💠 اجرای شعر کلاسیک در قالب نوحه
🔹یکی از معیارهایی که میتوان اشعار کلاسیک را بر اساس آن تقسیمبندی کرد، وزن عروضی شعر است. اشعاری که در قالبهای مختلفی نظیر غزل، قصیده، مثنوی و... سروده میشوند، دارای وزنهای عروضی متنوعی هستند که تعداد آنها به بیش از ۶۰۰ وزن میرسد؛ هرچند همه آنها جزو اوزان پرکاربرد شعر فارسی محسوب نمیشوند.
🔸بعضی از این وزنها با توجه به نوع چینش هجاهای کوتاه و بلند در آنها، در القاء حس خاصی مثل حماسه، شادی یا غم و اندوه برای انتقال بهتر مفاهیم، به کمک کلمات میآیند. برخی از همین اوزان، در کنار القاء حالت خاص به مخاطب، دارای ضربآهنگ خوبی هم هستند که با محوریت آنها میتوان اشعاری را انتخاب کرد که قابلیت اجرا در قالبهای سینهزنی داشته باشد و دقت در همین امر سبب شده است تا ستایشگران بتوانند از شعر کلاسیک در نوحهخوانی بهره ببرند.
🔹انتخاب یک نغمۀ مناسب برای چنین اشعاری باعث میشود، یک شعر کلاسیک به راحتی تبدیل به یک نوحۀ ریتمیک شود. با این کار ستایشگر از دایره نوحههای مصطلح پا را فراتر گذاشته و از شعر، برای نوحهخوانی بهره میبرد و این اتفاق به اجرای او تنوع ویژهای میبخشد.
مزیت دیگر استفاده از شعر در نوحهخوانی این است که ستایشگر میتواند با ساخت یک نغمۀ متناسب با وزن و محتوای شعر، تمام اشعار ولایی که در آن وزن شعری سروده شده است را با همان نغمه اجرا کند و با همین ترفند ساده اما هوشمندانه، به تعداد زیادی نوحه دست پیدا کند.
🔸از سوی دیگر در سالهای اخیر شاهد رشد چشمگیر نوحههایی بودهایم که با زبان محاوره سروده شدهاند که به خاطر زبان سست و بیان ضعیف بسیاری از آنها، آسیبهایی جدی به عرصۀ مداحی وارد شده است. انتخاب نوحۀ شعرمحور موجب میشود دوباره ذائقۀ مخاطب به سمت شعر معیار سوق پیدا کند و از محاورهسرایی افراطی در عرصۀ نوحه اجتناب شود.
🔹علاوه بر مزایای فوق، رو آوردن به شعر در نوحهخوانی، باعث غنای محتوایی جلسه نیز میشود چرا که شاعر در سرودن شعر، فراغ بال بیشتری نسبت به نوحه دارد و بهتر میتواند مضمونپردازی کند. به این علت که در نوحه، هر صنف دارای یک وزن عروضی متفاوت است و گاهی به خاطر نوع ملودی، شاعر در بهکار بردن کلمات مختلف بسیار محدود میشود و چه بسا نتواند در این محدودیت، مفاهیم مورد نظر خود را به درستی بیان کند و یا خلاقیت خود را بهطور کامل بروز دهد.
✅ @ShereHeyat_Nohe
#فاطمیه
#حضرت_فاطمه علیهاالسلام
#غزل
🔹یا فاطمة الزهرا🔹
بیتو چه کند مولا؟ یا فاطمة الزهرا
افتاده علی از پا، یا فاطمة الزهرا
وقت است که از رحمت، دستی ز علی گیری
افتاده ز پا مولا، یا فاطمة الزهرا
بعد از تو علی، از پای افتاد و به غم خو کرد
با خانهنشینیها، یا فاطمة الزهرا...
چون محرم رازی نیست، با چاه سخن گوید
تنهاست علی، تنها، یا فاطمة الزهرا...
بر خرمن جان او، چون شعله شرر میزد
میریخت چو آب اسما، یا فاطمة الزهرا...
هم وصف تو ناممکن، هم قدر تو نامعلوم
هم قبر تو ناپیدا، یا فاطمة الزهرا
📝 #محمدعلی_مجاهدی
🌐 shereheyat.ir/node/4433
✅ @ShereHeyat_Nohe
یا فاطمة الزهرا؛ زمینه.mp3
959.4K
🎙 نغمه پیشنهادی در قالب #زمینه
وزن: مفعولُ مفاعیلن مفعولُ مفاعیلن
✅ @ShereHeyat_Nohe
#فاطمیه
#حضرت_فاطمه علیهاالسلام
#مثنوی
🔹آب شدم، سوختم🔹
ای گهر دُرج حیا، فاطمه!
فاطمه! یا فاطمه! یا فاطمه!
جان من از مهر تو، لبریز شد
دیده به یاد تو، گُهَرریز شد
شمعصفت، مهر تو آموختم
وز غم تو آب شدم، سوختم...
رفتی و تاریک شده خانهام
با همه - جز یاد تو - بیگانهام...
خیز! که جان همه بر لب رسید
این همه غم، ارث به زینب رسید!...
خیز و، نماز شب خود را بخوان
قصّۀ تاب و تب خود را بخوان
ای که خدا نور یقین دادهات
خود بنشین بر سر سجّادهات
ای به رهت دیدۀ بیدار ما
کن قدمی رنجه به دیدار ما
ای به سفر رفته! دل از ما مگیر
سایۀ لطف از سر ما، وا مگیر
من که نگه داشتهام پاس تو
دوختهام دیده به دستاس تو
دوختهام، با جگر سوخته
دیده به دیوار و درِ سوخته
بر دل من، جز اثر داغ نیست
لالۀ بیداغ، در این باغ نیست!
📝 #محمدجواد_غفورزاده
✅ @ShereHeyat_Nohe
آب شدم سوختم؛ زمینه.mp3
1.81M
🎙 نغمه پیشنهادی در قالب #زمینه
وزن: مفتعلن مفتلعن فاعلن
✅ @ShereHeyat_Nohe
#فاطمیه
#حضرت_فاطمه علیهاالسلام
#مثنوی
🔹اولین فدایی🔹
ای آتش سینه، وای بر تو
ای شهر مدینه، وای بر تو!
ای دیده ببار خون، هماره
ای ناله برآ ز دل، دوباره
پاداش رسول، خوش ادا شد
یک آیه ز کوثرش جدا شد
آن آیه، دُر نهفتهاش بود
محسن، گل ناشکفتهاش بود
محسن که شد اوّلین فدایی
در خطّ ولایت خدایی
محسن که به سینه ماند آهش
آغوش بتول قتلگاهش
نایافته در جهان ولادت
گردیده نصیب او شهادت
گردیده خزان، بهار عترت
غم آمده در دیار عترت
تا چند نشستهاید خاموش؟
انگار که رفتهاید از هوش
غافل ز تمام دردهایید
نامرد و، شبیه مردهایید
خیزید، که دود رفته بالا
بر چرخ، ز بیتِ حق تعالی
دشمن به درِ سرای زهراست
ای وای من این صدای زهراست!...
📝 #غلامرضا_سازگار
✅ @ShereHeyat_Nohe
اولین فدایی؛ زمینه.mp3
1.9M
🎙 نغمه پیشنهادی در قالب #زمینه
وزن: مفعولُ مفاعلن فعولن
✅ @ShereHeyat_Nohe
پیشزمینه؛ یاور مظلومها.mp3
2.27M
#فاطمیه
#پیش_زمینه
🔹یاور مظلومها🔹
مادرم معصومه بود
مادر معصومها
مادرم مظلومه بود
یاور مظلومها
اول مظلوم علی بود
اول مظلومه زهرا
مولا حامی مظلوم
زهرا حامی مولا
تنها یار حیدر
همدم و غمخوار حیدر
تنها یار حیدر
محرم اسرار حیدر
تنها یار حیدر
«زهرا یار حیدر»
ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
بیت زهرا میشود
سنگر مظلومها
مادرم مظلومه بود
یاور مظلومها
وقتی ذکر لب ما
شد «لِلمظلومِ عَونا»
از جنگ با ستمگر
کی دارد شیعه پروا؟
داریم عهد دیرین
تا شکوه و عزت دین
داریم عهد دیرین
تا رهایی فلسطین
داریم عهد دیرین
«لِلمظلومِ عَونا»
شاعر و نغمهپرداز: #جمعی_از_شاعران
🌐 shereheyat.ir/node/5956
✅ @ShereHeyat_Nohe
زمینه؛ مهر بیبهانه.mp3
3.67M
#فاطمیه
#زمینه
🔹مهر بیبهانه🔹
مرا به آسمان رسانده است
شمیم عطر آشنای تو
دلم به مهر تو سرشته است
به استجابت دعای تو
به مهربانی تو دلخوشم
که مادرانه میکنی نگاه
همیشه در هجوم فتنهها
به چادر تو میبرم پناه
آه
فدای مهر بیبهانهات
بهشت من حیاط خانهات
فدای قبر بی نشانهات
«یا فاطمه مدد یا فاطمه»
ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
چه باکی از سکوت دیگران
تو باش همکلام مرتضی
تبسمت همیشه بوده است
تسلی و سلام مرتضی
فدک که قابل تو را نداشت
زمین و آسمان از آن توست
خدا پناه شیعیان تو
بهشت از آن عاشقان توست
آه
امید و یار و یاور علی
تویی تو قدر و کوثر علی
و خانۀ تو سنگر علی
«یا فاطمه مدد یا فاطمه»
ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
سلام بر غمی که هر نفس
به دل حیات تازه میدهد
برای گریه در غم حسین
به چشم من اجازه میدهد
همین که سینهام حسینهست
یقینا از دعای فاطمهست
مدینه ابتدای کربلا
محرم از عزای فاطمهست
آه
به گریههای هر شبت سلام
به یا حسین بر لبت سلام
به صبر و اشک زینبت سلام
«یا فاطمه مدد یا فاطمه»
شاعر: #حسین_عباسپور
🌐 shereheyat.ir/node/5960
✅ @ShereHeyat_Nohe
زمینه؛ مسافر شهید ما.mp3
1.36M
#تشییع_شهدا
#زمینه
🔹مسافر شهید ما🔹
شبیه پرچمی که زخمی است
چه استوار مانده تا هنوز
به خون لالهها معطر است
سپید و سرخ و سبز ما هنوز
نه تن به سایهها نمیدهد
دل بزرگ آسمان ما
چگونه مرده خوانمت شهید
که زنده مانده آرمان ما
آه
جوان رو سفید ما سلام
مسافر شهید ما سلام
پناه ما امید ما سلام
ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
نه خاک جای ماندن تو بود
نه صبر کار داغدیدههاست
زمین به خون تو شفا گرفت
بهشت مأمن سپیدههاست
بر این جهان تو چشم بستهای
که چشمهای بسته وا شود
مرا شبی دعا کن ای رفیق
که چون تو جان من فدا شود
آه
تو هم شدی فدای باورت
فدای اقتدار کشورت
فدایی حجاب مادرت
ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
مسافری رسیده از سفر
مسافری که ادعا نداشت
مسافری رهاتر از نسیم
تعلقی به جز خدا نداشت
به روی دست موجها رسید
نداشت تن ولی غمی نبود
رسید و مادری شکسته شد
که غم رسید و مرهمی نبود
آه
امید مادری نمرده است
که خون دل اگر چه خورده است
تو را به فاطمه سپرده است
ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
خبر رسید و ذکر یا حسین
تمام سوگواری تو شد
که قطره قطره خون لالهات
زلال اشک جاری تو شد
حریف بردباری تو نیست
هجوم بیشمار غصهها
فدای صبر زینبی تو
فدای گریههای بیصدا
آه
تسلی دلت فقط خداست
دل شکستۀ تو پر بهاست
دلی که همنوای کربلاست
شاعر: #حسین_عباسپور
🌐 shereheyat.ir/node/5877
✅ @ShereHeyat_Nohe
نوحه؛ ام ابیها.mp3
2.86M
#فاطمیه
#تشییع_شهدا
#نوحه
🔹ام ابیها🔹
شد مُتحیّر بشر از درک مقامَت
قدر و بها یافته زن از تو و نامَت
حضرت طاها گفته فِداها
بوسه به دستِ تو زده بابا
ام ابیها، حضرت زهرا
«ام ابیها یا حضرت زهرا»
ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
لرزه به جان ستم اُفتَد ز کلامَت
زنده شد از خطبۀ تو روح شهامَت
نور تو تابید در شب دنیا
از کلماتت حق شده اِحیا
یاور روزِ غربت مولا
«ام ابیها یا حضرت زهرا»
ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
جان عزیز تو شده نذر امامَت
درس وفا داده به ما عزم و قیامَت
راه تو باشد راه شهیدان
ما همه هستیم بر سر پیمان
نذر تو مادر این سر و این جان
«ام ابیها یا حضرت زهرا»
ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
عطر گل یاس به هر کوچه رسیدهست
بوی بهشت آمده این عطر شهید است
این نفحات از عالم بالاست
تربت آنها قبلۀ دلهاست
خاک قدوم حضرت زهراست
«ام ابیها یا حضرت زهرا»
شاعر: #یوسف_رحیمی
نغمهپرداز: #سیدرضا_حسینی
🌐 shereheyat.ir/node/5978
✅ @ShereHeyat_Nohe
واحد؛ مادرم فاطمه.mp3
2.64M
#فاطمیه
#واحد
🔹مادرم فاطمه🔹
ای قرار دل بیقرار علی
در هجوم خزانی بهار علی
مهربانی کن ای قد کمان و بمان
بین نامهربانها کنار علی
دلی سوز صدایت را نفهمید
مسلمانی خدایت را نفهمید
تمام غصهات اشک علی بود
مدینه گریههات را نفهمید
«مادرم فاطمه، مادرم فاطمه»
ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
در و دیوار خانه پر از بوی تو
ای قرار علی چشم کمسوی تو
اشک مولا شده مرهم زخم تو
داغ مولا شده زخم پهلوی تو
دلت زخمی دلت آتشفشان بود
نگاهت با غریبان همزبان بود
فقط روح رسولالله ای کاش
مدینه با تو قدری مهربان بود
«مادرم فاطمه، مادرم فاطمه»
ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
دل آیینهها را شکست آه تو
میروی جان مولا به همراه تو
نیست دردی به جانکاهی داغ عشق
نیست ماهی به پنهانی ماه تو
برای اشک چشمانت بمیرم
برای دست بیجانت بمیرم
برای عمر کوتاه تو مادر
برای قبر پنهانت بمیرم
«مادرم فاطمه، مادرم فاطمه»
شاعر: #حسین_عباسپور
نغمهپرداز: #سیدعلیاکبر_حسینپور
🌐 shereheyat.ir/node/5980
✅ @ShereHeyat_Nohe