#بیان_استاد 💠 قطعه ای از سخنرانی دکتر پاکتچی با موضوع «مقام و منزلت انسان در اندیشه‌ی امام موسی صدر» 💠 زمان: 13 اردیبهشت 1395 💠 مکان: تهران - میدان هفتم تیر - کوچه‌ی شریعتی - مؤسسه‌ی فرهنگی تحقیقاتی امام موسی صدر 🆔 @ostadpakatchi

#بیان_استاد #سیره_نویسی #امام_حسین_علیه_السلام 🔹 مخاطبان در دوره‌های پس از معصومان، به دلیل آن که درکی مستقیم از حیات آنها ندارند، برای شناختشان به سیره‌ها متوسل می‌شوند و از این رو مؤلفان سیره، بین مخاطب و معصومان قرار می‌گیرند. در این میان نکته ی حايز اهمیت این است که مؤلف سیره با انتخاب‌های خود، برخی کاربردهای آن را برجسته و بعضی دیگر را کمرنگ می‌سازد. به عنوان مثال، زندگی امام حسین (علیه السلام) و حیات سیاسی آن حضرت، پس از صلح معاویه ی امام حسن (علیه السلام) با معاویه آغاز می‌شود و تا شهادت وی 20 سال به طول می‌انجامد؛ در حالی که اگر سیره ی سیدالشهدا را به معنای متن نگارش‌یافته در نظر بگیریم، تنها ناظر به حوادث دو ماه پایانی عمر آن حضرت است. از این منظر، سیره به معنای آن چیزی که توسط مؤلف نگارش می‌یابد، همواره دربرگیرنده ی کل زندگی یک فرد نیست. همین مساله برای محققانی که به دنبال کاربردهای سیره در زندگی امروز هستند، دارای اهمیت است؛ به این معنی که ما برای الگوسازی بر مبنای زندگی معصومان نیازمند درک آن بخش‌هایی از زندگی آنها هستیم که در سیره‌نگاری‌ها مغفول مانده است. 🔹 درک هر گروه از مسلمانان و همچنین شیعیان از سیره، درگیر محدودیت‌هایی نظیر شرایط مکانی، زمانی، بافت جامعه، شیوه ی زندگی و نظایر آن است. مثلاً در آستانه ی انقلاب سال 1357 ایران، فهم مردم از ماجرای کربلا و سیره ی امام حسین (علیه السلام) صبغه‌ای کاملا متفاوت نسبت به دوره‌های پیش می‌یابد؛ حتی فراتر از آن می‌توان مدعی شد که درک سیره ی نبوی نزد شیعیان با اهل سنت دارای تفاوت‌هایی اساسی است. 🌀 گوشه‌ای از بیانات استاد در پنجمین جلسه ی کارگاه سیره‌نگاری با عنوان «بررسی جایگاه جماعت شیعه و امت اسلامی در فهم سیره»... 🆔 @OstadPakatchi

#بیان_استاد 🔹 رسم مردم آذربایجان در شب یلدا 🔹 بخشی از نشست: «یلدا، همبستگی منطقه‌ای» 🔹 سخنران: دکتر احمد پاکتچی 🆔 @OstadPakatchi

#بیان_استاد 🌀 متن سخنرانی دکتر پاکتچی در گرامیداشت هزار و پنجاهمین زادروز ابوریحان بیرونی 📆 چهارشنبه ١۶ شهریور ١۴٠١ بسم الله الرحمن الرحيم. 🔹 ابتدا از دو کشور دوست یعنی تاجیکستان و ازبکستان در رابطه با پرونده بزرگداشت ابوریحان بیرونی تجلیل تشکر می‌کنم. ابو ریحان بیرونی نه تنها در قرون گذشته مایه افتخار ما و تمدن شرق اسلامی بود بلکه امروز هم ظرفیت های بزرگی دارد که موجب استحکام رابطه برادری و دوستی ما با کشورهای منطقه، از جمله دو کشور تاجیکستان و ازبکستان می‌شود. 🔹 ابوریحان بیرونی همانطور که در زمان خودش، چهره‌ای از خويش ارائه نمود، در زمان معاصر نیز چهره‌ای از خود نشان داده است. از منظر یونسکویی، وی شخصیتی است که می‌تواند از جنبه‌های مختلف برای کسی که در عرصه‌های علم، فرهنگ و آموزش فعالیت می‌کند، ارزش و اهمیت داشته باشد. 🔹 در شرح حال‌هایی که برای ابوریحان بیرونی نگاشته شده، به جنبه‌های مهمی از برجستگی این شخصیت پرداخته شده است. برخی ویژگی‌های بیرونی، موجب اهمیت او برای محققان عصر حاضر گردیده است. یکی از ویژگی‌هایی که می‌توان در شخصیت بیرونی جست‌وجو کرد آن است که او بحق یکی از چهره‌های برجسته در دوره طلايی تمدن اسلامی است. 🔹 یکی از سؤالاتی که همواره مطرح می‌شود آن است که دوره تمدن اسلامی با چه ویژگیهایی به اوج خود رسیده است و درخششی طلایی در آن رخ داده است؟! به عقیده بنده اگر این دوره و شخصیت ابوریحان بیرونی بازشناسی شود، این امکان وجود خواهد داشت که بتوان در بازدرخشش علمی عصر حاضر از او و آنان الهام گرفته شود. 🔹 یکی از ویژگی های ابوریحان بیرونی که در عموم شرح حال‌ها، یا به آن پرداخته نشده، یا به سرعت از آن عبور شده است، مسئله «صریح سخن گفتن و مسئولیت سخن را بر عهده گرفتن» است. یکی از نمونه‌های جالب این مسئله آنجا ست که او در مورد زیست مردمان در نیم کره جنوبی سخن می‌گوید. وی در کتاب «تحدید نهايات الأماکن» اشاره می‌کند که معتقد است در نیم کره جنوبی مردمی زندگی می‌کنند، در حالی که ارسطو بدون اشاره روشن و صریحی از این مسئله عبور کرده است. عبارت وی با عنوان «وما أحسن تخلص أرسطاطالیس عن عوارض هذا الوضع ...» نشان می‌دهد که چگونه می‌توان رندانه و بدون اظهار نظر صریح از یک گزاره گریخت، بدون اینکه کسی بتواند نقدی به هر شکل بر او وارد کند. متأسفانه یکی از عاداتی که هنوز هم وجود دارد، عدم ذکر نام قائلان نظریات و سخنان در تحقیق‌ها و بیانات است. ممکن است گوینده و ناقل آن نظریه، در فهم مطلب دچار اشتباه شده باشد؛ اما این شکل از بیان، جلوی اصلاح و ارجاع به منبع و مأخذ را می‌گیرد. یکی از درس‌هایی که بیرونی به محققان و سخنوران می‌دهد، صریح سخن گفتن و مسئولیت سخن را برعهده گرفتن است. ابوریحان بیرونی بزرگترین پایه‌گذار سخن گفتن صریح در حوزه علمی است، تا جایی که بارها به همین جهت مورد نقد قرار گرفت. 🔹 یکی دیگر از ویژگی‌هایی که در شخصیت بیرونی وجود دارد رویکرد تحقق‌گرا (پراگماتیک/Pragmatic) اوست. بیرونی فارغ از فضای ذهنی، استدلال و مباحث فلسفی و نظری درگیر خود اشیاء می‌شود و بجای آن که با دنیای ذهنش زندگی کند، با اشیاء زندگی می‌کند. برخی از این حالت به تجربه گرایی (Empiricism) یاد کرده‌اند؛ ولی الزاما نمی‌شود زندگی کردن با اشیاء و عینیات متعیّنه که غیر قابل لمس هستند و بسنده نکردن به ذهنيات را آن گرايشی دانست که امروز در تاريخ فلسفه به تجربه‌گرايی شناخته می‌شود. اشکالات تجربه‌گرايی امروز بر بيرونی وارد نيست و شاید بتوان نگاه تحققی او را در عصر کنونی احیا نمود. بیرونی راجع به فسیل موجودات دریایی مانند صدف در شبه جزیره عربستان صحبت می‌کند و بر این اساس می‌گوید که این منطقه، زمانی دریا بوده و بعد به خشکی تبدیل شده است. وی هنگامی که در باره گزارش ابوالفرج زنجانی و پیرامون مجموعه آتش‌های شهر کِلواذا (شهرکی در یک فرسخی شرق دجله) سخن می‌گوید -مجموعه آتش‌هایی که گفته می‌شد در این شهر از کشور عراق، به هنگام نوروز به طرز معجزه آسایی برافروخته و بعد از نوروز خاموش می‌شده‌اند- به نقد ابوالفرج می‌پردازد. او اين سخن وی را که گفته بود خود با چشمان خویش این آتش‌ها را مشاهده کرده بود، نقد می‌کند و ضمن اشاره به اهمال‌های صورت گرفته در محاسبه کبیسه، زمان نوروز در آن عصر را غیر دقیق می‌داند و از این طریق، اين شبه تجربه و واقعيت‌نما از سوی ابوالفرج را مورد نقد قرار می‌دهد. 🔹 رویکرد تطبیقی از دیگر ویژگی‌های شخصیت بیرونی است. بیرونی در این عرصه از درخشش بالایی برخوردار است. برخی از جنبه‌هایی که بیرونی به طور تبطیقی در آن کار کرده ـ همچون بررسی تطبیقی ادیان ـ مورد تحقیق و بررسی قرار گرفته است.

#بیان_استاد 🌀 چکیده‌ای از بیانات دکتر پاکتچی در نشست «رويکرد بينافرهنگی به راهبردهای ارتباط زبانی: گونه شناسی الگوهای خطاب به مثابه شاخص» - به زبان فارسی 📆 چهارشنبه ١۶ شهریور ١۴٠١ 🔹 موضوع ادب گفتاری به طور معمول در حوزه زبان‌شناسی اجتماعی و نيز کاربردشناسی مورد مطالعه قرار می‌گيرد، ولی پژوهش حاضر بر آن است که از منظر گونه‌شناسی فرهنگی در پيوند با زبان به موضوع بپردازد. 🔹 الگوهای خطاب در زبان مجموعه‌ای پيچيده از هنجارهای ارتباط اجتماعی و صورت‌های دستور زبانی است. به طور کلی، ارتباط وثيقی ميان قواعد فرهنگی ادب، نظام طبقاتی يا سلسله مراتب اخلاقی در هر جامعه با الگوهای زبانی برای خطاب وجود دارد. در برخی از زبان‌های بر پاطه يک فرهنگ رُک#، عاری از طبقه و از نظر اخلاقی غير پيچيده، تمايزی ميان الگوها در خطاب به مردم ديده نمی‌شود. به عکس، برای زبان‌های مربوط به جوامعی با نظام طبقاتی پيچيده يا سلسله مراتب اخلاقی، مانند ژاپنی، الگوهای چندلايه‌ای برای صميميت، بی ادبی و ادب وجود دارد. طيفی از زبان‌ها که در موقعيت ميانه قرار دارند، کمابيش الگوهای محدودی برای خطاب مؤدبانه دارند. از نقطه نظر مطالعات فرهنگی، اين الگوها می‌تواند به مثابه شاخص‌های فرهنگی عمل کند و گونه‌شناسی آنها می‌توان يک منبع ارزش‌مند برای مطالعه فرهنگی تطبيقی ميان جوامع باشد. 🔹 ذکر اين نکته مهم است که الگوهای استفاده شده برای شکل مؤدبانه از خطاب به يک شخص دستوری، بيشتر در باره دوم شخص ديده می‌شود. يک شيوه شناخته برای شکل‌دهی به صورت‌های مؤدبانه، فرافکنی يک صورت دستوری به صورت ديگر است. در برخی از زبان‌ها مانند فارسی و فرانسه، برای دستيابی به لحن مؤدبانه صورت مفرد به صورت جمع فرافکنی می‌شود، در حالی که در باره مخاطبانی که به طور طبيعی جمعه هستند، تمايزی برای صورت مؤدبانه وجود ندارد. در برخی از زبان‌ها مانند لاتين، ادب گفتاری از طريق فرافکنی اول شخص يا دوم شخص به سوم شخص رخ می‌ دهد. مبالعه در برخی از زبان‌ها منجر به اين شده است که صورت‌های صميمی/غير مؤدبانه از ميان بروند، مانند آنچه در باره thou و you در انگليسی رخ داده است. 🔹 در برخی از زبان‌ها، يک تمايز کامل ميان الگوهای مؤدبانه و صميمی/غير مؤدبانه ديده می‌شود؛ در اين زبان‌های صورت‌های اختصاصی برای هر حالت پديد آمده است و نيازی به فرافکنی نيست. چنين ساختی را می‌توانيم در زبان‌های اسپانيايی و قزاقی ببينيم که در آنها، صورت‌های غير وابسته از ضمير برای خطاب مؤدبانه به دوم شخص پديد آمده است. به هر روی، الگوی پيچيده‌اری هم در برخی از زبان‌ها مانند کره‌ای قابل مشاهده هستند که در آن، صورت‌های اختصاصی برای سطوح مختلفی از ادب در يک نظام چند سطحی از ادب گفتاری پديد آمده است. 🆔 @OstadPakatchi

#بیان_استاد #فایل_تصویری 💠 پژوهشگاه فرهنگ، هنر و ارتباطات با همکاری شورای فرهنگ عمومی برگزار نمود: 🔺نشست تخصصی فرهنگ عمومی، اخلاق و هوش مصنوعی 🔹دکتر احمد پاکتچی؛ سفیر جمهوری اسلامی ایران در سازمان علمی فرهنگی یونسکو موضوع: مروری بر سند اخلاق هوش مصنوعی سازمان علمی، فرهنگی، و آموزشی یونسکو 🆔 @OstadPakatchi

#بیان_استاد 🌀 انسان و معنا؛ بازخوانی منظر علامه طباطبایی در المیزان و آثار فلسفی 🔹 در همه بیست جلد تفسیر المیزان، علامه طباطبایی در مورد انسان صحبت کرده است؛ چون موضوع انسان و معنا برای وی بسیار مهم بوده. علامه طباطبایی، ماجرای معنا را در نوشته «الانسان فی‌الدنیا» و در جایی که به تقسیم علوم اختصاص دارد، مطرح می‌کند و بخشی از معانی‌ای که در ذهن ماست را برآمده از ارتباط با وجود حقیقی می‌داند؛ به این معنا که علم ما در ارتباط با وجودی حقیقی در دنیای خارج به وجود آمده است. 🔹 از نظر علامه طباطبایی، بخش دیگری از علم، ناشی از قوه متصرفه است که ناظر به هیچ واقعیتی در عالم خارج نیست که آن‌ها را وجودات اعتباری می‌نامد. علامه به بحثی با عنوان زندگی و حیات می‌پردازد و برداشت من این است که ایشان، معناها را حاصل حیات انسان می‌داند و ارتباطی بین ساخت معناها و زندگی قائل است. او تولید معنا را به ویژگی‌های فطری انسان ارتباط می‌دهد و معتقد است انسان، فطرتاً به گونه‌ای خلق شده که به دنبال معنا ست. 🔹 سال‌ها پیش، هنگامی‌که رساله اعتباریات علامه را می‌خواندم، نکته‌ای در آن برای من جالب بود؛ در بسیاری از نظریات یک قرن اخیر به موضوع نیاز و احتیاج بشر پرداخته شده است، اما به نظرم علامه اصلاً آنها را مطالعه نکرده و در این خصوص مبدعانه سخن رانده است. علامه طباطبایی، وقتی بحث اعتبار را مطرح می‌کند یکی از موضوعات مورد توجه برای او، موضوع نیاز و احتیاج است. وی بحث احتیاجات انسان را با مثال‌های ساده همانند نیاز به غذا شروع می‌کند، ولی انسان‌ موضوع بسیار پیچیده‌تری است و در تفسیر المیزان مشاهده می‌کنیم که اشارات جالبی به نیازهای عمیق‌تر انسان شده است که می‌توانیم نظریه جامع‌تری را در رابطه با انسان و معنا از آن استخراج کنیم. حتی در برخی موارد مشاهده می‌کنیم که وقتی علامه درباره توحید صحبت می‌کند و می‌گوید انسان فطرتاً یکتاپرست است، جست‌وجو به دنبال خدای یکتا را به عنوان یک احتیاج برای انسان ذکر می‌کند. 🆔 @OstadPakatchi

#بیان_استاد #فایل_صوتی 🌀 نشست تخصصی فرهنگ عمومی، اخلاق و هوش مصنوعی 🔹دکتر احمد پاکتچی؛ سفیر ایران در سازمان علمی فرهنگی یونسکو موضوع: مروری بر سند اخلاق هوش مصنوعی سازمان علمی، فرهنگی، و آموزشی یونسکو 🔹 دکتر محمد حسینی مقدم؛ عضو هیات علمی گروه مطالعات آینده نگر موسسه مطالعات فرهنگی و اجتماعی 🔹دکتر سید علی حسینی؛ دکتری هوش مصنوعی از دانشگاه لندن 🆔 @OstadPakatchi

#بیان_استاد #فایل_صوتی 🌀 گروه پژوهشی تاریخ سیاسی پژوهشکده تاریخ با همکاری پژوهشکده دانشنامه‌نگاری پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی: 🔹 کارگاه آموزشی تاریخ مفهوم از نظریه تا کاربرد - 1 🔹استاد: دکتر احمد پاکتچی 🔹 سرفصل ها و محتوای دوره آموزشی: - چیستی تاریخ مفهوم، گذاری بر پیشینه و نسبت آن با حوزه‌های مطالعاتی همپوشان یا موازی (تاریخ اندیشه، تاریخ انگاره، تاریخ ذهنیت، ...) - مبانی نظری تاریخ مفهوم - روش‌شناسی تاریخ مفهوم - مطالعه موردی منتخب، با هدف افزایش دانش نظری در مطالعات تاریخ مفهوم و ارتقای مهارت عملی و عملیاتی در مقام اجرای روش 🔹تاریخ: 11 مهر ماه 1398 🆔 @OstadPakatchi

#بیان_استاد #فایل_صوتی 🌀 گروه پژوهشی تاریخ سیاسی پژوهشکده تاریخ با همکاری پژوهشکده دانشنامه‌نگاری پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی: 🔹 کارگاه آموزشی تاریخ مفهوم از نظریه تا کاربرد - 2 🔹استاد: دکتر احمد پاکتچی 🔹 سرفصل ها و محتوای دوره آموزشی: - چیستی تاریخ مفهوم، گذاری بر پیشینه و نسبت آن با حوزه‌های مطالعاتی همپوشان یا موازی (تاریخ اندیشه، تاریخ انگاره، تاریخ ذهنیت، ...) - مبانی نظری تاریخ مفهوم - روش‌شناسی تاریخ مفهوم - مطالعه موردی منتخب، با هدف افزایش دانش نظری در مطالعات تاریخ مفهوم و ارتقای مهارت عملی و عملیاتی در مقام اجرای روش 🔹تاریخ: 12 مهر ماه 1398 🆔 @OstadPakatchi

#بیان_استاد #فایل_صوتی 🌀 گروه پژوهشی تاریخ سیاسی پژوهشکده تاریخ با همکاری پژوهشکده دانشنامه‌نگاری پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی: 🔹 کارگاه آموزشی تاریخ مفهوم از نظریه تا کاربرد - 3 🔹استاد: دکتر احمد پاکتچی 🔹 سرفصل ها و محتوای دوره آموزشی: - چیستی تاریخ مفهوم، گذاری بر پیشینه و نسبت آن با حوزه‌های مطالعاتی همپوشان یا موازی (تاریخ اندیشه، تاریخ انگاره، تاریخ ذهنیت، ...) - مبانی نظری تاریخ مفهوم - روش‌شناسی تاریخ مفهوم - مطالعه موردی منتخب، با هدف افزایش دانش نظری در مطالعات تاریخ مفهوم و ارتقای مهارت عملی و عملیاتی در مقام اجرای روش 🔹تاریخ: 13 مهر ماه 1398 🆔 @OstadPakatchi

#بیان_استاد #پادکست 🌀 عنوان: کمینه گرایی و بیشینه گرایی در فقه و اثر آن در علم رجال 🔹 مستخرج از جلسه دوم کارگاه روش‌های نوین پژوهش در حوزه تحقیقات رجالی 🆔 @OstadPakatchi

#بیان_استاد 🔹 رسم مردم آذربایجان در شب یلدا 🔹 بخشی از نشست: «یلدا، همبستگی منطقه‌ای» 🔹 سخنران: دکتر احمد پاکتچی 🆔 @OstadPakatchi