#فروع
#أهميّتمسأله
🔰بخش دوم: « عبارت های بزرگان»
بعد از آشنائی با چند کتاب روائی و فقهی سُراغ عبارت برخی از بزرگان هم میرویم:
❇️سخن محمد غزالی:
این مسأله قطبی است از اَقطاب دین که همه انبیاء را بخاطرش فرستادند و اگر مُندَرس شود و از میان خلق برچیده شود، همۀ شعار شرع ، باطل میشود.
❇️سخن ابوالفتوح رازی:
امر به معروف و نهي از منكر، واجب الهي و جهاد در راه خدا هست.
❇️سخن ابومنصور اوزجندی:
بِدان اِی رَوَندۀ راهِ خداي عزَّوجلَّ كه؛ امر معروف و نهي منكر، اين هر دو كارِ اَنبياء و رُسُل بوده است و آمدنِ ايشان به خَلق از براي اين هردو بوده است.
❇️سخن علاءالدوله سمنانی:
تواضع ، عزّت ، خیر خلق و اُمّت در أمر به معروف و نهی از منکر هست.
ای عزيز من! بر تو باد كه پيوسته در خَلقِ خداوند جل جلاله به چشم عزت و شفقت نگري و پيوسته اين وصيت نبي را(ع) كه در آخر عمر ميفرمود: «التَّعْظيمُ لِاَمْرِ اللّهِ وَ الشَّفَقَةُ عَلي خَلْقِ اللّهِ» دائماً پيش چشم داري و پيوسته عيب خود جويي و نصيحتشنو باشي و از حقد ، حسد و امثال آن دور باشي تا دلت بيمار نشود.
❇️سخن محقق سبزواری:
امر معروف و نهي منكر از واجبات عظيمۀ اسلام است و امر دين و نظام مُلك و ملّت به آن مستقيم ميشود.
اگر مردم دست از اين بردارند و فاسقان و فاجران را بر اعمال زشت و ناخوش كه مرتكب آن ميشوند تعزير نكنند و به خود گذارند، فساد سرايت كند.
❇️سخن ملا احمد نراقی:
كوتاهي و مسامحه كردن در «امر معروف و نهي از منكر» سبب آن يا ضعف نفس است يا طمع مالي و آن از جمله مُهلكات است و ضرر آن عام و فساد آن تام است؛ زيرا اگر بساط امر به معروف و نهي از منكر پيچيده شود و اساس آن بر چيده شود، آيا نبوّت از ميان مردم برطرف و احكام دين و ملّت ضايع و تلف ميگردد و جهل و ناداني عالم را فروميگيرد و ضلالت و گمراهي ظاهر ميشود و آثار شريعت ربّ العالمين فراموش و چراغ آيين سيّدالمرسلين خاموش، فتنه و فساد شايع و ولايات و اهل آنها نابود و ضايع ميگردند و به اين سبب در آيات و اخبار مذمّت بسيار برترك امر به معروف و نهي از منكر شده.
❇️سخن امام خمینی:
ایشان مبحث "أمر به معروف و نهی از منکر" را اینگونه تیتر زده اند «و هما من اسمی الفرائض و بهما تقام الفرائض» جزء بالاترین فریضه هاست و بوسیله آنهاست که فرایض دیگر اقامه میشود و از ضروریات دین هست.
❇️سخن مقام معظم رهبری:
ایشان در سفرشان به استان قم فرمودند: «یکی از مسائلی که نظام اسلامی به آن شدیدا محتاج هست همین مسألۀ أمر به معروف و نهی از منکر میباشد».
✅تعابیر بزرگان بسیار هست؛..
اما از همۀ تعبیرات استفاده میشود که وجوبش قطعی و ضروری دین اسلام هست
⛔️ بخاطرهمین اگر کسی منکر شود و در وجوبش تشکیک کند لازمۀ انکارش، انکار نبی هست چون انکار ضروری دین هست و اگر کسی التفات به لوازمش داشته باشد در این مرحله کافر شده.
📚منابع:
در متن ذکر شدهاند.
#فقهی_حقوقی
#بحثدوم
#بخشدوم
#تعبیربزرگان
صفحه۱۴
https://eitaa.com/ShahidAliAbasHoseinpoor
#فروع
#بخشدوم
📋بخش دوم: « مفهوم شناسی »
بررسی واژگان عنوان " أمر به معروف و نهی از منکر "
الف: معنای " أمر "
ب: معنای " نهی "
ج: معنای " معروف "
د: معنای " منکر "
👨🏫بعد از بررسی بخش اول «مقدمه» و ارائۀ استدلالِ شیوا ، سراغ بررسی بخش دوم «مفهوم شناسی» میرویم تا معلوم شود منظور از " أمر" و " نهی" کردن از نظر لغت و اصطلاح چیست یا مقصود از " معروف" و " منکر " از نظر لغت و اصطلاح چیست آیا شامل واجبات و محرمات هست یا مستحبات و مکروه هم شامل میشود؟
ادامه دارد...
📚منابع:
📕ر.ک؛ تحریرالوسیله، روحاللهخمینی.
📘ر.ک؛ دلیل تحریرالوسیلة.
#فقهی_حقوقی
#مفهومشناسی
#فهرست
صفحه۱۸
https://eitaa.com/ShahidAliAbasHoseinpoor
#فروع
#بخشدوم
➕ادامه بخش دوم؛..
🔖بحث اول: « معنای أمر و نهی »
《معنای واژۀ أمر》
👨🏫چند احتمال وجود دارد:
🏷احتمال اول: همان معنای اصولی هست.
یعنی؛ بَعثٌ{طلب هست}،اِعتباریٌ{تکوینی نیست بلکه انشاء هست و چیزی را بر ذمهاش میگذارد}، لَهُمُبرزٌ{ وقتی انشائی و اعتباری شد،نیاز به مُبرِز دارد و فرضی و ذهنی نیست}،قولیٌ أو مایَقوم مَقام القول{هرآنچه که بتوان بوسیلهاش اِنشاء و اِبراز کرد} و یکی هم استعلا و علوّ است.
✅خُب یک معنای خاص شد که شامل بعث تکوینی نشده و به عملیّات منجر نمیشود.
🏷احتمال دوم: معنای عامتر از تعریف اصولی هست.
یعنی؛ بَعثٌ اَعَمٌ مِنَ الإعتبارِ و التَکوین{ بعث و حمل عملی} که شامل حمل علی الفرائض و امثال اینها هم بشود{ یعنی؛ دست او را بگیرد، أبزار را از او بگیرد یا او را پای کار ببرد که عملاً اقدام میکند و حمل بر انجام تکالیف است، اعم از اینکه بالقول و الإشارة و الکتابة باشد یا به عمل و فعل خارجی باشد، اقدام خارجی کند تا بتواند مراتب دیگر را هم در بَر بگیرد}.
✅شاید این معنای اعم، بنا بر بعضی مبانی مُراد باشد.
🏷احتمال سوم: معنایی که در کلمات آقای خوئی در موسوعه آمده.
یعنی؛ تحقیقُ المعروف{پیاده ساختن معروفی در خارج} لذا یک امر واجب و تکلیفی را در خارج محقق کند و مانع از وقوع منکر شود.
💡بالأخره آنچه در ناحیه " أمر" رُخ میدهد؛..
قول {میگوید} یا عمل { در عمل او را به سمت آن میبرد} هست بخاطر همین معنای اول و دوم ، مصداق دارد اما برای معنای سوم{ تحقیق المعروف} کمی تطبیق دشوار هست مگر اینکه بگویی شخصی دیگر، دست بکار شود و کار خیری انجام دهد نیابتاً.
📚منابع:
::در متن آمده::
#فقهی_حقوقی
#مفهومشناسی
#معنایأمر
صفحه۱۹
https://eitaa.com/ShahidAliAbasHoseinpoor
#فروع
#بخشدوم
➕ادامه بخش دوم؛..
《معنای واژۀ نهی》
👨🏫واژۀ نهی همانند واژۀ امر دارای چند احتمال هست:
🏷احتمال اول: همان معنای اصولی و خاص هست.
یعنی؛ زَجرٌ{انزجار} اِعتباریٌ{انشائی هست نه تکوینی} بالقول و ما یَقوم مقامه{مُبرزش قول و امثالش هست}.
🏷احتمال دوم: معنای عامتر از تعریف اصولی هست.
یعنی؛ زَجرٌ اَعَمٌ مِنَ التَکوین{ زجرعملی باشد که دستش را بگیرد، اکرام کند و مسائلی از این قبیل} و الإعتبار بالقول و الفعل و ما یَقوم مَقامه... پس مانع از وقوع منکر و حرام میشود.
🏷احتمال سوم: معنایی وسیع تر از دو معنای قبلی هست.
یعنی؛ علاوه بر مُمانعت لفظی و فعلی از وقوعِ مُنکر ، حتی برخورد فیزیکی و قتل{ ظالم و فاعل را بکشد} که مُنجَرّ به ازبین بُردنِ زمینهٔ منکر میشود.
✅این سه معنا در نهی از منکر، مصداق دارد و قابل تطبیق هست.
ادامه دارد...
📚منابع:
::در متن آمده::
#فقهی_حقوقی
#مفهومشناسی
#بحثاول
#معناینهی
صفحه۲۰
https://eitaa.com/ShahidAliAbasHoseinpoor
#فروع
#بخشدوم
➕ادامه بخش دوم؛..
🔖بحث دوم: « معنای معروف و مُنکر »
《معنای واژۀ معروف》
👨🏫به معنای لغوی و مصطلح میپردازیم:
🖍اول: معنای لغوی«معروف»؛..
اگر به کُتُب لغوی مراجعه کنیم چهار معنای عمده برای واژه«معروف» میبینیم:
🏷المعروف ؛ هو مقابل المجهول
یعنی؛ آن چیزی است که شناخته شده است{ در مقابل چیزی که ناشناس باشد}.
🏷المعروف ؛ هو مطلقُ العمل الخیر
یعنی؛ عمل خیر حالا چه عائد دیگران بشود و چه نشود.
🏷المعروف؛ هو خیر النافع
یعنی؛ عمل خیری که نفعش عائد دیگری شود{ که اصطلاحاً؛ احسان نام دارد}.
🏷المعروف؛ هو نفع الخاص
یعنی؛ عمل خیری که دارای نفع خاص هست{خصوص رفق و مدارا که در عبارت "عاشروهن بالمعروف" مراد از معروف یعنی؛ رفتار با رفق و مدارا است. این معنا اخص است یعنی کار نیکی است که در ارتباط با دیگران است و خصوص ملایمت ، تلاطف و ... مقصود است}.
ادامه دارد...
📚منابع:
::در متن بیان شده::
#فقهی_حقوقی
#مفهومشناسی
#بحثدوم
#معنایلغویمعروف
صفحه۲۱
https://eitaa.com/ShahidAliAbasHoseinpoor
#فروع
#بخشدوم
➕ادامه بخش دوم؛..
🖍دوم: معنای اصطلاحی«معروف»؛..
مراد از «معروف» در عنوان " أمر به معروف و نهی از منکر " کار خیر هست.
⛔سؤال:
معیار در تشخیص فعل و کار خیر چیست؟ آیا صرفاً شارع باید تعیین کند که چه چیزی خیر هست یا اینکه عقل ، عرف و عُقلاء هم میتوانند مستقلاً بدون نگاه به شرع ، خیر را تشخیص دهند؟
✅پاسخ:
اینطور نیست که تشخیص "خیر" مُنحصر در خداوند باشد بلکه عقل یا عرف{مردم} یا عقلاء هم میتوانند تشخیص دهند.
اما گاهی اوقات مردم ، عقل و عقلاء در تشخیص "خیر" دچار اشتباه میشوند و لذّتها را به صَلاح خودشان میبیند درحالیکه مبغوض خداوند هست، پس اگر عقل چیزی را بعنوان "خیر" تشخیص بدهد و شارع هم بپسندد یا مورد غضب شارع نباشد ، مشکلی ندارد{عقلی که مورد تأیید شرع باشد }.
پس مقصود از "معروف" ؛ فعلی است که عقلاً یا شرعاً حَسَن{خیر و نیکو} است( المعروف اصطلاحاً ؛ الفعلُ الحسن بحکمِ الشّرع حالا گاهی این حکم شرع از باب ملازمات عقلیه است که شرع هم پذیرفته و گاهی از باب تأسیسیّات و اوامرِ مولَویّه است) منتها در اینصورت واژۀ " معروف" گاهی اعم از واجب و مستحب میشود و گاهی خصوص واجب است.
⛔سؤال:
آیا واژۀ معروف شامل مباحات هم میشود؟
✅پاسخ:
حَسَن ، دارای دو معنا هست:
🏷معنای اول: الحسنُ ما لیس بقبیحٍ...
یعنی؛ آنچه که حرام و مکروه نباشد{ پس با این تعریف حرام و مکروه خارج میشوند چون قبیح هستند اما فعل مباح را خارج نمیکند چونکه مباح هیچ قُبحی ندارد و مالیس بِقبیحٍ در مباح ، صادق هست و شاملش میشود}.
🏷معنای دوم: الحسن ما لیس بمرجوحٍ بل هو راجحٌ...
یعنی؛ حسن دارای ملاک رجحان هست{ پس فعل مباح خارج میشود چون دارای ملاک رجحان نیست بلکه علی السویّه هست}.
♻️خُب در اینصورت واژۀ " معروف " را اینگونه تعریف میکنیم:
عمل خیر ، نیکو و حَسَن که دارای ملاکِ رُجحان هست و موردِ تأیید شرع هم باشد.
ادامه دارد...
📚منابع:
::در متن بیان شده::
#فقهی_حقوقی
#مفهومشناسی
#بحثدوم
#معنایاصطلاحیمعروف
https://eitaa.com/ShahidAliAbasHoseinpoor
صفحه۲۲
#فروع
#بخشدوم
🔚پایان بخش دوم؛..
《 معنای واژۀ منکر》
👨🏫به معنای لغوی و مُصطلح میپردازیم:
🖍اول: معنای لغوی«منکر»؛..
اگر به کُتُب لغوی بنگریم سه معنای عُمده ، برای واژۀ "منکر" میبینیم:
🏷المنکر؛ هو أمرٌ مجهول
یعنی؛ چیزی که ناشناس باشد{ به آن شناخت یا باور نداریم}.
🏷المنکر؛ هو القبیح سواءٌ قُبحاً تامّاً أو ناقصاً
یعنی؛ أمری قبیح{ زشت و ناروا} است حالا قبحش چه تمام و کامل باشد {ناراویی اش در درجه شدید مانند محرّمات باشد}چه ناقص باشد{ناروایی اش شدید نباشد مانند: مَنقصتها و حِضاضتهایی که در مکروهات وجود دارد} لذا «منکر»طبق این تعریف، شامل محرمات و مکروهات میباشد.
🏷المنکر؛ هو القبیح المحرّم
یعنی؛ أمری قبیح که در درجۀ شدید ناروایی و قِباحت هست لذا «منکر» طبق این تعریف فقط شامل محرمات میشود.
🖍دوم: معنای اصطلاحی «منکر»؛..
حالا مراد از «منکر» در عنوان " امر به معروف و نهی از منکر " معنای دوم لغوی هست{ نه معنای اول و سوم} یعنی؛ بگوییم «منکر» به امری گفته میشود که قبیح است حالا قبح آن تام یا ناقص باشد تا شامل تمام مباحث آینده شود، { البته بعضیها میگویند: نهی از منکر فقط شامل نهی از محرمات میشود و امری نسبت به نهی از مکروهات حتی امر استحبابی وجود ندارد اما بعضی میگویند: چنین امری وجود دارد.. البته اینها یک بحث مصداقی است، آنچه که در واژگان باید انتخاب کنیم این است که واژه عام باشد تا بتواند هر دو نظریّه را پوشش دهد پس بهتر اینستکه معنای دوم را انتخاب کنیم }.
📚منابع:
::در متن بیان شد::
#فقهی_حقوقی
#مفهومشناسی
#بحثدوم
#معنایمنکر
https://eitaa.com/ShahidAliAbasHoseinpoor
صفحه۲۳