تکنیک‌های رهبری: 🔅 از آن جایی که رهبری در تشکیلات رکن اصلی است، در این بخش تکنیک‌های را که به عملکرد رهبر مربوط می‌شود در سرفصل جداگانه‌ای مورد توجه قرار داده‌ایم. 🌟 رهبر متناسب با نوع تعاملش با تشکیلات و مجموعه‌ای که رهبری می‌کند سنجیده می‌شود. ⁉️ حال سؤال مطرح می‌شود که من به عنوان رهبر یک تشکیلات باید چه موضعی در ساختار تشکیلات داشته باشم؟ ⁉️ چگونه و به چه شیوه‌ای با اعضای تشکیلاتم ارتباط داشته باشم؟ 🔙 و سؤالاتی از این جنس. 🔚 پاسخ به چنین سؤالاتی در قالب چند تکنیک رهبری بیان شده است: 🎋تکنیک اول: موضع استقرار رهبر: به شکلهای زیر دقت کنید و روی این سؤالات فکر کنید؛ ⁉️ به نظر شما بهترین مکان برای استقرار رهبر کجاست؟ ⁉️ رهبر در شکل‌های زیر در کجا قرار دارد؟ ⁉️ کدام شکل برای یک تشکیلات صحیح است؟ 🎋 (شكل الف) 🎋 (شکل ب)