📅سیزدهم ذی الحجه سال سیزدهم بعثت، دومین پیمان اهل یثرب معروف به (عقبه دوم) با حضرت رسول اکرم(ص) در مکه :👇
#وقایع_ماه_ذی_الحجه
@TarikhEslam
✅بیعت عقبه به بیعت مردم یثرب با حضرت رسول اکرم(ص)، پیش از هجرت آن حضرت(ص) اشاره دارد.
دو بیعت بین مردم مدینه و رسول اکرم(ص) انجام شد که اولی در سال دوازدهم و دومی در سال سیزدهم بعثت بود و هر دو به بیعت عقبه معروف است.
بعضی بیعت اول را بیعت النساء و بیعت دوم را بیعت الحرب نامیدهاند ولی بیشتر مورخان بیعت نساء را پس از فتح مکه دانستهاند.
این دو بیعت، مقدمه هجرت پیامبر اکرم(ص) و مسلمانان از مکه به مدینه را فراهم نمود.
علت نامگذاری عَقَبه هم از اونجایی که عقبه در لغت به معنای گردنه راهی است که از آن به بالای کوه میروند و از آنجایی که دو بیعت پیامبر اکرم(ص) و مردم یثرب در عقبهای (گردنه) میان منا و مکه، نزدیک مِنا به وقوع پیوست، این دو بیعت به بیعت عقبه مشهور شدهاند.
فاصله این مکان با مکه حدود پنج کیلومتر است.
وقتی حضرت ابوطالب(ع) و حضرت خدیجه(س) در سال دهم بعثت از دنیا رفتند، رسول اکرم(ص) از یک سو کسی را که از او حمایت کند، نداشت و از سوی دیگر سختگیری مشرکان بر ایشان بیشتر شده بود، در سال یازدهم بعثت، آن حضرت(ص) با شش تن از مردم یثرب[مدینه] رو برو شد.
محل این ملاقات را بعضی نزدیک آن عقبه و بعضی در منا نوشتهاند.
این شش تن از قبیله خزرج بودند و رسول اکرم(ص) از هویت آنان سؤال کرد و آنها خود را از مردم خزرج معرفی کردند؛ رسول اکرم(ص) پرسیدند که شما از هم پیمانان و دوستان یهودید و پاسخ مثبت شنید.
سپس با ایشان به گفتگو نشست، و اسلام را بر آنان عرضه داشت و برایشان قرآن خواند.
اطلاعات پراکندهای که مردم یثرب از یهودیان درباره ظهور پیامبری در مکه به دست آورده بودند، موجب توجه آنان به حضرت محمد(ص) شد و این امید را ایجاد کرد که با حضور ایشان در یثرب بتوانند از ادامه دشمنی و جنگ بین دو قبیله اوس و خزرج پیشگیری کنند.
اینان چون به مدینه بازگشتند، داستان ظهور پیامبر را با مردم گفتند.
1⃣بیعت اول عقبه :👇
این بیعت در سال دوازدهم بعثت، در موسم حج صورت گرفت.
دوازده تن از هفت خانواده دو قبیله اوس و خزرج در عقبه با رسول اکرم(ص) دیدار کردند و اسلام آورده و با رسول خدا(ص) بیعت نمودند.
از قبیلۀ خزرج، اَسعَد بن زُرارة، عَوف بن حارث و برادرش مُعاذ، ذَکوان بن عبدقیس، رافع بن مالک، عبادة بن صامت، ابی عبدالرحمن یزید بن ثَعلَبَة، عباس بن عبادة بن نَضلَة، عُقبَة بن عامر بن نابی، قُطبَة بن عامر بن حدیده و از قبیلة اوس، ابوالهیثم بن تَهَّیان، عُوَیم بن ساعدة در این بیعت شرکت داشتند.
📝مفاد بیعت اول عقبه :👇
۱)در پرستش خدا شریکی برای او نگیرند.
۲)دزدی و زنا نکنند.
۳)فرزندان خود را نکشند.
۴)بهتان نزنند.
۵)رسول خدا(ص) را در آنچه به خیر و صلاح است نافرمانی نکنند.
اگر بدین بیعت وفا کردند، بهشت از آن آنان خواهد بود و اگر خلاف نمودند، با خداست که آنان را ببخشد یا عذاب کند. برخی این بیعت را بیعت النساء گفتهاند ولی با توجه به آیه ۱۲ سوره ممتحنه، بیعت نساء، بیعت پیامبر(ص) با زنان پس از فتح مکه است.
پس از این بیعت بود که رسول خدا(ص) مُصعب بن عُمیر، را همراه آنان فرستاد تا به آنها قرآن تعلیم دهد.
البته بعضی مورخان فرستادن مصعب را بعد از بیعت دوم نوشتهاند.
2⃣بیعت دوم عقبه :👇
بیعت دوم در عقبه که به بیعت الحرب هم معروف شد، در موسم حج سال سیزدهم بعثت، در درۀ سمت راست از مِنیٰبه سوی گردنه که امروز محل مسجد البیعه است، واقع شد.
در این سال هفتاد مرد یا هفتاد و دو مرد و دو زن در عقبه حاضر شدند، و از آن سو عباس بن عبدالمطلب عموی پیامبر(ص) نیز با رسول خدا(ص) حاضر شد.
یثربیان یکی یکی یا دوتا دوتا نزد پیامبر(ص) میآمدند.
نخستین نفر رافع بن مالک بن عَجْلان (از بنی زُرَیق) بود که نزد پیامبر(ص) رفت.
عباس به حاضران گفت :
محمد(ص) از ماست و تا آنجا که توانستهایم از او حمایت کردهایم.
اکنون او میخواهد نزد شما بیاید.
اگر توان حمایت او را دارید، چه بهتر، وگرنه او را نزد ما رها کنید.
آنان گفتند : با او بیعت (و عهد) میکنیم که با هر که جنگ کند بجنگیم و با هر که آشتی کند، در آشتی باشیم.
گفته شده بَراء بن مَعرور یا ابوالهیثم بن تهّیان یا اسعد بن زراره از نخستین بیعتکنندگان بودند.
ثمره بیعت عقبه پس از این بیعت بود که رسول خدا(ص) دوازده تن از مردم یثرب را به عنوان نقیب آنان انتخاب کرد.
این بیعت، مقدمه هجرت حضرت رسول اکرم(ص) به یثرب شد.
📚منابع :
۱)تاریخ طبری، ج۲، صص۳۴۳ـ۳۴۴
۲)سیره ابن هشام، ج۱، ص۲۸۰
۳)انساب الاشراف بلاذری، ج۱، ص۲۷۵
@TarikhEslam
تاملی در تاریخ اسلام
3⃣2⃣روز سیزدهم ماه ذی الحجه سال ۶۰ هجری قمری، کاروان #امام_حسین_علیه_السلام به منزل(وادی صفرا) رسیدن
4⃣2⃣روز چهاردهم ماه ذی الحجه سال ۶۰ هجری قمری، کاروان #امام_حسین_علیه_السلام به وادی «ذات عرق» رسیدند.
#روز_شمار_عاشورا
@TarikhEslam
تاملی در تاریخ اسلام
4⃣2⃣روز چهاردهم ماه ذی الحجه سال ۶۰ هجری قمری، کاروان #امام_حسین_علیه_السلام به وادی «ذات عرق» رسیدن
5⃣2⃣روز پانزدهم ماه ذی الحجه سال ۶۰ هجری قمری، کاروان #امام_حسین_علیه_السلام به وادی «حاجر» رسیدند.
✅در این روز که امام حسین(علیه السلام) به منزل «حاجر» رسیدند به برادر رضاعی خود «عبدالله بن یقطر» یا به نقلی «قیس بن مسهّر صیداوی» را با نامه ای به سوی حضرت مسلم فرستادند.(۱)
امام حسین(ع) در این نامه چنین نوشت :
📜«بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمنِ الرَّحِیمِ،
از حسین بن علی به برادران از مؤمنین و مسلمانان خود، سلام علیکم،
همانا خدائی را سپاسگزارم که شایسته پرستشی جز او نیست.
اما بعد؛ پس همانا نامه مسلم بن عقیل به من رسید که در آن از نیک اندیشی شما و فراهم آمدنتان برای یاری و گرفتن حق از دست رفته ما خبر میداد، من از خدا خواستهام که کار ما را نیک گرداند و بهترین پاداش را در این باره به شما دهد، من در روز سهشنبه هشتم ماه ذی حجة روز ترویه از مکه به سوی شما رهسپار شدم، و وقتی فرستاده من به شما رسید در کار خود شتاب و کوشش کنید، زیرا من همین روزها بر شما درآیم.
و السّلام علیکم و رحمة اللَّه و برکاته.»(۱)
#روز_شمار_عاشورا
#وقایع_ماه_ذی_الحجه
📚منبع :
۱)الارشاد شیخ مفید، ج۲، ص۷۰
@TarikhEslam
📜🌴📜🌴📜🌴📜🌴📜
📅چهاردهم ذی الحجه سال هفتم هجری قمری ماجرای بخشیدن #فدک به حضرت فاطمه(س) توسط حضرت رسول اکرم(ص) :👇
#وقایع_ماه_ذی_الحجه
@TarikhEslam
✅سرزمین فدک، يكى از دهكده هاى آباد و حاصلخيز نزديک شرق خيبر است و تا مدينه ۱۶۵ كيلومتر فاصله داشت.
درسال هفتم هجرى، قلعه هاى خيبر، يكى پس از ديگرى فتح شدند و قدرت مركزى يهود در هم شكست.
ساكنان فدک تسليم شدند، و در برابر رسول اکرم(ص) متعهد شدند كه نيمى از زمينها و باغهاى خود را به آن حضرت(ص) واگذار كنند و نيمى ديگر را براى خود نگه دارند.
افزون بر اين، آنها كشاورزى سهم رسول اکرم(ص) را هم بر عهده گرفتند؛ تا در برابرش مزدى دريافت كنند.(۱)
طبق فقه اسلام ناب، سرزمينهايى كه بدون هجوم نظامى، و با صلح به دست مسلمانان مى افتاد، به شخص رسول خدا(ص) تعلق می گرفت و مسلمانان در آن هيچ حقى نداشتند.
فدک نيز اين گونه به دست مسلمانان افتاد، و به گفته مورخ بزرگ، طبرى که می گوید:
طبرى می نویسد:
📋《كَانَتْ فَدَكُ خَالِصَةً لِرَسُولِ اللهِ(ص) لأَنَّهُمْ لَمْ يَجْلِبُوا عَلَيْهَا بِخَيْلٍ وَلا رِكَابٍ》
♦️فدک ملک خالص رسول اکرم(ص) بود؛ زيرا مسلمانان آن را با سواره نظام و پياده نظام نگشودند.(۲)
وقتى آيه ی؛
📋《وَ آتِ ذَا الْقُرْبى حَقَّهُ》
♦️حق خويشاوند را بده!(۳) نازل شد، رسول اکرم(ص) دخترش فاطمه(س) را فرا خواند و فدک را به او بخشید.
حضرت رسول اکرم فرمود :
📋《خَطَّ جَبْرَئِيلُ لِي فَدَكاً بِجَنَاحِهِ وَ حَدَّ لِي حُدُودَهَا》
♦️جبرائیل با بالهایش فدک را برای من به امضاء درآورد و حدود و مرز آن را مشخص کرد.(۴)
از سال هفتم تا سال یازدهم فدک در دست حضرت فاطمه(س) بود، تا اینکه در سال یازدهم، مقارن با طرح مسئله بیعت اجباری در روز دهم از رحلت پیامبر(ص)، مأمورین ابوبکر به دستور مستقیم او، فدک را به اشغال خود درآوردند، و کار گذار حضرت فاطمه(س) را از آنجا اخراج و ملک آن را غصب کردند و درآمد حاصل از آن را مختص خود قرار دادند.
مهمترین هدف آنان، از این کار محدودسازى اهل بيت(ع) بود.
آن حضرت(س) براى پس گرفتن فدک كوشيد؛ ولى دستگاه خلافت، از اين كار سرباز زد.
📚منابع:
۱)معجم البلدان حموی، ج۴، ص۲۳۸
۲)تاریخ طبری، ج۲، ص۳۰۳
۳)سوره روم، آیه ۳۸
۴)الاختصاص شیخ مفید، ص۱۸۳
@TarikhEslam