جلسه اول

تفسیر👇

🔰وَ یَوْمَ یَحْشُرُهُمْ جَمِیعاً ثُمَّ یَقُولُ لِلْمَلائِکَهِ أَ هؤُلاءِ إِیّاکُمْ کانُوا یَعْبُدُونَ«40» 🔰و(به یاد آور)روزی که خداوند همه را محشور می کند،سپس به فرشتگان می گوید:آیا این ها شما را می پرستیدند؟ 🔹پیام ها: 1- روز قیامت،عابدها و #معبودهای خیالی یکجا حاضر می شوند. «یَحْشُرُهُمْ جَمِیعاً» 2- در دوره ای از #تاریخ،فرشتگان مورد پرستش بودند و چه بسا برخی بت ها تمثال فرشتگان بودند. لِلْمَلائِکَهِ ... إِیّاکُمْ ... یَعْبُدُونَ 3- خداوند در قیامت علاوه بر توبیخ مشرکان،از معبودها می پرسد: ✍آیا شما مردم را به شرک فرا خواندید؟ تا ثابت شود خود معبودها نیز این کار را محکوم می کنند. «یَقُولُ لِلْمَلائِکَهِ أَ هؤُلاءِ إِیّاکُمْ کانُوا یَعْبُدُونَ» چنانکه به عیسی علیه السلام می فرماید: «أَ أَنْتَ قُلْتَ لِلنّاسِ اتَّخِذُونِی وَ أُمِّی إِلهَیْنِ» 👌آیا تو به مردم گفتی که من و مادرم را به عنوان خدا بگیرید؟

🔰قالُوا سُبْحانَکَ أَنْتَ وَلِیُّنا مِنْ دُونِهِمْ بَلْ کانُوا یَعْبُدُونَ الْجِنَّ أَکْثَرُهُمْ بِهِمْ مُؤْمِنُونَ«41» 🔰فرشتگان گویند:خدایا! تو منزّهی،تو سرپرست مایی،نه آنها،بلکه آنان جنّ را می پرستیدند،(و)بیش ترشان به آنان ایمان داشتند. ✍نکته ها: 🔹 برخی از مشرکان،فرشتگان را به امید دریافت خیرات می پرستیدند ولی اکثر آنان #جنّ را به خاطر امان از شرور می پرستیدند. 🔹 شاید مراد از جنّ در این آیه،شیطان باشد،یعنی آنها به جای پرستش فرشتگان،از شیطان پیروی می کردند. ✍پیام ها: 1- #ادبِ سخن گفتن با خداوند را از فرشتگان بیاموزیم. «سُبْحانَکَ أَنْتَ وَلِیُّنا» 2- تولّی نسبت به خداوند و #تبرّی از غیر خداوند در کنار یکدیگر است. «أَنْتَ وَلِیُّنا مِنْ دُونِهِمْ»

🔰فَالْیَوْمَ لا یَمْلِکُ بَعْضُکُمْ لِبَعْضٍ نَفْعاً وَ لا ضَرًّا وَ نَقُولُ لِلَّذِینَ ظَلَمُوا ذُوقُوا عَذابَ النّارِ الَّتِی کُنْتُمْ بِها تُکَذِّبُونَ«42» 🔰پس امروز برخی از شما برای یکدیگر مالک سود و زیانی نیست،و به کسانی که ستم کردند می گوییم:بچشید عذاب آتشی را که آن را دروغ می شمردید. ✍پیام ها: 1- در قیامت،حکومت و مالکیّت تنها مخصوص #خداوند است.(هیچ یک از معبودها-جنّ و فرشته و دیگران-هیچ قدرتی ندارند؛نه معبود می تواند برای عابد کاری کند و نه عابد برای معبود). «فَالْیَوْمَ لا یَمْلِکُ بَعْضُکُمْ لِبَعْضٍ» 2- به سراغ غیر خدا رفتن، #ظلم به خویش است. «نَقُولُ لِلَّذِینَ ظَلَمُوا» 3- آن چه قهر بزرگ خداوند را به دنبال دارد،تکذیب دایمی و #مغرضانه است. «کُنْتُمْ بِها تُکَذِّبُونَ»

🔰وَ إِذا تُتْلی عَلَیْهِمْ آیاتُنا بَیِّناتٍ قالُوا ما هذا إِلاّ رَجُلٌ یُرِیدُ أَنْ یَصُدَّکُمْ عَمّا کانَ یَعْبُدُ آباؤُکُمْ وَ قالُوا ما هذا إِلاّ إِفْکٌ مُفْتَریً وَ قالَ الَّذِینَ کَفَرُوا لِلْحَقِّ لَمّا جاءَهُمْ إِنْ هذا إِلاّ سِحْرٌ مُبِینٌ«43» 🔰و هرگاه آیات روشن ما بر آنان خوانده شود گویند:جز این نیست که این مرد می خواهد شما را از آن چه پدرانتان می پرستیدند باز دارد.و گویند: این قرآن جز دروغی بافته شده نیست.و کسانی که کفر ورزیدند،همین که حقّ به سراغشان آمد،گفتند:این،جز یک جادو و سحر روشن چیز دیگری نیست. ✍نکته ها: 🔹 کلمه «بَیِّناتٍ» جمع«بینه»به دلیلی گفته می شود که حقّ بودن آن روشن است.و کلمه «إِفْکٌ» به چیزی گفته می شود که وارونه شده و از صورت اصلی خود برگشته است. ✍پیام ها: 1- آیات الهی،روشن است و انکار کفّار به خاطر #لجاجت آنهاست. «بَیِّناتٍ» 2- شیوه ی انکار کفّار #عبارت است از: الف:تحقیر رهبر. «ما هذا إِلاّ رَجُلٌ» ب:تهمت. «یُرِیدُ أَنْ یَصُدَّکُمْ» ج:تکیه بر روش پدران و پیشینیان خود. «یَعْبُدُ آباؤُکُمْ» 3- کفّار،با طرح خط فکری و عملی نیاکان گمراه،دیگران را #تحریک می کردند تا در برابر انبیا بایستند. «یُرِیدُ أَنْ یَصُدَّکُمْ عَمّا کانَ یَعْبُدُ آباؤُکُمْ» 4- تقلید کورکورانه #مانع_پیشرفت انسان است. «یَعْبُدُ آباؤُکُمْ» 5-کفّار،هم با پیام مخالفند و هم با پیام آور. «ما هذا إِلاّ رَجُلٌ - ما هذا إِلاّ إِفْکٌ» 6- کفّار،برای موفقیّت خود،از هر نوع تبلیغ و تأکید منفی استفاده می کنند. «ما هذا إِلاّ رَجُلٌ - ما هذا إِلاّ إِفْکٌ - إِنْ هذا إِلاّ سِحْرٌ» 7- یکی از موانع #شناخت،کفر است. قالَ الَّذِینَ کَفَرُوا لِلْحَقِّ ... إِنْ هذا إِلاّ سِحْرٌ

🔰وَ ما آتَیْناهُمْ مِنْ کُتُبٍ یَدْرُسُونَها وَ ما أَرْسَلْنا إِلَیْهِمْ قَبْلَکَ مِنْ نَذِیرٍ«44» 🔰و ما به آنان(مشرکان عرب)کتاب های آسمانی نداده بودیم که آن را بخوانند و بیاموزند و بیم دهنده ای به سوی آنان نفرستاده ایم. ✍نکته ها: 🔹 مفهوم آیه این است که:ما قبل از تو کتاب و پیامبری به مشرکان مکه نداده ایم که آنان با استناد به آن،حقّ یا باطل بودن تو را تشخیص دهند.تکذیب آنان تنها بر اساس جهل و لجاجت و پیروی از هوس های خود و نیاکان خویش است. ✍پیام ها: 1- اثبات یا

نفی هر مطلبی باید مستند به علم و وحی باشد و موضع گیری بدون آن هوسی بیش نیست. وَ ما آتَیْناهُمْ ... 2- کتب آسمانی برای تدریس و آموزش است. «کُتُبٍ یَدْرُسُونَها» 🔰وَ کَذَّبَ الَّذِینَ مِنْ قَبْلِهِمْ وَ ما بَلَغُوا مِعْشارَ ما آتَیْناهُمْ فَکَذَّبُوا رُسُلِی فَکَیْفَ کانَ نَکِیرِ«45» 🔰و کسانی که پیش از آنان بودند،(پیامبران را)تکذیب کردند،در حالی که (کافران قوم تو)به یک دهم آن چه(از قدرت و امکانات)به گذشتگان داده بودیم نرسیده اند،پس آنان پیامبران مرا تکذیب کردند،پس(ببین)چگونه بود کیفر و عقوبت من(نسبت به آنان). ✍نکته ها: 🔹 نظیر این آیه را در آیه 21 سوره ی غافر می خوانیم که می فرماید ✍: «أَ وَ لَمْ یَسِیرُوا فِی الْأَرْضِ فَیَنْظُرُوا کَیْفَ کانَ عاقِبَهُ الَّذِینَ کانُوا مِنْ قَبْلِهِمْ کانُوا هُمْ أَشَدَّ مِنْهُمْ قُوَّهً وَ آثاراً» ➖آیا در زمین نگشتند و سیر نکردند تا ببینند عاقبت پیشینیانی که قدرت و آثارشان بیش تر بود چه شد؟ 🔹در آیه 9 سوره ی روم نیز می خوانیم:... کانُوا أَشَدَّ مِنْهُمْ قُوَّهً وَ أَثارُوا الْأَرْضَ وَ عَمَرُوها أَکْثَرَ مِمّا عَمَرُوها 🔸قدرت آباد کردن پیشینیان #بیش تر بود،ولی به خاطر تکذیب پیامبران الهی نابود شدند. 🔹آری،تمدّن و قدرت ها و ثروت ها و تحولات همیشه در حال پیشرفت نیست بلکه گاهی امکانات و قدرت گذشتگان بیشتر بوده است. ✍پیام ها: 1- آگاهی از تاریخ، #مشکلات بزرگ را کوچک جلوه می دهد و تحّمل آنها را آسان می کند. کَذَّبَ الَّذِینَ مِنْ قَبْلِهِمْ ... فَکَذَّبُوا رُسُلِی 2- گاهی باید دشمن را #تحقیر کرد. وَ ما بَلَغُوا مِعْشارَ ... 3- کفّار با تکیه به قدرت و ثروت خود،حقّ را انکار می کردند و خداوند فرمود: ثروت شما نسبت به #دیگران یک دهم است. وَ ما بَلَغُوا مِعْشارَ ... 4- جمعیّت ها و تمدّن های بزرگ،به خاطر #تکذیب انبیا نابود شدند.(مشرکان مکّه چیزی نیستند نگران نباش.) «فَکَذَّبُوا رُسُلِی فَکَیْفَ کانَ نَکِیرِ» 5-سنّت الهی درباره ی همه ی اقوام #یکسان است.«فَکَیْفَ کانَ نَکِیرِ» 6- در تربیت و ارشاد،گاهی باید از اهرم #تهدید(آن هم تهدید مبهم)استفاده کرد. «فَکَیْفَ کانَ نَکِیرِ»

🔰قُلْ إِنَّما أَعِظُکُمْ بِواحِدَهٍ أَنْ تَقُومُوا لِلّهِ مَثْنی وَ فُرادی ثُمَّ تَتَفَکَّرُوا ما بِصاحِبِکُمْ مِنْ جِنَّهٍ إِنْ هُوَ إِلاّ نَذِیرٌ لَکُمْ بَیْنَ یَدَیْ عَذابٍ شَدِیدٍ«46» 👌بگو:من شما را به یک سخن پند می دهم؛برای خدا قیام کنید،دو نفر دو نفر و یک نفر یک نفر،پس بیاندیشید(تا ببیند)که هیچ گونه جنونی در هم سخن شما(پیامبر)نیست،او برای شما از عذاب سختی که در پیش است جز هشدار دهنده ای نیست. ✍پیام ها: 1- یکی از وظایف انبیا، #موعظه مردم است. «أَعِظُکُمْ» 2- تنها به حرف اکتفا نکنید،باید به #پا خواست. «تَقُومُوا» 3- آن چه مهم است قیام #خالصانه برای خداست،تعداد و نفرات نقش اصلی را ندارد. «تَقُومُوا لِلّهِ مَثْنی وَ فُرادی» 4- قیام سه #عنصر لازم دارد: 👌خلوص، «لِلّهِ» رهبر، «بِصاحِبِکُمْ» فکر و برنامه. «تَتَفَکَّرُوا» 🔹حرکت ها و انقلاب هایی که برای خدا نباشد و برخاسته از عقده ها و هوس ها و برای کسب ثروت باشد به جایی نمی رسد.اگر انقلاب همراه با فکر و برنامه جامع نباشد و یا رهبر الهی همراه و مصاحب با انقلابیون نباشد به نتیجه ای نمی رسد و بقا و برکاتی نخواهد داشت. 5-پیامبر،کوچک ترین #نقطه_ضعف روحی ندارد.او سال ها در میان شما زندگی کرده و همه او را به عقل و درایت می شناسید و نسبت جنون به او ناشی از بی فکری است. «تَتَفَکَّرُوا ما بِصاحِبِکُمْ مِنْ جِنَّهٍ» 6- رهبر الهی،هم نشین و هم سخن با مردم است. «بِصاحِبِکُمْ» 7- خداوند #حامی_پیامبران است و تهمت ها را از آنان دفع می کند. «ما بِصاحِبِکُمْ مِنْ جِنَّهٍ» 8-با این که کار پیامبران بشارت و هشدار است،امّا #هشدار بیش تر مورد توجّه قرآن است،زیرا افراد غافل به هشدار نیاز بیش تری دارند. «إِنْ هُوَ إِلاّ نَذِیرٌ» 9- هشدار انبیا به #سود مردم است. «نَذِیرٌ لَکُمْ» 10- عذاب،پیش روی شماست،اگر در راه خدا قیام نکنید،هم در دنیا گرفتار می شوید و هم #قیامت دور نیست. «بَیْنَ یَدَیْ عَذابٍ»

🔰قُلْ ما سَأَلْتُکُمْ مِنْ أَجْرٍ فَهُوَ لَکُمْ إِنْ أَجْرِیَ إِلاّ عَلَی اللّهِ وَ هُوَ عَلی کُلِّ شَیْءٍ شَهِیدٌ«47» 👌بگو:هر مزدی که از شما خواستم پس آن به نفع شماست،مزد من جز بر خدا نیست و او بر هر چیزی گواه است. ✍نکته ها: 🔹 بارها در قرآن این سخن به میان آمده که انبیا از مردم مزد و پاداشی نمی خواستند،در سوره ی شعرا از آیه 100 تا 180 این مطلب از قول پیامبران مختلف تکرار شده است،امّا پیامبر اسلام در دو مورد تقاضای اجر و مزد کرده است:یک بار فرمود: «قُلْ لا أَسْئَلُکُمْ عَلَیْهِ أَجْراً إِلاَّ الْمَوَدَّهَ فِی الْقُرْبی» 👈من مزدی جز مودّتِ اهل بیتم از شما نمی خواهم.و بار دیگر در آیه 57 سوره ی فرقان فرمود: «قُلْ ما أَسْئَلُک

ُمْ عَلَیْهِ مِنْ أَجْرٍ إِلاّ مَنْ شاءَ أَنْ یَتَّخِذَ إِلی رَبِّهِ سَبِیلاً» من برای رسالتم از شما مزدی نمی خواهم،جز آن که می خواهد راهی به سوی خدا انتخاب کند. 🔹آیه مورد بحث،جمع بین آیات فوق است که پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله می خواهد اعلام کند:اگر من از شما مزدی درخواست می کنم و می گویم اهل بیتم را دوست بدارید،به خاطر آن است که فایده ی این مزد به خود شما بر می گردد. «فَهُوَ لَکُمْ» زیرا کسی که به اهل بیت معصوم پیامبر اکرم علیهم السلام علاقه مند باشد از آنان پیروی می کند و هر کس از رهبران معصوم پیروی کند از راه خدا پیروی کرده است. «إِلاّ مَنْ شاءَ أَنْ یَتَّخِذَ إِلی رَبِّهِ سَبِیلاً» ،پس فایده این مزد به خود ما برمی گردد مثل معلّمی که به شاگردش بگوید من مزدی از شما نمی خواهم جز آنکه درس مرا خوب بخوانید که فایده این امر به خود شاگرد بر می گردد. ✍پیام ها: 1- مبلّغان الهی،باید بی #توقّعی خود را به مردم اعلام نمایند.(در سه آیه ای که مربوط به مزد رسالت است،با کلمه ی «قُلْ» پیامبر مأمور به اظهار آن می شود. قُلْ ... إِنْ أَجْرِیَ إِلاّ عَلَی اللّهِ 2- آن چه زشت است سؤال و در خواست مزد است،ولی اگر خود مردم با عشق و بدون اکراه #هدیه ای به مبلّغ دین دادند حساب دیگری دارد.می فرماید: «ما سَأَلْتُکُمْ» و نمی فرماید:نمی گیرم. 3- شرط تأثیر سخن آن است که مردم،رهبر را دلسوز و #مخلص بدانند. «إِنْ أَجْرِیَ إِلاّ عَلَی اللّهِ» (اگر رهبر از مردم توقّع مادّی داشته باشد،جامعه او را تحمّل نمی کند: «أَمْ تَسْئَلُهُمْ أَجْراً فَهُمْ مِنْ مَغْرَمٍ مُثْقَلُونَ» آیا از مردم مزدی طلب می کنی که پرداخت آن بر آنان سنگین است؟) 4- انتخاب راه خدا و مودّت اهل بیت علیهم السلام که #مزد رسالت است،در حقیقت به #نفع خود مردم است نه پیامبر اکرم. «فَهُوَ لَکُمْ» 5-کسی که خدا را #ناظر و شاهد اعمال خود بداند به #غیر او امیدی ندارد. «إِنْ أَجْرِیَ إِلاّ عَلَی اللّهِ وَ هُوَ عَلی کُلِّ شَیْءٍ شَهِیدٌ» 6- برای برطرف شدن سوء ظن ها،خدا را بر #صداقت خود گواه بگیریم. «إِنْ أَجْرِیَ إِلاّ عَلَی اللّهِ وَ هُوَ عَلی کُلِّ شَیْءٍ شَهِیدٌ»

🔰قُلْ إِنَّ رَبِّی یَقْذِفُ بِالْحَقِّ عَلاّمُ الْغُیُوبِ«48» 👌بگو:همانا پروردگارم که به نهان ها بسیار آگاه است حقّ را(بر دل ها)می افکند. ✍پیام ها: 1- تحقّق حقّ و #نابودی_باطل،از شئون ربوبیّت خداست. «إِنَّ رَبِّی یَقْذِفُ بِالْحَقِّ» 2- حقّ باید بر باطل #هجوم برد و آن را نابود کند.( «یَقْذِفُ» به معنای پرتاب و تهاجم است.) 3- پیروزی حقّ بر باطل از #سنّت های الهی است. «إِنَّ رَبِّی یَقْذِفُ بِالْحَقِّ» 4- احقاق حقّ و ابطال #باطل به اطلاعات وسیعی نیاز دارد. «عَلاّمُ الْغُیُوبِ»