پیام ها: 1- کفّار به خاطر #لجاجت،هرگز حاضر به ایمان آوردن نیستند. «وَ قالَ الَّذِینَ کَفَرُوا لَنْ نُؤْمِنَ» 2- کفّار در واقع هیچ یک از #کتب آسمانی را قبول نداشتند. «لَنْ نُؤْمِنَ بِهذَا الْقُرْآنِ وَ لا بِالَّذِی بَیْنَ یَدَیْهِ» 3- ایمان به کتب آسمانیِ قبل از قرآن نیز مورد #سفارش پیامبر اسلام بود و کفّار این سفارش را نادیده می گرفتند. «وَ لا بِالَّذِی بَیْنَ یَدَیْهِ» 4- دادگاه قیامت بسیار #سخت است. «وَ لَوْ تَری» 5-مشرکان به خود ستم می کنند. «إِذِ الظّالِمُونَ» 6- سروکار #مشرکان با خداست. «مَوْقُوفُونَ عِنْدَ رَبِّهِمْ» 7- ترسیم صحنه های سخت قیامت،بهترین وسیله ی تربیت است. «مَوْقُوفُونَ عِنْدَ رَبِّهِمْ» 8-مستضعفانی که #پیرو مستکبرانند نیز مورد #مؤاخذه قرار خواهند گرفت. «یَقُولُ اَلَّذِینَ اسْتُضْعِفُوا لِلَّذِینَ اسْتَکْبَرُوا» 9- صحنه ی قیامت،صحنه ی #گفتگو و جدال است. یَقُولُ الَّذِینَ ... 10- در قیامت،مجرمان در پی #توجیه گناه خود،به بزرگان خود می گویند:اگر شما نبودید ما این همه گناه نمی کردیم. «لَوْ لا أَنْتُمْ» 11- در قیامت،ایمان #عامل نجات است. «لَکُنّا مُؤْمِنِینَ» 🔰قالَ الَّذِینَ اسْتَکْبَرُوا لِلَّذِینَ اسْتُضْعِفُوا أَ نَحْنُ صَدَدْناکُمْ عَنِ الْهُدی بَعْدَ إِذْ جاءَکُمْ بَلْ کُنْتُمْ مُجْرِمِینَ«32» (امّا)کسانی که استکبار ورزیدند به مستضعفان گویند:آیا ما شما را از #هدایتی که به سراغتان آمد باز داشتیم؟ بلکه شما خود گناهکار بودید. پیام ها: 1- جامعه ی فاسد و افراد مستکبر،انسان را #مجبور به انحراف نمی کند. أَ نَحْنُ صَدَدْناکُمْ ... بَلْ کُنْتُمْ مُجْرِمِینَ 2- در روز قیامت،مستکبران نیز #می فهمند که راه انبیا حقّ بوده است. «صَدَدْناکُمْ عَنِ الْهُدی» 3- حقّ به همه می رسد و هر کس #خود باید آن را بپذیرد. «جاءَکُمْ» 4- در قیامت نمی توان گناه خود را به #گردن دیگران انداخت. «بَلْ کُنْتُمْ مُجْرِمِینَ» 5-بالاترین #رسوایی آن است که مجرمان بزرگ به انسان های زیر دست لقب #مجرم بدهند. «بَلْ کُنْتُمْ مُجْرِمِینَ» 🔰وَ قالَ الَّذِینَ اسْتُضْعِفُوا لِلَّذِینَ اسْتَکْبَرُوا بَلْ مَکْرُ اللَّیْلِ وَ النَّهارِ إِذْ تَأْمُرُونَنا أَنْ نَکْفُرَ بِاللّهِ وَ نَجْعَلَ لَهُ أَنْداداً وَ أَسَرُّوا النَّدامَهَ لَمّا رَأَوُا الْعَذابَ وَ جَعَلْنَا الْأَغْلالَ فِی أَعْناقِ الَّذِینَ کَفَرُوا هَلْ یُجْزَوْنَ إِلاّ ما کانُوا یَعْمَلُونَ«33» 🔰و زیردستان به مستکبران گویند:بلکه(مایه ی گمراهی ما)نیرنگ شب و روز(شما بود)،آن گاه که ما را فرمان می دادید به خدا کفر ورزیم و برای او همتایانی قرار دهیم.و همین که عذاب را مشاهده کردند پشیمانی خود را پنهان نمودند.و ما در گردن کسانی که کفر ورزیدند غل ها قرار دادیم، آیا جز آن چه عمل می کردند جزا داده می شوند؟ ➕نکته ها: * در این آیه می خوانیم که مجرمان #ندامت خود را پنهان می کنند،در حالی که در آیات و روایات دیگر آمده که آنان ندامت خود را آشکار می کنند.این تفاوت به خاطر آن است که مواقف قیامت متفاوت است. * گرچه به گفته راغب در مفردات خود، «أَسَرُّوا النَّدامَهَ» ،هم به معنای #اظهار ندامت است و هم به معنای مخفی کردن ندامت،ولی با توجّه به حدیثی که از امام صادق علیه السلام وارد شده، مراد همان مخفی کردن ندامت است.امام صادق علیه السلام در پاسخ این سؤال که نگاه داشتن ندامت در دل برای چیست؟ فرمود برای آنکه از سرزنش دیگران #دور بمانند. پیام ها: 1- مستکبران،تلاش #شبانه روزی دارند. «بَلْ مَکْرُ اللَّیْلِ وَ النَّهارِ» 2- پیشوایان کفر،بر اساس #مکر و تدبیر فرمان می دهند. مَکْرُ اللَّیْلِ ... إِذْ تَأْمُرُونَنا 3- انحراف فکری و فرهنگی جامعه،نتیجه ی کار #مداوم دشمنان مستکبر است. «مَکْرُ اللَّیْلِ وَ النَّهارِ إِذْ تَأْمُرُونَنا» 4- برخورد مستکبران با #زیردستان خود،برخورد امر و نهی است،نه دعوت و ارشاد. «تَأْمُرُونَنا أَنْ نَکْفُرَ» 5-پشیمانی در #قیامت سودی ندارد. أَسَرُّوا النَّدامَهَ ... جَعَلْنَا الْأَغْلالَ 6- عذاب های الهی با عملکرد کفّار #متناسب است. «هَلْ یُجْزَوْنَ إِلاّ ما کانُوا یَعْمَلُونَ» 🔰وَ ما أَرْسَلْنا فِی قَرْیَهٍ مِنْ نَذِیرٍ إِلاّ قالَ مُتْرَفُوها إِنّا بِما أُرْسِلْتُمْ بِهِ کافِرُونَ«34» 🔰و ما در هیچ دیاری هشدار دهنده ای نفرستادیم مگر آن که افراد خوشگذر آنان گفتند:حتماً ما به آن چه بدان فرستاده شده اید کافریم. 🔰وَ قالُوا نَحْنُ أَکْثَرُ أَمْوالاً وَ أَوْلاداً وَ ما نَحْنُ بِمُعَذَّبِینَ«35» و گفتند:ما از جهت اموال