#پرسش_و_پاسخ
سوال4️⃣ : چرا حضرت رسول اکرم(ص) یثرب را برای هجرت انتخاب کرد؟👇
@TarikhEslam
پاسخ :
بیعت عقبه به بیعت مردم یثرب با حضرت رسول اکرم(ص)، پیش از هجرت آن حضرت(ص) اشاره دارد.
دو بیعت بین مردم مدینه و رسول اکرم(ص) انجام شد که اولی در سال دوازدهم و دومی در سال سیزدهم بعثت بود و هر دو به بیعت عقبه معروف است.
بعضی بیعت اول را بیعت النساء و بیعت دوم را بیعت الحرب نامیدهاند ولی بیشتر مورخان بیعت نساء را پس از فتح مکه دانستهاند.
این دو بیعت، مقدمه هجرت پیامبر اکرم(ص) و مسلمانان از مکه به مدینه را فراهم نمود.
علت نامگذاری عَقَبه هم از اونجایی که عقبه در لغت به معنای گردنه راهی است که از آن به بالای کوه میروند و از آنجایی که دو بیعت پیامبر اکرم(ص) و مردم یثرب در عقبهای (گردنه) میان منا و مکه، نزدیک مِنا به وقوع پیوست، این دو بیعت به بیعت عقبه مشهور شدهاند.
فاصله این مکان با مکه حدود پنج کیلومتر است.
وقتی حضرت ابوطالب(ع) و حضرت خدیجه(س) در سال دهم بعثت از دنیا رفتند، رسول اکرم(ص) از یک سو کسی را که از او حمایت کند، نداشت و از سوی دیگر سختگیری مشرکان بر ایشان بیشتر شده بود، در سال یازدهم بعثت، آن حضرت(ص) با شش تن از مردم یثرب[مدینه] رو برو شد.
محل این ملاقات را بعضی نزدیک آن عقبه و بعضی در منا نوشتهاند.
این شش تن از قبیله خزرج بودند و رسول اکرم(ص) از هویت آنان سؤال کرد و آنها خود را از مردم خزرج معرفی کردند؛ رسول اکرم(ص) پرسیدند که شما از هم پیمانان و دوستان یهودید و پاسخ مثبت شنید.
سپس با ایشان به گفتگو نشست، و اسلام را بر آنان عرضه داشت و برایشان قرآن خواند.
اطلاعات پراکندهای که مردم یثرب از یهودیان درباره ظهور پیامبری در مکه به دست آورده بودند، موجب توجه آنان به حضرت محمد(ص) شد و این امید را ایجاد کرد که با حضور ایشان در یثرب بتوانند از ادامه دشمنی و جنگ بین دو قبیله اوس و خزرج پیشگیری کنند.
اینان چون به مدینه بازگشتند، داستان ظهور پیامبر را با مردم گفتند.
1⃣بیعت اول عقبه :👇
این بیعت در سال دوازدهم بعثت، در موسم حج صورت گرفت.
دوازده تن از هفت خانواده دو قبیله اوس و خزرج در عقبه با رسول اکرم(ص) دیدار کردند و اسلام آورده و با رسول خدا(ص) بیعت نمودند.
از قبیلۀ خزرج، اَسعَد بن زُرارة، عَوف بن حارث و برادرش مُعاذ، ذَکوان بن عبدقیس، رافع بن مالک، عبادة بن صامت، ابی عبدالرحمن یزید بن ثَعلَبَة، عباس بن عبادة بن نَضلَة، عُقبَة بن عامر بن نابی، قُطبَة بن عامر بن حدیده و از قبیلة اوس، ابوالهیثم بن تَهَّیان، عُوَیم بن ساعدة در این بیعت شرکت داشتند.
📝مفاد بیعت اول عقبه :👇
۱)در پرستش خدا شریکی برای او نگیرند.
۲)دزدی و زنا نکنند.
۳)فرزندان خود را نکشند.
۴)بهتان نزنند.
۵)رسول خدا(ص) را در آنچه به خیر و صلاح است نافرمانی نکنند.
اگر بدین بیعت وفا کردند، بهشت از آن آنان خواهد بود و اگر خلاف نمودند، با خداست که آنان را ببخشد یا عذاب کند. برخی این بیعت را بیعت النساء گفتهاند ولی با توجه به آیه ۱۲ سوره ممتحنه، بیعت نساء، بیعت پیامبر(ص) با زنان پس از فتح مکه است.
پس از این بیعت بود که رسول خدا(ص) مُصعب بن عُمیر، را همراه آنان فرستاد تا به آنها قرآن تعلیم دهد.
البته بعضی مورخان فرستادن مصعب را بعد از بیعت دوم نوشتهاند.
2⃣بیعت دوم عقبه :👇
بیعت دوم در عقبه که به بیعت الحرب هم معروف شد، در موسم حج سال سیزدهم بعثت، در درۀ سمت راست از مِنیٰبه سوی گردنه که امروز محل مسجد البیعه است، واقع شد.
در این سال هفتاد مرد یا هفتاد و دو مرد و دو زن در عقبه حاضر شدند، و از آن سو عباس بن عبدالمطلب عموی پیامبر(ص) نیز با رسول خدا(ص) حاضر شد.
یثربیان یکی یکی یا دوتا دوتا نزد پیامبر(ص) میآمدند.
نخستین نفر رافع بن مالک بن عَجْلان (از بنی زُرَیق) بود که نزد پیامبر(ص) رفت.
عباس به حاضران گفت :
محمد(ص) از ماست و تا آنجا که توانستهایم از او حمایت کردهایم.
اکنون او میخواهد نزد شما بیاید.
اگر توان حمایت او را دارید، چه بهتر، وگرنه او را نزد ما رها کنید.
آنان گفتند : با او بیعت (و عهد) میکنیم که با هر که جنگ کند بجنگیم و با هر که آشتی کند، در آشتی باشیم.
گفته شده بَراء بن مَعرور یا ابوالهیثم بن تهّیان یا اسعد بن زراره از نخستین بیعتکنندگان بودند.
ثمره بیعت عقبه پس از این بیعت بود که رسول خدا(ص) دوازده تن از مردم یثرب را به عنوان نقیب آنان انتخاب کرد.
این بیعت، مقدمه هجرت حضرت رسول اکرم(ص) به یثرب شد.
📚منابع :
۱)تاریخ طبری، ج۲، صص۳۴۳ـ۳۴۴
۲)سیره ابن هشام، ج۱، ص۲۸۰
۳)انساب الاشراف بلاذری، ج۱، ص۲۷۵
@TarikhEslam
✍📚✍📚✍📚✍📚✍📚
3️⃣ #معرفی_کتاب:📚
کتاب «صفوه الصحیح من سیره النبی الاعظم(ص)» گزیده ۳۵ جلدی «الصحیح..» درباره شرح تاریخ زندگانی و سیره و سنت حضرت رسول اکرم(ص)؛ اثر مرحوم علامه سید جعفر مرتضی عاملی✍📚👇
@TarikhEslam
✍ادامه سیر شرح #روز_شمار_فاطمیه :👇
از شماره 1️⃣ تا 1️⃣2️⃣ در ماه صفر اتفاق افتاد و بیان شد!👆
#امام_علی_علیه_السلام
#روز_شمار_شهادت_پیغمبر
#حضرت_فاطمه_سلام_الله_علیها
#وقایع_ماه_صفر_المظفر
@TarikhEslam
2⃣2⃣مرحله اول و دوم اتمام حجت #امام_علی_علیه_السلام با مردم مدینه:👇
#روز_شمار_فاطمیه
#وقایع_ماه_ربیع_الاول
#روز_شمار_شهادت_پیغمبر
@TarikhEslam
🔷مرحله اول : قبل از دفن حضرت رسول اکرم(ص):
امام علی(ع) در اولین اقدام در همان شب غصب خلافت، هنوز جنازه مطهر رسول اکرم(ص) دفن نشده بود، که مرکبی را آماده کردند، و حضرت فاطمه(س) سوار بر مرکب و دست امام حسنین(ع) را گرفته بود و به در خانه تمامی مهاجر و انصار رفت و حق خود را یاد آوری نمود و پیمان گرفت که همگی فردا صبح برای بیعت با علی(ع) در مسجد جمع شوند، ولی صبح فردا بجز چهار نفر (سلمان، ابوذر، مقداد، زبیر) کس دیگری نمی آمد.
امام علی(ع) این کار را سه شب تکرار کرد.
در منابع آمده است که؛
📋《خَرَجَ عَلِیٌّ(ع) [لَیْلًا] یَحْمِلُ فَاطِمَةَ بِنْتِ رَسُولِ اللَّهِ(ص) عَلَى دَابَّةٍ [عَلَى حِمَارٍ] لَیْلًا یَدُورُ فِی مَجَالِسِ الْأَنْصَارِ تَسْأَلُهُمُ النُّصْرَةَ [وَالْمَعُونَةَ]》
♦️امام علی(ع) شبانه به همراه فاطمه زهرا(س) در حالی که او را بر استری سوار می کرد، خانه ی مهاجر و انصار را به گردش در می آورد، تا از آنان درخواست یاری کند.
آنان در جواب به ایشان می گفتند :
📋《یَا بِنْتَ رَسُولِ اللَّهِ(ص)! قَدْ مَضَتْ بَیْعَتُنَا لِهَذَا الرَّجُلِ وَ لَوْ أَنَّ زَوْجَکِ وَ ابْنُ عَمِّکِ سَبَقَ إِلَیْنَا أَبَابَکْرٍ مَا عَدَلْنَا بِهِ》
♦️ای دختر رسول خدا(ص)! ما با ابوبکر بیعت کردیم و اگر شوهرت در این امر، سبقت می گرفت، ما از ابوبکر روی گردان می شدیم و با او بیعت می کردیم.(۱)
🔷مرحله دوم : بعد از دفن حضرت رسول اکرم(ص):
امام علی(ع) دوباره مثل حالت قبل، شبانه اقدام به رفتن در خانه مهاجر و انصار کرد، که مانند سابق فقط همان چهار نفر به ندای امام(ع) لبیک گفتند.
امام علی(ع) خود در این باره می فرماید :
📋《وَ حَمَلْتُ فَاطِمَهَ(س) وَأَخَذْتُ بِیَدِ ابْنَیَّ الْحَسَنِ وَالْحُسَیْنِ(ع)》
♦️من فاطمه(س) را با خود می بردم در حالی که دو دست حسن و حسین را نیز می گرفتم و آنان را با خود همراه می کردیم.(۲)
حضرت رسول اکرم(ص) در زمان حیات خود، به امام علی(ع) فرموده بود:
📋《إِنْ وَجَدْتَ أَعْوَاناً فَانْبِذْ إِلَیْهِمْ وَجَاهِدْهُمْ وَإِنْ لَمْ تَجِدْ أَعْوَاناً فَاکْفُفْ یَدَکَ وَاحْقِنْ دَمَکَ حَتَّی تَجِدَ عَلَی إِقَامَهِ الدِّینِ وَکِتَابِ اللَّهِ وَسُنَّتِی أَعْوَاناً》
♦️اگر یارانی یافتی با آنان جهاد کن و اگر نیافتی دست نگهدار و خون خویش حفظ کن تا که برای برپایی دین و کتاب خدا و سنت من یارانی بیابی.(۳)
حضرت(ع) خود در این رابطه می فرماید :
📋《فَفَعَلْتُ ثُمَّ فَلَمْ أَدَعْ أَحَداً مِنْ أَهْلِ بَدْرٍ وَأَهْلِ السَّابِقَهِ مِنَ الْمُهَاجِرِینَ وَالْأَنْصَارِ إِلَّا نَاشَدْتُهُمُ اللَّهَ فِی حَقِّی وَدَعَوْتُهُمْ إِلَی نُصْرَتِی فَلَمْ یَسْتَجِبْ لِی مِنْ جَمِیعِ النَّاسِ إِلَّا أَرْبَعَهُ رَهْطٍ سَلْمَانُ وَأَبُو ذَرٍّ وَالْمِقْدَادُ وَالزُّبَیْرُ وَلَمْ یَکُنْ مَعِی أَحَدٌ مِنْ أَهْلِ بَیْتِی أَصُولُ بِهِ وَلَا أَقْوَی بِهِ》
♦️پس چنین کرد و به خانه یکایک مجاهدان بدر و پیشگامان در اسلام از مهاجران و انصار رفتم و آنان را درباره حقّم به خدا سوگند دادم و آنان را به یاری خویش فراخواندم، از همه آنان تنها چهار نفر به دعوتم پاسخ دادند :
سلمان، ابوذر، مقداد، و زبیر واز خاندانم نیز کسی نبود تا از من پشتیبانی کند.(۴)
امام علی(ع) این کار را متوالی تکرار کرد، ولی جز این چهار نفر کس دیگری نمی آمد.
حضرت زهرا(س) خطاب به مهاجر و انصار فرمود :
📋《يَا مَعْشَرَ الْمُهَاجِرِينَ وَ الْأَنْصَارِ انْصُرُوا الله! فَإِنِّي ابْنَةُ نَبِيِّكُمْ وَ قَدْ بَايَعْتُمْ رَسُولَ الله(ص) يَوْمَ بَايَعْتُمُوهُ أَنْ تَمْنَعُوهُ وَ ذُرِّيَّتَهُ مِمَّا تَمْنَعُونَ مِنْهُ أَنْفُسَكُمْ وَ ذَرَارِيَّكُمْ فَفُوا لِرَسُولِ الله(ص) بِبَيْعَتِكُمْ》
♦️ای مهاجران و ای انصار!
خدا را یاری کنید. من دختر پیامبر شما هستم.
شما در روزی که با رسول خدا(ص) بیعت کردید، متهعد شدید که از آن چیزی که خود و فرزندانتان را حفظ می کنید.
او و فرزندانش را نیز محافظت کنید. پس حالا به بیعتتان با رسول خدا(ص) عمل نمایید.(۵)
حتی بعدها در جمله ای فرمودند:
📋《أَمَا وَ اللَّهِ مَا أَلُومُ نَفْسِي فِي جِهَادِكُمْ وَ لَوْ كُنْتُ اسْتَمْكَنْتُ مِنَ الْأَرْبَعِينَ رَجُلًا لَفَرَّقْتُ جَمَاعَتَكُمْ وَ لَكِنْ لَعَنَ اللَّهُ أَقْوَاماً بَايَعُونِي ثُمَّ خَذَلُونِي》
♦️به خدا قسم! من از جنگ با شما از جان خود نمی ترسم، ولی اگر چهل نفر یاور داشتم، حق خود را از شما می ستاندم.(۶)
📚منابع :
۱)بحارالانوار مجلسی، ج۲۸، ص۳۵۵
۲)کتاب سلیم بن قیس، ج۲، ص۶۶۵
۳)ارشاد القلوب دیلمی، ج۲، ص۳۹۵
۴)تفسیر البرهان بحرانی، ج۳، ص۷۷۴
۵)بحارالانوار مجلسی، ج۲۹، ص۱۹۱
۶)الاحتجاج طبرسی،ج۱، ص۸۳
@TarikhEslam
تاملی در تاریخ اسلام
2⃣2⃣مرحله اول و دوم اتمام حجت #امام_علی_علیه_السلام با مردم مدینه:👇 #روز_شمار_فاطمیه #وقایع_ماه_رب
3⃣2⃣یکم ماه ربیع الاوّل سال ۱۱ هجری قمری؛ دفن بدن مطهّر حضرت رسول اکرم(ص) در مدینه منوره توسط امام علی(علیه السلام)!👇
#روز_شمار_فاطمیه
#وقایع_ماه_ربیع_الاول
#روز_شمار_شهادت_پیغمبر
@TarikhEslam