هدایت شده از استاد مرتضی جوادی آملی
15-10-1399.pdf
145.2K
💠 یادداشت استاد دکتر #مرتضی_جوادی_آملی به مطالب اخیر منتشر شده از دکتر عبدالکریم سروش.
#استاد_مرتضی_جوادی_آملی
🆔 @m_vaezjavadi
لطفا در ایتا مطلب را دنبال کنید
مشاهده در پیام رسان ایتا
💠 مصونیت
🔹 فرمود: ﴿إِنَّ الَّذِینَ یؤْذُونَ اللَّهَ وَ رَسُولَهُ لَعَنَهُمُ اللَّهُ فِی الدُّنْیا وَ الْآخِرَةِ﴾[1] ایذای خدا به #هتك_حرمت_دین اوست، احكام اوست، شریعت اوست و مانند آن، ایذای رسول خدا هم به اطاعت نكردن دستورات اوست و هم به بدرفتاری به پیشگاه آن حضرت و گرامی نداشتن آن حضرت و توهین به آن حضرت که فرض دارد؛ فرمود اینها از رحمت خدا در دنیا و آخرت دورند و ذات اقدس الهی برای آنها #عذاب_خوار_كننده آماده كرده است. یك وقت است می گوییم رحمت به آنها نمی رسد، خب این فقدان كمال است، یك وقت میگوییم گذشته از اینكه از رحمت دورند، به عذاب هم نزدیك اند؛ لذا این دو جمله كاملاً از هم جدا و جداگانه ذكر شد، این درباره ایذای خدا و ایذای پیامبر یعنی احكام خدا و مسئله رسالت.
🔹 به همین مناسبت كه مسئله ایذاء مطرح است فرمود: ﴿یا أَیهَا الْنَّبِی﴾ به همسرانت، به دخترانت، به زنهای با ایمان بگو كه #عفتشان و #حجابشان را حفظ بكنند، برای اینكه درست است كه دیگران حقّ ایذاء ندارند، ولی ما هم موظفیم طرزی زندگی كنیم كه مورد اذیت قرار نگیریم! به عرضتان رسید كه اوباش اول یك اصطلاح حدیثی بود، بعد وارد مسئله كلام شد، بعد وارد مسائل سیاسی و اجتماعی شد. می گوییم اراذل و اوباش، این اوباش جمع وَبْش یا وَبَش است آن چرك روی ناخن و سفیدی روی ناخن را می گویند وَبْش، اوباش یعنی چرك های روی ناخن در احادیث دارد كه اوباش فلاناند[2] این مرحله دوم، از مرحله كلام به مرحله مسائل سیاسی و اجتماعی رسیده كه می گویند اراذل و اوباش جمع شدند این كار را كردند، فرمودند این اوباش ممكن است كه جلوی زن هایی كه حجابشان را حفظ نكردند بگیرند و باعث اذیت و آزار آنها بشوند، برای اینكه زن های عفیف مورد اذیت و آزار اینها قرار نگیرند و به اصطلاح #مصونیت پیدا كنند اینها حجابشان را حفظ كنند فرمود: ﴿قُلْ لِأَزْوَاجِكَ وَبَنَاتِكَ وَنِسَاءِ الْمُؤْمِنِینَ﴾ اینها ﴿یدْنِینَ عَلَیهِنَّ مِن جَلاَبِیبِهِنَّ﴾[3] جِلباب حالا یا چادر است یا آن پوشش بزرگ كه فرمود اینها قدری بیشتر و بزرگ تر این جِلباب را بگیرند سر را بپوشاند، «جَید» گردن را بپوشاند، «جَیب» گریبان را بپوشاند تا شناخته نشوند؛ یعنی كسی نتواند اینها را ببیند، همین علامت عفّت اینهاست، همین علامت حجاب اینهاست، همین باعث میشود كه اوباش به دنبال اینها راه نیفتند.
🔹 قرآن هم دستورات #فقهی دارد، هم دستورات #تزكیه_ای دارد و هم دستورات #امنیتی دارد. اگر فرمود: ﴿یعَلِّمُهُمُ الْكِتَابَ وَ الْحِكْمَةَ﴾ مشخص است، اگر فرمود: ﴿یزَكِّیهِمْ﴾[4] هم مشخص است. مسئله تعلیم كه حكم فقهی را بیان میكند در صدر این آیه هست. در سوره مباركه «مؤمنون» گذشت كه فرمود هم زن ها جلوی چشمشان را بگیرند هم مردها جلوی چشمشان را بگیرند; آیه سوره مباركه «نور» این بود ﴿قُل لِّلْمُؤْمِنِینَ یغُضُّوا مِنْ أَبْصَارِهِمْ وَیحْفَظُوا فُرُوجَهُمْ ذلِكَ أَزْكَی لَهُمْ﴾،[5] اگر فرمود ﴿یزَكِّیهِمْ﴾ راه تزكیه همین است! یك وقت فرمود نگاه به نامحرم حرام است این می شود ﴿یعَلِّمُهُم﴾، گاهی میفرماید خودتان را تطهیر كنید طاهر كنید #آلوده_نشوید این می شود ﴿أَزْكَی لَهُمْ﴾.
[1]. سوره احزاب، آیه57.
[2]. دلائل الامامة، ص253; الغارات، ج2، ص273.
[3]. سوره احزاب، آیه59.
[4]. سوره بقره، آیه129.
[5]. سوره نور، آیه30.
#کشف_حجاب_در_ایران
#هتك_حرمت_دین
#تطهیر
#آیت_الله_العظمی_جوادی_آملی
📚 سوره مبارکه احزاب ـ جلسه 26
تاریخ: 1392/02/29
🆔 @a_javadiamoli_esra
لطفا در ایتا مطلب را دنبال کنید
مشاهده در پیام رسان ایتا
💠 روز بیست و سوم ماه #جمادی_الاول 1442
🔹 تقدیم فرائض بر نوافل
#آيت_الله_العظمی_جوادی_آملی
🆔 @a_javadiamoli_esra
💠 تقدیم فرائض بر نوافل
🔹 در کلمه 39 حکمت وجود مبارک حضرت امیر (سلام الله علیه) فرمود: «لَا قُرْبَةَ بِالنَّوَافِلِ إِذَا أَضَرَّتْ بِالْفَرَائِضِ»،[1] نافله چیزی است که انجام آن فایده دارد، ولی ترک آن ضرر ندارد. فریضه آن است که انجام آن #ضروری است و فایده فراوان دارد، ترک آن هم خسارت های فراوانی دارد. فرمود آن نافله ای که به #فریضه آسیب برساند مجال ندارد، نمی شود با نافله ای که به فریضه ضرر می رساند به خدا متقرّب شد.
▫️ کسی که حج واجب به ذمّه اوست نمی تواند حج مستحبی انجام بدهد. کسی که روزه واجب به عهده اوست، نمی تواند روزه مستحبی بگیرد؛ حتی در نماز آن نافله ای که به فریضه آن آسیب می رساند دیگر نمی شود با آن به خدا نزدیک شد، امر قُربی نیست؛ این حکم فقهی است و روشن است و همه ما آشنا هستیم.
▫️ اما در مسائل اقتصادی، آن کاری که جزء نوافل اقتصاد است، یک تولید موقت است، یک اشتغال موقت و ناپایدار است، دولت بخواهد بر اساس آن سرمایه گذاری کند، آن تولیدهای اساسی و شغل های اساسی را رها کند، این #فریضه_اقتصاد را ترک کرده و به نافله اقتصاد رسیده است.
▫️ در حوزهها و دانشگاهها بعضی از مطالعات و اطلاعات اند یا کتاب تاریخ یا قصّه است، اینها جزء #نوافل_علوم اند. آن درسهایی که به اصول اعتقادی برمیگردد؛ مثل قرآن، مثل نهج البلاغه، مثل احکام ضروری اسلام، اینها جزء فرائض است. کسی در حوزه وقت خود را صرف مطالعات متفرقه جانبی بکند، از تفسیر بماند، از فقه بماند، از کلام بماند، این به آن علوم واجب آسیب رسانده است. در دانشگاه ها هم همین طور است. بنابراین این یک اصل جامع و کلّی است که وجود مبارک حضرت امیر فرمود؛ آن نافله ای که به فریضه آسیب میرساند وسیله تقرّب نیست.
🔹 اگر کسی بخواهد علم پیدا کند هیچ چارهای ندارد مگر اینکه برهان را بفهمد. برهان هم قضایای خاصی دارد. کمتر چیزی که به دست آدم میآید همین برهان است و آن یقین است؛ لذا هم مرحوم بوعلی در منطق شفا تصریح کرد که خواندن #برهان_منطق برای یک متفکّر فریضه است،[2] هم شیخ اشراق.[3] پس در علم بخش برهان فریضه است، بخشهای خطابه و امثال خطابه نافله است. در فقه مشخص است، در اقتصاد مشخص است.
▫️ در سیاست کسی سرگرم باشد به امور جزئی، اختلافات جزئی را حلّ کند؛ اما آن اختلافات ریشه ای که مانده است از آن غافل باشد، این نافله سیاسی است که به #فریضه_سیاسی آسیب می رساند.
🔹 بنابراین کشورداری، اقتصاد مملکت، اقتصاد مقاومتی، اخلاق دینی، فلسفه دینی، فقه دینی، اجتماع دینی، اینها یک ارکان اوّلیه به عنوان فرائض دارد و یک سلسله امور جنبی هم به عنوان نافله دارد. این بیان نورانی حضرت امیر (سلام الله علیه) که فرمود هرگز نمی شود نافله را جایگزین فریضه کرد از همین قبیل است که «لَا قُرْبَةَ بِالنَّوَافِلِ إِذَا أَضَرَّتْ بِالْفَرَائِضِ».
[1]. نهج البلاغة (للصبحی صالح)، حکمت39.
[2] . الشفاء(المنطق)، البرهان، ص54.
[3] . حكمة الاشراق، ص40 و 41.
#قرب_الهی
#ضرورت
#برهان_منطق
#آیت_الله_العظمی_جوادی_آملی
📚 درس اخلاق
تاریخ: 1397/09/01
🆔 @a_javadiamoli_esra
لطفا در ایتا مطلب را دنبال کنید
مشاهده در پیام رسان ایتا
🔹 چهارمین سالگرد حضرت #آيت_الله_هاشمی_رفسنجانی رحمة الله علیه
#ویژه_سالگرد
#آيت_الله_العظمی_جوادی_آملی
🆔 @a_javadiamoli_esra
💠 شرح صدر
🔹 در جامعه ما، بركات فراوان هست. اختلاف یك وسیله #رحمت است كه «اخْتِلَافَ أُمَّتِی رَحْمَة»،[1] ما باید تلاش و كوشش بكنیم، این اختلاف را، نظیر اختلاف «لَیل وَ نَهَار» بدانیم كه از آن بهره بگیریم. نه اینكه ـ خدای نكرده ـ اختلاف را به مخالفت تبدیل كنیم، مخالفت را به معاندت تبدیل كنیم و این دو شرط دارد: یكی اینكه نگوییم من این كار را كردم، یكی اینكه نگوییم تو عُرضه نداشتی این كار را بكنی، هر دو نقص است! دو چیز مانع این است كه این اختلاف صد درصد حق و مقدس و منزه را تیره می كند: یكی اینكه من اینم، یكی اینكه تو آنی!
▫️ ما با #شرح_صدر كه این آقا در همین حدّ است، من هم اگر بودم همین طور فكر می كردم. با شرح صدر میتوانیم اختلاف را، اختلاف نگه داریم، نگذاریم به مخالفت تبدیل بشود، وگرنه به معاندت تبدیل میشود، سر از معاندت در می آورد و می شود «إربا إربا»، این اصل اول.
🔹 اصل دوم این است: امام (رضوان الله تعالی علیه) این معنا را ـ استاد همه ما بود ـ خوب درك كرد و همه موارد را به جا پیاده كرد. ما شهریور سال هزار و سیصد سی و چهار بود كه وارد قم شدیم، اولین برخورد ما با مرحوم آیت الله هاشمی درس امام (رضوان الله علیه) بود. ایشان به عنوان یك طلبه فاضل، درس امام شركت میكردند. امام هم یك شخصیت «جامع الأطراف» بود؛ نه «جامع الأطراف» حوزوی، بلكه «جامع الأطراف» جهانی! در حوزه بعضی از آقایان فقه و اصول خوب خواندند، مجتهد بودند، از فلسفه و كلام خبر نداشتند؛ بعضیها فلسفه و كلام خوانده بودند، فقه و اصولشان جامع نبود؛ بعضی ها در عرفان كار كردند، در فقه و اصول یا فلسفه خیلی قوی نبودند. امام در همه این بحث ها ـ به لطف الهی ـ جامع بود، این هم یك مطلب. اما آنچه در امام بود و در دیگران بسیار ضعیف بود یا اصلاً نبود، آن #جامعیت_جهان_شمولی او بود. قرآن كریم از یك چنین انسان جهان شمولی كه مظهر ذات أقدس الهی قرار می گیرند، به عنوان ﴿شَدیدُ الْقُوی﴾ یاد می كند. خیلی ها پیش امام درس خواندند، به عنوانی كه فقیه است، به عنوانی كه اصولی است، به عنوان اینكه حكیم است، به عنوان اینكه عارف است، درس خواندند؛ اما هاشمی پیش امام به عنوان اینكه ﴿شَدیدُ الْقُوی﴾ است، درس خوانده ﴿عَلَّمَهُ شَدیدُ الْقُوی﴾.[2]
🔹 امام (رضوان الله علیه) شاگردان متعدد داشت، فقه و اصول میگفت، در بعضی جلسات خصوصی عرفان میگفت، در بعضی جلسات فلسفه میگفتند و شاگردان خاصی داشتند. مرحوم آیت الله هاشمی، ضمن اینكه فقه و اصول را خدمتشان میخواندند، امام به عنوان ﴿عَلَّمَهُ شَدیدُ الْقُوی﴾، رویشان كار كرد و او هم شاگرد متعلِّم استاد ﴿شَدیدُ الْقُوی﴾ بود. ایشان زندان رفتن را، شكنجه شدن را، دشواریها را تحمل كردن، و #صبور بودن و دشنام را شنیدن و اختلاف را به مخالفت تبدیل نكردن، مخالفت را به معاندت تبدیل نكردن، پیش این ﴿عَلَّمَهُ شَدیدُ الْقُوی﴾ خواندند؛ این با درس و بحث حاصل نمیشود! اینكه عرض كردیم این #صحابی_صادق_و_صالح_و_صابر بود، برای اینكه معلم ایشان که ﴿شَدیدُ الْقُوی﴾ بود، او را خوب تربیت كرده است. هر كدام از ما یك گوشه ای از فرمایشات امام را یاد گرفتیم؛ اما ﴿شَدیدُ الْقُوی﴾ بودن كار دیگر است!
[1]. وسائل الشیعة، ج27، ص141.
[2]. سوره نجم، آیه5.
#چهارمین_سالگرد_درگذشت_آیت_الله_هاشمی_رفسنجانی
#صحابی_صادق_صالح_صابر
#گسترش_رحمت
#آیت_الله_العظمی_جوادی_آملی
📚 مصاحبه نشریه حریم امام با حضرت استاد
تاریخ: 1395/11/12
🆔 @a_javadiamoli_esra