🙎‍♂#خردخوان | انسان‌شناسی کل‌نگر و جزء‌نگر 🔍 انسان‌شناسی از يک جهت به دو قسم تقسيم مي‌شود: انسان‌شناسي کل‌نگر و انسان‌شناسي جزءنگر؛ 1️⃣ انسان‌شناسي کل‌نگر ناظر به انسان بماهو انسان است. نه مثلاً انسان از آن حيث که موجودي اقتصادي است يا انسان از آن حيث که موجودي اجتماعي است يا از آن حيث که موجودي سياسي است. اين نوع انسان‌شناسي؛ 🔻 اولاً، تقدم رتبی و منزلتی بر انسان‌شناسی خرد و جزءنگر دارد. يعني ابتدا بايد اثبات شود که انسان‌، في‌المثل موجودي اجتماعي است، تا دانشي به نام جامعه‌شناسي منطق علمي خود را داشته باشد؛ يا ابتدا بايد ثابت شود که انسان موجودي سياسي است، تا دانشي به نام علوم سياسي بر پايه‌هاي منطقي محکمي استوار شود. 🔻 ثانياً، نوع پاسخ به مسائل آن، ساختار علوم انسانی و اجتماعی را شکل می‌دهد. في‌المثل، کسي که انسان را موجودي انزواطلب و جمع‌گريز بداند، نسبت به کسي که انسان را موجودي اجتماعي و انزواگريز مي‌داند، نگاهي متفاوت به جامعه‌شناسي و روان‌شناسي خواهد داشت. 2️⃣ انسان‌شناسی جزءنگر (خرد) ناظر به ابعاد، ساحت‌ها و ويژگي‌هاي خاصي از انسان است؛ همۀ شاخه‌های علوم انسانی، انسان‌شناسی‌هاي خرد و جزءنگرند. در سايه پيدايش علوم انساني و تحقيقات گسترده‌اي که در هر يک از رشته‌هاي روان‌شناسي، جامعه‌شناسي، اقتصاد، سياست، مديريت و امثال آن صورت گرفته است، در هيچ برهه‌اي از تاريخ تا اين اندازه آدميان از خود اطلاعات و شناخت‌هاي گسترده‌ نداشته‌اند. ابزارها و ادوات شناخت و مطالعه تجربي و ميداني و درون‌کاوانه دربارة انسان و کنش‌هاي انسان و علوم شناختي و امثال آن همگي در خدمت شناخت بيشتر و بيشتر انسان هستند. اما متأسفانه تاکنون اين شناخت‌هاي گسترده و غني نتوانسته اند عنای فکری درباره انسان پدید بیاورند. به تعبير ارنست کاسيرر «اگر نتوانيم صراط مستقيمي پيدا کنيم، علم يافتن واقعي به خصوصيات کلي فرهنگ انساني ممکن نخواهد بود و به غرق شدن در توده‌اي از معلومات جدا و پراکنده که به ظاهر فاقد هر گونه انسجام دروني هستند، ادامه خواهيم داد.» ماکس شلر هم مي‌گفت: «علوم تخصصي که پيوسته تعدادشان رو به افزايش است و با مسائل انسان سرو کار دارند، بيشتر پنهانگر ذات انسان در پردة حجاب‌اند تا روشنگر آن.» و مولوي اين حقيقت را که گسترش علم ملازم با خودشناسي و انسان‌شناسي نيست، چه زيبا بيان کرد: صد هزاران فصل داند از علوم جان خود را مي نداند آن ظلوم ✏️ استاد #احمد‌حسین_شریفی 📚 #فلسفه_علوم_انسانی | #نیمه‌تخصصی 📮 ایتا | تلگرام | اینستاگرام

⚖️ #خردنوا | اعتباری بودن قضایای ارزشی دیدگاه مرحوم علامه طباطبایی تفکیک دو معنای اعتباری و لوازم آن 👤 استاد #مجتبی_مصباح 📚 #فلسفه_اخلاق | #تخصصی 📮 ایتا | تلگرام | اینستاگرام

🔖 #خردخوان | ملاک نیازمندی به علت؛ بیان دیدگاه‌ها ۱) دیدگاه مادی‌گرایان: موجودیت از نظر مادی گرایان ملاک نیازمندی به علت " موجود بودن" است. و هر شیء از آن جهت که موجود است نیازمند علت است. ۲) دیدگاه متکلمان: حدوث از نظر متکلمان ، ملاک نیاز به علت " حدوث" و شیء از آن جهت که حادث است نیازمند علت است. ۳) دیدگاه مشهور فیلسوفان: امکان ماهوی مشهور فیلسوفان پیش از صدرا ، ملاک اصلی نیاز شیء به علت را " امکان ماهوی" آن شیء می دانند. ۴) دیدگاه صدرا و پیروانش: امکان وجودی ایشان ملاک اصلی نیازمندی معلول به علت را امکان وجودی یا امکان فقری می دانند. این امکان در وجودِ معلول نهفته است به این نحو که وجود معلول به نحوی است که عین فقر و عین نیاز به علت است. 📚 #فلسفه_اسلامی | #نیمه‌تخصصی 📮 ایتا | تلگرام | اینستاگرام

1⃣ #خردنوا | هوش مصنوعی، تجسم تکنولوژیک فلسفه‌ای خاص نگاه محاسباتی «calculative» به ذهن و نقش آن در هوش مصنوعی 👤 استاد #علیرضا_قائمی‌نیا 📚 #علوم_شناختی | #تخصصی 📮 ایتا | تلگرام | اینستاگرام

2⃣ #خردنوا | توضیح دو نگاه به ذهن در علوم شناختی اتصال گرایی «connectionism»، محاسباتی «computationalism» 👤 استاد #علیرضا_قائمی‌نیا 📚 #علوم_شناختی | #تخصصی 📮 ایتا | تلگرام | اینستاگرام

🧠 #خردنوا | دو دوره در مطالعات هوش مصنوعی کلاسیک و مدرن 👤 استاد #علیرضا_قائمی‌نیا 📚 #علوم_شناختی | #تخصصی 📮 ایتا | تلگرام | اینستاگرام

🔖 ارکان مبناگروی مقدمه: متعلّق باور و معرفت انسان قضيه (گزاره) است و از سویی مجموعه قضايا و گزاره‏ها به دو دسته اساسى تقسيم می‌شوند: ۱- گزاره‏‌هاى پايه: گزاره‏‌هایی‌ اند كه بر هيچ گزاره ديگرى مبتنى نيستند و از موجَّه و مدلَّل‌سازى بی‌نيازند يا به تعبير مسامحى خودْ موجَّه‏‌ اند؛ از اين رو، سلسله موجَّه‏‌‌‌سازى به آن‏ها منتهى می‌گردد. ۲- گزاره‏‌هاى غير پايه يا روبنا: گزاره‏‌هايی اند كه بر گزاره‏‌هاى ديگر مبتنی اند و به موجّه‏‌‌سازى نيازمندند. معمولًا، اين گونه گزاره‏‌ها را «استنتاجى»، «نظرى» و «كسبى» می‌نامند. بدين ترتيب، گزاره‏‌ها يا باورهاى پايه، نيازى به موجّه‏‌سازى ندارند بلكه آن‏ها براى موجّه و مدلّل كردن ديگر گزاره‏‌ها، يعنى گزاره‏‌هاى روبنا و نظرى، مبنا و پايه‏‌اند. سير از گزاره‏‌هاى پايه به گزاره‏‌هاى غير پايه از طريق استدلال تحقق می‌يابد. از اين رو، استدلال راهى است كه به وسيله آن باورها و گزاره‏‌هاى غير پايه موجَّه و مدلَّل می‌گردند. بدين سان، اصول مشترك ميان مبناگرايان بدين شرح است: ۱- مجموعه گزاره‏‌ها به دو قسم پايه و غير پايه، يا به تعبير ديگر، به مبنا و روبنا، منقسم می‌شوند؛ ۲- گزاره‏‌هاى غير پايه بر گزاره‏‌هاى پايه مبتنى است و به واسطه آن‏ها موجَّه و مدلَّل می‌گردد؛ ۳- دستيابى به گزاره‏‌هاى غير پايه، يا به تعبير منطق‏ دانان كلاسيك كسب گزاره‏‌هاى نظرى، از راه استدلال صورت می‌گيرد؛ ۴- از اين رو، رابطه ميان گزاره‏‌هاى پايه و غير پايهْ توليدى، زايشى و استنتاجى است؛ يعنى گزاره‏‌هاى غير پايه از گزاره‏‌هاى پايه زاده می‌شوند؛ ۵- اين رابطه يا نسبتْ يك سويه و يا يك طرفه است. يعنى گزاره‏‌هاى غير پايه بر گزاره‏‌هاى پايه مبتنی اند و از گزاره‏‌هاى پايه به‏ دست می‌آيند؛ امّا گزاره‏‌هاى پايه بر گزاره‏‌هاى غير پايه مبتنى نيستند و از آن‏ها به‏ دست نمی‌‌آيند. حاصل آن‏كه مبناگروى، علی‌رغم اين‏‌كه قرائت‏‌ها و تفسيرهاى بسيارى دارد، در برابر انسجام گروى با اين شماى كلى قابل ترسيم است. 📕#محمد_حسین‌زاده، بر‌ گرفته از کتاب پژوهشى تطبيقى در معرفت شناسى معاصر، ص ۱۵۶ و ۱۵۷ 📚 #معرفت‌شناسی | #نیمه‌تخصصی 📮 ایتا | تلگرام | اینستاگرام

1⃣ #خردنوا | دیدگاه‌ها درباره زمان و مکان 👤 استاد #عبدالله_فتحی 📚 #فلسفه_اسلامی | #تخصصی 📮 ایتا | تلگرام | اینستاگرام

2⃣ #خردنوا | دیدگاه افلاطون درباره مکان 👤 استاد #عبدالله_فتحی 📚 #فلسفه_غرب | #تخصصی 📮 ایتا | تلگرام | اینستاگرام

3⃣ #خردنوا | دیدگاه ارسطو درباره مکان 👤 استاد #عبدالله_فتحی 📚 #فلسفه_غرب | #تخصصی 📮 ایتا | تلگرام | اینستاگرام

4⃣ #خردنوا | دیدگاه آیت الله مصباح درباره مکان 👤 استاد #عبدالله_فتحی 📚 #فلسفه_اسلامی | #تخصصی 📮 ایتا | تلگرام | اینستاگرام

🖇 حرکت جوهری و خلق تغییر‌ناپذیر در قرآن ❓ سوآل: در قرآن کریم در آیه معروف به فطرت آمده است: فَأَقِمْ وَجْهَكَ لِلدِّينِ حَنِيفًا ۚ فِطْرَتَ اللَّهِ الَّتِي فَطَرَ النَّاسَ عَلَيْهَا ۚ لَا تَبْدِيلَ لِخَلْقِ اللَّهِ ۚ ذَٰلِكَ الدِّينُ الْقَيِّمُ وَلَٰكِنَّ أَكْثَرَ النَّاسِ لَا يَعْلَمُونَ به یکتا پرستی روی به دین آور فطرتی است که خدا همه را بدان فطرت، بیافریده است و در آفرینش خدا تغییری نیست دین پاک و پایدار این است ولی بیشتر مردم نمی دانند (الروم/30) آیه می فرماید خلقت خدا قابل تبدیل و تغییر نیست. از سوی دیگر طبق نظریه حرکت جوهری جوهر و ذات اشیاء تغییر می کند. آیا لازمه حرکت جوهری تبدیل خلق الله نیست که قرآن نفی می کند؟ اگر چنین باشد این نظریه با قرآن ناسازگار است. پاسخ چیست؟ ✅ پاسخ: خیر. ، فارغ از اینکه نظریه حرکت جوهری درست باشد یا نادرست، بین آیه کریمه و نظریه حرکت جوهری تنافی نیست و آنها سازگار هستند. لازمه تبدیل ناپذیری خلق الهی این نیست که مخلوقات تحول پیدا نکنند. خود حرکت جوهری بنا بر اینکه درست باشد خلق الهی است. اگر خداوند عالم طبیعت را با خاصیت حرکت جوهری آفریده باشد، این خاصیت همراه با این عالم و مقتضای خلق الهی خواهد بود. خلقت ملازم با ثبات و تغییرناپذیری مخلوق نیست. خداوند می تواند مخلوق تغییر ناپذیر بیافریند و می تواند مخلوق تغییر پذیر بیافریند. بنا بر نظریه حرکت جوهری عالم ماده تغییر پذیر است. خدا عالم را به نحوی آفریده که تغییرپذیر است. پس تغییرپذیری در خود خلقت است، نه ناسازگار با آن. پس برای اینکه خلقت تغییر نکند باید عالم حرکت جوهری داشته باشد. پس باید گفت قضیه عکس آنچیزی است که در سوال آمده است. اگر عالمی که تغییرپذیری در ذاتش قرار دارد تغییر نپذیرد در خلق خدا تبدیل حاصل شده است. 🔻 حتی اگر قایل به حرکت جوهری نباشیم، تغییر را نمی‌توان انکار کرد. تغییر امر محسوسی است، نه فقط در اعراض بلکه در ذوات و جواهر. منتهی کسانی که به حرکت جوهری قائل نیستند به کون و فساد قائل هستند. مثلا چوب با سوختن تبدیل به خاکستر می شود. حیوان به خاک تبدیل می شود و الی ماشاء الله از این تغییرات در عالم داریم. آیا این تغییرات مصداق تبدیل خلق الله است؟ خیر. خود این تغییر پذیری لازمۀ خلقت و در بطن آن نهفته است. خداوند موجودی آفریده است با خاصیت فساپذیری. البته برای این قسمت از آیه تفسیرهای دیگری هم شده است که ربطی به تغییر عالم ندارد. مثلا برخی گفته اند مراد این است که دین الهی تغییر نمی پذیرد. مناسب تر آنست که گفته شود آیه شریفه درباره فطرة الله است که فطر الناس علیها و این فطرت تبدیل پذیر نیست. و البته این تغییرناپذیری مصداقی از قاعده کلی لاتبدیل لخلق الله است. ✏️ استاد #محمد_فنایی_اشکوری 📚 #فلسفه_اسلامی | #تخصصی 📮 ایتا | تلگرام | اینستاگرام

🔗 #خردنوا | ارتباط رنج و رشد ۱) آیا لزوما برای رشد کردن، باید متحمل رنج و مشقت شویم؟ ۲) محرومیت‌های جبری انسان‌ها در دادگاه الهی چگونه محاسبه می شود؟ 👤 استاد #محمد_سربخشی 📚 #فلسفه_دین | #نیمه‌تخصصی 📮 ایتا | تلگرام | اینستاگرام

📝 #مقاله | اصالت وجود اصالت وجود به سبک سقراطی این مقاله به طرح مسئله اصالت وجود می‌پردازد اما بر‌خلاف معهود با توضیح اصطلاحات شروع نشده بلکه در ضمن دیالوگی فلسفی، هم معنای اصالت وجود و اعتباریت ماهیت و هم دلیل صحت آن شرح داده شده است. ✏️ استاد #عبدالرسول_عبودیت 📚 #فلسفه_اسلامی | #تخصصی 📮 ایتا | تلگرام | اینستاگرام

🩸#خردمند | هانری کُربَن وقتی آزادی علامه‌ طباطبایی را دید فهمید او کجا و هایدگر کجا؟! هانری کربن هنری که داشت این بود که فیلسوفی در جهان امروز نبود که او ندیده باشد؛ هایدگر، ژیلسون و امیل‌بریه را دیده بود و نزدشان درس خوانده بود. 👤 گفتگو با دکتر #غلامحسین_ابراهیمی_دینانی 📮 ایتا | تلگرام | اینستاگرام

🔰 #خردنوا | دو تقسیم در هوش مصنوعی هوش مصنوعی قوی و ضعیف هوش مصنوعی محدود، عمومی، ابرهوش مصنوعی 👤 استاد #علیرضا_قائمی‌نیا 📚 #علوم_شناختی | #تخصصی 📮 ایتا | تلگرام | اینستاگرام

🔎 #خردنوا | ارزیابی سه استدلال بر هوش مصنوعی قوی هوش عمومی یادگیری ماشینی نوخاستگی 👤 استاد #علیرضا_قائمی‌نیا 📚 #علوم_شناختی | #تخصصی 📮 ایتا | تلگرام | اینستاگرام

🤖 #خردنوا | ارزیابی انتقادی امکان هوش مصنوعی قوی از منظر حکمت متعالیه نسبت جسمانیه الحدوث بودن نفس و حرکت جوهری با امکان هوش مصنوعی قوی 👤 استاد #علیرضا_قائمی‌نیا 📚 #علوم_شناختی | #تخصصی 📮 ایتا | تلگرام | اینستاگرام

📝 #مقاله | نقش نیت در ارزش اخلاقی تعریف و تحلیل نیت تبیین دقیق تر رابطه نیت و فعل اختیاری تاثیر نیت در کمال و نقض انسان آیات و روایات مربوط به نقش نیت در ارزش اخلاقی ✏️ استاد #مجتبی_مصباح 📚 #فلسفه_اخلاق | #تخصصی 📮 ایتا | تلگرام | اینستاگرام

برای فهم بهتر این مقاله توصیه می‌شود به پست بعدی مراجعه کنید. 👇

📿 #خردنوا | نقش نیت در ارزش‌ اخلاقی تبیین دقیق تر رابطه نیت و فعل اختیاری تاثیر نیت در کمال و نقض انسان آیات و روایات مربوط به نقش نیت در ارزش اخلاقی 👤 استاد #مجتبی_مصباح 📚 #فلسفه_اخلاق | #تخصصی 📮 ایتا | تلگرام | اینستاگرام

⏱ #خردنوا | زمان و حرکت ارتباط حقیقت زمان با حرکت 👤 استاد #عبدالله_فتحی 📚 #فلسفه_اسلامی | #تخصصی 📮 ایتا | تلگرام | اینستاگرام

🕰 #خردنوا | زمان و ابهامات ملاصدرا سوالاتی که صدرالمتالهین را به نظریه حرکت جوهری کشاند. 👤 استاد #عبدالله_فتحی 📚 #فلسفه_اسلامی | #تخصصی 📮 ایتا | تلگرام | اینستاگرام

✝ #خردخوان | ریشۀ مبحث تعارض علم و دین در غرب مسیحی ⭕️ ناسازگاری برخی اعتقادات، ارزش‌ها، و احکام دینی با برخی دانسته‌ها و خواسته‌های بشری از دیرزمان وجود داشته است و به دین خاصی محدود نمی‌شود. ولی آنچه تعارض علم و دین نامیده می‌شود و به صورت یک معضل نظری و عملی مطرح شده، فیلسوفان و متکلمان را به تکاپو برای نظریه‌پردازی و تلاش جهت حل و فصل آن واداشته است از خصوصیات عصر مدرن به حساب می‌آید. این فعالیت فکری از یک سو ریشه در آموزه‌های مسیحیت کنونی دارد، و از سوی دیگر زاییدۀ گرایش‌هایی فکری و فرهنگی است که از پسِ جنبش‌های فرهنگی قرون پانزده به بعد در اروپا رخ نمود. 1⃣ شاید بتوان گفت: نگاه تحقیرآمیز، بلکه تکفیرآلود، کتاب مقدس و کلیسا به علم، بیشترین سهم در شکل‌دادن نوع نگاه جهان غرب به رابطۀ میان علم و دین را داشته است. کتاب مقدس که از دو بخش عمدۀ عهد قدیم و عهد جدید ترکیب شده است، در توصیفی تحریف‌شده از جریان خلقت حضرت آدم و حوا‌علیهما السلام، «علم» را همان میوۀ ممنوعه‌ای معرفی می‌کند که تناول آن موجب خشم خداوند و اخراج حضرت آدم وحوا (و نسل بنی‌آدم) از بهشت عدن شد؛ عملی که به زعم نویسندگان کتاب مقدس، به «گناه جبلّی» بنی‌آدم تبدیل شد و موجب گشت تا هر انسانی از روز تولد گناه‌کار به دنیا بیاید! چنین علمی آشکارا با دین، ارادۀ الهی، و سعادت بشر در تعارض است. 2⃣ عامل دیگری که تعارض علم و دین را در ذهنیت انسان مدرن اروپایی نهادینه کرده است، آموزه‌هایی غیرعقلانی، ضداخلاقی، و ضدعلمی مانند تثلیث، بخشش گناهان توسط کشیش، آموزۀ زمین‌مرکزی، و توصیه به ظلم‌پذیری در کتاب مقدس است که همگی نمونه‌هایی است از تحریف‌های وارد شده در دین مسیحیت. چنین دینی به روشنی در برابر عقل و فطرت بشری قرار دارد و تعارض آن با علم و عقلْ دور از ذهن نیست. 3⃣ عامل سومی که با آغاز دوران رنسانس به عوامل پیش‌گفته اضافه شد و جرقۀ یک انقلاب فکری و فرهنگی بر ضد دین را در دوران مدرن روشن کرد، گسترش و تسلط گرایش‌های ماتریالیستی و سکولار در اروپا بود. پیدایش نظریات هستی‌شناسانه و معرفت‌شناسانه‌ای که بر محور مادی‌گرایی و حس‌گرایی دور می‌زد و با پیشرفت‌های چشم‌گیر علوم طبیعی همراه شد توانستند توهّم خودبسندگی معرفتی را در انسان غربی پدید آورند. گرایش سکولار بر این پایه استوار شد که انسان مدرن در نظر و عمل خود نیازی به دین ندارد،‌ بلکه آن‌گونه که کانت مدعی شد، باید خود را از قید و بند وابستگی تصنّعی و خودخواسته‌اش به دین و ارباب کلیسا رها سازد و همچون انسانی بالغ روی پای خود بایستد. به جرأت می‌توان گفت که تحریف‌هایی که در دین یهودیت و مسیحیت انجام شده بود نقشی به‌سزا در پیدایش و رشد این عامل سوم داشتند. 💢 مجموعۀ این عوامل دست به دست هم دادند و شرایطی را فراهم آوردند که امروزه تعارض علم و دین گویا به یکی از بدیهیات برای متفکران غربی تبدیل شده است، و آنچه باقی مانده پیداکردن راه حل برای این تعارض است. کسانی که در این مبحث به اظهار نظر پرداخته‌اند،‌ برای رفع تعارض و تعیین تکلیف نظری و عملی انسان پیشنهادهایی گاه متعارض داده اند. 📘 #محمدتقی_مصباح_یزدی، رابطه علم و دین، ص137-140 📚 #فلسفه_دین | #نیمه‌تخصصی 📮 ایتا | تلگرام | اینستاگرام