eitaa logo
قرآن و حديث
123 دنبال‌کننده
12 عکس
0 ویدیو
23 فایل
اين كانال با هدف ارائه ✨مقالات ✨نقد مقالات ✨جستارهاي پژوهشي ✨نكات مورد نياز يك پژوهشگر در زمينه علوم قرآن و حديث راه اندازي شده است. نظرات شما در ارتقاء مطالب کانال موثر است.👇 @nsayathttps://eitaa.com/QuranHadithresearches
مشاهده در ایتا
دانلود
🔷مشخص نبودن ربط و پیوند یک بحث با مباحث پیشین و پسین هر بحثی که در مقاله مطرح می‌شود، باید معلوم باشد که ربطش با بحث پیشین و پسین چیست و چرا لازم است اکنون در این باره بحث کرد. افزون بر این که چینش مطالب در مقاله باید از ترتیبی منطقی پیروی کند، لازم است با افزودن توضیحاتی، ربط میان اجزای مقاله با همدیگر را نیز، مشخص کرد. مثلا، در ابتدای هر بخش یا فصل، می‌توان توضیح داد که در بخش یا فصل پیشین، به بررسی فلان جنبه از مسئله پرداختیم و اکنون، گام بعدی برای تحلیل مسئله فلان است. به همین ترتیب، گاه لازم است که در پایان بخش یا فصل، از مطالب مختلفی که در آن بیان شد، نتیجه‌گیری کنیم و ربط میان استدلالات پراکندۀ مقاله و سیر منطقی بحث را برای خواننده آشکار نماییم. این «چسب»ها اگر نباشد، خوانندگان هرگز با نوشتۀ ما پیوند برقرار نمی‌کنند. نتیجه‌گیری از بحثهای جزئی مقاله، برای درک شدن ساختار کلی بحث توسط خواننده بسیار مهم و ضروری است. چنین چسبهایی لزوما جملات و عبارات و پاراگرافهایی طولانی نیستند. گاه مثلا یک تعبیر «از دیگر سو»، «ضمنا»، «با توجه به...»، «خلاف مورد پیشین...»، «افزون بر این»، و هر چه از این دست، می‌توانند ربط میان بحث کنونی را با بحثهای گذشته آشکار کنند. @QuranHadithresearcheshttps://eitaa.com/QuranHadithresearches
كتاب قرآن پژوهي و تاريخ انگاره ها، مجموعۀ مقالات نخستین همایش کاربرد رویکرد تاریخ انگاره در مطالعات قرآنی است كه به همت دكتر ويراستاري محتوايي شده و توسط انتشارات دانشگاه امام صادق (ع) به چاپ رسيده است. https://eitaa.com/QuranHadithresearches@QuranHadithresearches
✨بسم الله «مردم يك جامعه به طرق گوناگوني با هم تعامل ميكنند و از يكديگر درك متقابل دارند. مانند معاني لغوي زبان كه باعث ارتباط بين ذهنيات انسانها ازطريق گفتار ميشود يا مفاهيم حقوقي و اجتماعي كه درك جمعي و ارتباط متقابل اجتماعي را ايجاد ميكند. اما علاوه بر معاني زباني يا مفاهيم اجتماعي، بعد ديگري نيز در تعاملات متقابل يا درك فردي و اجتماعي افراد يك جامعه وجود دارد كه منشأ بسياري از بينشها،ادراكات، انگيزه ها، عملكردها، يا موضعگيري هاست. اين بعد «»(imagination) ذهني آدمي از موضوعات، مسائل، يا مفاهيمي است كه نه لزوماً معادل معناي لغوي و نه منطبق بر مفهوم اصطلاحي يا قراردادي واژگان است، بلكه بيشتر حاصل فرهنگ و نوع ذهنيت فردي يا اجتماعي او چه به شكل خرد و چه به شكل كلان است. انگاره ها تصورات و ذهنيت خودآگاه يا ناخودآگاه انسانها از واژه ها و مفاهيم است و شايد عميقترين بعد ادراكي و مؤثرترين عامل در موضعگيري يا انگيزه هاي عملكرد آدمي باشد، هرچند تعريف واضح يا نمود قابل اندازه گيري و محاسبه نداشته باشند. براي مثال، معناي لغوي واژة «مالكيت» كاملاً مشخص است و مفهوم اصطلاحي يا تعريف حقوقي آن در كتب و منابع حقوقي يا قراردادها و قانونهاي مصوب رسمي و غيررسمي اجتماعي قابل پيجويي است و به نوعي دربارة آن اشتراك نظـر وجود دارد و درصورتيكه اختلافي رخ دهد يا احتياج به داوري و تصميمگيري شود، استناد به مستندات حقوقي آن راه گشاست، اما همين مفهومِ به ظاهر مشخص در انگارة ذهن افراد و يا اجتماعات مختلف بسيار متنوع و در خيلي از موارد تعريف ناپذير يا پيش بيني ناپذير است؛ مثلاً «همسر من» يا «فرزند من» به نوعي از انگارة مالكيت دربارة همسر يا فرزند مربوط ميشود. هريك از انسانها متناسب با شرايط خانوادگي، فرهنگي، اجتماعي، و روحيات شخصي خودشان تصوري از اين مالكيت دارند، اين در حالي است كه معناي لغوي و اصطلاحي يا تعريف و مفهوم حقوقي يا شرعي آن براي همه يكسان و مشخص است. در اين مثال ممكن است شخص بيشترين سختگيريها را دربارة همسرش انجام دهد و محدوديتهاي زيادي را براي او اعمال كند يا انتظارات فوق العاده اي از او داشته باشد با اين توجيه كه او «همسر من» است. يا فرد ديگري در ارتباط با همسر يا فرزندش زياد مسامحه داشته باشد و انگارة ذهني او از مالكيت معناي حداقلي داشته باشد و در بسياري از مسائلِ همسرش مداخله نكند. مواردي كه در هيچ تعريفي از مالكيت يا معنايي از اين واژه نيامده است.» مطلب فوق بخشی از مقدمه مقاله «تغيير برادري در قرآن كريم» به قلم دكتر است. « ها» يا «تصورات ذهني» اصطلاحي تازه وارد به حوزه مطالعات قرآني است كه به سرعت مورد توجه پژوهشگران اين حوزه قرار گرفته است. بررسي و تحليل تاثيرات قرآن – تعاليم، تعاريف و اصطلاحات جديدي كه معرفي مي كند- بر انگاره هاي انسانِ هم عصر نزول و پس از آن، مي تواند موضوعي درخور توجه براي دانشجويان اين رشته، جهت نگارش مقالات علمي-پژوهشي باشد. كتاب قرآن پژوهي و تاريخ انگاره ها، مجموعۀ مقالات نخستین همایش کاربرد رویکرد تاریخ انگاره در مطالعات قرآنی است كه به همت دكتر ويراستاري محتوايي شده است. وي در اين باره اينگونه مي نويسد:«من در ویرایش مقالات اثر، همسو با مؤلفان و در تعامل مستمر با اغلب ایشان، کوشیده ام بحث در بارۀ تاریخ انگاره ها، تا می شود ساده تر و خوشخوان تر و قابل فهم تر به مخاطبان ارائه شود ». اين كتاب توسط انتشارات دانشگاه امام صادق (ع) به چاپ رسيده است. ☎️سفارش كتاب از طريق: 09360707657 ✅https://eitaa.com/QuranHadithresearches@QuranHadithresearches
🔹ارائه نکردن تعریف دقیق از موضوع بحثها پیش از ورود به بحث و در قسمت درآمد، باید به عنوان مقاله بنگریم و اگر در آن اصطلاحی به کار رفته است که معنایش ابهام دارد، توضیح دهیم. در ضمن بحث هم هر جا مسئلۀ جدیدی مطرح می‌شود، باید اول در صورت لزوم از مفاهیم جدید بحثمان در آن قسمت، تعریف ارائه کنیم. مؤلفی مقاله نوشته بود و می‌خواست ثابت کند که عالمی کهن، مثل استادان امروزی، برای کلاس درسش طرح درس تهیه می‌کرده است. بااینحال، او هرگز تعریفی از طرح درس ارائه نداده بود و معلوم نمی‌شد چرا فکر می‌کند چیزی که آن عالم کهن تهیه می‌کرده، از جنس طرح درسهای امروزی است. خواننده از خود می‌پرسید اگر منظور آن است که فی‌الجمله، آن عالم در بحثهای خویش هدفی را دنبال می‌کرده، که امری مسلم است و کسی در آن بحثی ندارد. نه تنها آن عالم، که همۀ سخنرانان دیگر نیز در بحثهای خود، موضوعاتی مشخص را دنبال می‌کنند. اما اگر منظور آن است که آن عالم در کلاسداری خودش برای هر بحثی زمان مشخصی در نظر می‌گرفته، و مثلا بیست دقیقه را به مقدمه، سی دقیقه را به محور اول، چهل دقیقه را به پرسش و پاسخ، و... می‌گذرانده است ـ یا به عبارت بهتر، طرح درسی از نوع طرح درسهای مدرن و امروزی را پی می‌گرفته است، هرگز در آن مقاله اشاره‌ای بدین معنا نمی‌شود. این مشکل ناشی از آن است که اصلا معلوم نیست مؤلف به چه چیزی طرح درس می‌‌گوید. مؤلفی دیگر می‌خواهد «نمونه‌های فرازبان ترجمۀ قرآن» را در فرهنگ اسلامی بازشناسد. بااینحال، هیچ تعریف دقیقی از ترجمه، و مثلا تمایز آن با تفسیر ارائه نمی‌دهد. به یک معنا هر ترجمه‌ای، یک جور تفسیر هم هست و هر تفسیری نیز، می‌تواند یک جور ترجمه تلقی شود. مؤلفی دیگر در بارۀ تصحیف کلمات بحث می‌کند و از اول تا آخر مقاله‌اش را که بخوانی، متوجه نمی‌شوی که بالاخره فرق میان تصحیف و قلب و دیگر اشتباهاتی که در خواندن یک متن روی می‌دهد، چیست و در این مقاله دقیقا کدامها مورد بحث است. در ارائۀ تعاریف، باید ضوابط منطقی را مراعات کرد. حدالامکان باید تعریف به حد کرد و اگر می‌شود، حد تام بازنمود. نیز، تعریف باید جامع و مانع باشد، به اخفی نباشد، و خلاصه، از همۀ ضوابط تعریف خوب برخوردار باشد. یکی در مقاله‌اش معنا را چنین تعریف کرده بود: «معنا جریانی جهت دار است و قائل شدن معنا برای چیزی، در نظر گرفتن جهتی برای آن است». کسی نمی‌دانست که جهت دار بودن یعنی چه و جریان بودن به چه معناست. https://eitaa.com/QuranHadithresearches@QuranHadithresearches
✨بسم الله امروزه تفاوت مشهودي در آثار مكتوب اسلام پژوهان غير مسلماني () مانند ، و ديگران كه بر روي متن قرآن كريم و واژگان و ريشه هاي زبان شناسي اين كتاب مقدس تحقيق كرده اند با مقالات و آثاري كه اخیرا در غرب به چاپ مي رسد ديده مي شود؛ كه ناشي از تغيير رويكرد آنها در مواجهه با اسلام و قرآن كريم است. دو رويكرد اسلام شناسي مخاطب محور،كه امروزه مورد توجه بسياري از اسلام پژوهان غير مسلمان قرار گرفته است، و اسلام شناسي متن محور كه مبتني بر اصول و روشهاي نقد ادبي است؛ مطلبي است كه آقاي دكتر عضو هيئت علمي موسسه مطالعات عالي پرينستون در يادداشت زير به تبيين آن پرداخته است. «من مکرر در نوشته ها و سخنرانی ها و مصاحبه هایم گفته ام که ميان اسلام شناسی دوران شرقشناسی غرب در سده نوزدهم و تا نيمه سده بيستم و آنچه امروز به عنوان اسلام شناسی در دانشگاه های غرب مطرح است بايد فرق گذاشت. يکی از اين تفاوت ها مربوط است به شيوه و محتوا و دامنه های پژوهش. سنت شرقشناسی از قرن نوزدهم سنتی مبتنی بر فيلولوژی تاريخی و نقد متن و بررسی های متنی بود. به همين دليل تصحيح متون و بررسی های زبانی تاريخی و ارزیابی اسناد مکتوب در هر پژوهشی ضروری دانسته می شد. مستشرقان در غرب در طول سده نوزدهم و اوائل سده بيستم صدها متن اساسی را در حوزه ادب و تاريخ و دين منتشر کردند. درباره اصالت متن ها و درباره ميزان موثوقيت روايات و مقايسه متن های روايت ها هزاران کتاب و مقاله منتشر شد. اين سنت در اسلام شناسی غربی چند دهه است با تغييراتی اساسی روبروست. البته سنت تصحيح متون و بررسی های سندی و متن محوری در مطالعات اسلامشناسی در غرب به ويژه در شماری از موضوعات همچنان ادامه دارد، گرچه شيوه ها و رويکردهای مطالعاتی و تحليلی تغيير کرده است. اما بايد اين را هم متذکر شد که به دلائل مختلف بخش زيادی از آنچه امروزه در اسلام شناسی غربی منتشر می شود با آن سنت تفاوت دارد. يکی از اين دلائل به محدوده مخاطبان بر می گردد. بسياری از کتاب هایی که در يکی دو دهه اخير در حوزه اسلام شناسی (و ايرانشناسی) در غرب منتشر می شود برای مخاطب عمومی و علاقمند برای آشنایی با اسلام (و ايران) است. بخشی از اين کتاب ها درصدد ارائه برداشتی کلی و سنتزی درباره اسلام و تاريخ و الهيات و حقوق اسلامی است. بخشی به عنوان مطالعات تطبيقی ميان اسلام و ديگر اديان و تمدن هاست. بدين ترتيب در سال های اخير کتاب های زيادی به عنوان مطالعاتی مقدماتی و يا عمومی در اين حوزه منتشر شده. بخش قابل توجه ديگری از آنچه در چند دهه اخير در حوزه مطالعات اسلامی و ايرانی در غرب منتشر شده و عمدتا در اينجا مقصودم مقالات است پژوهش هایی است که مشابه آنها هم در چند دهه اخير در جهان اسلام رشدی روزافزون داشته؛ مقالاتی با ماهيتی تراجم نگاری، کتابشناختی، توصيفی (شرح گزارش های تاريخی و توصيف گزارش های منابع) و بر پايه تتبع در منابع اصلی (گاهی با واسطه تحقيقات تتبع محور در حوزه های فقه و حديث و تاريخ که اصلا در کشورهای اسلامی منتشر می شوند). اين نوع منشورات البته مفيدند؛ خاصه اگر موضوع بی سابقه ای را مورد بررسی قرار داده باشند. اما اين را هم بايد توجه داشت که ماهيت اين قبيل پژوهش ها تفاوتی جوهری با آنچه در خود جهان اسلام به زبان های عربی و فارسی و ترکی و غيره منتشر می شوند ندارند. در واقع تفاوت بيشتر در زبان ارائه آنهاست که عمدتا انگليسی است. به همين دليل معتقدم بايد نوشته های مشابه در زبان های غير غربی هم به اندازه مقالات منتشره در زبان های اروپایی مورد توجه قرار گيرند و در تاريخچه تحقيقات مرتبط مورد ارجاع قرار گيرند (کاری که متأسفانه در بسياری مواقع از آن غفلت می شود). همه اين مقالات در سنت های علمی منتشر می شوند و تمايزهای سابق آکادميک و غير آکادميک و يا شرقشناسی و غير شرقشناسی در مورد آنها در بسياری موارد ديگر کارایی ندارد. وانگهی الآن در کشورهای اسلامی چندين دهه است که پژوهش های تاريخی دانشگاهی گسترش پيدا کرده و دامنه آن بسی فراتر از محصولات اسلام شناسی در غرب رفته است. در اين راستا بسياری از نوشته ها و مقالات به زبان های فارسی و عربی در فلسفه اسلامی، در فقه و حديث و در دانش رجال و تراجم نگاری از سوی نويسندگان سنت اسلام شناسی می بايست مورد توجه و ارجاع قرار گيرند. گاهی متأسفانه شاهد اين هستيم که نويسندگان هر دو سوی سنت های درون اسلامی و اسلام شناسی غربی نسبت به محصولات کارهای يکديگر عنايت کمی نشان می دهند. بسياری از آنچه من در زبان فارسی در طول سال های گذشته در حوزه های مطالعات شيعی و ايرانی و اسلامی شاهد انتشارشان در کشور بوده ام از نمونه های خارجی اگر بهتر نبوده اند باری به هيچ روی مرتبه و نمره علمی پايين تری ندارند. تنها تفاوت در زبان انتشار است.»
🔷نادیده گرفتن تعاریف پیشین از امور مشهور و ارائۀ تعریف جدید یک مشکل دیگر در بسیاری از مقالات، بی‌توجهی به سوابق بحث است. گاه مؤلفی از یک اصطلاح که معنایی کاملا واضح و آشکار در یک علم خاص دارد، تعریفی متفاوت ارائه می‌کند که برساختۀ خود اوست. برای نمونه، مؤلفی در مقالۀ خود ـ بدون ذکر هیچ دلیلی ـ گفته بود که تعاریف رایج از حدیث همه اشتباه است و بعد، از خودش تعریفی جدید و من عندی ارائه کرده بود. آن گاه، مدعی شده بود که همۀ حرفهایی که تا به حال در بارۀ حدیث گفته شده، بر طبق این تعریف صحیح از حدیث (؟!)، غلط است. گذشته از آن که نادیده گرفتن سنتهای فکری رایج هرگز نتیجه‌بخش نیست و راه به جایی جز ابهام آلوده‌تر شدن مخاطبان نمی‌برد، این که من بخواهم یکباره با یک مقاله میراث علمی بشریت را در یک زمینۀ خاص ناگهان به چالش بکشم، رفتاری خطیر و دور از پختگی و خردمندی است. بهتر است همان تعریف رایج را به رسمیت بشناسیم و در عین حال، بکوشیم بر ضرورت توجه به زوایای مغفول مسئله تأکید نماییم. https://eitaa.com/QuranHadithresearches@QuranHadithresearches
قال الامام الصادق (عليه السلام): طلب العلم فريضه. اصول كافي، ج1، ص35. ✅https://eitaa.com/QuranHadithresearches
2️⃣ كاربرد افراطي كلمات غير ضرور بيگانه در حاليكه معادل فارسي آنها در زبان مردم متداول است، از موارد انحراف زبان معيار تلقي مي شود؛ و بايد از بکار بردن آنها خودداري كرد به ويژه در متون علمي. ازجمله: الف)فرنگي مآبي ❎چنين متدي در پروژه هاي تحقيقاتي، يك متد كلاسيك است. ✅چنين روشي در طرحهاي تحقيقاتي، روشي سنتي است. ❎فاكتور هاي موثر در رشد قيمتها كدامند؟ ✅عوامل موثر در رشد قيمتها كدامند؟ ب)عربي مآبي ❎حيات آدمي با مرارتهاي عمده اي مواجه است. ✅زندگي آدمي با تلخكاميهاي زيادي همراه است. ج)تركيب عربي و فرنگي ❎استرس في نفسه مهلك نيست. ✅فشار عصبي به تنهايي كشنده نيست. ❎آيتم بعدي، استرداد اماكن ... به ادارات دولتي است. ✅مرحله بعدي، بازگرداندن ... به ادارات دولتي است. 📕برگرفته از كتاب مباني درست نويسي، زبان فارسي معيار، ناصر نيكو بخت، نشر چشمه، صص112-114 ✅https://eitaa.com/QuranHadithresearches@QuranHadithresearches