📗 بیت‌الاحزان اشعار فاطمی با قابلیت نوحه‌خوانی ▪️یکی از معیارهایی که می‌توان اشعار کلاسیک را بر اساس آن تقسیم‌بندی کرد، وزن عروضی شعر است. اشعاری که در قالب‌های مختلفی نظیر غزل، قصیده، مثنوی و... سروده می‌شوند، دارای وزن‌های عروضی متنوعی هستند که تعداد آن‌ها به بیش از ۶۰۰ وزن می‌رسد؛ هرچند همه آن‌ها جزو اوزان پرکاربرد شعر فارسی محسوب نمی‌شوند. ▫️بعضی از این وزن‌ها با توجه به نوع چینش هجاهای کوتاه و بلند در آن‌ها، در القاء حس خاصی مثل حماسه، شادی یا غم و اندوه برای انتقال بهتر مفاهیم، به کمک کلمات می‌آیند. برخی از همین اوزان، در کنار القاء حالت خاص به مخاطب، دارای ضرب‌آهنگ خوبی هم هستند که با محوریت آن‌ها می‌توان اشعاری را انتخاب کرد که قابلیت اجرا در قالب‌های سینه‌زنی داشته باشد و دقت در همین امر سبب شده است تا ستایشگران بتوانند از شعر کلاسیک در نوحه‌خوانی بهره ببرند. ▪️انتخاب یک نغمۀ مناسب برای چنین اشعاری باعث می‌شود، یک شعر کلاسیک به راحتی تبدیل به یک نوحۀ ریتمیک شود. با این کار ستایشگر از دایره نوحه‌های مصطلح پا را فراتر گذاشته و از شعر، برای نوحه‌خوانی بهره می‌برد و این اتفاق به اجرای او تنوع ویژه‌ای می‌بخشد. ▫️مزیت دیگر استفاده از شعر در نوحه‌خوانی این است که ستایشگر می‌تواند با ساخت یک نغمۀ متناسب با وزن و محتوای شعر، تمام اشعار ولایی که در آن وزن شعری سروده شده است را با همان نغمه اجرا کند و با همین ترفند ساده اما هوشمندانه، به تعداد زیادی نوحه دست پیدا کند. ▪️از سوی دیگر در سال‌های اخیر شاهد رشد چشمگیر نوحه‌هایی بوده‌ایم که با زبان محاوره سروده شده‌اند که به خاطر زبان سست و بیان ضعیف بسیاری از آن‌ها، آسیب‌هایی جدی به عرصۀ مداحی وارد شده است. انتخاب نوحۀ شعرمحور موجب می‌شود دوباره ذائقۀ مخاطب به سمت شعر معیار سوق پیدا کند و از محاوره‌سرایی افراطی در عرصۀ نوحه اجتناب شود. ▫️علاوه بر مزایای فوق، رو آوردن به شعر در نوحه‌خوانی، باعث غنای محتوایی جلسه نیز می‌شود چرا که شاعر در سرودن شعر، فراغ‌بال بیشتری نسبت به نوحه دارد و بهتر می‌تواند مضمون‌پردازی کند. به این علت که در نوحه، هر صنف دارای یک وزن عروضی متفاوت است و گاهی به خاطر نوع ملودی، شاعر در به‌کار بردن کلمات مختلف بسیار محدود می‌شود و چه بسا نتواند در این محدودیت، مفاهیم مورد نظر خود را به درستی بیان کند و یا خلاقیت خود را به‌طور کامل بروز دهد. ▪️در پایان ذکر این نکته ضروری است که در انتخاب شعر برای اجرا در هیأت و به‌ویژه در قالب نوحه‌خوانی، باید به نکات بسیاری توجه داشت که بیان آن در این مقدمه کوتاه نمی‌گنجد. با مقایسه اشعار کتاب پیش‌رو با انبوه اشعاری که در این سال‌ها سروده شده است تا حدی می‌توان به این ویژگی‌ها و تفاوت‌ها پی برد. 📖 تهیه کتاب از طریق وب‌گاه: 🌐 heyat.co/p/4800 📚 تهیه کتاب در قالب بسته فاطمیه: 📦 baste.1542.org ✅ @ShereHeyat_Nohe

#فاطمیه #حضرت_فاطمه علیهاالسلام #مسمط 🔹ثنای قرآن🔹 سلامِ آدم سلامِ حوّا سلامِ مریم سلامِ عیسی سلامِ یاسین سلامِ طاها به جسم زهرا به جان زهرا.. ضلالت از ما هدایت از او توسّل از ما عنایت از او اطاعت از ما ولایت از او ولایت از او اطاعت از ما خدا به قرآن کند ثنایش رسول خیزد به پیش پایش علی به حُسن خدانمایش جمال حق را کند تماشا فلک به کویش پناه دارد ملَک به سویش نگاه دارد دو آفتاب و دو ماه دارد دو عالم‌افروز و عالم‌آرا ائمّه حجّت برای امّت تو بر ائمّه هماره حجّت کنند از تو همه اطاعت چنان که از ذاتِ حق‌تعالی تو جان خود را به کف نهادی ز دست رفتی ز پا فتادی گه اوفتادی گه ایستادی رها نکردی امام خود را.. 📝 #غلامرضا_سازگار ✅ @ShereHeyat_Nohe

🎵 نغمه پیشنهادی در قالب #پیش_زمینه 🏷 وزن: مَفاعِلاتُن مَفاعِلاتُن ✅ @ShereHeyat_Nohe

#فاطمیه #حضرت_فاطمه علیهاالسلام #غزل 🔹دیر آمدم...🔹 دیر آمدم... دیر آمدم... در داشت می‌سوخت هیأت، میان «وای مادر» داشت می‌سوخت دیوار دم می‌داد؛ در بر سینه می‌زد محراب می‌نالید؛ منبر داشت می‌سوخت جانکاه: قرآنی که زیر دست و پا بود جانکاه‌تر: آیات کوثر داشت می‌سوخت آتش قیامت کرد؛ هیأت کربلا شد باغ خدا یک بار دیگر داشت می‌سوخت یاد حسین افتادم آن شب آب می‌خواست ناصر که آب آورد سنگر داشت می‌سوخت آمد صدای سوت؛ آب از دستش افتاد عباس زخمی بود اصغر داشت می‌سوخت سربند یا زهرای محسن غرق خون بود سجاد از سجده که سر برداشت، می‌سوخت باید به یاران شهیدم می‌رسیدم خط زیر آتش بود؛ معبر داشت می‌سوخت برگشتم و دیدم میان روضه غوغاست در عشق، سر تا پای اکبر داشت می‌سوخت دیدم که زخم و تشنگی اینجا حقیرند گودال، گل می‌داد و خنجر داشت می‌سوخت شب بود و بعد از شام برگشتم به خانه دیدم که بعد از قرن‌ها در داشت می‌سوخت ما عشق را پشت در این خانه دیدیم زهرا در آتش بود؛ حیدر داشت می‌سوخت 📝 #حسن_بیاتانی ✅ @ShereHeyat_Nohe

🎵 نغمه پیشنهادی در قالب #زمینه 🏷 وزن: مستفعلن مستفعلن مستفعلن فع ✅ @ShereHeyat_Nohe

#فاطمیه #حضرت_فاطمه علیهاالسلام #مثنوی 🔹مادر هستی🔹 دستی به پهلو دارد و دستی به دیوار داده‌ست تکیه مادر هستی به دیوار هر لحظه دردی تازه داغی تازه دارد در چشم خود غم‌های بی‌اندازه دارد مثل شبی تیره‌ست دنیای مقابل تنها هلالی مانده از آن ماه کامل گاهی که بر دیوار و در دارد نگاهی آهی به لب می‌آورد از درد آهی لبریز از درد است اما غرق احساس دستی به پهلو دارد و دستی به دستاس آه این نسیم با محبت، مادرانه دستی کشیده بر سر و بر روی خانه شرمندۀ احساس او شد خانه‌داری با هر نفس آه از در و دیوار جاری :: شب، نیمه‌شب، خسته شکسته، مات، مبهوت دستی به سر می‌گیرد و دستی به تابوت از خانه بیرون می‌رود ناباورانه جان خودش را می‌برد بر روی شانه خورده گره با گرد غربت سرنوشتش در خاک پنهان می‌شود پنهان بهشتش «نفسی علی...» آه از دل پر درد او آه «یا لیتها...» آه از دل پر درد او آه :: این روزها دستی به سمت ذوالفقار است... 📝 #سیدمحمدجواد_شرافت ✅ @ShereHeyat_Nohe

🎵 نغمه پیشنهادی در قالب #زمینه 🏷 وزن: مستفعلن مستفعلن مستفعلن فع ✅ @ShereHeyat_Nohe

#فاطمیه #حضرت_فاطمه علیهاالسلام #مسمط 🔹فصل غریبی🔹 ای وای از آن حدیث به دفتر نیامده ای وای از آن شروع به آخر نیامده ای وای از آن یقین به باور نیامده ای وای از آن مزار کبوتر نیامده ای وای از آن که رفته و دیگر نیامده ای دل! حدیث دختر طاها شنیده‌ای؟ «یَرضی» شنیده‌ای؟ «لِرضاها» شنیده‌ای؟ هنگامۀ نماز دعاها شنیده‌ای؟ «حتّی تَوَرَّمَت قَدَماها» شنیده‌ای؟ «أمّن یُجیب» این همه مضطر نیامده یا لَلعَجَب، «فَصَلِّ لِرَبِّک» ولادتش واحیرتا «لِیُذهِبَ عَنکُم» شرافتش «طوبی لَهُم وَ حُسن مَآب» است مدحتش جبریل با تمام بزرگی و رتبتش از عهدۀ ستایش او برنیامده اما چه سود حرمت قرآن شکسته شد یک‌باره قلب سورۀ انسان شکسته شد در را زدند و حرمت مهمان شکسته شد نان ریخت، سفره سوخت، نمکدان شکسته شد فصل غریبی تو چرا سرنیامده؟ زهرا هنوز گریۀ بی‌گاه می‌کند مولا هنوز سر به دل چاه می‌کند پاییز ادّعای «أنا الله» می‌کند صبحِ بهار از آمدن اکراه می‌کند آیا هنوز وقت مقرّر نیامده؟ 📝 #مهدی_جهاندار ✅ @ShereHeyat_Nohe

🎵 نغمه پیشنهادی در قالب #زمینه 🏷 وزن: مفعولُ فاعِلاتُ مَفاعیلُ فاعِلُن ✅ @ShereHeyat_Nohe

#فاطمیه #حضرت_فاطمه علیهاالسلام #غزل 🔹اما نشد🔹 خواستم یاری کنم اما در آن غوغا نشد خواستم من هم بگیرم دست بابا را، نشد مادرم آن را گرفت و تازیانه پشت هم، هی فرود آمد ولی دستان مادر وا نشد دست مادر آخرش وا شد، نمی‌گویم چطور این‌قدَر گویم که زهرا دیگر آن زهرا نشد من فقط می‌دانم آن روز و در آن کوچه، چه شد من فقط دیدم چرا افتاد مادر، پا نشد حال و روزش فکر می‌کردم که بهتر می‌شود هرچه ماندم منتظر، فردا و فرداها... نشد هرچه گشتم کوچه را، فردا و فرداها... نبود هرچه گشتم، گوشواره آخرش پیدا نشد... آخرش خم شد به درگاه علی، ماه علی آری آن قامت به‌جز در پای یکتا، تا نشد... چشم امید یتیمان! چشم را وا کن ببین ناله هم سهم یتیمان تو از دنیا نشد 📝 #قاسم_صرافان ✅ @ShereHeyat_Nohe

🎵 نغمه پیشنهادی در قالب #واحد 🏷 وزن: فاعِلاتُن فاعِلاتُن فاعِلاتُن فاعِلُن ✅ @ShereHeyat_Nohe

#فاطمیه #حضرت_محسن علیه‌السلام #غزل 🔹کاش...🔹 شاید او یوسف ذریۀ طاها می‌شد روشنی‌بخشِ دل و دیدۀ بابا می‌شد شاید او در دل گهواره زبان وا می‌کرد همدم فاطمه -فِی المَهدِ صَبِيّا- می‌شد شاید او بین مناجات و نماز شب خویش جلوۀ روشنی از حضرت موسی می‌شد شاید او از همۀ اهل جهان دل می‌بُرد مثل پیغمبرمان خوش قد و بالا می‌شد شاید او در سَکَنات و وَجَنات و حَسَنات اَشبهُ النّاس به صدیقۀ کبری می‌شد شاید او مثل اباالفضل میان صفین ذوالفقار علی عالی اعلی می‌شد شاید او مشک به دوش از وسط نخلستان از حرم با رجزی راهی دریا می‌شد شاید... اما چه بگویم که چه شد در آتش؟! کاش او پاسخ این شاید و اما می‌شد 📝 #رضا_خورشیدی‌فرد ✅ @ShereHeyat_Nohe

🎵 نغمه پیشنهادی در قالب #واحد 🏷 وزن: فَعَلاتُن فَعَلاتُن فَعَلاتُن فَعلُن ✅ @ShereHeyat_Nohe

#فاطمیه #حضرت_فاطمه علیهاالسلام #غزل 🔹چراغ آه🔹 بیرون ببر ای آسمان از محفل من ماه را کز آتش دل کرده‌ام روشن چراغ آه را از بس که دود آه من گردید سدّ راه من در کوچه‌های شهر خود گم کردم امشب راه را گفتم به شب زاری کنم، خون جگر جاری کنم صبح آمد و دادم ز کف این رشتۀ کوتاه را باید که اسرار درون از سینه‌ام ناید برون ورنه به آتش می‌کشم با ناله مهر و ماه را... رزم‌آوری آزاده‌ام اما ز پا افتاده‌ام زیرا که از کف داده‌ام دخت رسول‌الله را هر گه که با سوز درون از خانه می‌آیم برون چشمم شود دریای خون بینم چو آن درگاه را «میثم» اگر روشن دلی هشدار! کز راه علی دشمن به آگاهی برد یاران ناآگاه را 📝 #غلامرضا_سازگار ✅ @ShereHeyat_Nohe

🎵 نغمه پیشنهادی در قالب #واحد 🏷 وزن: مُستَفعلُن مُستَفعلُن مُستَفعلُن مُستَفعلُن ✅ @ShereHeyat_Nohe

#فاطمیه #حضرت_فاطمه علیهاالسلام #غزل 🔹ماه مدینه🔹 دوست دارم از غمت یا فاطمه تنها بگریم از یتیمان تو پنهان، در دل شب‌ها بگریم دوست دارم بنگرم بر آسمان پر ستاره تا سحر با یاد تو، ای زهرۀ زهرا بگریم دوست دارم در شب سوگ تو ای ماه مدینه در کنار قبر تو آیم، تک و تنها بگریم دوست دارم چون که وارد می‌شوم در خانۀ تو سر به دیوارش نهم، از محنت دنیا بگریم دوست دارم سر فرود آرم منِ بی‌کس به چاهی برکشم فریاد غربت، های‌های آنجا بگریم دوست دارم زینب من اشک چشمانم نبیند گه به نخلستان و گاهی در دل صحرا بگریم دوست دارم چون که افتد بر یتیمانت نگاهم از غم امروزشان، وز غصّۀ فردا بگریم.. 📝 #حبیب_چایچیان ✅ @ShereHeyat_Nohe

🎵 نغمه پیشنهادی در قالب #واحد 🏷 وزن: فاعِلاتُن فاعِلاتُن فاعِلاتُن فاعِلاتُن ✅ @ShereHeyat_Nohe

#فاطمیه #حضرت_فاطمه علیهاالسلام #غزل 🔹تو اُمّ اَبیهایی🔹 ای نور خداجویی در آینۀ جانت باز این دل شیدا شد مجنون و غزل‌خوانت... تو روح تولّایی، تو زهرۀ زهرایی تو اُمّ اَبیهایی، عالم همه حیرانت... اخلاص و یقین تنها با نام تو معنا شد ایثار شکوفا شد در پرتو ایمانت حق خوانده تو را کوثر در آیۀ اَعطَینا ای خیر کثیر تو گل‌های فراوانت هستی به سجود آمد جنت به وجود آمد وقتی که رسول‌الله زد بوسه به دستانت دستاس صبوری‌ها با دست تو می‌گردد هر چند که می‌چرخد افلاک به فرمانت در عشق و جهان‌سوزی، در معرفت‌آموزی شد جان و دل زینب آیینۀ عرفانت مَهریه تو آب است مِهر تو جهان‌تاب است ذرات جهان دارند سر در خط پیمانت شرح سعۀ صدری، معنای شب قدری ای گسترۀ هستی سجادۀ ایمانت ای خطبۀ تو سوزان، در مسجد پیغمبر آهنگ فدک دارد فریاد گل‌افشانت بر غربت و غم‌های مولای خداجویان پهلوی تو شد شاهد، بازوی تو بُرهانت گلبرگ شقایق‌ها تا رنگ شفق دارد یا انسیةالحورا! چشم من و احسانت... 📝 #محمدجواد_غفورزاده ✅ @ShereHeyat_Nohe

🎵 نغمه پیشنهادی در قالب #شور 🏷 وزن: مَفعُولُ مَفاعیلُن مَفعُولُ مَفاعیلُن ✅ @ShereHeyat_Nohe