﷽
#اهل_گفت_و_گو_شویم
🖌 دکتر احمد پاکتچی
🔹 دایره المعارف نویسی کاری گروهی است. وقتی دایره المعارف نویسی در غرب شروع شد، یک کار گروهی بود. تا به امروز نیز دایره المعارف ها با یک کار گروهی، موفق هستند. دایره المعارفی که یک نویسنده داشته باشد، قطعا به اهدافش دست نمی یابد، زیرا یک نفر چنین اشرافی به حوزه های گوناگون معرفت ندارد. این کارگروهی چشم اسفندیار ما بوده و هست. اینکه نهادی مثل دایره المعارف بزرگ اسلامی، توانسته در حدود ثلث قرن عده ای را برای کار گروهی جمع کند، پدیده ای نادر در ایران است. معمولا در ایران حرکت های جمعی از شرکت های تجاری گرفته تا کارهای علمی متاسفانه بسیار ناپایدارند.
🔹 ما پهلوانانی مثل مرحوم دهخدا داشته ایم که کار فردی کرده اند. البته کارهای جمعی هم داشته ایم، مثلا در دوره ناصری نامه ی دانشوران ناصری را داریم که کاری جمعی است که متاسفانه ناتمام ماند؛ یعنی ما شبیه اصحاب دایره المعارف، اصحاب نامه ی دانشوران داشتیم، اما در دوره های بعدی بیشتر شاهد کارهایی از جنس پهلوانان هستیم؛ ما رستم هایی را در ساحت علم خودمان داریم تا گروهی که با هم کار گروهی کنند. در یک و نیم قرن اخیر درک نیاز به دایره المعارف در ایران وجود داشت که نمونه ی بارزش استقبال گسترده ی دانشوران و اهل فرهنگ ایرانی از دایره المعارف قرن بیستم محمد فرید وجدی (نویسنده ی مصری) است.
🔹 افکار فرید وجدی بسیار در شکل دهی به اندیشه ی متفکران ما موثر بوده است. شاید بتوان گفت فرید وجدی به اندازه ی دکتر شریعتی در یک نسل پیش از او موثر بوده است. این نشان دهنده ی آن است که نیاز به دایره المعارف در ایران و منطقه ی ما وجود داشته است. این نیاز باعث شده، گام هایی برداشته شود. چندبار تصمیم به نوشتن دایره المعارف گرفته شد، مثلا در فرهنگستان اول مساله ی نوشته شدن دایره المعارف مطرح شد که به سرانجام نرسید. در کشورهای پیرامون ما نیز چندین کار دایره المعارفی انجام گرفت. این نشان می دهد، درکی از این مساله بوده و هست؛ مثل دایره المعارف آریانا در افغانستان یا دایره المعارف هایی که در ترکیه نوشته یا ترجمه شد. شاید ما دیرتر وارد این عرصه شدیم، اما تصور می کنم در سال ۱۳۵۰ این نیاز به طور جدی احساس و حرکت هایی نیز آغاز شد. یکی از آنها دانشنامه ی ایران و اسلام به سرپرستی احسان یارشاطر است. بعد از انقلاب آن نیاز اجتماعی به دایره المعارف نویسی با یک موتور محرکه ی خیلی قوی به نام انقلاب همراه شد که ناگهان منجر به شکل گیری چند نهاد مختلف شد. در کنار این انگیزش اجتماعی، باید از انگیزه های شخصی بزرگانی که کار دایره المعارفی کردند، یاد کرد.
🔹 هر یک از این بزرگان به تنهایی انگیزه ی قوی برای نگارش دایره المعارف داشتند. بسیاری از این بزرگان مثل مرحوم زریاب خویی، مرحوم ایرج افشار، مرحوم زرین کوب، مرحوم شرف الدین خراسانی و استاد مجتبایی، متفکرانی بودند که این نیاز را احساس کرده بودند و وقتی این نهاد برقرار شد، گرد این پرچم جمع شدند و تصمیم به همکاری گرفتند، بنابراین حتما انگیزه های خودآگاه نیز در این کار بوده است. برخی از بزرگان یاد شده پیش از آن با مرحوم دکتر مصاحب کار کرده بودند و کاملا درگیر مساله ی دایره المعارف نویسی بودند. کشور ما ساختارهای خاص و پیچیده ای دارد. من ۳۰ سال است که در مرکز دایره المعارف بزرگ اسلامی کار می کنم.
🔹 تا جایی که به محتوای مقالات مربوط می شود، به جز الزامات و حساسیتی که در کلیت جامعه وجود دارد، تاکنون محدودیتی احساس نکرده ام. از این حیث باید از نهادهایی که به این موسسه کمک کرده اند نیز تشکر کرد که در عین یاری، سعه ی صدر داشته اند. اما به هر حال معتقدم که موسسات دایره المعارفی در درازمدت باید به سمت استقلال مالی حرکت کنند. در دایره المعارف بزرگ اسلامی به طور تقریبی مخاطب ما پژوهشگران، دانشجویان و فارغ التحصیلان تحصیلات تکمیلی هستند که چه در دانشگاه و چه در حوزه، در زمینه ی فرهنگ و تمدن ملل اسلامی مطالعه می کنند. البته مثلا در دانشنامه ی ایران یا دانشنامه ی فرهنگ مردم ایران مخاطبان فرق می کنند.
🔹 ویژگی فکر و معرفت، دیالوگ و گفت وگو است و اگر در وضعیت مونولوگ باشیم، علم مثل موجی بدون حرکت، از میان می رود. علمی که شکل مونولوگ بیابد و نتواند در گفت وگو قرار بگیرد، از علم بودن ساقط می شود، بنابراین مهم این است که در کنار یاد گرفتن کار جمعی، اهل گفت وگو شویم. من نسبت به خو گرفتن ایرانیان به کار جمعی در دهه های اخیر خوش بین هستم. در کنار این باید یاد بگیریم که به دیگران گوش دهیم. یاد گرفتن گوش دادن و تحمل نقد و گفت وگو، هرچند دیدگاه های متفاوتی داشته باشیم، بسیار ضروری است.
💠 یادداشت دکتر پاکتچی در روزنامه ی اعتماد؛ یکشنبه ۲۴ آذر ۱۳۹۸، شماره ی ۴۵۳۶:
➡️ https://www.magiran.com/article/3989352
اللهم صل علی محمد و آل محمد و عجل فرجهم
🆔 @OstadPakatchi
تشریح نظریه فرهنگ.mp3
18.87M
#نشست_تخصصی
#پخش_برای_اولین_بار
🔹 تشریح نظریهی فرهنگ
🔹 سخنران: دکتر احمد پاکتچی
🔹تاریخ: شنبه 21 اردیبهشت ماه 1398
🔹 مکان: قم، ابتدای خیابان معلم، مرکز همایشهای غدیر.
🆔 @OstadPakatchi
#قاب_تصویر
🔹 حضور دکتر پاکتچی در سومین همایش سالانه ی انجمن علمی مطالعات صلح ایران
🆔 @ipsan
🆔 @OstadPakatchi
تکنیکهای_تبدیل_پرسش_به_مسأله_پژوهش.mp3
10.45M
#نشست_تخصصی
🔹 روش تحقیق با تکیه بر موضوع: تکنیکهای تبدیل پرسش به مسأله ی پژوهش (بخش اول -ناقص-)
🔹 سخنران: دکتر احمد پاکتچی
🔹تاریخ: شنبه 23 آبانماه 1398
🔹 مکان: یزد، دانشکدهی الهیات و معارف اسلامی دانشگاه میبد.
🆔 @OstadPakatchi
تکنیکهای تبدیل پرسش به مسأله پژوهش 2.mp3
23.81M
#نشست_تخصصی
🔹 روش تحقیق با تکیه بر موضوع: تکنیکهای تبدیل پرسش به مسأله ی پژوهش (بخش دوم)
🔹 سخنران: دکتر احمد پاکتچی
🔹تاریخ: شنبه 23 آبانماه 1398
🔹 مکان: یزد، دانشکدهی الهیات و معارف اسلامی دانشگاه میبد.
🆔 @OstadPakatchi
تکنیکهای تبدیل پرسش به مسأله پژوهش 3.mp3
31.37M
#نشست_تخصصی
🔹 روش تحقیق با تکیه بر موضوع: تکنیکهای تبدیل پرسش به مسأله ی پژوهش (بخش سوم -آخر-)
🔹 سخنران: دکتر احمد پاکتچی
🔹تاریخ: شنبه 23 آبانماه 1398
🔹 مکان: یزد، دانشکدهی الهیات و معارف اسلامی دانشگاه میبد.
🆔 @OstadPakatchi