تازیانه/ شلاق در قرآن و سنّـت ؛ از انگاره تا گفتمان ( قسمت سوّم) نقدی بر تاریخ گذاری تشریع تازیانه و شلاق در قرآن و سنّت ✍️ علی راد ادامه تحلیل نصوص و متون دو . احادیث بر شیوع و ثبات کاربرد این ابزارهای عادی در تنبیه و تأدیب بدنی در عصر رسول خدا ( ص ) تاکید و تصریح دارند و در آنها اشاره ای به استفاده از شلاق نشده است با اینکه شلاق ( سوط ) در آن دوره شناخته شده و در تنبیه حیوانات و اسب سواری شیوع داشت؛ با توجه به این نکته برخی از فقیهان معاصر تعدی از ابزار های تنبیه و اجرای حدود در سنّت نبوی و جایگزینی شلاق به جای آنها را مشکل دانستند . برای نمونه مولف الدر المنضود از فقیهان معاصر شیعی بر مناقشه بر انگیز بودن این تبدیل در سنّت رسول خدا ( ص ) تاکید دارد زیرا برای رسول خدا ( ص ) میسور بود که به جای شاخه درخت خرما از شلاق چرمین صدتایی استفاده کند : ولكن الظاهر أن التعدي من الشمراخ إلى السياط أمر مشكل وذلك لأنه صلوات الله عليه قد دعا بعذق فقده مأة ثم ضرب بمشاريخه مع أنه كما ذكرناه كان يمكن له أن يدعو بمأة سوط ويضرب بها مجتمعة (سيد گلپايگاني , الدر المنضود في أحكام الحدود , ج 1 , ص 374 ) . هم چنین این اقدام خلیفه دوم در مناظرات جدلی شیعه و اهل سنّت از جمله عوامل نقد فقه عمر بن خطاب دانسته شده است . سید محمد لکهنوی در این باره می نویسد : طعن پنجم : آن است كه عمر در اقامه حد به جاى صد تازيانه [ به ] صد شاخ درخت حكم كرده ، و اين مخالف شريعت است ؛ زيرا كه خداى تعالى مى فرمايد : ( الزّانِيَةُ وَالزّانِي فَاجْلِدُوا كُلَّ واحِد مِنْهُما مِائَةَ جَلْدَة ) (تشييد المطاعن لكشف الضغائن , ج 5 , ص 342 – 349 ) . سه . احادیث تصریح دارند که تغییر و تبدیل ابزار تأدیب مجرمان از نعلین به شلاق (سوط) در عصر خلیفه دوم صورت گرفت . نظر به اجتهادی بودن این تغییر از سوی خلیفه دوم, شماری از فقیهان اهل سنّت هم چنان به اعتبار و کفایت اجرای حد با ابزارهای رایج در عصر رسول خدا ( ص ) تصریح دارند و مخالفت با آنان را نفی احادیث صحاح و مخالفت با سیره و سنّت می¬دانند و اساساً اجرای حد با شلاق را محل اختلاف و مناقشه آراء می¬دانند . نووی از فقیهان شافعی ضمن دفاع از احادیث با جرأت تمام نقد خود بر پنداره شرط بودن شلاق (سوط) در اجرای حدود را چنین بیان می¬کند: « قوله (ضربه بجريدتين) وفي رواية بالجريد والنعال أجمع العلماء على حصول حد الخمر بالجلد بالجريد والنعال وأطراف الثياب واختلفوا في جوازه بالسوط وهما وجهان لأصحابنا الأصح الجواز وشذ بعض أصحابنا فشرط فيه السوط وقال لا يجوز بالثياب والنعال وهذا غلط فاحش مردود على قائله لمنابذته لهذه الأحاديث الصحيحة قال أصحابنا وإذا ضربه بالسوط يكون سوطا معتدلا في الحجم بين القضيب والعصا فإن ضربه بجريدة فلتكن خفيفة بين اليابسة والرطبة » ( . نووي - شرح صحيح مسلم - ج 11 - ص 218 – 219 .). ابن اثیر نیز بر پایه حدیثی از صحابه تصریح دارد که پیش از عثمان ابزار اجرای حدود غیر از شلاق و حتی عصای چوبی بوده است و عثمان به دلیل قانونی کردن این سبک مورد عتاب قرار گرفت : « و في حديث عائشة : عَتَبُوا على عثمانَ ضَرْبَةَ السَّوطِ والعصا أَي كان مَنْ قَبْلَه يَضْرِبُ في العقوبات بالدِّرَّة والنَّعْل ، فخالفهم . » ( . ابن أثیر , النهاية في غريب الحديث والأثر , ج 3 , ص 80 ) . @OstadRad

تازیانه/ شلاق در قرآن و سنّـت ؛ از انگاره تا گفتمان ( قسمت چهارم) نقدی بر تاریخ گذاری تشریع تازیانه و شلاق در قرآن و سنّت ✍️ علی راد ادامه تحلیل نصوص و متون چهار . عمده منابع نخستین حدیثی – فقهی در باب اجرای حدود تصریح دارند که چگونگی ساخت شلاق و افزایش حدود از دوره خلیفه دوم شروع شد و اساساً ایشان اهتمام جدی بر ثبت این مهم در مصحف را داشت. برخی از گزارش های موجود در منابع اهل سنّت چنین است : الف . عن يزيد بن خصيفة عن السائب بن يزيد قال كنا نؤتى بالشراب في عهد رسول الله صلى الله عليه وسلم وفي عهد أبى بكر وصدرا من امرة عمر يعنى فنضربهم بأيدينا ونعالنا وأرديتنا حتى كان صدرا من امرة عمر رضي الله عنه فجلد أربعين حتى إذا عتوا فيه وفسقوا جلد ثمانين ( إبن حنبل , أحمد, المسند , ج 3, ص 449 ؛ بخاری , الصحیح , ج 8 , ص 14 ؛ أحمد بن الحسين البيهقي - السنن الكبرى - ج 8 - ص 318 - 321 .) . ملا علی قاری سند این حدیث را در نهایت اعتبار و علو از جمله ثلاثیات بخاری می داند : « وسند البخاري هذا في غاية العلو لأن بينه وبين التابعي فيه واحد فهو في حكم الثلاثيات » (ملا علی قاری العینی, عمده القاری , ج 23 , ص 269 .). ب . عن أبي عثمان قال : أتي عمر برجل في حد ، فأتي بسوط فقال : أريد ألين من هذا ، فأتي بسوط فيه لين فقال : أريد أشد من هذا ، فأتي بسوط بين السوطين فقال: اضرب ولا يرى إبطك، وأعط كل عضو حقه . ج . عن عمرو بن عبيد عن الحسن قال : هم عمر بن الخطاب أن يكتب في المصحف أن رسول الله صلى الله عليه وسلم ضرب في الخمر ثمانين، ووقت لأهل العراق ذات عرق . د . ابن عباس ان الشراب كانوا يضربون على عهد رسول الله صلى الله عليه وسلم يعنى بالأيدي والنعال والعصى قال وكانوا في خلافة أبى بكر رضي الله عنه أكثر منهم في عهد النبي صلى الله عليه وسلم فقال أبو بكر رضي الله عنه لو فرضنا لهم هذا فتوخى نحوا مما كانوا يضربون في عهد رسول الله صلى الله عليه وسلم فكان أبو بكر رضي الله عنه يجلدهم أربعين حتى توفى ثم كان عمر رضي الله عنه من بعدهم فجلدهم كذلك أربعين . بنا براین دیدگاه عطاء در جواز تشریع نقض سوگند و استناد آن به آیه سوگند أیوب ( ع ) در قرآن عهد مکی – سوره ص – مخالف با گزارش های تاریخی و نصوص صریح ممنوعیت حد تعزیزی بیش از ده شلاق در دوره مدینه است و پیش تر اشاره شد که عطاء بن أبی رباح کارگزار خلیفه دوم در مکه بود و بدون شک از نگرش فقه عمر بن خطاب متاثر بود و به اقتضای جایگاه سیاسی ناگزیز بود تا از مواضع فقهی خلیفه دوم پیروی نماید . این قراین نشان می¬دهد که چنین گزارش هایی در دوره تابعین و برایند رأی اجتهادی آنان و بر پایه اصطلاحات و مفاهیم فقهی رایج در این دوره پدید آمد . این گزارش ها در ارجاع به آیات مکی قرآن و حتی مدنی آن , به آسیب زمان پریشی و خطای در تاریخ¬گذاری دچار هستند . در نتیجه حداکثر اعتبار حدیث صنعانی در تراز قول صحابی و رأی تابعی است که به دلیل تفرد , اجتهادی بودن و مناقشه برانگیز بودن زمینه های صدور آن , اعتبار لازم را برای اثبات مدعای پارادایم مشهور ندارد . @OstadRad

تازیانه/ شلاق در قرآن و سنّـت ؛ از انگاره تا گفتمان نقدی بر تاریخ گذاری تشریع تازیانه و شلاق در قرآن و سنّت ( قسمت اوّل) : https://eitaa.com/OstadRad/595 ( قسمت دوّم) : https://eitaa.com/OstadRad/598 ( قسمت سوّم) : https://eitaa.com/OstadRad/601 ( قسمت چهارم) : https://eitaa.com/OstadRad/602 ✍️ علی راد @OstadRad

📣 هفتمین نشست از سلسله نشست های "روش شناسی علم" ↙️ موضوع: "روش شناسی علوم حدیث" 🔸ارائه کننده: 🎙حجت الاسلام والمسلمین دکتر علی راد 🗓 زمان: چهارشنبه 20 دی ماه 1402 🕘 ساعت: 12:30 🟣 لینک شرکت مجازی؛ https://ac.ismc.ir/anjomanhawzah2/ @OstadRad

👆👆 فایل صوتی نشست علمی روش شناسی علوم حدیث ارائه؛ حجت الاسلام دکتر علی راد @OstadRad

🔻 سازمان علمی فرهنگی آستان قدس رضوی با همکاری مدرسه تخصصی حدیث؛ آخوند خراسانی دفتر تبلیغات اسلامی خراسان برگذار می نماید. 🚨 فصل پنجم؛ عرصه ها و روش های حدیث پژوهی مقارن با عنوان «روش ها و رویکردهای نقد متن در فریقین» 💠 متن معیار؛ ماهیت و کارکردها 🎙 حجت الاسلام و المسلمین دکتر علی راد عضو هیئت علمی دانشگاه تهران 🔴 و میزگرد تخصصی: نقد متن حدیث؛ چالش‌ها و راهکارها 🔶 دبیر علمی: حجت الاسلام والمسلمین محمد الهی خراسانی، پژوهشگر و مدرّس سطوح عالی حوزه علمیه مشهد 🖊 نحوه ثبت نام: مراجعه به سایت: paziresh.dte.ir 🗓 زمان: پنجشنبه ۲۱دیماه ۱۴۰۲ 👈👈 توجه توجه: این نشست از سری برنامه فصل پنجم؛ پنجشنبه صبح از ساعت ۹ تا ۱۱ در سالن شیخ طوسی دفتر قم سازمان علمی فرهنگی آستان قدس رضوی واقع در چهار راه شهدا ابتدای خیابان صفائیه برگزار خواهد شد.👉👉 🔗 لینک ورود به جلسه مجازی B2n.ir/f40686 •┈┈••••✾•🌿🌺🌿•✾•••┈┈ 🔹 کانال اطلاع رسانی اخبار و برنامه های سازمان علمی وفرهنگی آستان قدس رضوی- نمایندگی قم 👇 🆔@scorazavi @OstadRad

🔹 صوت جلسه 🔻 فصل پنجم؛ عرصه ها و روش های حدیث پژوهی مقارن با عنوان «روش ها و رویکردهای نقد متن در فریقین» 💠 متن معیار؛ ماهیت و کارکردها 🎙 حجت الاسلام و المسلمین دکتر علی راد عضو هیئت علمی دانشگاه تهران 🔶 دبیر علمی: حجت الاسلام والمسلمین محمد الهی خراسانی، پژوهشگر و مدرّس سطوح عالی حوزه علمیه مشهد. 🗓 زمان: پنجشنبه ۲۱دیماه ۱۴۰۲ •┈┈••••✾•🌿🌺🌿•✾•••┈┈ @OstadRad

📣 عطف به درخواست شماری از دانش پژوهان حاضر در نشست علمی امروز « متن معیار : ماهیت و کارکردها » برخی از منابع مرتبط با بحث از منظر روش شناسی نقد تاریخی تقدیم می شود : 👇👇 @OstadRad

نقد الروایة التاریخیة @OstadRad

دراسات فی المنهج و الفکر التاریخی @OstadRad

اساسیات منهج التاریخیة @OstadRad