خاورشناسان و مولفه تمایز بخش تفسیر امامیه ✍️علی راد چکیده: بازیابی مولفه بنیادین و تبیین شاخص متمایز دهنده هویت تفسیر شیعه از اهل سنت از جمله دغدغه های جدی خاورشناسان در تفسیرپژوهی به شمار می آید. در این نوع از مطالعات با روش توصیفی تحلیلی داده های موجود در نصوص تفسیری امامیه نخستین بازیابی و با تفاسیر متاخر این مذهب مقایسه می شود. برایند این مطالعه کشف مولفه تمایز بخش تفسیر شیعه و تطورات احتمالی آن در تاریخ تفسیر این مذهب می باشد. مقایسه و تطبیق مولفه تمایز بخش تفسیر شیعه با تفسیر اهل سنت رهاورد دیگر این نوع مطالعه است که امکان مقایسه و ارزیابی هویت این دو جریان تفسیری را فراهم می کند. آندره ریپین و مئیر براشر دو تن از خاورشناسان علاقه مند به مطالعات تاریخ تفسیر در دو پژوهش جدی خود این مسئله را بررسی کرده اند. از نگاه ایشان مرجعیت امامان و انحصار حق تفسیر در آنان دو شاخص تمایز بخش تفسیر شیعه از اهل سنت است که با رهیافت پدیدار شناسی اثبات پذیر است. به رغم درستی نتایج این مقالات برخی از کاستی ها در ساختار، فرضیه ها، مستندات و تحلیل های آن دو وجود دارد. کلیدواژگان: حق تفسیر ، تفسیر امامیه ، مرجعیت امامان ، نقد خاورشناسان. لینک دانلود مقاله : B2n.ir/p40114 @OstadRad

اخلاق تفسیر قرآن کریم چکیده از جمله مباحث مرتبط با پدیده فهم متن و بیان و تفسیر، اخلاق مربوط به آن است. در اخلاق فهم و تفسیر متن پرسش‌هایی چند مطرح است. برخی از این پرسش‌ها عبارت است از: آیا انسان در قبال متنی که به دنبال فهم آن است مسئولیتی دارد ؟ آیا برای فهم و تفسیر متن، معیارهایی وجود دارد که ما را ازگام گذاردن در بیراهه مبرا دارد؟ و آیا هرکس برای فهم متن آزاد است و آنچه برداشت می‌کند را می‌تواند به متن مورد نظر و صاحب آن متن نسبت دهد؟ این بحث آنگاه که به متون مقدس، و در بین مسلمانان به قرآن کریم ارتباط پیدا می‌کند از اهمیت و حساسیت مضاعفی برخوردار می‌شود. در این نوشتار سعی برآن بوده است تا با تکیه بر متون اسلامی مسؤولیت اخلاقی مخاطبان متون روشن شود و حدود فهم معنا و تفسیر آن با توجه با معیارهای اخلاقی به‌ویژه در ارتباط با قرآن کریم به بحث گذاشته شود. کلیدواژه‌ها : متون اسلامی فهم و تفسیر اخلاقیات مسوولیت. لینک دانلود مقاله : B2n.ir/f71245 @OstadRad

مولفه های بنیادین امامت در نامه‌های معصومان چکیده میراث مکتوب معصومان علیهم السلام از آن روی که به بیان و بنان خود ایشان نگاشته شده، از اهمیتی دوچندان در اکتشاف دیدگاه اهل‌بیت علیهم السلام در ساحت‌های گوناگون معرفت دینی برخوردار است. این نگاشته‌ها، سنجۀ عیار ارزیابی سایر گزاره‌‌ها و متون نیز به شمار می‌آیند. نامه‌های معصومان، از جمله میراث مکتوب و لکن مغفولی است که چندان در مطالعات امامت‌پژوهی شیعی مورد واکاوی قرار نگرفته است. در این پژوهه، ابعاد امامت با تکیه بر نامه‌های امام علی علیهم السلام تا امام باقر علیهم السلام تحلیل شده است. برابرِ این نصوص مکتوب، امامت یک مفهوم چندبُعدی است که این ابعاد از یکدیگر قابل انفکاک نیستند. لازمۀ پیشوایی امت، دارا بودن اوصاف الاهی، اتصاف به پیامبر و بهره‌مندی از صفات شخصی بارز است. کلیدواژه‌ها : امامت مکاتیب الائمه علیهم السلام نصوص امامت نظریۀ کلامی. لینک دانلود مقاله : B2n.ir/k34158 @OstadRad

اری روبین و نظریه امامت موروثی شیعه (در بوته سنجش) چکیده اری روبین در پژوهش خود با روش تاریخی توصیفی، اعتقاد به امامت موروثی را به شیعه نسبت داده است. وی در مستندسازی نظریه امامت موروثی، به احادیث اخوت، پسر نداشتن حضرت محمد صلوات الله و خویشاوندی علی علیه السلام با ایشان، استناد جسته است. آنچه در ایراد بر ادعای روبین میتوان مطرح کرد این است که، ایشان در بررسی یکی از اصلی ترین مؤلفه عقیدتی شیعه، بدون بررسی آیات مربوط به وراثت و تحلیل جامع از روایات مربوط به آن، صرفاً با استناد به رویدادی تاریخی و بعضی از روایات مربوط به خلقت نوری که مربوط به فضایل اهلبیت علیهم السلام است، اعتقاد به امامت وراثتی را به شیعه نسبت داده است؛ علاوه بر این، به نظر میرسد داشتن پیشفرض مذهبی و نگاه عرفی به مسئله امامت، موجب شده است تا چنین اعتقادی را به شیعه نسبت دهد. در بررسی و نقد این نظریه با استناد به بعضی از آیات مرتبط و روایات وارده در کتب روایی معتبر، ضمن ردّ انتساب مذکور، نظریه صواب در ادله شیعه بر امامت ائمه علیهم السلام بیان شده است. کلیدواژه‌ها : اری روبین امامت وراثت نقد مستشرقان احادیث وراثت . لینک دانلود مقاله : B2n.ir/z92918 @OstadRad

فضیلت مشابهت حضرت علی (ع) با حضرت عیسی (ع): سیر تطور یک روایت منقول از ابوصادق ازدی چکیده یک از فضائل امیرالمؤمنین(ع) که در گذشته معروف بوده اما ‌اکنون مغفول واقع شده است، مشابهت ایشان با حضرت عیسی(ع) است. طبق حدیثی که در منابع شیعه و اهل‌سنت از ابوصادق ازدی نقل شده است، پیامبر اکرم(ص) از خوف آن­که مردم نسبت به امیرالمؤمنین(ع) مشابه رفتار غلوآمیز مسیحیان نسبت به عیسی بن ‌مریم(ع)، برخورد کنند، از بیان فضائل ممتاز و والای ایشان خودداری کرده‌اند. این حدیث در سیر انتقال میان روات مختلف اهل سنت، علاوه بر آن‌که مانند دیگر احادیث، گاه مورد قبول و گاه مورد کتمان واقع شده، دچار تطوراتی نیز شده است که نتیجۀ آن، رواج نقل خاصی از حدیث، به­ عنوان یک متن ضدرافضی بوده است: «یا علی، فیک مثل من عیسى، أبغضته یهود حتى بهتوا أُمه، و أحبته النصارى حتى أنزلوه المنزل الذی لیس له». در این پژوهش با استفاده از روش تحلیل متن-اسناد، به بررسی قدمت، سندها و نحوۀ انتقال این حدیث در شیعه و اهل سنت می‌پردازیم و تلاش می‌کنیم علاوه بر شناسایی متن اصیل حدیث، طرق اصلی نقل روایت را نیز بازسازی کنیم؛ در کنار آن به دلایل رواج متن تحریف­یافته هم خواهیم پرداخت. کلیدواژه‌ها : فضیلت مشابهت با عیسی ‌بن ‌مریم(ع) ابوصادق ازدی سلیم بن‌قیس هلالی تطور فضائل امام علی(ع) . لینک دانلود مقاله : B2n.ir/b91132 •┈┈••✾•🌿🌺🌿•✾••┈┈• @OstadRad Books : https://B2n.ir/r67349 Articles : https://B2n.ir/j95840 Lectures : https://B2n.ir/w50917

جایگاه آموزه قرآنی ولایت در تفاسیر مفسران مدرسه تفسیری فارس چکیده بدیهی است که آموزه قرآنی ولایت، یکی از عوامل نجاتبخش و هدایت‌آفرین در طول تاریخ بوده است. با کاوش در بستر تاریخی به پهنای 15 قرن، موفق به شناسایی بیش از 110 مفسر، و281 اثر تفسیری ریز و درشت از مدرسه تفسیری فارس شدیم. از بین این آثار، 82 اثر متعلق به تفاسیر موضوعی است و از بین این موضوعات، 11 مورد، اختصاص به آموزه قرآنی "ولایت" دارد، که در قالب عناوین مختلف چشم­نوازی می‌نماید. رهیافت پژوهش آن است که مفسران مدرسه تفسیری فارس، از دیرباز به آموزه قرآنی ناب ولایت، اهتمام ویژه­ای داشته­اند، و خلق آثار تفسیری در این موضوع، مبین این مطلب است. پیدایش اولین اثر در حوزه تفسیر موضوعی و انتخاب موضوع ناب "ولایت" به عنوان نخستین موضوع انتخابی، دو اتفاق مبارک و هم‌زمان در مدرسه تفسیری فارس در قرن چهارم می‌باشد. بیش‌ترین آثار با عنوان «ما نزل من القرآن فی شأن امیر المؤمنین علی» نشان از پیوند و حب عمیق قلبی مفسران این خطه با امام علی(ع) است. مفسران این مدرسه از قرون اولیه تا کنون به خوبی دریافته­اند که تبیین آموزه ناب ولایت، بدون نام مولا علی(ع) ممکن نیست. کلیدواژه‌ها : ولایت؛ تفاسیر موضوعی؛ مفسران؛ مدرسه تفسیری فارس . لینک دانلود مقاله : B2n.ir/e50455 @OstadRad

گفتمانِ امامت در «کتاب التفسیر» حسن بن محبوب چکیده از جملۀ روش­­های نوین مطالعۀ احادیث تفسیری امامیه، گفتمان­کاوی تاریخی است. در این روش، بر پایۀ بافت­شناسی فکری جامعه در زمانۀ شکل­گیری کتب تفسیری شیعه و کشف آوای متعارض آن، گفتمان نهفته در دل روایات، واکاوی می­گردد. بر پایۀ این روش، «کتاب التفسیر» حسن بن محبوب (149 – 224 ق) از اصحاب امام کاظم(ع)، امام رضا(ع) و امام جواد(ع)، از جملۀ اصحاب اجماع امامیه و از استوانه‌های چهارگانۀ علمی شیعه در عصر خویش، تحلیل شده است. گزارشات تراث­پژوهان حاکی از آن است که این کتاب، در بازۀ زمانی نیمۀ دوم قرن دوم و اوایل سدۀ سوم هجری، یکی از منابع تفسیر روایی شیعه بوده است. بنابراین، مسئلۀ اصلی این پژوهش، محتوا­شناسی تفسیر حسن بن ­محبوب به روش تحلیل گفتمان، و تحلیل جایگاه این تفسیر در تاریخ­نگاری تفسیر امامیه در قرن دوم و سوم هجری است. بر پایۀ دستاورد این پژوهش، مؤلفه­­های گفتمان تفسیری حسن بن محبوب، چهار گفتمان وصایت و امام­­شناسی، تفضیل امیرالمؤمنین علی(ع) و تنقیص خلفا، ولایت و علم امام است. از­این­رو می­توان چنین برآورد نمود که «کتاب التفسیر» ابن­محبوب در رویارویی دیالکتیکی با چهار گفتمان رقیب، گردآوری شده و بازتاب یافته است. کلیدواژه‌ها : حسن بن محبوب روایات تفسیری آموزۀ امامت گفتمان تفسیری تفسیر امامیه. لینک دانلود مقاله : B2n.ir/t31843 @OstadRad

جناب حجت الاسلام و المسلمین دکتر علیرضا قائمی نیا ؛ پژوهشگر و نظریه پرداز قرآنی . با سلام و احترام . خبر انتخاب شایسته جنابعالی به عنوان خادم برگزیده قرآن کشور در سال 1403 موجب افتخار و مباهات جامعه قرآنی کشور است . اینجانب این افتخار آفرینی را به جنابعالی تبریک و تهنیت عرض می کنم ؛ نگاشته های فاخر و ژرف جنابعالی در کاوش ابعاد نا پیدای قرآن و گشودن نگاه های نو به شناخت و فهم قرآن سند استوار شایستگی شما به عنوان خادم قرآنی است . دوام توفیقات جنابعالی را از خداوند منان خواستاریم . علی راد 19 رمضان المبارک 1403ش . @OstadRad

لینک دانلود مقاله : https://jap.isca.ac.ir/article_2776.html @OstadRad

نقدی بر رویکرد فواد سزگین درباره جایگاه امام علی ( ع ) در قرآن پژوهی ✍️ علی راد استدراکات نگاشته شده بر اثر سزگین بر مجموعه تاریخ التراث العربی سزگین مجموعه ای هشت جلدی تحت عنوان (استدراکات علی تاریخ التراث العربی) به هدف بیان پاره ای از کاستی های آثار معرفی شده در اثر سزگین و ارائه دست نوشته های کهن از میراث عربی ـ اسلامی به همراه شناسه کامل آنها و محل احتفاظ این نسخ گرانبها, به سرپرستی استاد حکمت بشیر یاسین جمع آوری و در کشور عربستان به چاپ رسیده است و تا حدی کار نیمه تمام سزگین را تتمه ای افزوده اند و در آن نسخ خطی وزینی از آثار دانشیان پیشین مسلمان را معرفی کرده اند. ) در ادامه استاد یاسین به تبیین اهداف سزگین از تألیف این مجموعه اشاره کرد, نخستین هدف او را نگارش کتابی در حوزه تاریخ علوم عربی و اسلامی, برشمرده و ارائه شناسه ای از آثار به همراه مؤلفان آنها را در وجه دوم اهمیت اهداف سزگین از نگارش این مجموعه تحلیل می کند و درباره هدف اول سزگین چنین می گوید: (سزگین در هدف نخست از نگارش اثر خویش از آن روی که به آراء و افکار عده ای از نویسندگان سرشناس غربی,… اعتماد نموده, دچار اشتباهاتی شده است و تا حدی تحت تأثیر آنها واقع شده است . از جمله مناقشات و نقدهای وارده بر پژوهش سزگین رویکرد وی در تبیین جایگاه و نقش امام علی ( ع ) در قرآن پژوهی است که در بخشی از این مقاله به نقد و بررسی آن پرداخته ایم . @OstadRad