♻️ #تاريخيگري و پيامدهاي آن (5):
ناظر به: مباحث #عاشورایی
🔹در #آسیب_شناسی خطابه ها، ذکر مصیبتها، نوحه سرایی ها، تعزیه ها و ديگر امور مرتبط به سوگواری اباعبدالله الحسین(علیه السلام) بعضاً دو آسیب جدی دیده می شود:
یک) توصيفها و ذکر ماجراهای بدون سند معتبر؛
دو) تحلیل های نادرست درباره اهداف امام #حسین(ع).
🔹سؤالی مهم:
مرجع علمی برای رفع این دو آسیب جدی چیست و کیست؟
🔹پاسخ و چالشی مهم تر:
قطعا دانش تاریخ و اهالی تاریخ مطمئن ترین مرجع برای زدودن این آسیبها و کاستن از آثار نامطلوب آنند؛ اما اهل تاریخ گاه خود دچار یک آسیب درونی اند که نمیتوانند در این باره نقش خود را به درستی ایفا کنند. آن آسیب درونی همان تاریخیگری و «سختگیری شدید در اعتبارسنجی منابع و مستندات» است (پیشتر در این باره توضیح داده شد).
به بیان ساده، ذاکران و نوحه سرايان امام حسین(ع) می بینند اگر بخواهند بر پایۀ سختگیری های برخی از اهالی تاریخ، مصيبت و نوحه بخوانند، باید از خیر مصیبت خوانی و نوحه سرایی بگذرند!
سخن، بسیار روشن است. در مواجهه با اسناد و منابع، در دو سویه:
یک) «تفریط» (تسامحِ) ذاکران و مصیبت خوانان
دو) «افراط» (سخت گیریِ) برخی از تاریخدانان،
هیچ گاه تعامل سازنده ای رخ نخواهد داد و هر گروه با دوري از ديگري، با آسیبهای کهنه خود گذرانِ روزگار خواهد کرد.
اینجاست که ميانه روي در اعتبارسنجی اسناد، تنها یک نظر و گرایش نیست؛ بلکه یک «ضرورت» و الزام، برای کارآمدسازی و استفاده بهینه از ظرفیت دانش تاریخ در عرصه های فرهنگی و مذهبی است.
در همین ایام دیدم که کسی از اهالی تاریخ در موضوعی مرتبط با ذکر مصائب امام حسین(ع)، دربارۀ منبعی از قرن چهارم، می گفت: «اولین بار...». بسیار تعجب کردم؛ سابقاً اگر سخنی در منابع قرون دهم به بعد می آمد، چنین گفته میشد. نمیدانم این اندازه سختگیری آیا جایی برای تأثیرگذاری و تعامل میگذارد...!
✍️حامد منتظري مقدم
🔸(ادامه دارد، ان شاء الله)
🔰https://eitaa.com/Tashayo