1️⃣گزیده جلسه ۱ از سلسله‌جلسات #فضای_مجازی_و_تمدن_نوین_اسلامی ❇️ فلسفه فضای مجازی 🔺دو نوع رویکرد به فلسفه فضای مجازی وجود دارد: 1️⃣ مطالعه عقلانی و برهانی هستی‌شناسی فضای مجازی: آنچه در فلسفه اسلامی انجام می‌گیرد، برای پدیده فضای مجازی انجام شود و از منظر هستی‌شناسانه مورد مطالعه قرار گیرد و به‌تبع آن، از منظر معرفت‌شناسی مطالعه گردد. 2️⃣ مطالعه برون‌نگر و عقلانی درباره ماهیت، احوال، احکام و نسبت‌مندی‌های فضای مجازی: در این‌جا دو اصل برون‌نگری درمقابل درون‌نگری، و عقلانی و استدلالی دربرابر روش تجربی و تفصیلی از اهمیت بالایی برخوردار است. آنچه در این جلسات پیگیری می‌شود، با رویکرد دوم است؛ یعنی برگرفته از تعریفی از فلسفه‌های مضاف است که در مراکز علمی رواج یافته و از منظر برون‌نگرانه است. 🔺کلیدی‌ترین پرسش در فلسفه فضای مجازی؛ ماهیت و چیستی فضای مجازی فضای مجازی، محیط عظیم اجتماعی است که مبتنی بر رایانه و شبکه اینترنت طراحی شده است. اینترنت، یک شبکه مادر جهانی است متشکّل از شبکه‌های به‌هم‌پیوسته که انواع خدمات ارتباطاتی را براساس دستور‌العمل‌‌های مشخص و استاندارد در اختیار قرار می‌دهد. شبکه مادر است؛ چون در این شبکه عظیم انواع شبکه‌های تخصصی، مانند شبکه‌های عمومی، خصوصی، دولتی، دانشگاهی، تجاری و... با دامنه‌های محلی یا جهانی وجود دارد. شبکه اینترنت یا ازطریق کابل، رایانه‌ها را به یکدیگر متصل می‌کند یا بدون استفاده از کابل و بی‌سیم. فنّاوری‌های مرتبط با اینترنت در حال نوبه‌نو شدن هستند و یکنواخت باقی نمانده‌اند. فضای مجازی یک فضای عظیم و تقریباً نامحدود است برای تعامل غیرفیزیکی، بدون نیاز به برخورداری از هویت واقعی و با آزادی نسبتاً کامل. تقریباً نامحدود است؛ چون فضای مجازی، فضایی مادی و فیزیکی است و نامحدود در فضای فیزیکی، با نامحدود در فضای متافیزیکی متفاوت است و نباید میان این دو خلط کنیم. آزادی را، آزادی نسبتاً کامل بیان می‌کنیم. ⭕️ در فضای مجازی، نقطه کانونی ارتباط و تعامل غیرفیزیکی است؛ یعنی انسان می‌تواند با هرکس، اعم از شخص حقیقی و حقوقی، در هر زمان و هر مکان به‌صورت زنده و برخط، تعامل داشته باشد، بدون این‌که جسم او در آن حضور داشته باشد. دقت شود که این موضوع با این‌که فضای مجازی را در پارادایم فیزیک تعریف کنیم و برای آن شأن متافیزیکی قایل نباشیم، منافات ندارد. اما در بعد ملاقات و ارتباط، جسم فرد هیچ حضوری در زمان و مکان نداشته باشد، به شکل فراجسمی در هر لحظه که اراده کند، با هر مکانی ارتباط برقرار یا خدماتی ارائه یا دریافت می‌کند. ✔️ برای دیدن فیلم کامل جلسه اول اینجا را کلیک کنید. 🔸 تهیه شده در #واحد_آموزش 🌐 دفتر مطالعات اسلامی مرکز ملی فضای مجازی 🆔 @OISC_Majazi

2️⃣گزیده جلسه ۱ از سلسله‌جلسات #فضای_مجازی_و_تمدن_نوین_اسلامی 🔺تفاوت دیگر فضای مجازی و غیرمجازی این است که این ارتباط بدون نیاز به هویت‌مندی صورت می‌گیرد؛ یعنی افشای هویت واقعی، یک اصل نیست. عدم‌افشای هویت و نیز دستورالعمل‌هایی که در این فضا وجود دارد، سطح بالایی از آزادی را در ارتباطات فضای مجازی پدید آورده است؛ اما این آزادی، نسبی است و در برخی موارد بیشتر و برخی موارد کمتر است و حتی می‌توان در برخی موارد شاهد سلب آزادی بود. 🔺فضای مجازی، درجه بالاتری از ارتباط متنی و کلامی دارد. 🔺در این دنیای شبیه‌سازی‌شده قادرند با مدل‌های گرافیکیِ مبتنی بر متن، دوبعدی یا سه‌بعدی به نام «آواتار» با یکدیگر تعامل داشته باشند؛ در حدی که بتوانند با هم زندگی کنند. 🔺فضای مجازی دنیای شبیه‌سازی‌شده به تقلید از دنیای فیزیکی است، اما از نوع سفارشی. در دنیای غیرمجازی برخی حوادث را نمی‌توانیم پیش‌بینی کنیم و آن‌ها را به‌نحو مطلوب خود پیش ببریم، اما در فضای مجازی هر آنچه اتفاق می‌افتد، با اراده طراح آن است و طبیعی است اتفاقات حسب سفارش و انتظار در آن رقم می‌خورد؛ مانند یک بازی خیالی. 🔺در این فضا ناممکن‌های دنیای غیرمجازی می‌توانند ممکن شوند. همچنین، ممکن است هنجارهای اجتماعی وجود نداشته باشد یا متفاوت باشد. 🔺این شبیه‌سازی، از فنّاوری‌های موجود در بازی‌های رایانه‌ایِ مبتنی بر گرافیک و انیمیشن به شکل گسترده استفاده می‌کند؛ لذا فضای مجازی بسیار سریع از متن به تصویر، و از تصاویر دوبُعدی به سمت تصاویر سه‌بعدی در حال حرکت است. اغراق نیست اگر بگوییم بیش از شصت درصد از حجم آنچه در این فضا تبادل می‌شود، برپایه تصویر است. 🔺چرا آواتار؟ زیرا در این دنیای سه‌بعدیِ شبیه‌سازی‌شده و بازی‌گونه، افراد می‌توانند چهره خود یا شخصیت موردعلاقه‌شان را روی هویت‌های مجازی قرار دهند و به نوعی با آن‌ها همزیستی داشته باشند یا با آن‌ها همزادپنداری داشته باشند. 🔺هر آنچه در فضای مجازی رخ می‌دهد، زاییده ذهن بشر است. هوش مصنوعی می‌تواند رفتار مشابه رفتارهای هوشمند انسانی داشته باشد و فرایندهای تفکری و شیوه‌های استدلالی انسانی را به صورت تجربی ـ و نه عقل کلی ـ شبیه‌سازی کند؛ همچنین توانایی یادگیری دارد. 🔺هرآنچه در فضای مجازی رخ می‌دهد، هم جنبه صددرصد فیزیکی دارد و متافیزیک نیست. درواقع فضای مجازی، ترکیبی از فنّاوری‌های سخت و نرم است. 🔺مجاز، نقطه مقابل حقیقت (صدق خارجی) است، نه نقطه مقابل فیزیک؛ همچنین، نقطه مقابل واقعیت هم نیست. در فضای مجازی همه‌چیز براساس قاعده حرکت و قانون زمان و مکان روی می‌دهد که در این دنیا با آن زیست می‌کنیم و مانند عالم مجرد نیست. ✔️ برای دیدن فیلم کامل جلسه اول، اینجا را کلیک کنید. 🔸 تهیه شده در #واحد_آموزش 🌐 دفتر مطالعات اسلامی مرکز ملی فضای مجازی 🆔 @OISC_Majazi

3️⃣گزیده جلسه ۱ از سلسله‌جلسات #فضای_مجازی_و_تمدن_نوین_اسلامی 🔺فضای مجازی تعارضی با هستی‌شناسی توحیدی ندارد؛ چون فضای مجازی هم یکی از مخلوقات و آیات الهی شمرده می‌شود. در این فضا هیچ اتفاقی خارج از خالقیت و ربوبیت الهی رخ نمی‌دهد. ممکن است بخشی از فضای مجازی، باطل (مقابل حق و صدق) باشد، اما به این معنا نیست که اتفاقی خارج از تسلط و حکومت الهی روی می‌دهد. 🔺امکان شناخت فضای مجازی با منابع و روش‌های رایج در فضای غیرمجازی وجود دارد؛ لذا به یافتن معرفت‌شناسی جدیدی نیاز ندارد، اما این فضا، بنای وفاداری بر صدق ندارد. همچنین، فضای مجازی موجّه بودن را برای خودش خط قرمزی تلقی نمی‌کند. 🔺فضای مجازی زبان خاص خودش را تولید می‌کند و فهم آن در گرو شناخت اختصاصی فضای مجازی است. البته با زبان‌های رایج دنیا منافاتی ندارد و از آن گرفته شده است، اما به آن تخصیص زده است. این زبان، هم بُعد آشکار دارد و هم بُعد رمزآلود. 🔺فضای مجازی از این بابت که در یک بستر سخت‌افزاری و فنّیِ فیزیکال شکل می‌گیرد، محدود است، اما از این نظر که با خیال انسان ارتباط دارد و خیال هم نامحدود است، می‌تواند نامحدود هم تلقی شود، ولی این نامحدود بودن نسبی است. 🔺فضای مجازی و فضای غیرمجازی، دو دنیا در عرض هم نیستند، بلکه رابطه منطقی بین آن‌ها، عموم و خصوص مطلق است (فضای مجازی در طول فضای غیرمجازی قرار گرفته است). این مسئله منافاتی با وضع قوانین و قواعد متفاوت با فضای غیرمجازی ندارد. 🔺نقطه کانونی در فضای مجازی، گسترش نظام سرمایه‌داری و تضمین حیات آن است. 🔺زیست انسان در فضای مجازی، آکواریومی است و سرّ و خفا در آن بی‌معناست؛ لذا انسان در این فضا پیش‌بینی‌پذیر و قابل‌مدیریت است. پس سبک زندگی جدیدی به وجود می‌آید که در راستای منویات نظام سرمایه‌داری است و نتیجه آن، تبدیل جهان به بازار مصرفی یکدست و تولید ثروت بیشتر و بیشتر است. در عین حال که انسان تصور می‌کند در این فضا آزاد است، اما آزادی در چارچوب نظام سرمایه‌داری تحقق پیدا می‌کند. 🔺بشر با سرعت بیشتری به سمت یکدست شدن و حذف فرهنگ‌ها و سنت‌های خرد می‌رود و نیز به سوی جهانی شدنی که این فضا را در دست برخی که خودشان را صاحبان فضای مجازی معرفی می‌کنند، سوق می‌یابد. ازاین‌رو، این شرکت‌های غول و چندملیتی هستند که قوانین این فضا را وضع می‌کنند و دولت‌ها و ملت‌ها نقشی در آن ندارند. پس با استبداد همه‌جانبه و پنهان روبه‌رو هستیم. 🔺ارزش‌ها و ضدارزش‌ها براساس معادلات فایده و سود مشخص می‌شوند؛ اما مفهوم فایده و سود، مفهوم نسبی است. فضای مجازی تصرف‌پذیر است. فضای مجازی فوایدی مانند سرعت بخشیدن به ارتباطات در اقصی نقاط جهان، رفاه بخشیدن و... دارد. ✔️ برای دیدن فیلم کامل جلسه اول،کلیک کنید. 🔸 تهیه شده در #واحد_آموزش 🌐 دفتر مطالعات اسلامی و ارتباطات حوزوی مرکز ملی فضای مجازی 🆔 @OISC_Majazi

4⃣ گزیده‌ای از سلسله‌جلسات #فضای_مجازی_و_تمدن_نوین_اسلامی با موضوع: هویت و فضای مجازی (1) 🔺هویت: مجموعه ممیّزاتی که فرد را از سایر افراد انسانی جدا می‌کند؛ مانند شناسنامه فرد. 👈پرسش از هویت، یکی از مهم‌ترین و پرمناقشه‌ترین پرسش‌هایی است که در حوزه مباحث انسان‌شناختی مطرح شده است. 🔺هویت نوعی: این نوع هویت که ما را از سایر مخلوقات عالم متمایز می‌سازد، عبارت است از: خودآگاهی انسان از وجود خود، شعور خود و گوهر وجود خود، در عالمی که درآن به‌سر می‌برد و همچنین در رابطه‌اش با این عالَم. 🔺هویت شخصی: انسان به‌دنبال تمایزبخشی خود با دیگر انسان‌هاست. آن خودآگاهی درخصوص ویژگی‌های متمایز شخصی، که از اطلاعات شناسنامه‌ای عمیق‌تر است. از هویت نوعی و هویت شخصی درمی‌یابیم که هویت را نمی‌توان به شخص تحمیل کرد. هویتی ماندگار است که محصول خودآگاهی باشد؛ زیرا چنانچه هویت با خودآگاهی شکل گیرد، قوّه محرکه انسان می‌شود. درباب هویت اجتماعی بیان مقدماتی لازم است: جامعه از تجمع افراد شکل می‌گیرد و اگر این تجمع وجه اتحادی پیدا کرد، موجود جدیدی را به نام «جامعه» خلق می‌کند که در عرض فرد، صاحب اصالت است. اگر توانستیم جامعه را اصیل بدانیم، می‌توانیم برای آن، هویت مستقل از فرد قایل باشیم و اگر چنین شد، جامعه نیز مانند انسان روح دارد، شقاوت و سعادت دارد و... . با دقت در قرآن کریم می‌بینیم افزون‌بر فرد، جامعه نیز مورد تخاطب قرار گرفته و مثلاً برای امت، اجل و سعادت و شقاوت تعیین شده است. 🔺هویت اجتماعی: خودآگاهی جامعه از جوهر وجودی، تمایلات، استعدادها، نواقص و از همه مهم‌تر، مقصد و مسیری است که در آن قرار دارد و آن را از جوامع دیگر متمایز می‌کند. آنچه با ‌عنوان هویت دینی، هویت مذهبی، هویت نژادی، هویت ملی و... مطرح است، در طول هویت اجتماعی قرار دارد. عنصرِ هویت‌ساز در جامعه، فرهنگ است. ✔️ برای دیدن فیلم کامل جلسه دوم، روی لینک زیر کلیک کنید. https://www.aparat.com/v/ls9PI 🔸 تهیه شده در #واحد_آموزش 🌐 دفتر مطالعات اسلامی و ارتباطات حوزوی مرکز ملی فضای مجازی 🆔 @OISC_Majazi

5⃣ گزیده‌ای از سلسله‌جلسات #فضای_مجازی_و_تمدن_نوین_اسلامی با موضوع: هویت و فضای مجازی (2) 🔺فرهنگ: مجموعه‌ای است درهم‌تنیده و اکتسابی، حاوی اندیشه، عاطفه و عمل، که در دو بُعد مادی و معنوی در بستر زمانی و مکانی مشخص به‌نحو فرایندی شکل گرفته است. فرهنگ در ضمیر ناخودآگاه نهادینه شده و به انسان و جامعه، معنا، یک‌رنگی و هویت می‌بخشد. جامعه‌ای که فرهنگ مستقل‌تر و قوی‌تری دارد، هویت قوی‌تر خواهد داشت. 🔺فرهنگ اسلامی: مجموعه‌ای هویت‌زا و وحدت‌آفرین در عرصه‌های اندیشه، علم، هنر، زبان، مناسک، آیین‌ها، شیوه زندگی فردی و اجتماعی که زاییده ایمان و آموزه‌های اسلامی و عقل بوده، در چهارچوب عقاید، اخلاق، احکام اسلامی و عقل به‌وسیله خلاقیت و تعاملات اجتماعی و نیز تحولات عصری و مکانی، جلوه‌های متنوع و متکثری می‌پذیرد. با وجود این‌که شریعت اسلامی وحدت‌بخش است، اما همان‌طورکه فرهنگ اسلامی به‌وسیله خلاقیت و تعاملات اجتماعی و نیز تحولات عصری و مکانی، جلوه‌های متنوع و متکثری می‌پذیرد، هویت اجتماعی مسلمانان نیز تنوع و تکثرپذیر است و منافاتی با این‌ مسئله ندارد که همه از اصول مشترکی پیروی کنیم. 🔸فرهنگ و تمدن اسلامی، به سمت کم‌رنگ کردن تکثّر هویتی و غلبه دادن هویت جمعی بر هویت شخصی حرکت نمی‌کند. اما این تکثر در لایه‌های پیرامونی هسته سختِ فرهنگ اسلامی شکل می‌گیرد، نه در هسته سخت، و لزوماً ذیل جهان‌بینی الهی به‌وجود می‌آید. ✅ آیاتی از قرآن کریم نشان‌دهنده از‌بین نبردن تکثرهاست: 👈«يَا أَيُّهَا النَّاسُ إِنَّا خَلَقْنَاكُمْ مِنْ ذَكَرٍ وَأُنْثَىٰ وَجَعَلْنَاكُمْ شُعُوبًا وَقَبَائِلَ لِتَعَارَفُوا» (حجرات: ۱۳). 👈«وَمِنْ آيَاتِهِ خَلْقُ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ وَاخْتِلَافُ أَلْسِنَتِكُمْ وَأَلْوَانِكُمْ إِنَّ فِي ذَلِكَ لَآيَاتٍ لِلْعَالِمِينَ» (روم: ۲۲). 👈«وَمَا أَرْسَلْنَا مِنْ رَسُولٍ إِلَّا بِلِسَانِ قَوْمِهِ» (ابراهیم: ۴). اسلام افزون‌بر این‌که به‌دنبال یکسان‌سازی انسان‌های مسلمان نیست، به دنبال یکسان‌سازی جوامع اسلامی هم نیست. جوامع هم می‌توانند تکثر داشته باشند. ✔️ برای دیدن فیلم کامل جلسه دوم، روی لینک زیر کلیک کنید. https://www.aparat.com/v/ls9PI 🔸 تهیه شده در #واحد_آموزش 🌐 دفتر مطالعات اسلامی و ارتباطات حوزوی مرکز ملی فضای مجازی 🆔 @OISC_Majazi

6️⃣ گزیده‌ای از سلسله‌جلسات #فضای_مجازی_و_تمدن_نوین_اسلامی با موضوع: هویت و فضای مجازی (3) 🔺رابطه هویت و فضای مجازی (فضای مجازی در طول بحث جهانی شدن درنظر گرفته شده است.) 🔸همان خطری که از ناحیه جهانی شدن برای هویت ممکن است رخ دهد، درخصوص فضای مجازی نیز تقریباً احساس می‌شود؛ زیرا در ساختار فضای مجازی، نه‌تنها تلاش می‌شود مرزهای بین فرهنگی ازبین رود، بلکه فرهنگ جدید ـ مثلاً تحت‌عنوان فرهنگ جهانی ـ جای فرهنگ اجتماعی را بگیرد. اِشکال این کار آن است که شالوده فرهنگ جهانی برپایه مدرنیسم است. همچنین این فرهنگ، تمایزات فرهنگی و هویتی جوامع را که برای آن‌ها سرمایه است، نادیده می‌گیرد. 🔸هویت جعلی و دروغین در فضای مجازی، یا محصول عدم‌خودآگاهی است یا محصول عقده‌ها و گره‌های روانی؛ البته هویت‌های جعلی همیشه محصول جوامع بسته نیستند؛ گاهی جامعه‌ای که کاربر در آن زندگی می‌کند، جامعه بازی شمرده می‌شود، ولی قوانینی که برای رعایت حقوق و منافع دیگران وضع شده، فرد را آزار می‌دهد و به‌دنبال فضایی است که با هویت ناشناس قانون را نادیده بگیرد. 🔹استفاده از هویت جعلی، نه‌تنها در فضای مجازی، بلکه در فضای حقیقی هم اثرگذار است؛ البته در زندگی مجازی، فرد به‌دنبال عبور از قانون نیست، بلکه تلاش فرد مصروف به بازسازی شخصیت خود براساس آرزوهایی است که دارد. 🔸مشکل در اینجاست که زندگی مجازی، زندگی‌ای خیالی است و تغییر هویت، نه‌تنها اثری در پیشرفت مادی فرد ندارد، بلکه او را از رشد و تعالی معنوی نیز باز می‌دارد (برخی آثار مثبت هم برای این امر می‌توان متصور بود، اما برایند امر آن چیزی است که گفته شد). 🔺اثر تغییر هویت در زندگی حقیقی قابلِ‌توجه است؛ زیرا گستردگی حضور افراد در فضای مجازی، موجب می‌شود میان هویت جعلی و هویت واقعی خلط صورت بگیرد و این خلط در زندگی حقیقی آثار مخربی داشته باشد. زندگی در فضای مجازی با هویت مصنوعی، موجب می‌شود در زندگی حقیقی به خودانزواگری بینجامد. 🔸می‌توان فضای مجازی‌ای داشت که آثار مخرب هویت‌های جعلی یا چندهویتی را کاهش دهد و این به ریل‌گذاری در فضای مجازی وابسته است. زیست مجازی انسان را وارد یک زندگی آشوبناک می‌کند. ⭕️ امروزه نیازمند معماری‌ای برای فضای مجازی هستیم که: 1. مبتنی بر خودآگاهی باشد. 2. مبتنی بر کرامت انسانی باشد. 3. به رشد واقعی انسان در دو بُعد مادی و معنوی کمک کند. تمدن نوین اسلامی، به‌دنبال بازسازی فضای مجازی است، نه کنار گذاشتنِ آن. ✔️ برای دیدن فیلم کامل جلسه دوم، روی لینک زیر کلیک کنید. https://www.aparat.com/v/ls9PI 🔸 تهیه شده در #واحد_آموزش 🌐 دفتر مطالعات اسلامی و ارتباطات حوزوی مرکز ملی فضای مجازی 🆔 @OISC_Majazi

7️⃣ گزیده‌ای از سلسله‌جلسات #فضای_مجازی_و_تمدن_نوین_اسلامی با موضوع: آزادی و فضای مجازی (1) 🔺انواع آزادی: آزادی مادی یا معنوی، فردی یا اجتماعی، سیاسی، فکری، فرهنگی. زمانی‌که از آزادی صحبت می‌شود، معمولاً آزادی فردی در نظر گرفته میشود، ولی آزادی اجتماعی نیز مطرح است؛ مانند آزادی سیاسی. 🔸 فلاسفه، آزادی را جوهر حیات و پایه فضایل انسانی مطرح کرده‌اند. لذا اگر آزادی باشد، فضایل دیگر هم هست و اگر نباشد، دیگرفضایل هم نیست، و تفاوت کانونی انسان با دیگرمخلوقات در حقّ انتخاب و آزادی است. 🔹نمونه‌هایی از اشاره به آزادی انسان در قرآن کریم: • «هُوَ الَّذِي خَلَقَكُمْ فَمِنْكُمْ كَافِرٌ وَمِنْكُمْ مُؤْمِنٌ» (تغابن: 2). • «إِنَّا هَدَيْنَاهُ السَّبِيلَ إِمَّا شَاكِرًا وَإِمَّا كَفُورًا» (انسان: 3). • «وَقُلِ الْحَقُّ مِنْ رَبِّكُمْ فَمَنْ شَاءَ فَلْيُؤْمِنْ وَمَنْ شَاءَ فَلْيَكْفُرْ» (کهف: 29). 🔺خداوند برای هدایت به مسیر حق، دستگیری میکند، اما در آخر انسان است که مسیر کفر یا هدایت را برمی‌گزیند. بخش عمده‌ای از آزادی در تفکر اسلامی، آزادی معنوی است. برخی، آزادی معنوی را کاملاً جدا از آزادی فردی و اجتماعی معنا می‌کنند، اما این آزادی، خود پایه و مجالی برای آزادی فردی و اجتماعی است. 🔸همان‌طورکه از آیه «وَيَضَعُ عَنْهُمْ إِصْرَهُمْ وَالْأَغْلَالَ الَّتِي كَانَتْ عَلَيْهِمْ» (اعراف: 157) برمی‌آید، خاصیت دین اسلام، برداشتن اسارت از انسان‌ها و اعطای آزادی است. اما آزادی فردی، یک آزادی مطلق و بی‌قیدوشرط نیست. آزادی نباید انسان را از فطرتش دور کند، نباید حقوق حقه سایر افراد را تضییع کند، نباید جلوی آزادی دیگران را بگیرد، و نباید آزادی اجتماعی را تضعیف کند یا از آن جلوگیری نماید. 🔺براساس مباحث فلسفه اخلاق، برخی قید و تبصره‌هایی که برای محدودیت آزادی و به‌نفع خودِ انسان وجود دارد، عبارت است از: 1. فطرت: اگر فطرت از انسان گرفته شود، دیگر سخن گفتن از آزادی انسان بیهوده است. 2. حقوق حقه: اگر حقوق حقه سایر افراد تضییع شود، خود آزادی نیز به خطر می‌افتد؛ یعنی کسی نمیتواند از آزادی فردی خود استفاده کند. پس همان‌طورکه او حقوق دیگران را ضایع می‌کند، دیگرانی نیز حقوق او را ضایع خواهند کرد. 3. جلوگیری از آزادی دیگران: ممکن است تزاحماتی پدید آید، اما اینکه فردی به خودش اجازه دهد آزادی دیگران را سلب کند، یعنی مقیّد کردن آزادی به آزادی. نباید آزادی اجتماعی، سلب یا تضعیف شود که این به نگاه ما به جامعه برمی‌گردد که آیا برای آن اصالت و هویت قایل هستیم یا خیر. ما برای جامعه در کنار فرد، هویت و اصالت نسبی قایلیم؛ لذا میتوانیم از آزادی اجتماعی صحبت کنیم و در کنار آن، آزادی فردی را نیز محترم می‌شماریم. همچنین، آزادی اجتماعی نیز نباید طوری باشد که آزادی معنوی را سلب کند، یا آزادی فردی را بدون منطق قابلِ‌دفاع تضییع نماید، یا انسان را از ارزش‌های فطری خود دور سازد. پس هم آزادی فردی و هم آزادی اجتماعی میتواند مشروط شود. 🔸قید و تبصره‌ای که عقل در ادامه اسلام به آزادی میزند، در درجه اول موجب صیانت خودِ آزادی می‌شود. 🔺فضای مجازی، مجال بیشتری برای تحقق آزادی فردی، به‌ویژه آزادی ارتباطات و تعاملات و همچنین، آزادی بیان و نقد و اعتراض به وجود آورده است. به بیانی دیگر، امروزه فضای مجازی به روشی کلیدی برای استیفای حقوق اساسی انسان تبدیل شده است که پیش از ظهور فضای مجازی، در حیات مدنی با نظم مدرن از آن برخوردار نبودیم. 🔸جز حقِ ارتباط و تعامل که قبل‌تر با وجود مرز فیزیکی ازسوی برخی دولت‌ها محدود شده بود، حق دریافت و انتشار اطلاعات، اعم از عقاید، دیدگاه‌ها، انتقادها و... را ازطریق نوشتار، صدا، ویدئو و حتی بازیها، در یک فضا با هم ترکیب کرده است. ازاین‌رو، اغراق نیست که بگوییم با وجود این فضا، شاهد آزادی بسیار و نقطه عطفی در آزادی بشر هستیم. 🔸اما برخی از این آزادی‌ها، به‌شدت به هویت جعلی یا هویت چندگانه افراد در فضای مجازی وابسته است؛ یعنی به‌دلیل شرایطی که در فضای غیرمجازی وجود دارد، به‌ویژه ترس از عواقب بیان برخی دیدگاه‌ها، بعضی ترجیح می‌دهند از هویت جعلی استفاده کنند که این بر گسترش آزادی بیان ـ و به‌ویژه نقد ـ دامن زده است و شاهد این میزان نقد هستیم. درواقع هرچه در فضای غیرمجازی، قانون تلاش میکند جلوی تضییع حقوق دیگران را دربرابر آزادی‌های فردی بگیرد، در فضای مجازی به‌قدری فضای آزاد فراهم شده است که چیزی وجود ندارد که بتوان جلوی این تضییع حقوق را گرفت. ✔️ برای مشاهده فیلم کامل جلسه سوم، روی لینک زیر کلیک کنید. aparat.com/v/Pesjk 🔸 تهیه شده در #واحد_آموزش 🌐 دفتر مطالعات اسلامی و ارتباطات حوزوی مرکز ملی فضای مجازی 🆔 @OISC_Majazi

8️⃣ گزیده‌ای از سلسله‌جلسات #فضای_مجازی_و_تمدن_نوین_اسلامی با موضوع: آزادی و فضای مجازی (2) 🔺وضعیتی که در قسمت قبل توصیف شد، باعث گردید در فضای مجازی به شکل گسترده‌ای حقوق دیگران (شخص حقیقی یا حقوقی) تضعیف شود و استفاده از هویت جعلی، پیگیری احقاق حقوق دیگران را در فضای غیرمجازی ـ اگرچه ناممکن نیست ـ دشوار سازد. به حراج گذاشتن آبرو و حیثیت دیگران، نفرت‌پراکنی، تشویق دیگران به جنایت، فحاشی و هجو و تحقیر دیگران، تشویق دیگران به جنایت و... ازجمله اتفاقات ناخوشایندی است که شاهد آن هستیم. 🔸مسئله «کپی‌رایت» یا «حق نشر»، نوعی حمایت از مالکیت معنوی آثار محسوب می‌شود. با رعایت نکردن حق نشر، بخشی از آثار بدون اجازه و بدون اعطای حقوق آن‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرد که آزادی عده‌ای را دچار مشکل و محدودیت میکند. این موضوع نگرانی‌هایی به وجود آورده است. علاوه‌بر نرم‌افزارها، بازی‌ها و مانند آن‌ها، در شبکه‌های اجتماعی هم این مسئله قابلِ‌بحث است. قانون کپی‌رایت تماماً قابلِ‌دفاع نیست و جای نقد و بررسی دارد، اما آنچه در این مسئله مورددفاع است، اصل صیانت از مالکیت معنوی است. اگر در فضای مجازی از مالکیت معنوی صیانت نشود، آزادی فردی به ناحق تضییع می‌شود و باید برای آن فکری کرد. 🔺طرفداران فضای مجازیِ سالم، به‌دنبال راه‌هایی هستند تا با مجبور کردن شرکت‌های صاحب شبکه‌های اجتماعی یا اپلیکیشن‌ها، به‌سمت تحول در نظام‌های تنظیم‌گری بروند و جلوی محدود شدن آزادی‌های فردی و اجتماعی را بگیرند. اگر برخی از مشکلات اخلاقی و حقوقی در فضای مجازی مدیریت نشوند، می‌توانند در فضای غیرمجازی به جنایات بزرگی مبدل شوند. 🔸برای سازمان‌دهی نظم سیاسی در دنیا، سازمان ملل متحد را داریم که به آن هم نقد وارد است، اما درزمینه فضای مجازی، سازمانی جهانی وجود ندارد که قانون‌گذاری کند، بلکه شرکت‌های غول فضای مجازی هستند که هرگونه بخواهند، قانون میگذارند. برخی کشورها به‌دنبال آن هستند تا سازمانی مانند سازمان ملل متحد برای آزادی و عدالت در فضای مجازی و کنترل و محدودسازی این شرکت‌ها ایجاد کنند. 🔺جدا از تضییع حقوق دیگران از سمت کاربران، تضییع حقوق کاربران نیز از سمت کسانی که خودشان را صاحبان فضای مجازی معرفی می‌کنند، وجود دارد که نمونه‌های آن در ادامه ذکر می‌شود: 1. شبکه‌های اجتماعی، مانند اینستاگرام، فیسبوک و مانند آن‌ها، به‌صورت گسترده و هدفمند به‌سمت سانسور نظام‌مند اطلاعاتی رفته‌اند و به شکل‌های گوناگون در جهت تأمین اهداف و منافعشان و به‌طورکلی، به‌منظور تضمین حیات نظام سرمایهداری و کشورهای بزرگ اقدام می‌کنند. در کشور ما، قهرمانی ملی به نام «شهید قاسم سلیمانی» هست که مردم به طرق مختلف به او ابراز ارادت و احترام می‌کنند، اما امروزه نمی‌توانند عکس ایشان را به‌عنوان پست در صفحه خود بگذارند. 2. صاحبان فضای مجازی با چینش و رتبه‌بندی هدفمند و به عبارت دیگر، ویترین‌سازی، آن دسته از اطلاعات را که مخالف منافع قدرت‌های بزرگ است، به انزوا می‌کشند؛ یعنی اطلاعات متناسب با میل آن‌ها رتبه‌بندی می‌شود و در ویترین‌های مختلف جای‌گذاری می‌گردد. 3. صاحبان فضای مجازی با اعمال تحریم‌های سلیقه‌ای و ظالمانه، آزادی برخی کاربران را برای استفاده از اطلاعات و سرویس‌های مختلف سلب میکنند. ما ایرانیان با این تحریم‌ها مواجه هستیم و چنانچه از برخی سرویس‌های گوگل بخواهیم استفاده کنیم، به‌دلیل تحریم، به ما سرویس داده نمی‌شود. ✔️ برای مشاهده فیلم کامل جلسه سوم، روی لینک زیر کلیک کنید. aparat.com/v/Pesjk 🔸 تهیه شده در #واحد_آموزش 🌐 دفتر مطالعات اسلامی و ارتباطات حوزوی مرکز ملی فضای مجازی 🆔 @OISC_Majazi

8️⃣ گزیده‌ای از سلسله‌جلسات #فضای_مجازی_و_تمدن_نوین_اسلامی با موضوع: آزادی و فضای مجازی (3) 🔺فضای مجازی در درجه بالاتری از ارتباط متنی و کلامی قرار دارد. در این دنیای شبیه‌سازی‌شده، قادرند با مدل‌های گرافیکیِ حتی مبتنی بر متن، دوبعدی یا سه‌بعدی به نام «آواتار» با یکدیگر تعامل داشته باشند؛ در حدّی که بتوانند با هم زندگی کنند. 🔺فضای مجازی، دنیایی شبیه‌سازی‌شده به تقلید از دنیای فیزیکی است، اما از نوع سفارشی. 🔸در دنیای غیرمجازی، برخی حوادث را نمی‌توانیم پیش‌بینی کنیم و آن‌ها را به‌نحو مطلوب خود پیش ببریم، اما در فضای مجازی هرآنچه اتفاق می‌افتد، با اراده طراح آن است و طبیعی است اتفاقات در آن، حسب سفارش و انتظار رقم می‌خورد؛ مانند بازی‌ای خیالی. در این فضا ناممکن‌های دنیای غیرمجازی می‌توانند ممکن شوند. همچنین ممکن است هنجارهای اجتماعی وجود نداشته باشد یا متفاوت باشد. 🔸این شبیه‌سازی، از فنّاوری‌های موجود در بازی‌های رایانهایِ مبتنی بر گرافیک و انیمیشن به شکل گسترده استفاده می‌کند؛ لذا فضای مجازی بسیار سریع از متن به تصویر، و از تصاویر دوبعدی به سمت تصاویر سه‌بعدی در حال حرکت است. اغراق نیست اگر بگوییم بیش از شصت درصد از حجم آنچه در این فضا تبادل می‌شود، برپایه تصویر است. 🔺چرا آواتار؟ زیرا در این دنیای سه‌بعدیِ شبیه‌سازی‌شده و بازی‌گونه، افراد می‌توانند چهره خود یا شخصیت موردعلاقه‌شان را روی هویت‌های مجازی قرار دهند و به نوعی با آن‌ها همزیستی داشته باشند یا با آن‌ها همزادپنداری داشته باشند. ✔️هر آنچه در فضای مجازی رخ می‌دهد، زاییده ذهن بشر است. 🔺هوش مصنوعی می‌تواند رفتار مشابه رفتارهای هوشمند انسانی داشته باشد و فرایندهای تفکری و شیوه‌های استدلالی انسانی را به صورت تجربی ـ و نه عقل کلی ـ شبیه‌سازی کند؛ همچنین توانایی یادگیری دارد. 🔸هرآنچه در فضای مجازی رخ می‌دهد، جنبه صددرصد فیزیکی دارد و متافیزیک نیست. درواقع فضای مجازی، ترکیبی از فنّاوری‌های سخت و نرم است. 🔺 مجاز، نقطه مقابل حقیقت (صدق خارجی) است، نه نقطه مقابل فیزیک؛ همچنین، نقطه مقابل واقعیت هم نیست. در فضای مجازی همه‌چیز براساس قاعده حرکت و قانون زمان و مکان روی می‌دهد که در این دنیا با آن زیست می‌کنیم و مانند عالم مجرد نیست. 🔺فضای مجازی تعارضی با هستی‌شناسی توحیدی ندارد؛ چون فضای مجازی هم یکی از مخلوقات و آیات الهی شمرده می‌شود. در این فضا هیچ اتفاقی خارج از خالقیت و ربوبیت الهی رخ نمی‌دهد. ممکن است بخشی از فضای مجازی، باطل (مقابل حق و صدق) باشد، اما به این معنا نیست که اتفاقی خارج از تسلط و حکومت الهی روی می‌دهد. ✔️ برای مشاهده فیلم کامل جلسه سوم روی لینک زیر کلیک کنید: aparat.com/v/Pesjk 🔸 تهیه شده در #واحد_آموزش 🌐 دفتر مطالعات اسلامی و ارتباطات حوزوی مرکز ملی فضای مجازی 🆔 @OISC_Majazi