💢 محمدرضا پهلوی: چرا ترسیده اید؟
"جنگ عراق و ایران"
یکی از کسانی که مرور خاطرات او لازم است، #ارتشبد_فریدون_جم فرزند #محمود_جم وزیر دربار حکومت رضاخان و همسر شمش پهلوی خواهر ارشد #محمدرضا_پهلوی است. او در دوره محمدرضا به ریاست ستاد ارتش و پس از مدتی به #اسپانیا تبعید شد.
مصاحبه فریدون جم با پروژه تاریخ شفاهی ایران در #دانشگاه هاروارد آمریکا بخوانید. او از وضعیت فرماندهی در #ارتش خاطرات جالبی بیانمیکند. در ارتش هیچ کس اختیاری از خود نداشت حتی فرماندهان ارشد حق جلسه مشترک بدون حضور شاه را نداشتند.
شاه مدام از کودتا و همدستی فرماندهان هراس داشت، او میگوید حتی جزییات باید به #شرف_عرض میرسید. دلیل فروپاشی زودهنگام ارتش پس از فرار شاه از ایران را همین می داند که هیچ کس از خود اختیار و توانی نداشت.
هنگام درگیری شاه با عراق، #ارتشبد_فریدون_جم جانشین آریانا بود. خاطره ای از جلسله سران ارتش پس از تهدید عراق با شاه را نقل میکند که شاه با عصبانیت در جلسه گفت: چرا ترسیده اید؟ شما برای این روزها #آموزش دیده اید؟
بخش دیگری از خاطرات او که به #ارتشبد_طوفانیان مسول خرید ارتش میپردازد اهمیت دارد. چون عین این مطلب را #سپهبد_آذربرزین جانشین نیروی هوایی هم نقل میکند که سران ارتش هیچ نقشی در خرید ادوات نظامی نداشتند و طوفانیان مستقیما از شاه دستور میگرفت.
بخاطر همین #ادواتی خریداری میشد که یا ما نیاز نداشتیم و یا اصلا امکان استفاده از آنها وجود نداشت. مثلا هواپیماهایی که پیش خرید شده بود اما باند فرود آنها #هنوز ساخته نشده بود. بعدها مشخص شد هدف طوفانیان از خرید این هواپیماها نجات چند شرکت ورشکسته آمریکایی بوده است.
یکی از رموز مهم دوره پهلوی بررسی عملکرد همین فرد یعنی طوفانیان است. در مجموع خاطرات #فریدون_جم در باب ضعف و عملکرد ارتش شما را با واقعیت آشنا میسازد. او بدلیل همین برداشتها بعنوان سفیر ایران به اسپانیا تبعید شد تا دیگر در کار نظامی دخالت نکند.
#علیرضا_زادبر
https://eitaa.com/joinchat/4020437188C7b1796884a
ترور و کودتا
از اواخر قاجار، کمیسیون جنگ دنبال تشکیل #ارتش بود. رضاماکسیم در برخی از جلسات شرکت داشت.
ارتش از ترکیب دو نیرو ایجاد شد، #ژندارمری و بریگاد قزاق، ژاندارمری رهآورد مشروطه بود و بریگاد #قزاق در زمان ناصرالدین شاه توسط روسها شکل گرفت. رضا در یکی از سفرهای شاه به اروپا محافظ بار #سوغات خاندان قاجاری بود تا گرفتار راهزنان نشوند.
رضاخان از قزاقها بود، در بین آنها محبوبیت و نفوذ داشت، وقتی فرمانده کل، و بعدها نخست وزیر شد، اولویت و پُستها برای قزاقها بود چون نسبت به رضاخان وفادارتر بودند.
اما نیروهای ژاندارمری، از ابتدا مخالفتهایی داشتند و در برابر قزاقها احساس حقارت میکردند.
وقتی رضاخان، به پادشاهی رسید، ارتش مهمترین و اصلی ترین بازوی نظامش بود، بخصوص قزاق ها.
هنوز قانون سربازگیری اجباری تصویب نشده بود.
رضاشاه آن اوایل از ترس ترور، شبها مکان خواب خود را تغییر میداد.
حتی رابطه زناشویی با تاج الملوک(مادر محمدرضا) هم قطع شد.
رضاخان از دو چیز هراس دائمی داشت:
ترور و کودتا
خیلی ها در ارتش قربانی این سوظن شاه شدند.
کافی بود نظمیه گزارش دهد یا کسی برای دیگری پاپوشی بسازد.
یکی از آنها سرهنگ #محمود_خان_پولادین بود. به جرم کودتا اعدام شد.
بعدتر گروه افسران به رهبری افسر جوان محسن جهان سوز دستگیر و اعدام شدند.
گروهی از افسران لشگر تهران در همان سال بخاطر احتمال سوقصد به رضاشاه بازداشت و اعدام شدند.
عشایر، اقوام و بخصوص پادگان های مرزی مانند سلماس و خراسان علیه شاه اقدام کردند و در یک روز ۳۰۰ نفر بازداشت و گروهی اعدام شدند.
ارتش رضاخانی، به گزارش سفارت انگلستان بیش از حد "نازپروده" بود.
در صف آرایی علیه مخالفین داخلی و سان دیدن رژه ها جلوه زیبایی داشت اما وقتی ایران مورد حمله قرار گرفت، سربازها در تهران #اسلحه خود را میفروختند تا با پول آن به روستاهای خود بازگردند. ارتش شاهنشاهی توان دفاع از ملت را نداشت نیاز به ارتش ملی داشتیم. تاریخ بخوانیم.
#علیرضا_زادبر
https://eitaa.com/Politicalhistory