. خداوند . . . بندگانش را با نماز و زکات و تلاش در روزه داری در روزهایی که واجب شده است، حفظ کرده است. تا اعضا و جوارحشان آرام و دیدگانشان خاشع و جان و روانشان فروتن و دل هایشان متواضع باشد. کبر و خودپسندی از آنان رخت بربندد چرا که در سجده بهترین جای صورت را به خاک مالیدن فروتنی آورد و گذاردن اعضاء پر ارزش بدن بر زمین، اظهار کوچکی کردن است. و روزه گرفتن و چسبیدن شکم به پشت، عامل فروتنی است، و پرداخت زکات برای مصرف شدن میوه جات زمین و غیر آن، در جهت نیازمندی های فقرا و مستمندان است. به آثار عبادت بنگرید که چگونه شاخه های درخت تکبّر را دَرهم می شکند و از روییدن کبر و خودپرستی جلوگیری می کند. نهج البلاغه/فلسفه عبادات اسلامی

. پرهیزکاران در روز، دانشمندانی بُردبار و نیکوکارانی با تقوا هستند که ترس الهی آنان را چونان تیرِ تراشیده لاغر کرده است. کسی که به آنها می نگرد، می پندارد که بیمارند اما آنان بیمار نیستند و می گوید: مردم در اشتباهند! در صورتی که آشفتگی ظاهرشان نشان از امری بزرگ است از اعمال اندک خود خشنود نیستند و اعمال زیاد خود را بسیار نمی شمارند، نفس خود را متهم می کنند و از کردار خود ترسناکند. هرگاه یکی از آنان را بستایند از آنچه در توصیف او گفته شد در هراس افتاده می گوید: من خود را از دیگران بهتر می شناسم و خدای من، مرا بهتر از من می شناسد. بار خدایا! مرا به آنچه می گویند محاکمه نفرما. و بهتر از آن قرارم ده که می گویند و گناهانی که نمی دانند بیامرز نهج البلاغه/روز پرهیزکاران

. پرهیزکاران در شب برپا ایستاده، مشغول نمازند، قرآن را جزء جزء و با تفکر و اندیشه می خوانند، با قرآن، جان خود را محزون و داروی درد خود را می یابند. وقتی به آیه ای برسند که تشویقی در آن است، با شوق و طمع بهشت به آن روی آورند، و با جان پرشوق در آن خیره شوند، و گمان می برند که نعمت های بهشت در برابر دیدگانشان قرار دارد، و هرگاه به آیه ای می رسند که ترس از خدا در آن باشد، گوش دل به آن می سپارند و گویا صدای برهم خوردن شعله های آتش، در گوششان طنین افکن است. پس قامت به شکل رکوع خم کرده، پیشانی و دست و پا بر خاک مالیده، و از خدا آزادی خود را از آتش جهنم می طلبند. نهج البلاغه/شب پرهیزکاران

. ای بندگان خدا! شما را از منافقان می ترسانم، زیرا آنها گمراه و گمراه کننده اند، خطاکارند و به خطاکاری تشویق کنند، به رنگ های گوناگون ظاهر می شوند، از ترفندهای گوناگون استفاده می کنند، برای شکستن شما از هر پناهگاهی استفاده می کنند، و در هر کمینگاهی به شکار شما می نشینند. قلب هایشان بیمار و ظاهرشان آراسته است، در پنهانی راه می روند و از بیراهه ها حرکت می کنند. وصفشان دارو و گفتارشان درمان، اما کردارشان دردی است بی درمان بر رفاه و آسایش مردم حسد می ورزند و بر بلاء گرفتاری مردم می افزایند و امیدواران را نا امید می کنند، آنها در هر راهی کشته ای و در هر دلی راهی و در هر اندوهی اشکها (اشک تمساح) می ریزند، مدح و ستایش را به یکدیگر قرض می دهند و انتظار پاداش می کشند. اگر چیزی را بخواهند اصرار می کنند و اگر ملامت شوند پرده دری می کنند، و اگر داوری کنند اسراف می ورزند. آنها برابر هر حقّی باطلی و برابر هر دلیلی شبهه ای و برای هر زنده ای قاتلی و برای هر دری کلیدی و برای هر شبی چراغی تهیه کرده اند. با اظهار یأس می خواهند به مطامع خویش برسند و بازار خود را گرم سازند و کالای خود را بفروشند. سخن می گویند، اما به اشتباه و تردید می اندازند، وصف می کنند اما فریب می دهند، در آغاز راه را آسان و سپس در تنگناها به بُن بست می کشانند. آنها یاوران شیطان و زبانه آتش جهنم می باشند: آنان پیروان شیطانند و بدانید که پیروان شیطان زیانکارانند. نهج البلاغه/سیمای منافقان

وعده قرار مار . . . 🤝

. در این میان گروه اندک باقی مانده اند که یاد قیامت، چشم هایشان را بر همه چیز فرو بسته، و ترس رستاخیز، اشک هایشان را جاری ساخته است، برخی از آنها از جامعه رانده شده و تنها زندگی می کنند و برخی دیگر ترسان و سرکوب شده یا لب فرو بسته و سکوت اختیار کرده اند؛ بعضی مخلصانه همچنان مردم را به سوی خدا دعوت می کنند، و بعضی دیگر گریان و دردناکند که تقیّه و خویشتن داری، آنان را از چشم مردم انداخته است و ناتوانی وجودشان را فرا گرفته گویا در دریای نمک فرو رفته اند. دهن هایشان بسته و قلب هایشان مجروح است؛ آن قدر نصیحت کردند که خسته شدند، از بس سرکوب شدند ناتوانند و چندان کشته دادند که انگشت شمار شدند. نهج البلاغه/وصف پاکان جامعه مسخ شده

. او را دانشمند نامند امّا از دانش بی بهره است یک دسته از نادانی ها را از جمعی نادان فرا گرفته، و مطالب گمراه کننده را از گمراهان آموخته، و به هم بافته و دام هایی از طناب های غرور و گفته های دروغین بر سر راه مردم افکنده، قرآن را بر امیال و خواسته های خود تطبیق می دهد و حق را به هوس های خود تفسیر می کند. مردم را از گناهان بزرگ ایمن می سازد و جرائم بزرگ را سبک جلوه می دهد. ادعا می کند از ارتکاب شبهات پرهیز دارد اما در آنها غوطه می خورد. می گوید: از بدعت ها دورم . . . ولی در آنها غرق شده است. چهره ظاهر او چهره انسان و قلبش حیوان درنده است، راه هدایت را نمی شناسد که از آن سو برود، و راه خطا و باطل را نمی داند که از آن بپرهیزد، پس مرده ای است در میان زندگان. نهج البلاغه/زشت ترین انسان(عالم نمایان)

. مردم! کجا میروید؟ چرا از حق منحرف می شوید؟ پرچم های حق برافراشته و نشانه های آن آشکار است، با اینکه چراغ های هدایت روشنگر راهند، چون گمراهان به کجا میروید؟ چرا سرگردانید؟ در حالیکه عترت پیامبر شما در میان شماست آنها زمامداران حق و یقینند؛ پیشوایان دین و زبان های راستی و راستگویانند، پس باید در بهترین منازل قرآن، جایشان دهید و همانند شتران تشنه که به سوی آب شتابانند، به سوی شان هجوم ببرید. ای مردم! این حقیقت را از خاتم پیامبران ﷺ بیاموزید که فرمود: « هر که از ما می میرد، در حقیقت نمرده است و چیزی از ما کهنه نمی شود» نهج البلاغه/شناختن عترت و امامان راستین

. ای مردم! چراغ دل را از نور گفتار گوینده با عمل، روشن سازید و ظرف های جان را از آب زلال چشمه هایی که از آلودگی ها پاک است، پُر نمائید. ای بندگان خدا! به نادانی های خود تکیه نکنید و تسلیم هوای نفس خویش نباشید، که چنین کسی بر لبه پرتگاه قرار دارد و بار سنگین هلاکت و فساد را بر دوش می کشد و از جایی به جای دیگر می برد، تا آنچه را که ناچسب است بچسباند، و آنچه را که دور می نماید نزدیک جلوه دهد. خدا را، خدا را، مبادا شکایت نزد کسی برید که نمی تواند آن را برطرف سازد و توان گره گشایی از کارتان را ندارد. پس در فراگیری علم و دانش پیش از آن که درختش بخشکد تلاش کنید، و پیش از آن که به خود مشغول گردید از معدن علوم اهل بیت علیهم السلام دانش استخراج کنید. مردم را از حرام و منکرات بازدارید و خود هم مرتکب نشوید زیرا دستور داده شدید که ابتدا خود محرمات را ترک و سپس مردم را بازدارید. نهج البلاغه/توجه به اهل بیت علیهم السلام

. « أَحَسِبَ النَّاسُ أَنْ يُتْرَكُوا أَنْ يَقُولُوا آمَنَّا وَ هُمْ لَا يُفْتَنُونَ» عنکبوت/۲ آیا مردم خیال می کنند چون که گفتند ایمان آوردیم، بدون آزمایش رها می شوند؟ آنگاه که خداوند این آیه را نازل کرد دانستم که تا پیامبرﷺ در میان ماست، آزمایش نمی گردیم. پرسیدم: ای رسول خدا! این فتنه و آزمایش کدام است که خدا شما را بدان آگاهی داده است؟ فرمود: ای علی! پس از من، امت اسلامی به فتنه و آزمون دچار می گردند. همانا این مردم بزودی با اموالشان دچار فتنه و آزمایش می شوند، و در دین داری بر خدا منت می گذارند. با این حال انتظار رحمت او را دارند و از قدرت و خشم خدا، خود را ایمن می پندارند. حرام خدا را با شبهات دروغین و هوس های غفلت زا حلال می کنند، شراب را به بهانه اینکه آب انگور است و رشوه را که هدیه است و ربا را که نوعی معامله است، حلال می شمارند. گفتم: ای رسول خدا! در آن زمان مردم را در چه پایه ای بدانم؟ آیا در پایه ارتداد؟ یا فتنه و آزمایش؟ پاسخ فرمود: در پایه ای از فتنه و آزمایش نهج البلاغه/فتنه و آزمایش