🔹گزارش درس غرب شناسی
🔹استاد سید مجتبی امین جواهری
🔹جلسه سی و دوم
🔹تطبیقات جلسات، تفکر ماتریالیسم.
✍تنظیم از: حسن احمدی منش
🔰مقدمه ای بر جهان بینی اسلامی شهید مطهری/جهان بینی توحیدی/ جلد٢/صفحه ٢٢
🔸نمی‌شود، مفاهیم قبلی اسلام را متوجه نشد، و نظر جدید اسلامی داد!
🔸نسبت آزادی با معنا و عدالت در نظر ماتریالیسم، تقسیم مساوی همه چیز میان مردم، ولی ایده آلیسم برای روان نیز ارزش قائل است و طبق نظر آنها، کار درست و عادلانه، تقسیم به صورت مساوی نمی‌باشد. بلکه احتمال دارد، فردی بیش از مقدار معین شده بخواهد. از این رو درنظر آنها، آزادی در اینجا ورود می نماید و هرفردی، هر قدر خواست می‌تواند بهره مند شود.
🔸در نظر ماتریالیسم، روان اصالت ندارد، نه اینکه منکر، روان باشند، بلکه در میان ماتریالیسم ها، روانپزشک هم وجود دارد. ولی ایده آلیسم برای روان اصالت قائل است.
🔸طبق نظر ماتریالیسم، فرد دارای اصالت نمی‌باشد، و چیزی به نام (من) اصالت ندارد، بلکه (ما) و (اجتماع) دارای اصالت است.
+ همه چیز باید به اندازه نیاز و در چرخه منظم طبیعت باشد.
چه در زمینه تولید و چه در زمینه مصرف. یعنی تولید مازاد نباید وجود داشته باشد و همچنین مصرف مازاد نیز نباید وجود داشته باشد.
🔸مارکس: بر نظریه تولید مازاد، نظام اخلاقی بار می‌کنه و تولید را کلید واژه، قرار داده است.
بعنوان مثال: تولید مازاد، یکی از معایبی که بوجود می آورد، مشکل بی کاری است.
🔸در اینجا، برای حفظ حریم آزادی مردم، دولت (سوسیال دموکرات) بوجود می‌آید.
🔸نکته: ماتریالیسم، قائل به جبر تاریخ است.
🔸ماتریالیسم دارای دو جنبه است:
جنبه فلسفی، دیالکتیک: تز، آنتی تز و...
جنبه اجتماعی، دغدغه عدالت: برای حقوق انسان های فقیر است.
برخلاف ایده آلیسم که دغدغه اش، آزادی می‌باشد. و این دغدغه به نفع انسان های ثروتمند است.
🔸نکته : (سوسیالیسم) امتداد (ماتریالیسم است) و (لیبرالیسم) امتداد (ایده آلیسم) می باشد.
🚦@Westernstudies
🔹گزارش درس غرب شناسی
🔹استاد سید مجتبی امین جواهری
🔹جلسه سی و سوم
🔹نظریه ایده آلیسم
✍تنظیم از: محمد مهدی عابدی
در جلسات قبل ماتریالسیم را توضیح دادیم و اکنون به نظریه ایده آلیسم میرسیم:
کتاب جهان بینی توحیدی، صفحه ۴۶:
این نظریه تنها به روان و درون انسان و رابطه انسان با نفس خودش می اندیشد و آن را اصل و اساس می شمارد. این نظریه می گوید درست است که تعلق و اضافه مانع وحدت و موجب کثرت است، عامل تفرقه و متلاشی شدن جمع است، فرد را به تفرقه روانی و جامعه را به تجزیه گروهی می کشاند، اما همواره«مضاف الیه» سبب تفرقه و تجزیه«مضاف» است نه«مضاف» سبب تفرقه و تجزیه«مضاف الیه». «مضاف» به دست«مضاف الیه» قطعه قطعه می شود، نه«مضاف الیه» به دست«مضاف».
یعنی تعلق درونی انسان به اموال باید از بین برود نه اینکه مالکیتِ اموال از بین برود، یعنی باید روی انسان کار کنیم تا اگر صاحب ماشین شد، مغرور نشود و خودش را از بقیه جدا نبیند، نگوید ماشینِ من، مالِ من و... چون ما ناگریز از تفاوت ها هستیم و تفاوت طبیعی است، زیرا همواره برخی بیشتر از دیگران دارند.
ایده آلیسم به عرفان نزدیک است، چون معتقد است انسان باید از تعلقات جدا شود، برای همین است که ایده آلیست ها می گویند دولت نباید نرخ تعیین کند، یعنی خود مردم و بازار و بخص خصوصی است که باید نرخ اجناس را تعیین کند، قیمت ها باید توسط خود مردم تعیین شود.
حالا سوال می شود که طبق حرف شما فساد زیادی شکل میگیرد و بسیاری هم فقیر می شوند، چون همه نمی‌توانند به مال دنیا تعلق نداشته باشند.
اینجاست که ایده آلیسم بحث خیریه ها را مطرح می کند. یعنی خیریه از مفاهیم ایده آلیسم است. (در حالی که خود خیریه ها نیز فساد بسیاری دارند، چون خیریه ها از مالیات معاف هستند و همین سبب بسیاری از پولشویی ها و فساد می شود).
بنابراین طبق نظریه ایده آلیسم، باید فرهنگ سازی کنیم تا مردم به مال و اموال وابسته نباشند و اگر هم عده ای وابستگی پیدا کردند، به فقرایی که به خاطر این فساد آسیب دیده‌اند، بواسطه ی خیریه ها کمک کنیم.
برای همین توسعه نیازمند رفاه است، چراکه هر کس برای اینکه بیشتر سود کند، تمام توان خود را می گذارد و از همه ی ظرفیت هایش استفاده می کنند. این برای مردم عادی نیز رفاه می آورد و موجب سود و منفعت آنها می شود.
اضافه و تعلق اشیاء(مال، زن، پست و مقام و...) به انسان، سبب قطعه قطعه شدن روان . تجزیه جامعه انسان نیست، بلکه اضافه و تعلق درونی و قلبی انسان به اشیاء، سبب تفرقه ها و تجزیه ها و بیگانگی های انسان است. «مالکیتِ» انسان، او را از خودش و جامعه اش جدا نکرده، بلکه«مملوکیتِ» انسان، او را از خودش و جامعه اش جدا ساخته است.
برای همین ایده آلیست ها با روانشناسی قرابت زیادی دارند و ماتریالیست ها با جامعه شناسی. زیرا در نظر یک ایده آلیسم، باید با درون انسان کار کرد و او را طوری تربیت نمود که تعلقاتش سبب تفرقه نشود. اگر درون درست شد، وقت آن می رسد که بیرون آزاد گذاشته شود تا انسان هر انتخابی که خواست بکند.
آنچه «من» را از نظر اخلاقی و از نظر اجتماعی تجزیه می کند، «مالِ من»، «زنِ من»، «پست و مقامِ من» نیست، بلکه «منِ مال»و «منِ زن»و «منِ پست و مقام»است. برای اینکه «من» تبدیل به«ما» بشود، قطع تعلق اشیاء به انسان ضرورت ندارد؛ تعلق انسان به اشیاء باید بریده شود. انسان را از قید اشیاء رها سازید تا به واقعیت انسانی اش بازگردد، نه اشیاء را از قید انسان. به انسان آزادی معنوی بدهید، از آزاد کردن و رها ساختن اشیاء چه اثری ساخته است؟! به شخص، رهایی و آزادی و اشتراکیت و وحدت بدهید نه به«شیء». عامل توحید اخلاقی و اجتماعی انسان از نوع عوامل آموزشی و پرورشی مخصوصا آموزش و پرورش معنوی است، نه از نوع عوامل اقتصادی. تکامل درونی انسان عامل توحید اوستنه کاستی برونی. برای یگانگی انسان باید به «معنی» داد و نه اینکه از او «ماده» را گرفت.
یعنی به انسان معنی بده، چون انسان ها با معنا زنده هستند و مادیات ارزشی ندارند. مشکل پوچ گراها و اگزیستانزیالیزت ها هم همین است، چون معتقد هستند زندگی معنا ندارد، یعنی عالم به خودی خود معنایی ندارد، بلکه این ما هستیم که باید به زندگی معنا یا هدف بدهیم.
انسان، اول حیوان است، دوم انسان؛ حیوان بالطبع است و انسانِ بالاکتساب. انسان در پرتو ایمان و تحت تاثیر عوامل صحیح آموزشی و پرورشی، انسانیت خویش را که بالقوه و بالفطره دارد، باز می یابد. مادام که انسان تحت عوامل موثرِ معنوی، معنویت خویش را باز نیافته و به صورت انسان درنیامده، همان حیوان بالطبع است، امکان یگانگی روح ها و جان ها. در کار نیست.
🚦@Westernstudies
🔷️گزارش درس غرب شناسی
🔷️جلسه سی و چهارم
🔷️استاد سید مجتبی امین جواهری
🔷️مرور تاریخ
✍️محمدمحسن دهنوی
توضیح آینده بحث:
بحث تاریخی داشتیم در مورد بحث غرب نه شرق البته ژاپن استثناست از آن بحث می‌کنیم.
آخرین تاریخ امپراتوری بیزانس بود که با قیام عثمانی فرو ریخت پایتخت بیزانس (کنستانتین استانبول و قسطنطنیه) بود.
مرور تاریخ:
فروپاشی بیزانس توسط عثمانی از شامات تا مصر مدیترانه یونان و تا هم مرز شدن با ایران پیش رفت.
امپراطوری عثمانی دچار فروپاشی میشود پس از همپیمانی با آلمان در جنگ جهانی اول پس از جنگ جهانی کشورهای بازنده جنگ محدود شدند و هسته‌های فاشیستی درون آنجا شکل گرفت.
همراهی مردم آلمان با هیتلری که ناسیونال سوسیالیست بود رخ داد.
پس از پایان جنگ جهانی روسیه تزاری از بین می‌رود،
سپس شوروی قدرت را به دست میگیرد.
جایی که پادشاهی‌ها تبدیل میشوند به جمهوری بسیار وابسته به (لیبرال) است.
ریشه اتحادیه اروپا در برلین ریشه دارد که برلین غربی توسط فرانسه و انگلیس اداره می‌شد سپس اتحادیه‌ای شکل گرفت پس از ساخت دیوار برلین بلوک شرق و غرب تشدید شد؛ سپس دوران جنگ سرد به وجود آمده بین آمریکا و شوروی نمایان شد.
کتاب ثروت و ملل آدام اسمیت
آدم اسمیت درباره مزیت ملی صحبت میکند میگوید: در کالایی که بهترین هستی آن را تولید کن تا روابط بین‌الملل به وجود آید. این تعریفی از استعمار نو می‌باشد در قرن ۱۸ و ۱۹ بحث مزیت‌های آدام اسمیت پیش آمد و پیشرفت کرد.
دیپلماسی یعنی: بازار یابی بین‌المللی اساس دیپلماسی هر کشوری مزیت بالاتری داشت قدرتمندترین است. ایده‌های اقتصادی آدام اسمیت مانند: دست نامرئی
برای توسعه کشور نباید به مردم بگویید منافع فردی را کنار بگذارند تا جامعه را بسازند باید هرکس دنبال سود فردی خودش برود سپس منافع فردی افرادی که در کشورند کشور را پیشرفت میدهد به شرط حفظ رقابت، که اسلوب رقابت توسط دولت حفظ میشود. حفظ رقابت سالم توسط دولت می‌باشد مثل بورس آمریکا که شفاف شفاف است.
بازار رقابت میدان اصلی است ناموس اقتصاد مدرن رقابت است.
مارکس توضیحی راجع به فلسفه تاریخ گذشته میدهد
(اقتصاد موتور محرک تاریخ است)
🚦@Westernstudies
🔹️#گزارش درس غرب شناسی
🔹️استاد سید مجتبی امین جواهری
🔹️جلسه سی وپنجم
🔹️مقدمه و معرفی جلد ۳ کتاب فلسفه تاریخ
✍امیر مهدی هیزجی
◾نکته: استاد: استاد در ابتدا با پرسشی از بچه‌ها فرمود که مثلاً شما از وهابی‌ها یا سلفی‌ها چه می‌دانید مثلاً در پاسخ خواهید گفت که از جریان‌های اهل سنت حساب میشوند و از افراد افراطی مسلمان هستند و در عربستان هم سکونت دارند و یک حس خشن نسبت‌به آنها دارید باید در بهائیت هم همین را در نظر داشته باشید چون انگلیسی‌ها وهابیت را در اهل تسنن و بهائیت را در شیعه درست کردند و وهابیت در عربستان پذیرفته شد و با آل سعود یکی شدند و الان بر عربستان حاکم هستند و در ایران هم قدرت بهائی ها زیاد بود و وزرا و خیلی از افراد قبل‌از انقلاب بهائی بودن و حتی مثلاً دانشگاه را هم بهائی‌ها تأسیس کردند.
و در ایران آمدند و از مهدویت شیعه استفاده کردند و ابتدا خود را پیروان امام زمان و سپس خود امام زمان و سپس خدا معرفی کردند و اگر بدانید معبد رئیس این بهائی‌ها هم در اسرائیل است .
ولی در ایران بهائیت پذیرفته نیست و دین ضد انسانی شمرده میشود مثلاً یک شخص بهائی در ایران حق تحصیل ندارند چراکه در ایران بهائیت جزء اقلیت‌های دینی شمرده نمی‌شود و مثلاً احمد الحسن هم الان این‌گونه است.
ولی هدف از بیانات ما این بود که بگوییم که الان که مثلاً شما نمی‌توانید افکار غربی‌ها را درک کنید و مثلاً آراءشان را تطبیق بدهید به‌خاطر ندانستن تاریخ و شخصیت‌های آنها است.
و الان قصد داریم که یک مقدار از فلسفه‌ی تاریخ و مبانی تاریخی غرب را به شما بگوییم و اگر می‌توانید جلد سوم کتاب فلسفه تاریخ شهید مطهری را تهیه کنید.
◾معرفی کتاب : می‌توان گفت که در متفکرین اسلامی کسی از مسئله فلسفه تاریخ بحث نکرده‌است و مثلاً اگر شما بخواهید تصور خود را از تاریخ بگویید مثلاً می‌گویید ابتدا قرون باستان بود سپس میلاد مسیح و سپس قرون وسطی و سپس عصر روشنگری و در آخر عصر مدرن.
ولی فلسفه تاریخ چیزی است که تاریخ را میسازد.
خود تاریخ یک امر انتزاعی است و تصور است و از تاریخ فقط حوادث آن در ذهن ما هست و فقط هم حوادث تأثیرگذار است که در ذهن ما هست ولی اینکه چه چیزی در تاریخ اثر داشته و چه چیزی تاریخ را میسازد و نظریه تکامل تاریخ چیست این برعهده‌ی فلسفه‌ی تاریخ است.
عده‌ای می‌گویند که تاریخ را حکومت‌ها میسازند مثلاً ما اگر کتاب‌های مدرسه خود را مشاهده کرده باشیم از این مبنا در آنها استفاده‌شده است .
ولی ایده‌های دیگری هم در میان است و یکی از کسانی که ایده دارد و ایده آن‌هم مهم است شخصی به‌نام مارکس است که با روش دیالکتیکی که توضیح میدهد راجع‌به تکامل تاریخ میگوید: زندگی ما را اقتصاد میسازد و تاریخ را هم اقتصاد میسازد که سیر آن این‌گونه است که ابتدا یک تولید مازادی صورت میگیرد سپس به وسیله این تولید مازاد طبقات اجتماعی صورت میگیرد و اصل این تولید هم با ابزار تولید شکل میگیرد پس درنتیجه ابزار تاریخ را میسازد چون ابزار اقتصاد درست میکند اقتصاد هم طبقه اجتماعی درست میکند و به وسیله ایجاد طبقه تضاد شکل میگیرد در جامعه و در اثر همین تضادها و تز و آنتی‌تز ها است که تاریخ شکل میگیرد.
◾نکته: این طبقات اجتماعی که شکل میگیرد اکثریت این جامعه قشر متوسط و خاکستری هستند و این‌ها هستند که موتور متحرک جامعه هستند و بعد خواهیم گفت که قشر سومی هم شکل میگیرد به‌نام بورژوا که این‌ها کالاها را از دست ثروتمند ها میگیرند و در جامعه پخش میکنند و نوعی واسطه محسوب میشوند و به‌شدت تابع منافع و ثروت خود هستند و کم‌کم بورژواها فرهنگ‌ساز جامعه میشوند و کم‌کم چیزی به‌نام ارزش دیگر در جامعه وجود ندارد و فقط منافع اقتصادی است که آنها در نظر میگیرند و این خودش نوعی نگاه لیبرال است.
🚦@Westernstudies
🔹️🔹️ادامه گزارش جلسه ۳۵
◾ادامه بحث: مسئله این است که ابزار سبک زندگی را تغییر میدهد و خودش میشود علت تغییر و وقتی سبک زندگی عوض شود تضادها ایجاد میشوند و تاریخ را ابزارها میسازند و این ایده مارکس است.
ولی شهید مطهری میگوید ابزار تولید نتیجه تکامل است نه علت تکامل و ساخته‌ی تاریخ است نه تاریخ ساز و اگر این ایده را کسی قبول نکند می‌تواند به سیاست‌های سی چهل‌ساله رهبری انتقاد کند مثلاً بگوید این‌همه تأکید رهبری بر مسئله تولید چیست؟ آیا می‌دانید اگر ابزار بیاید فرهنگ خود را هم می‌آورد و سبک زندگی غربی در کشور ما شکل میگیرد؟.
و اگر شما بخواهید پاسخ این سوال را بدهید باید قرائت رهبری را درباره تکامل تاریخ بدانید و ایده جمهوری اسلامی را راجع‌به مصرف‌گرایی بدانید چراکه اخلاق اسلامی ما میگوید باید زهد داشته باشیم و ساده‌زیستی داشته باشیم ولی رهبر جامعه تأکید دارد به تولید بیشتر کالاها و کیفیت بالای همان کالاها ! اگر قرار است که مردم ما زهد داشته باشند پس دیگر ما چرا باید کالای باکیفیت تولید کنیم؟ چون این ابزار هست که سبک زندگی را عوض خواهد کرد.
و ما در جلد ۳ فلسفه تاریخ شهید مطهری نظریه تکامل تاریخ و مسئله نظام سرمایه‌داری را می‌خوانیم و سپس در جلد ۴ نظر اسلام را دراین‌باره توضیح خواهیم داد.
🚦@Westernstudies
#گزارش درس غرب شناسی
🔹استاد سیدمجتبی امین جواهری
🔹جلسه سی و ششم
🔹معرفی کتاب فلسفه تاریخ_آنارشیسم
✍ تنظیم از: امین حسین مهدیان
🔵درجلسات قبل مطالبی درمورد چپ ها و راست ها که بعد از هگل به وجود آمده اند بیان کردیم و یک کتاب معرفی کردیم به نام فلسفه ی تاریخ نوشته ی استاد مطهری
🔸در ادامه کلاس اشاره شد به رمان دنیای سوفی که داستان دختربچه ایست که به بهانه این داستان یک دور فلسفه غرب در این رمان مطرح میشود.
🔸 کتاب دیگری هم معرفی شد به نام 93 که اخرین کتاب ویکتور هوگو است(نویسنده فرانسوی مسیحی بوده اما به کلیسا انتقاد داشته) این کتاب داستان سال1793 فرانسه است که انقلاب فرانسه به پیروزی میرسد و در آن زمان برای اولین بار بشر به دموکراسی میرسد اما کم کم در ضمن این داستان این سیستم را نقد میکند. این کتاب داستان یک شاهزاده است که از ابتدای انقلاب به مردم میپیوندد و برعلیه پادشاهان و کلیساها اقداماتی انجام میدهد. معلمین شاهزاده ها در دوره رشد اموزشی شان کشیش ها بودند. درجریان حمله به یک کلیسا کشیشی دستگیر میشود که معلم همین شاهزاده بوده است و چالش هایی که در ادامه برای او به وجود می اید داستان را جلو میبرد
🔸کتاب دیگری که معرفی شد قلعه ی حیوانات نوشته ی جورج اورول که کتاب ضد کمونیسمی است برای رد انقلاب.
🔸همچنین کتاب جنگ و صلح تولستوی هم معرفی شد
اما بحث کامل فرهنگ غرب و هالیوود به جلسات بعدی حواله داده شد
🔵توضیح کتاب فلسفه ی تاریخ: ما در جلسات قبل مقدماتی را مطرح کردیم:
1⃣اینکه ما تاریخ را چه چیزی میدانیم و معنای تاریخ چیست
2⃣اینکه چه چیزی تاریخ را میسازد
♦️همچنین نظریه مارکس درمورد تکامل تاریخ مطرح شد که قائل بود ابزار تولید تاریخ را میسازند و باعث تغییر ساختار اجتماعی در هر برهه ای از تاریخ میشوند که شهید مطهری این نظریه را دراین کتاب نقل و سپس رد میکنند به این بیان که نظریه فطرت در مقابل این نظریه مارکس است و معتقدند که ابزار تولید معلول تکامل انسان هستند و نه علت آن
🔵نکته ای درمورد آنارشیسم ها: در جلسات قبل گفتیم که سوسیالیسم ها قائل به دخالت حداکثری دولت بودند اما لیبرال ها معنای دیگری برای دولت بیان میکنند.
توضیح آنکه در زبان لاتین مفهومی داریم به اسم آرشه یا آرخه که دو معنا دارد:
1⃣یکی معنای ریشه هستی و مادة المواد در هستی
2⃣دیگری به معنای نظم
و این نظم اگر بخواهد منفی شود میشود آنارشه و اگر بخواهد تبدیل به یک مکتب شود میشود آنارشیسم. این اصطلاح به افرادی گفته میشود که مخالف نظم اجتماعی هستند.
سوسیالیسم ها متهم به آنارشیسم بودن هستند. آنها معتقدند دولتی که آدام اسمیت و لیبرال ها معنا میکنند یک نهادی است برای حفاظت از سرمایه ی طبقه ی ثروتمند و این معنا برای دولت را قبول ندارند.این موضوع یکی از اختلافات مارکس با ادام اسمیت است. همچنین سوسیالیسم ها قائلند که اگر مفهوم مالکیت به وجود نمی امد اصلا نیازی به دولت نبود.
🔰 اما سوال اینجاست که حالا که مالکیت به وجود آمده باید چکار کرد؟
♦️ در این زمینه لنین قائل به پرولِتاریا است به معنای دیکتاتوری طبقه کارگر ها. لنین میگوید چنین دیکتاتوریی بهتر است از آن دولتی که لیبرال ها معنا میکنند. اما بعد ها خود سوسیالیسم ها هم این مفهوم را رد میکنند و سوسیالیسم تعدیل شده مشکلی با مفهوم دولت ندارد.
🔵توضیح کوتاه از نظریه تکامل تاریخ مارکس: درواقع چون مادی گراها همه چیز را ماده میدانند قائلند که این ماده است که اخلاق میسازد و باعث رشد میشود پس تمام پیشرفت ها و تکامل انسان را به مادت برمیگردانند برخلاف ایده آلیسم ها که معتقدند معنا باعث این امور میشود و نه ماده
🚦@Westernstudies