💠 اراده الهی
🔸 این مسألهٴ ﴿یقُولُ﴾ نه یعنی خدا می گوید. در بعضی از بیانات حضرت امیر (سلام الله علیه) است كه «لِمَنْ أَرَادَ كَوْنَهُ كُنْ فَیكُونُ لَا بِصَوْتٍ یقْرَعُ وَ لَا بِنِدَاءٍ یسْمَعُ وَ إِنَّمَا كَلَامُهُ سُبْحَانَهُ فِعْلٌ مِنْهُ أَنْشَأَهُ»[1] و مانند آن. شما ملاحظه می فرمایید در تفسیر امام رازی به چه زحمتی خواست مسأله را حل كند كه آیا این ﴿كُنْ﴾ قدیم است، این ﴿كُنْ﴾ حادث است، نمی تواند قدیم باشد برای اینكه چیزی كه اجزائش تدریجی است و كافش مقدم بر نون است، نونش مؤخّر از كاف است، این نمی تواند قدیم باشد و اگر حادث باشد خودش محتاج به «كن» دیگر است[2] به این زحمت افتاده است.
🔸 شما وقتی به صحیفهٴ سجادیه كه زبور أهلبیت (علیهم السلام) است مراجعه می كنید، می فرماید به اینكه خدای سبحان كه نمی گوید ﴿كُنْ﴾، أشیاء «فَهِی بِمَشِیتِكَ دُونَ قَوْلِكَ مُؤْتَمِرَةٌ وَ بِإِرَادَتِكَ دُونَ نَهْیكَ مُنْزَجِرَةٌ»،[3] ما این دعا را برای این نباید بخوانیم كه خدای سبحان روزیمان را زیاد بكند! یكی از بهترین روزی ها همان مسائل علمی ماست، اینها را لاأقل بخوانیم. این صحیفهٴ سجادیه یك دور معارف است، در همین صحیفهٴ سجادیه این چنین قرائت می فرمایید كه حضرت عرض می كند: خدایا همین كه تو اراده كردی اشیاء یافت می شود نه اینكه امر بكنی ﴿كُنْ﴾؛ همین كه نخواستی یافت نمی شود، همین كه خواستی یافت می شود.
🔸 گاهی نمی خواهی عادت را به هم بزنی نظیر جریان عادی كه ﴿وَ قَدَّرَ فِیهَا أَقْوَاتَهَا فِی أَرْبَعَةِ أَیامٍ﴾[4] یا ﴿خـَلَقَ السّماواتِ وَ الأرضَ فی سـِتّـةِ أیّام﴾[5] و امثال ذلك. گاهی هم عادت را به هم می زنی مثل اینكه به نار می گویی: ﴿كُونِی بَرْداً وَ سَلاماً﴾،[6] نه اینكه حالا أمر صادر كردی كه كسی بگوید این امر حاضر است از «كان یكون» این لفظ نیست، همین كه إراده كرد شیء یافت می شود! حالا لازم نیست كه امر بكند تا اینكه كسی بگوید سنگ هایی كه در منطقه های ایران هستند عربی نمی فهمند یا سنگ هایی كه در منطقه های دیگر هستند عبری نمی فهمند، آنجا عبری و عربی نیست، لفظ نیست! همین كه خدا اراده كرد، شیء یافت می شود. همین كه اراده نكرد شیء یافت نمی شود.
[1] ـ نهج البلاغة، خطبه 186.
[2] ـ تفسیر كبیر، ج 4، ص 27.
[3] ـ صحیفه سجادیه، دعای هفتم.
[4] ـ سورهٴ فصلت، آیهٴ 10.
[5] ـ سورهٴ اعراف، آیهٴ 54.
[6] ـ سورهٴ أنبیا، آیهٴ 69.
#صحیفه_سجادیه
#زبور_اهل_بیت
#کن_فیکون
#بهترین_روزی
#حضرت_آیت_الله_جوادی_آملی
📚 درس تفسیر سوره مبارکه بقره جلسه 202
🆔 eitaa.com/EsraTvEitaa