ادامه ... 7-آنچه مدعای علم فرهنگ است این نکته است که چگونه می‌توان از منظر فرهنگ به‌تمامی عرصه‌های زندگی پرداخت و تمامی علم، فلسفه، اقتصاد، جامعه‌شناسی و معماری را دگرگون کرد. اگر چنانچه به تلاش‌های جدی‌ای که اکنون در عرصه‌ی علم فرهنگ صورت می‌گیرد توجه کنیم -می‌توان به کتاب‌های جدی برادران بومه (Bohme) توجه کرد- درمی‌یابیم که چگونه به آلترناتیو علوم Altrnativen der Wissenscft یا به صورت‌بندی خرد دیگر Das Andere der Vernunft می‌پردازند و یا بومه‌ها در کتابی به نام «آتش، آب، زمین، باد: تاریخ فرهنگی عناصر» می‌کوشند تا تاریخ علم را با رویکرد فرهنگی بنویسد. در این صورت‌بندی از علوم است که تغییر رویکرد به «طبیعت» مهم‌ترین کارزار علوم فرهنگی خواهد شد. ازاین‌روست که پرسش علم فرهنگ این است چگونه می‌توان به «طبیعت» بیرون از درک گالیله و نیوتن توجه کرد. اینجاست که آب و زمین و خاک و باد به‌مثابه علم فرهنگی می‌تواند هویت پیدا کند. 8-وقتی فلسفه در بنیاد گونه‌ای متافیزیک است یعنی اولاً متکی به یک اصل است و در ثانی متکی به دستگاه مفهومی است، چگونه می‌توان از فلسفه‌ی فرهنگ نام برد؟ شاید بتوان از «مبانی فلسفی علم فرهنگ» نام برد اما چگونه می‌توان از فلسفه‌ی فرهنگ سخن گفت؟ این همان نکته‌ای که نویسنده‌ی محترم باید تقریر محل نزاع کند و نشان دهد چگونه فلسفه‌ی فرهنگ ممکن است؛ نکته‌ای که نویسنده به آن نپرداخته است و تنها به گزارشی دهی اکتفا کرده است. می‌توان گفت کتاب آقای مصلح فاقد روش و حتی رویکرد مشخصی است. 9-آقای مصلح می‌توانست از منظر خود دوره بندی خاصی در تکوین این دانش بشری ارائه دهد. به‌طور مثال چهار مرحله برای تکوین این دانش قائل شود: 1- مرحله‌ی اول: از ویکو تا هگل؛ پدر علم فرهنگ ویکو است و درگیری جدی او با دکارت در علم جدید مهم است. 2- مرحله‌ی دوم: ظهور علم فرهنگ تجربی که با رمان تاریخی شکل می‌گیرد. 3- مرحله‌ی سوم: از نیچه تا هایدگر؛ از فلسفه‌ی فرهنگ نیچه که در آن تاریخ نسبی‌گرایی رادیکال شکل می‌گیرد آغازشده و تا پدیدارشناسی هوسرل و هایدگر ادامه می‌یابد. 4- مرحله‌ی چهارم: تلاش‌هایی که بعد از جنگ جهانی دوم در فرم ساختارگرایان و فرم‌های مطالعات فرهنگی شکل‌گرفته است. 10-قای مصلح اگر می‌خواهد کتابی بنویسد، نخست باید طرحی بر پایه‌ی یک پرسش مرکزی طراحی کند، مسائل و موضوعاتی که در شکل‌گیری یک علم دخیل هستند را طرح کرده و آن‌ها را تشریح کند؛ نه اینکه انبانی از اطلاعات را گرد هم جمع‌آوری نماید. این مسئله در مورد کتاب «هگل» ایشان هم صادق است که امیدوارم از جنبه‌ی روشی و رویکردی بتوانم به آن بپردازم. #فلسفه_فرهنگ #علی_اصغر_مصلح #نقد #محمدعلی_مرادی @RevolutionaryIdea