متن کامل کتاب «تدریس خلاق» به زبان انگلیسی

لحن و زبان معلّم الهام بخش، به یاد استاد غلامحسین شکوهی، تصویر از عباس کیارستمی https://eitaa.com/TDCcenter

اولین تجربه معلمی بدون آمادگی (1402) از استاد محسن میوه چی، مجموعه روایت های آموزشی، مرکز توسعۀ صلاحیتهای حرفه ای تدریس https://eitaa.com/TDCcenter

آقای عباسی، مردی درشت هیکل و نسبتاً چاق با ته لهجه مازندرانی یکی از دبیران ریاضی¬ام در دوره دبیرستان بودکه تاثیر زیادی بر من گذاشت و با رفتارش، اصول اولیه لازم برای معلمی را به من آموخت. اگر زنده است، سلامت باشد و اگر مرحوم شده، روحش شاد. تا سال قبل از ما، نظام آموزشی دوره ابتدایی و متوسطه مشابه با نظام فعلی، شامل دو دوره 6 ساله ابتدایی و دبیرستان بود، ولی ما اولین دوره محصلین در نظام جدید (اصطلاح آنوقت) بودیم که دوران دبستان 5 ساله، دوران راهنمایی 3 ساله و دوران دبیرستان 4 ساله را گذراندیم. آقای عباسی در سال های اول و دوم دبیرستان دبیر هندسه ما بود و به دلیل سال ها تدریس هندسه و مشابهت مطالب درس هندسه با کتاب های نظام قبلی، این درس را خوب تدریس می¬کرد و در سطح شهر کوچک مان مشهور بود. در سال سوم دبیرستان برای رشته ریاضی فیزیک، درس ریاضی جدید شامل مطالبی بود که هیچکدام از دبیران ریاضی در سطح شهر، قبلاً درس نداده و یا اصلاً با آن آشنا نبودند. مدیر دبیرستان به ناچار علاوه بر درس هندسه، تدریس این درس را هم به آقای عباسی سپرد. در جلسات اول کلاس، به خوبی دیده می¬شد که دبیر، آشنایی و تسلط کافی با مطالب را ندارد و وقت کافی هم برای آن نگذاشته است. با چند نفر از دانش¬آموزان پیش مدیر دبیرستان رفتیم و خواستیم که دبیر دیگری را برای این درس تعیین کند، اما مدیر گفت که فرد بهتری نداریم و کسی حاضر به تدریس این کتاب نیست. فردای آنروز وقتی آقای عباسی سر کلاس آمد، اولین بار همزمان ناراحتی و تواضع را در یک معلم دیدم. رویش را به من کرد و گفت چرا به خود من نگفتید. قبول دارم که مثل شما اولین بار است که با این مطالب درسی روبرو می¬شوم، اما تمام تلاشم را می¬کنم و از شما هم می¬خواهم که بیشتر تلاش کنید و اگر اشکالی هم در گفته¬های من دیدید، بگویید تا تصحیح کنم. و انصافاً تا پایان آن سال تحصیلی هم واقعاً تلاش خود را کرد و تدریس¬اش در این درس به حد قابل قبولی رسید. یکبار دیگر هم در سال سوم و سر کلاس هندسه، هنر تواضع و پذیرش واقعیت را از او دیدم و درس گرفتم. در کتاب هندسه و پس از هر مطلب درسی، سوالی برای فکر کردن نوشته شده بود و عنوان آن ((چرا ؟))بود. یک روز آقای عباسی پس از بیان مطلب درسی همان سوال را از دانش¬آموزان پرسید و گفت کسی می¬داند چرا؟ بعد از چند ثانیه فکر کردن، دست بلند کردم و جواب دادم. پس از جواب من، آقای عباسی گچ را کناری گذاشت و با حالتی از روی خستگی گفت: من دیشب برای پیدا کردن جواب این سوال بیش از یک ساعت فکر کردم. فرق ذهن جوان با ذهن پیر همین است. نمی¬دانستم از این حرفش احساس توانایی و غرور کنم یا شرمندگی؟ در طول سال سوم دبیرستان، دلخوری آقای عباسی از من به خاطر مراجعه به مدیر برای درس ریاضیات جدید، کم¬کم برطرف و رابطه خوبی برقرار شد. سال بعد یک روز که درس فیزیک سال چهارم نظری داشتم، در شروع درس آقای عباسی وارد شد و به دبیر فیزیک گفت که برایش کار ضروری پیش آمده و باید برود، اما نمی¬خواهد کلاس ریاضیات جدید سال سوم را تعطیل کند. از دبیر فیزیک خواست که اجازه دهد من آن ساعت سر کلاس رفته و آنرا اداره کنم و برای بچه¬ها چند مسئله از مبحث ماتریسها حل شود. بدون تردید و یا نگرانی سر کلاس رفتم و شروع به حل مسئله کردم اما دیدم بچه¬ها می¬گویند که این مطالب را بلدند و خواستند که درس مبحث ماتریسها را ادامه دهم. این حرف شاید با انگیزه تعطیل کردن کلاس و یا با انگیزه به چالش کشیدن من بود، اما با توجه به آنکه فقط چند ماه قبل امتحان آن درس را داده بودم و حضور ذهن داشتم، پذیرفتم و بدون استفاده از کتاب، درس دادن را شروع کردم و آن کلاس بدون تپق زدن من تمام شد. اعتماد آقای عباسی به من ، اثر زیادی در بالا بردن اعتماد به نفس در من و انتخاب شغل معلمی داشت و حتی وقتی در حین تحصیل در دوره کارشناسی ارشد، اولین بار در دانشگاه به کلاس حل تمرین دوره کارشناسی رفتم، هیچ نگرانی از حضور در جمع دانشجویان نداشتم و از این بابت همیشه سپاسگزار آقای عباسی بوده¬ام. نکته دیگری که از رفتار آقای عباسی آموختم، پذیرش ضعف های احتمالی و تلاش برای برطرف کردن آن است. در طی این سال های تدریس، اگر دانشجو سوالی بپرسد که برای جواب درست و کامل به آن اطلاع کافی نداشته باشم، می¬گویم تا حالا با این مسئله برخورد نداشته¬ام، اما مطالعه و فکر می¬کنم و جلسه بعد جوابش را می¬دهم. نکته آموزشی دیگری که از رفتارهای آقای عباسی یاد گرفتم، روش تبدیل کردن یک منتقد به یک هوادار بود. https://eitaa.com/TDCcenter

فعاليتهای مراکز رشد حرفه اي در دانشگاههای مختلف جهان. برگرفته از گزارش پسا دکترای خانم بتول جمالی زواره و همکاران مرکز TDC آقایان دکتر احمدرضا نصر و دکتر محمّدرضا نیلی https://eitaa.com/TDCcenter

تجربۀ اولین جلسۀ حضور دانشجو در دانشگاه (1402) از استاد سیدمحسن طباطبائی منش، مجموعه روایت های آموزشی، مرکز توسعۀ صلاحیت های حرفه ای تدریس دانشگاه اصفهان https://eitaa.com/TDCcenter

یکی از مواردی که به عنوان تجربه تدریس می توانم بیان نمایم برنامه اولین برخوردم با دانشجویان ترم اول زمین شناسی است. در درس بلورشناسی و در سال های دورتر در درس زمین شناسی فیزیکی، وقتی می بینم دانشجویان نوورود، اولین مواجهه خود را با یک فرد متخصص تجربه می کنند، در جلسۀ نخست، ابتدا خودم را معرفی می نمایم و سپس از دانشجویان خواهش می کنم خودشان را معرفی کنند، بگویند اهل کدام شهرند و دلیل ورودشان به این رشته چیست. با معرفی هر دانشجو، من تمام موارد ارائه شده از سوی آنها را یادداشت می کنم. بعد از چند دقیقه احساس می کنم آن جو سنگین اولین جلسه، ملایم و تلطیف شده و کم کم به سمت یک دیالوگ پیش می رویم. از صحبت دانشجویان چنین دریافت می کنم که شاید 20 درصد آنها با شناخت و علاقه، رشتۀ زمین شناسی را انتخاب کرده اند و مابقی فقط در کنکور رشته ای را انتخاب و نهایتاً پذیرفته شده اند. در همین اولین برخورد، سعی می کنم به همه دانشجویان و مخصوصا آن اکثریتی که باری به هرجهت این رشته را انتخاب کرده اند، انگیزه و امید بدهم. ابتدا به طور کلی زمین شناسی را معرفی می کنم و به جهت اینکه بتوانم به دانشجوی سردرگم، مسیرهای کلی سفری را نشان دهم که در آغاز آن قرار گرفته است، انواع تخصص ها و گرایش هایی که یک زمین شناس می تواند وارد آن شود را بیان می کنم. بعد برای دانشجو توضیح می دهم که تو با استعداد و توانی که در خودت سراغ داری می توانی در شاخه های متنوع و جذابی در زمین شناسی مثل زمین شناسی اقتصادی، زمین شناسی نفت، زمین شناسی مهندسی، گوهرسنگ ها، پترولوژی، آب های زیرزمینی، آب های سطحی، چینه شناسی و فسیل شناسی، رسوب شناسی و سنگ رسوبی، ژیوشیمی، ژئوفیزیک،زمین شناسی پزشکی، زمین شناسی شهاب سنگ ها و اجرام آسمانی، زلزله و لرزه شناسی، زمین شناسی ساختمانی و سنجش از دور تحصیل نمایی. بعد از معرفی رشته، احساس می کنم جو کلاس کاملا عوض شده و سوالات متعددی از طرف دانشجویان که حاکی از حس کنجکاوی و علاقه مندی آنهاست، مطرح می گردد. بعد از این مرحله می کوشم به جهت عینیت بخشیدن به اینکه هرکس در هر کاری با انگیزه وارد شود و تلاش نماید، قطعاً موفق می گردد؛ نمونه هایی از دانش آموختگان زمین شناسی دانشگاه اصفهان را نام ببرم که در سالهای قبل در چنین جلسه ای حضور داشته و امروز از افراد موفق جامعه هستند. برای نمونه از فارغ التحصیلانی که امروز صاحب بزرگ ترین هولدینگ های معدنی کشور هستند، یا آنهایی که امروز عضو هیئت علمی در بهترین دانشگاههای ملی و بین المللی هستند، آنهایی که در پروژه های بزرگ سد، تونل و مترو از مدیران ارشد هستند، کسانی که وارد حوزه های نفتی ملی و بین المللی شده و مشغول کار هستند و یا افرادی که در گوهر سنگ ها فعال و کلکسیونر بین المللی بوده و اتباطات جهانی دارند. در ادامه و پس از بیان این موارد چند توصیه به دانشجویان می نمایم. توصیه اول: امروز پایه های زندگی و مسیر آینده خود را می سازید؛ لذا آنهایی که با علاقه وارد شده اند در جهت انگیزه بیشتر گام بردارند و آنهایی هم که با انگیزه خاصی وارد نشده اند، سعی کنند در جهت ایجاد انگیزه با توجه به وسعت میدان فعالیت در زمین شناسی اقدام نمایند. توصیه دوم: به دانشجویان توصیه می نمایم با توجه به اینکه به مدد تکنولوژی، مرزها برداشته و از واژه دهکده جهانی صحبت می شود، جهت استفاده هرچه بهتر از این فرصت باید از همین حالا خود را مجهز به دو ابزار اساسی برای بهره برداری هرچه مناسب تر از این فضا نمایند. این دو ابزار یکی تسلط به زبان انگلیسی و دیگری تسلط به امور کامپیوتری و کاربرد نرم افزار و استفاده از هوش مصنوعی است. توصیه سوم: برای اینکه دانشجو تصور درستی از چگونگی کار در آینده بدست آورد، مقیاسی به او در همین جلسه اول ارائه می نمایم که امیدوار به شغل و آینده خود گردد. به او می گویم که کشور ما بسیار پهناور بوده و ما جزو 10 کشور اول دنیا از نظر پتانسیل های معدنی و زمین شناسی می باشیم. در بسیاری از این 10 کشور اکتشافات زیرسطحی تا عمق متوسط 300 متر انجام شده ولی در کشور ما این اکتشافات در حد 30 سانتیمتر هست و لذا میدان وسیعی برای کار و کار آفرینی مهیا بوده و هرکس تواناتر باشد از این خوان گسترده بهره فراوانتری می تواند ببرد. https://eitaa.com/TDCcenter

برگزاری کارگاه های آموزشی سطوح سه گانه، ویژه اعضای هیأت علمی دانشگاه اصفهان، 16 و 17 بهمن ماه 1402 https://eitaa.com/TDCcenter

برنامۀ سطح یک کارگاه های آموزشی مرکز TDC زمستان 1402 https://eitaa.com/TDCcenter

برنامۀ سطح دو کارگاه های آموزشی مرکز TDC، زمستان 1402 https://eitaa.com/TDCcenter

برنامۀ سطح سه کارگاه های آموزشی مرکز TDC، زمستان 1402 https://eitaa.com/TDCcenter

📢📢 دوّمین گردهمائی راهبران حرفه ای دانشگاه اصفهان در سال 1402 دوّمین گردهمائی راهبران حرفه ای دانشگاه اصفهان در تاریخ 15/11/1402 برگزار می گردد. مرکز توسعۀ صلاحیت حرفه ای تدریس، در سال 1402، با گزینش راهبران حرفه ای از میان گروه های آموزشی (دو نفر در هر گروه) و تشکیل راهبران حرفه ای دانشکده ها، در صدد گسترش مربیگری به عنوان یکی از برنامه های اصلی توسعه صلاحیت های حرفه ای تدریس در میان همکاران دانشگاهی است. اهداف دوّمین گردهمائی راهبران حرفه ای که به صورت مشارکتی و گفتگو محور خواهد بود، شامل موارد زیر است: 📙 آشنائی با معنا و مفهوم راهبر حرفه ای در گروه های آموزشی 📙 آشنائی با اهداف و فلسفۀ راهبری حرفه ای در گروه های آموزشی 📙 شناسایی ویژگی های راهبران حرفه ای 📙 کسب مهارت در فرایند راهبری حرفه ای در گروه های آموزشی 📙 شناسائی وظایف راهبران حرفه ای در گروه های آموزشی از طریق گفتگو در گروه های کانونی https://eitaa.com/TDCcenter

خودکاوی، خودانتقادی و دیالوگ با خود https://eitaa.com/TDCcenter

📢📢 چشم اندازی دیگر از مکتب خانه 📙 گاهی وقتی سخن از مکتب خانه ها به میان می آید، در اذهان ما ممکن است شیوه های بسته، سنتی و مملو از تنبیه و فشار مربی بر دانش آموزان خطور کند. 📙 امّا یافته های پژوهشی، این تصور نادرست ما را دگرگون می کند. این تحقیق از طریق مصاحبه با سالخوردگانی انجام گرفته که فضای مکتب خانه را تجربه کردند. نتایج نشان می دهد معلمان مکتب خانه ها دارای ویژگی های اخلاقی بسیار ارزشمندی بودند. ویژگی هائی که شوربختانه امروزه در نظام آموزشی ما کم رنگ تر شده اند. 📙 شور و شوق معلمی، تعهد حرفه ای، ایجاد میل به یادگیری در فراگیران، توجه ویژه به تربیت اخلاقی و دانش تدریس، الگو و سرمشق بودن، بهره گیری از مباحثه و گفتگو، شفقت و مهربانی، ایجاد انگیزه، اقتدار معلّمی، به جان خریدن سختی ها و ایجاد انگیزه برای کسب معرفت، اتکا نکردن به درآمد معلّمی، تلاش عاشقانه برای جذب مخاطب، تشویق و تنبیه، تاکید به آموزش متون اخلاقی و فعالیت مستمر و مؤثر از جمله مهمترین ویژگی های معلّمان مکتب خانه ها بودند. 📙 این پژوهش توسط همکاران دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی دانشگاه اصفهان آقایان میرخدائی، حیدری و نصرآبادی انجام پذیرفته است. به پیوست، پژوهش مذکور تقدیم می گردد. https://eitaa.com/TDCcenter

آخرین درسهائی که فراگیران از امتحانات می آموزند. https://eitaa.com/TDCcenter

گزارش بازاندیشی تدریس https://eitaa.com/TDCcenter

📢📢 درسهائی که از کارگاه های آموزشی آموختیم 📙 در تاریخ 16 و 17 بهمن ماه 1402، کارگاه های مختلف آموزشی ازجمله اخلاق حرفه ای، سنجش و ارزشیابی آموزشی و مهارتهای تدریس (سطح 1)، مستندسازی اطلاعات تدریس، انگیزش در کلاس درس، نقش سبک های یادگیری در تدریس و سلامت و تدریس (سطح 2)، و کارآفرینی، اصول و مبانی دیالوگ و تفکر و تدریس (سطح 3) توسط مرکز توسعۀ صلاحیت های حرفه ای تدریس دانشگاه اصفهان (TDC) برگزار گردید. 📙 از همۀ اعضای هیأت علمی عزیز که در کارگاه ها مشارکت داشتند و از همۀ مدرسان محترم کمال تشکر را داریم. 📙 یکی از رویکردهای مرکز TDC برای ارتقای کیفیت و اثربخشی کارگاه های برگزارشده، «بازاندیشی تدریس» است. در بازاندیشی تدریس، تلاش می شود مشارکت کنندگان در کارگاه ها، پس از گذراندن دوره های آموزشی به بازخوانی رویکردها، روشها و فنون تدریس خود در سالهای گذشته بپردازند. 📙 با عنایت به رویکرد بازاندیشی تدریس، از تمام همکاران شرکت کننده در کارگاه های آموزشی خواهشمندیم، با توجه به مباحث نظری، تحلیل ها، گفت و نقدها و رهنمودهای عملی که در کارگاه های آموزشی مطرح گردید، ضمن بازخوانی و بازاندیشی رویکردها و روش های پیشین خود، به این پرسشها در خصوص هرکدام از کارگاه ها پاسخ بدهند: 🔹 بعد از گذراندن دوره های آموزشی، آیا بینش و رویکرد شما نسبت به تدریس تغییر خواهد کرد؟ چرا؟ 🔹 با توجه به آموزه های کارگاه های برگزار شده، در آینده چه کارهائی را انجام خواهید داد و از انجام چه کارهائی پرهیز خواهید داشت؟ 🔹 چه پرسش هایی (بی پاسخ و مناقشه آمیز) پس از شرکت در این کارگاه ها، ذهن شما را درگیر نموده است؟ 📙 چگونگی، زمان و نحوۀ ارسال پاسخ ها: 🔹 پاسخها در فرمت پاورپوینت تهیه شود. 🔹 با توجه به پیشنهاد همکاران مبنی بر زمان مناسب برای بازاندیشی و پاسخ به پرسشها، همکاران عزیز تا مورخ 01/12/1402 فرصت دارند تا فایل را تهیه و ارسال کنند. 🔹 فایل در اتوماسیون اداری دانشگاه اصفهان برای رئیس مرکز TDC با عنوان «گزارش بازاندیشی تدریس» ارسال گردد. https://eitaa.com/TDCcenter

شاعر زمین شناس (1402) از استاد سیدمحسن طباطبائی منش، مجموعه روایت های آموزشی، مرکز توسعۀ صلاحیت های حرفه ای تدریس دانشگاه اصفهان https://eitaa.com/TDCcenter

در ترم چهارم کارشناسی زمین شناسی درسی را ارائه می دهم با عنوان «سنگ شناسی دگرگونی» و همچنین در نیمسال اول ورودی دانشجویان ارشد پترولوژی درس دیگری به نام «پترولوژی سنگ های دگرگونی» تدریس می کنم. اگر از دانشجویان کارشناسی و یا دانشجویان ارشد پترولوژی در خصوص درسهای دوره خود سوال کنید، این دو درس را در دسته دروس سخت قرار می دهند و علت این انتخاب آنها شاید این باشد که در این دو درس با انبوهی از سنگ ها، کانی ها، واکنش ها و پدیده های مرتبط با زمین شناسی روبرو می گردند. آقای محسن رضایی از دانشجویانی بود که در درس سنگ شناسی دگرگونی (کارشناسی) بسیار ضعیف بود و از این درس وحشت داشت. استرس های او در حین پاسخ به سوالات من در کلاس و یا مخصوصا در بررسی سنگ شناسی در آزمایشگاه پتروگرافی کاملا مشهود بود. در همان اوایل ترم متوجه شدم که این دانشجو طبع شعر دارد و می تواند مطالب را در قالب شعر بخوبی بیان نماید. احساس کردم شاید از این راه بتوانم او را به این درس نزدیک و علاقه مند نمایم. بر همین اساس در یکی از جلسات آزمایشگاه به او گفتم آیا می توانی خلاصه مطالب هر مبحث درسی را در قالب شعر بیان کنی. ابتدا کمی جا خورد و گفت استاد اجازه بدهید جلسه بعد پاسخ دهم. در هفته بعد، او را که همیشه در آزمایشگاه مضطرب و نگران بود، با شور و شعف دیدمش. بدون معطلی گفت: استاد برای اینکه پیشنهاد شما را بررسی کنم، دروس داده شده را به خوبی مطالعه کردم و حتما می توانم مطالب را به صورت شعر بیان کنم و پیشنهاد داد مبحث رخساره های دگرگونی را در قالب شعر ارائه نماید. برای اینکه مطمئن شوم او به موضوع مسلط است، سوالاتی را از او نمودم و با پاسخ های او واقعا شگفت زده شدم که تا چه اندازه به این مبحث اشراف دارد و مطالب را عمیق درک کرده است. این حرکت باعث گردید تا ایشان یکی از بهترین دانشجویان در درس سنگ شناسی دگرگونی باشد. او بعدها این شعر را سرود و اینچنین تقدیمم کرد. این تصویر، بخشی از آن شعر بلند است. https://eitaa.com/TDCcenter

احساس پُرمایگی و کم مایگی در دیالوگ با دانشجو https://eitaa.com/TDCcenter