✅ #روزبرگ_شیعه بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِیمِ السَّلاَمُ عَلَى مَهْدِيِّ الْأُمَمِ وَ جَامِعِ الْكَلِم موضوع امروز: «غفلت توابین»، عبرتی بزرگ برای مسلمانان روز دوشنبه، ١۴٠٠/٠٨/١٧ ✍️ مناسبت روز: در ایام آغازین ماه ربیع‌الثانی هستیم که طبق شهادت مورخین برابر با آغاز رسمی «قیام توابین» به عنوان اولین قیام شیعیان، پس از حماسه‌ی عاشورا است، لذا سخن امروز را به این واقعه تاریخی و عبارت‌های بزرگ آن، اختصاص می‌دهیم؛ پس از شهادت حضرت اباعبدالله (ع) و یاران وفادار ایشان در کربلا و عدم یارى آن حضرت از سوى مسلمانان و خیانت دعوت‌کنندگان؛ شیعیان کوفه دچار سرخوردگى و ندامت و پشیمانی عظیم شدند و پس از گفتگوهاى فراوان، به این نتیجه رسیدند که این ننگ و ندامت هرگز از آنها دور نمی‌شود، مگر با گرفتن انتقام و یا کشته‌شدن در این راه مقدس! [المنتظم فى تاریخ الامم والملوک، ج ۶، ص ۲۸] آنها با این تفکر، خود را «توابین» نامیدند و قیامی را تحت عنوان «قیام توابین» شکل دادند که رهبری اصلی آن را «سليمان بن صرد خزاعى» به عهده داشت؛ سپاه توّابین با حدود چهار هزار نفر نیرو در روزهای آغازین ماه ربيع‌الثانى سال ۶۵ قمرى، حرکت قیام به سمت شام را رسماً آغاز نمودند و در «عین الورده» به جنگ با سپاه شام به فرماندهی عبیداللّه بن زیاد (لعنت‌الله علیه) رفتند! توّابین با دلاوری و صلابت وصف‌ناپذیری با لشکریان شام به مدت سه روز جنگیدند و به پیروزی‌های بزرگی دست یافتند؛ اما بالاخره به علت کثرت لشکریان شام که حدود سی هزار نفر بودند و کشته شدن رهبران قیام، توّابین شکست خوردند! (انساب الاشراف، ج۶) ✍️ هرچند نهضت توّابین و قیام مردم کوفه، اهداف مقدسی از جمله: ریشه کن نمودن ظلم و فساد، و دفاع از دین و سپردن حکومت به دست صالحان و فرزندان رسول خدا داشت و زمینه را برای قیام‌های بعدی مانند قیام مختار (ره) فراهم نمود و وحشت را در دل امویان انداخت! (تشیع در مسیر تاریخ، ص۲۳۳) اما همواره در تاریخ یک سؤال بزرگ باقی مانده که: ❓آیا «توابین» با این قیام به وظيفه خود عمل نموده و توانستند جبران مافات کنند؟؟؟!!! ✅ در جواب به این پرسش، باید بدانیم آدمی در طول زندگی خود دچار غفلت‌های متعددی می‌شود، که باهم متفاوتند! 🔹بعضی از غفلت‌ها در حوزه زندگی فردی صورت می گیرد، به طور مثال انسان از زمان یک آزمون بزرگ، مانند کنکور سراسری غفلت می‌کند و در آن سال از تحصیل باز می‌ماند! اما امکان جبران آثار سوء آن، برایش وجود دارد و اگر هم امکان جبران نباشد، آثار سوء آن فقط مختص به خود فرد است و نه دیگران! 🔹ولی بعضی از غفلت‌ها در حوزه اجتماعی صورت می‌گیرد؛ به طور مثال اگر در زمان انتخابات ریاست جمهوری، افراد آگاه و بصیر جامعه روشنگری نکنند و ما انتخاب اشتباهی انجام دهیم، در این صورت نه تنها خودمان بلکه یک ملت، باید ۴ تا ٨ سال تاوان این اشتباه را بدهند! 🔹اما بعضی از غفلت‌ها به بزرگی و وسعت یک تاریخ است و همه‌ی جهانیان را تحت تأثیر خود قرار می‌دهد! پس چه باید کرد با خواب و غفلتی که جبرانی برای آن وجود ندارد؟ غفلتی به وسعت تحقق عاشورای حسینی! ✍️ آری، به راستی غفلت «توابین» به وسعت تمام تاریخ و بلکه به وسعت ابدیّت است! غفلتِ تنها گذاشتن امام و اهل بیت عصمت و طهارت (ع) در کربلا، آن هم پس از ده‌ها هزار دعوت‌نامه و بستن پیمان‌های مکرر با سفیر امام! این غفلت و خیانت، که خود میراث غفلت و خیانت بزرگ مسلمانان در جریان سقیفه بود، چنان آثار سویی ایجاد کرد که پس از گذشتن قرن‌ها، بشریت، هنوز روی آسایش و آرامش به خود ندیده و حکومت تا به امروز، دست به دست بین طاغوتیان و مستکبرین و استثمارگران چرخیده است و مسلمانان هنوز تقاص غفلت در سقیفه و کربلا را می‌دهند! حالا خودتان قضاوت نمایید که آیا قیام توابین با همه‌ی آثار خوب و اهداف مقدسش، توانسته شهادت امام (ع) و انحراف در مسیر تاریخ و رهبری مسلمین را جبران کند؟! ✍️ در پایان نباید فراموش کنیم که تاریخ عبرت‌های فراوانی در خود دارد و مسلماً یکی از عبرت‌های بزرگی که از غفلت توابین، می‌توان گرفت، این است که: «ما که خود را از شیعیان و عاشقان امام زمان (عج) می‌دانیم؛ در دوران غیبت، چقدر به یاد حضرت هستیم و به وظایف خود عمل می‌کنیم! و آیا در این زمان غفلت نکرده و در کنار نایب برحق حضرت قرار گرفته‌ایم؟ پس مبادا خوابمان ببرد و ولیّ زمانمان را با عده‌ای افراد دنیاطلبِ سست عنصر تنها بگذاریم! و یادمان نرود که شاید همین فردا، روز امتحان ما نیز فرا رسد! پس مراقب باشیم که خدای ناکرده، عبرتی برای دیگران نشویم! https://eitaa.com/ROOZBARG

✅ #گلبرگ_احکام مناسبت: «روز ملی کیفیت» موضوع: #احکام_تولید ❓آیا اگر تولیدکننده برای کاهش قیمت تمام‌شده و در نهایت ارزان شدن محصول از مواد اولیه‌ی نامرغوب استفاده کند، اشکال دارد؟ ✅ اگر کالایی که تولید می‌شود، مثمرثمر نباشد و در نتیجه خریدار متضرر می‌شود و یا خسارت می‌بیند، این کار قطعاً جایز نیست و حرام است! ❓خرید برخی محصولات تولید داخل به دلیل پایین بودن کیفیت‌شان، باعث خسارت خریدار می‌گردد؛ این در حالی است که خرید نمونه‌های خارجی آنها باعث ایجاد امنیت بیشتر مصرف‌کنندگان می‌شود؛ آیا در این صورت، خرید کالای خارجی جایز است؟ ✅ به تولیدکنندگان داخلی توصیه می‌شود که کیفیت کالاها را بالاتر ببرند ولی بخشی از این حرف‌ها، تبلیغات سوء است! یعنی اینگونه نیست که کیفیت کالاهای‌ ایرانی همیشه پایین‌تر باشد، حتی در برخی موارد بالاتر است و بعضی افراد همان کالاهای ایرانی را با برند خارجی می‌فروشند، تنها به این خاطر که بعضی افراد نگاه بهتری به کالای خارجی دارند؛ اما این مسئله واقعیت ندارد و توهم بی‌جایی است! اما بر فرض اینکه (نوع خاصی از) کالای داخلی واقعاً کیفیت نداشته باشد و خرید آن موجب خسارت خریدار شود، در اینجا تولیدکننده ضامن است و مسئولیت شرعی دارد؛ در اینجا کسی نمی‌گوید که شما حتماً بروید کالایی را که کیفیت ندارد خریداری کنید! بلکه اگر مشابه داخلی خوبی دارد، شما آن مشابه داخلی بهتر را خریداری کنید تا آن کسی که تولیدکننده‌ی کالای کم‌کیفیت است بفهمد و سعی کند کیفیت کالای خود را ارتقا دهد؛ این کار نمونه‌ای نیز از نهی از منکر است. 📚 منبع: khamenei.ir ✅ با ما همراه شوید...👇👇👇 https://eitaa.com/ROOZBARG

✅ #روزبرگ_شیعه بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِیمِ السَّلاَمُ عَلَى مَهْدِيِّ الْأُمَمِ وَ جَامِعِ الْكَلِم موضوع امروز: «کیفیت در اسلام» روز سه‌شنبه، ١۴٠٠/٠٨/١٨ ✍️ مناسبت روز: امروز در تقویم به عنوان «روز ملی کیفیت» نامگذاری شده و انشاالله به موضوع کیفیت از نگاه اسلام می‌پردازیم؛ در روزهای گذشته از «وجدان کاری» به‌عنوان یکی از مصادیق فرهنگ اسلامی، سخن گفتیم و عرض شد که یکی از ثمرات وجدان‌کاری، انجام تمامی امور به بهترین صورت ممکن و با کیفیت تمام است؛ در دین اسلام به عنوان کاملترین دین الهی، بر «کیفیت» تأکید فراوان شده و خداوند متعال در قرآن کریم «کیفیت» را با واژه «أحسَنُ عَمَلاً» معرفی می‌نماید: «الّذی خَلَقَ المَوتَ و الحیاةَ لِیَبْلُوَکُمْ أَيُّكُمْ أَحْسَنُ عَمَلاً...»: «خداوند، مرگ و زندگی را بیافرید تا شما را بیازماید که کدام یک کاری بهتر و با کیفیت‌تر انجام می‌دهید...» (ملک/٢) امام صادق(ع) در تفسیر این آیه می‌فرمایند: «مقصود از «أحسَنُ عَمَلاً»، عملِ بیشتر نیست، بلکه عمل بهتر و باکیفیت‌تر است!» (تفسیرکنزالدقائق) پیامبر اکرم (ص) نیز همواره بر کیفیت در کارها تأکید داشته و می‌فرمودند: «خداوند، دوست دارد که هر کارگزاری که کاری انجام می‌دهد، کارش را نیکو و درست انجام دهد!» (كنز العمال، ج ٣، ص٩٠٧).  در فقه اسلامی نیز برای کالای بی‌کیفیت و معیوب، حق عودت و برگشت قرار داده شده و احکام مفصلی در «خیار عیب» و «خیار غَبن» و ... بیان شده است؛ همچنین اسلام برای رعایت کیفیت در کار و عمل، ویژگی‌هایی را بیان نموده، که در این مجال کوتاه به بخشی از آنها اشاره می‌نمائیم: 1️⃣ «خدامحوری و اخلاص در عمل» اگر انسان در هر کاری که بر عهده می‌گیرد تنها خداوند را کارفرما و ناظر خود بداند، با کیفیت ترین کار را برای رضای خدا انجام خواهد داد؛ چنانچه امیرالمؤمنین(ع) فرمودند: «بهترین (و باکیفیت‌ترین) کارها آن کاری است که تنها برای رضای خدا انجام شود!» (غررالحکم، ص ٩٦) 2️⃣ «علم و تخصص» از دیدگاه اسلام، بدون علم و تخصص لازم در هر زمینه، امکان تحقق «احسن العمل» وجود ندارد، چنانچه در قرآن کریم، حضرت یوسف (ع)، شرط پذیرفتن کار را داشتن علم و تخصص لازم دانسته‌اند: «إِنِّي حَفِيظٌ عَلِيمٌ» (يوسف/۵۵) 3️⃣ «داشتن توانایی لازم و صلاحیت انجام کار» از نظر اسلام، توانایی و شایستگی فرد در پذیرش کار نیز نقش کلیدی در انجام «أحسَنُ عَمَلا» دارد، چنانچه رسول خدا (ص) با علاقه‌ی ویژه‌ای که حضرت ابوذر (ره) داشتند، هرگز مسئولیت حکومتی به ایشان واگذار ننموده و فرمودند: «ای ابوذر! من آنچه برای خود دوست می‌دارم برای تو نیز دوست دارم؛ ولی همانا تو را (در مدیریت) ناتوان می‌بینم، پس هیچ گاه (حتی) به دو نفر هم، ریاست نکن...» (امالی طوسی، ص۳۸۴) 4️⃣ «نظم و برنامه‏ ريزى» در اسلام همواره به نظم و ترتیب در کارها تأکید شده، چنانچه امیرالمؤمنین (ع) پس از تقوای الهی، مهمترین امر را نظم و برنامه ریزی در کارها دانسته و به آن سفارش کرده‌اند: «اوصیکما...بتقوی اللّه و نظم امرکم» (نهج البلاغه، حکمت٢) 5️⃣ «علاقه و عشق به کار» از نگاه دین، یکی دیگر از رمزهای انجام «احسن عملا»، آن است که انسان، به سراغ کار و رشته‌ای برود که براساس ذوق و سلیقه و استعداد او باشد و به آن کار، عشق و علاقه داشته باشد! بدیهی است که «خلاقیت، نوآوری و خستگی‌ناپذیری در خدمت»، از نتایج «کار عاشقانه» است! و کاری که تنها برای درآمد و به اجبار صورت می‌گیرد، دارای کیفیت لازم نخواهد بود؛ چنانچه امیرالمؤمنین (ع) می‌فرمایند: «کار اندکی که با اشتیاق تداوم یابد، بهتر از کار فراوانی است که رنج آور باشد!» (نهج‌البلاغه، حکمت۴۴۴) 6️⃣ «اتقان و استحكام کار» اتقان و استحكام کار و به بيان ديگر رعايت همه‌ی استانداردهاى لازم در آن زمینه، شرط ديگر «احسن العمل» است؛ چنانچه در روایت آمده که چون سعد بن معاذ (ره) درگذشت، پیامبر اکرم (ص) به درون قبر رفتند و چنان آن را محکم ساختند که اصحاب در شگفت شدند! سپس فرمودند: «خداوند، بنده‌ای را دوست دارد که چون کاری انجام می‌دهد، آن را محکم و استوار انجام دهد!» (أمالی طوسی، م١٣، ص۳۸۴)   امیرالمؤمنین (ع) نیز در این‌باره مى‌فرمایند: «براى دنيا آنچنان (با کیفیت و محکم) كار كن كه گويا تا ابد زنده‌ای و براى آخرت نیز آنچنان (با کیفیت) كار كن كه گويا فردا خواهى مُرد!» (مستدرك، ج ١، ص١۴۶)؛ ✍️ در پایان بدیهی است، حکومت اسلامی و فرد فردِ مسلمانان موظند، همه کارها و اعمال خود را با بهترین کیفیت انجام دهند تا این موضوع، علاوه بر بهره‌ی دنیوی و اخروی برای آنها، باعث رونق اقتصادی و بالا رفتن اعتبار کشورهای اسلامی در جهان گردد. https://eitaa.com/ROOZBARG

✅ #گلبرگ_احکام مناسبت: «میلاد حضرت عبدالعظیم حسنی (ع)» موضوع: #احکام_زیارت ❓نماز زیارت چیست؟ و آیا برای امامزادگان هم نماز زیارت وارد شده است؟ ✅ نماز زیارت، نمازی مستحبی است که هنگام زیارت حضرات معصومین(ع) خوانده می‌شود و خواندن سوره یس در رکعت اول و خواندن سوره الرحمن در رکعت دوم بعد از سوره حمد در آن، مستحب است. ✅ در زیارت امامزادگان، نماز زیارت وارد نشده است؛ اما طبق نظر علماء، نیکوست که دو رکعت نماز به نیّت رجا و هدیه كردن ثواب آن نماز به صاحب آن مرقد مطهر، خوانده شود. ✅ با ما همراه شوید...👇👇👇 https://eitaa.com/ROOZBARG

✅ #روزبرگ_شیعه بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِیمِ السَّلاَمُ عَلَى مَهْدِيِّ الْأُمَمِ وَ جَامِعِ الْكَلِم موضوع امروز: «آفتاب درخشان ری» روز چهارشنبه، ١۴٠٠/٠٨/١٩ ✍️ مناسبت روز: امروز طبق تقویم، سالروز ولادت حضرت عبدالعظیم حسنی (ع) از محدثین جلیل‌القدر و رُوات بزرگوار است که شرافت نَسَب را با فضیلت علم و تقوی به هم آمیخته و مورد عنایت حضرات معصومین (ع) قرار گرفته است! لذا سخن امروز را به «آفتاب درخشان ری» اختصاص می‌دهیم؛ حضرت عبدالعظیم حسنی (ع) مشهور به «شاه عبدالعظیم» و «سیدالکریم» از عالمان سادات حسنی و از راویان بزرگ احادیث اهل‌بیت عصمت و طهارت (ع) است؛ نسب ایشان با چهار واسطه به سبط اکبر پیامبر خدا (ص) و خاندان وحی می‌رسد؛ [رجال النجاشی، ج۱، ص۲۴۸]   ایشان به علو مقام و جلالتِ شأن، معروف و از اَکابر مُحدثین و اَعاظم علماء و از زْهاد و عُباد و از اصحاب ویژه‌ی امام رضا، امام جواد و امام‌هادی (ع) بوده‌اند؛ [منتهی الآمال، ج۱، ص۴۶۱] البته براساس آنچه در تاریخ تولد و وفات حضرت عبدالعظیم آمده، ایشان باید دوران حیات پنج امام معصوم یعنی از امام کاظم تا امام عسکری (ع) را درک کرده‌ باشند؛ اما آنچه قطعی و مسلّم است، ایشان محضر امام رضا، امام جواد و امام هادی (ع) را درک نموده‌ و احادیث فراوانی بلاواسطه از آن حضرات نقل نموده‌اند! [معجم رجال الحدیث، ج‌۱۰، ص‌۴۹] با نگاهی اجمالی به تاریخ زندگانی حضرت عبد العظیم (ع) این مطلب کاملاً روشن می‌شود که وی نسبت به ائمه‌اطهار (ع) در زمان خود، اخلاص و اعتقاد کاملی داشته و حدیث «عرض دین» ایشان، خدمتِ امام‌هادی (ع) و تصدیق اعتقادات وی توسط امام معصوم، دلیلی بزرگ بر ایمان راستین و عقیده ثابت ایشان به ائمه هدی (ع) و مذهب حنیف جعفری است؛ چنانچه حضرت هادی (ع) خطاب به ایشان فرمودند: «یا اباالقاسم! تو به حق ولی ما هستی... تو همان دینی را که پسندیده خداست، انتخاب کرده‌ای... خداوند تو را با گفتار ثابت در دنیا و آخرت تثبیت کند!» [توحید صدوق، ص۸۱] همچنین اعتماد و اطمینان ویژه‌ی حضرات معصومین به عبدالعظیم (ع) در پیام امام رضا (ع) به شیعیان که توسط حضرت عبدالعظیم ارسال فرمودند، کاملاً هویداست! «سیّد الکریم» به کرامت طبع، عزّت نفس و خدمت به محرومان نیز معروف بوده‌ و محبوبیت زیادی میان مردم داشته‌اند؛ ایشان از اعاظم علماء زمان خود بوده‌ و برای اثبات عظمت علمی وی، کافی است که بدانیم، ائمه اطهار معاصر با عبدالعظیم حسنی (ع)، مردم را برای حل مشکلات دینی و یافتن جواب پرسش‌های اعتقادی و عملی‌شان، به ایشان ارجاع می‌دادند! چنانچه اباحماد رازی از شیعیان و موالیان شهر ری می‌گوید با سختی فراوان به سامراء رفتم و خدمت حضرت هادی (ع) رسیدم تا مسائل دینی خود را از حضرت بپرسم! امام پس از پاسخ به سؤالات من، فرمودند: «‌ای اباحماد! (از این پس) هرگاه مشکلی از امور دینی برایت پیش آمد، جواب مشکل خود را از عبدالعظیم حسنی، بخواه و سلام مرا به او برسان!» [رازی، زندگانی عبدالعظیم، ص۲۹] همچنین عظمت معنوی و مقامات باطنی شاه عبدالعظیم تا بدانجاست که فضیلت زیارت مزار آن بزرگوار، برابر با فضیلت زیارت سیّدالشهداء (ع) دانسته شده است! چنانچه شیخ‌المحدّثین صدوق (ره)، از محمد بن یحیی عطّار، نقل کرده که خدمت امام هادی (ع) رسیدم؛ ایشان فرمودند: «کجا بودی؟» عرض کردم: به زیارت قبر امام حسین (ع) رفته بودم؛ امام فرمودند: «بدان که اگر قبر عبدالعظیم را در شهر خودت (ری)، زیارت کنی، مانند کسی هستی که حسین بن علی (ع) را (در کربلا) زیارت کرده باشد!» [ثواب الاعمال، ص۱۲۴] شاه عبدالعظیم، پس از ٧٧ سال (٧٩ سال قمری) زندگی با برکت در روزهای آخر عمر، تحت فشار شدید حکومت عباسی، مخفیانه در خانۀ یکی از شیعیان در «ری» ساکن شد و شب‌و روز را به زهد و عبادت پرداخت و بالاخره در پانزدهم شوال سال ۲۵۲ قمری پس از چند روز بیماری، دنیا فانی را وداع گفت؛ شیعیان ری، تشییع جنازه باشکوهی برای ایشان برگزار کردند و مقبره بزرگی در آن محل بنا نمودند که امروزه عبادتگاه و زیارتگاه میلیون‌ها نفر از شیعیان و محبین اهل‌بیت عصمت و طهارت (علیهم السلام) است. [قرشی، تحلیلی از زندگانی امام هادی (ع)، ص ٢٨٠] ✍️ و سخن امروز را با کلام ارزشمند رهبر معظم انقلاب به پایان می‌بریم که فرمودند: «شخصیت جناب عبدالعظیم علیه السلام، برای اغلب مردم ناشناخته است! ایشان هم یک شخصیت علمی، هم یک شخصیت جهادی بوده و هم ابتکاراتی داشته است... تجلیل از جناب عبدالعظیم، تجلیل از علم و جهاد و زهد و تقواست...» [۵ آبان ۱۳۸۶] https://eitaa.com/ROOZBARG

✅ #گلبرگ_احکام مناسبت: «روز جهانی علم در خدمت صلح و توسعه» موضوع: #احکام_علم_آموزی ❓امروزه آموختن کدامیک از تخصص‌های علمی برای اسلام و مسلمین مفیدتر است؟ ✅ شايسته است که علماء و اساتيد و دانشجويان دانشگاه‌ها به همه تخصص‌های علمی مفيدی که مورد نياز مسلمانان است، اهتمام بورزند تا از اَجانب به‌خصوص دشمنان اسلام و مسلمين بی‌نياز شوند... ❓دانشجویی به مدّت چهار سال است که در دانشکده پزشکی درس می‏خواند و علاقه شدیدی به فراگیری علوم دینی دارد، آیا ادامه تحصیل در رشته پزشکی برای او واجب است یا اینکه می‏تواند آن را رها کرده و به تحصیل علوم دینی بپردازد؟ ✅ دانشجو در انتخاب رشته تحصيلیِ خود آزاد است، ولی در اينجا نکته‏ای وجود دارد که شايسته است به آن توجه شود و آن اينکه اگر فراگيری علوم دينی به خاطر توانايی خدمت به جامعه اسلامی اهميّت دارد، تحصيل در رشته پزشکی هم به قصد آمادگی برای ارائه خدمات پزشکی به امّت اسلامی و درمان بيماری و نجات جان آنان از اهميّت زيادی برخوردار است. 📚 منبع: KHAMENEI.IR ✅ با ما همراه شوید...👇👇👇 https://eitaa.com/ROOZBARG

✅ #روزبرگ_شیعه بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِیمِ السَّلاَمُ عَلَى مَهْدِيِّ الْأُمَمِ وَ جَامِعِ الْكَلِم موضوع امروز: «علم مفید» (١) روز پنجشنبه، ١۴٠٠/٠٨/٢٠ ✍️ مناسبت روز: امروز مناسبت خاصی نداریم؛ اما دیروز در تقویم با عنوان «روز جهانی علم در خدمت صلح و توسعه» نامگذاری شده بود، لذا سخن امروز را به این موضوع مهم اختصاص می‌دهیم؛ در دین اسلام، علم از جایگاه بسیار بالایی برخوردار است، چنانچه در آیات و روایات متعددی بر علم‌آموزی تأکید شده و پیامبر اعظم (ص) نیز، طلبِ علم را برای همه مسلمانان از زن و مرد، فريضه و واجب دانسته‌اند: «طَلَبُ اَلْعِلْمِ فَرِيضَةٌ عَلَى كُلِّ مُسْلِمٍ وَ مُسْلِمَةٍ» [وسائل الشيعه، ج١٨، ص١۴] ❓اما سؤال مهم این است که منظور از علمی که در اسلام بر آن تأکید شده و آموختن آن واجب است، «مطلق دانش» است یا فقط «علم دین» مدنظر است؟ ✅ در جواب به این سؤال، ابتدا به روایتی از امام کاظم (ع) اشاره می‌نمائیم، که حضرت فرمودند: روزی پيامبر اكرم (ص) وارد مسجد شده و فرمودند: چه خبر است؟ (و اين مرد كيست که دور او جمع شده‌اید؟) اصحاب گفتند: او داناترين انسان نسبت به نسَب عرب و حوادث دوران جاهليت است! حضرت فرمودند: اين علم سودی ندارد و ندانستن آن زيانی نمی‎رساند: «و لا ينفع من علمه»؛ سپس فرمودند: «علم سودمند عبارت است از: 1️⃣ «آيَةٌ مُحْكَمَةٌ»؛ يعنی اعتقادات و مسائل اعتقادی و معرفتی؛ 2️⃣ «فَرِيضَةٌ عَادِلَةٌ»؛ يعنی علم اخلاق؛ 3️⃣ «سُنَّةٌ قَائِمَةٌ»؛ يعنی علم به احكام شريعت و مسائل حلال و حرام؛ [اصول كافی، ج١، ص٣٢] بنابراین پیامبر (ص) در این روايت، به سه علم اصلی كه بر هر مسلمانی واجب است، اشاره نموده‌اند كه عبارتند از «اصول دين»، «فروع دين» و «علم اخلاق». ✍️ بر اساس روایت فوق، بعضی از افراد وجوب علم‌آموزی را فقط مختص به علوم دینی دانسته‌اند! اما با اندک تأمل در آیات و روایات می‌توان اثبات نمود که حدیث «طلب العِلم فريضة...»، علاوه بر علوم فوق‌الذکر، شامل هر علمی كه برای بشريّت مفيد باشد و به نوعی در مصالح دينی و دنيوی بشر نقش داشته باشد، می‌شود! البته مسلماً علوم، مراتبی دارند‌ و ممكن است فراگيری بعضی از آنها، لازم و برخی لازم‎تر باشد! و همچنین برخی از علوم بر همه‌ی افراد جامعه واجب و به اصطلاح «واجب عينی» هستند و بعضی ديگر از علوم به صورت «واجب كفائی» می باشد، و با وجود گروهی به عنوان كارشناسان و متخصصان در آن علم، وجوب آموختن آن، از گردن دیگران ساقط می‌گردد! ✍️ برای اثبات مدعای فوق در این مجال کوتاه به برخی از شهود اشاره می‌نمائیم: 1️⃣ شاهد اول، مقدمه روايت فوق‌الذکر است! که پیامبر ابتدا فرمودند: «اُطلبُوا العِلمَ و لو بالصين» و سپس ادامه دادند: «فانّ طلبَ العِلم فريضة...» [وسائل الشيعه، ج١٨، ص١۴] در ابتدای حديث فوق، پیامبر (ص) دستور فراگيری علم حتی در دورترین مکان‌ها مثل چين را صادر فرموده‌اند! که معلوم می‌شود منظور حضرت، صرفاً علوم دینی نبوده، چراکه اصلاً در آن زمان، علوم دینی در چین و مکان‌های دور دیگر وجود نداشته است! 2️⃣ شاهد دوّم آیات و رواياتی است كه در آن‎ها به آموختن علومی غیر از علوم سه‌گانه فوق، اشاره و سفارش شده است که به چند نمونه از آنها اشاره می‌نمائیم: الف. «علم پزشكی و علم ادبيات» اميرالمؤمنين (ع) می‌فرمایند: «سه علم، مفید و لازم است: «علم فقه و احكام دین» برای حفظ دين (و عمل نمودن به دستورات آن)؛ و «علم پزشكی» برای (حفظ) بدن؛ و «علم ادبيات» برای حفظ زبان (از خطا و اشتباه). [بحارالانوار، ج٧٨، ص۴۵] ب. «علم نجوم و رياضيات» حضرت علی (ع) می‌فرمایند: «هر كس هيئت (علم نجوم و رياضی) را نشناسد در معرفتش لنگ است!» [سرای ديگر، دستغيب، ص۴] ج. «علوم سياسی و زمان شناسی» مولای متقیان (ع) می‌فرمایند: آن كس كه علم به زمان داشته باشد، از برخورد با رويدادهای آن غافل (و عاجز نمی‎ماند) بلكه برای رويارويی با آنها، آمادگی پيدا می‌‎كند» [تحف العقول، ص٩٨] د. «علوم و فنون نظامی» قرآن کریم در آیه ۶٠ سوره انفال به مسلمانان دستورداده كه از تمام نيرو و قدرت برای مقابله با دشمنان استفاده كنند! و بدیهی است از ضروریات مقابله با دشمنان، فراگيری علوم و فنون پيش‎رفته نظامی است! ✍️ البته علوم مفید و مورد تأیید اسلام به همین علوم ختم نمی‌شود! چنانچه اميرالمؤمنين (ع) فرمودند: «علوم، بيش از آن است كه انسان به همه‌ی آنها دسترسی پيدا كند، پس از هر علمی، نيكوی آن را فرا گيريد!» (همان) بنابراين «علم» در «طلب العلم فريضة...» بر تمامی علوم مفيدی كه جامعه‌ی اسلامی به آنها نيازمند است، صدق می‌کند! ❓اما حالا، سؤال مهم دیگری مطرح می‌گردد که آیا کسبِ هر علم مفیدی برای هر فردی لازم و سودمند است؟ ✅ انشاالله به شرط حیات، جواب این سؤال، در روزبرگ فردا تقدیم می‌گردد... 👇 https://eitaa.com/ROOZBARG