💠 تمثیل قرآنی 🔹 مَثل را برای چند منظور ذكر می ‌كنند: یكی اینكه افراد متوسّط، دستشان به این دامنه مطلب برسد. #تمثیل برای آن است كه آن مطالب بلند را پایین بیاورند و به حسّ نزدیك ‌تر كنند تا در دسترس اوساط از مستمعان برسد. فایده دیگر آن است كه همین مَثلی كه از بالا به پایین آمده و به عنوان یك #حبل_متین در دسترس دیگران است، به صورت نردبان برای اوحدی از مخاطبان است كه آن اوحدی همین مَثل را بگیرند و بالا بروند؛ اگر گفته شد « وَ اقرَأ وارقَ»[1] ناظر به این بخش است. پس مَثل حداقل دو فایده را به همراه دارد: یكی برای آن است كه دامنه مطلب پایین بیاید تا هم ‌افق دستِ اوساط #مخاطبان قرار بگیرد و آنها بفهمند. فایده دیگر آن است كه همین مَثل پایین‌ آمده، دستاویزی باشد برای اوحدی كه همین را بگیرند و بالا بروند. آن جا كه در #قرآن_كریم فرمود ما این مَثل ها را می ‌زنیم ﴿لَعَلَّهُمْ یتَذَكَّرُونَ﴾،[2] ﴿لَعَلَّهُمْ یتَفَكَّرُونَ﴾[3] این طایفه از آیات برای اوساط از مؤمنان است و اما آنچه در سوره مباركه «عنكبوت» آیه 43 فرمود: ﴿وَتِلْكَ الْأَمْثَالُ نَضْرِبُهَا لِلنَّاسِ وَمَا یعْقِلُهَا إِلَّا الْعَالِمُونَ﴾ این ناظر به آن فایده دوم است. 🔹 اولاً باید كسی عالِم باشد؛ عالِم به اصطلاح قرآنی نه عالم حوزوی و دانشگاهی عالم به اصطلاح قرآنی همان است كه ﴿إِنَّمَا یخْشَی اللَّهَ مِنْ عِبَادِهِ الْعُلَمَاء﴾[4] كه #علم_و_عمل با هم آمیخته باشد، وگرنه صِرف آگاهی از مطالب را قرآن عالِم شدن نمی ‌داند. پس كسانی را قرآن عالم می ‌داند كه #اهل_خشیت باشند كه ﴿إِنَّمَا یخْشَی اللَّهَ مِنْ عِبَادِهِ الْعُلَمَاء﴾. اگر كسی عالِم شد و اهل خشیت شد، در فرهنگ قرآن جزء اوساط از مخاطبان است؛ بر خلاف اوساط عمومی كه بنای عقلا و فهم عرف آن را همراهی می ‌كند. آن اوساط كه بحثش در اول اشاره شد دیگرند و این اوساط قرآنی دیگرند. علما جزء متوسّطان از مخاطبان قرآ‌ن هستند! خب اینها كه عالِم ‌هستند، به اصطلاح قرآن كه #اهل_خشیت‌ می باشند اینها این طناب را می‌ گیرند بالا می ‌روند؛ لذا فرمود: ﴿وَمَا یعْقِلُهَا إِلَّا الْعَالِمُونَ﴾؛ عالِم‌اند كه #عاقل می‌ شوند! علما هستند كه #عقلا می ‌شوند! عقل همان است كه «مَا عُبِدَ بِهِ الرَّحْمَنُ وَ اكْتُسِبَ بِهِ الْجِنَان‏»،[5] عقل آن است كه انسان، مالك بهشت بشود، نه بهشتی! آن كه بهشتی است عالِم است، آن كه مالك بهشت است عاقل است. بنابراین عالِم به اصطلاح قرآنی متوسّط است، عاقل به اصطلاح قرآنی جزء #اوحدی است فرمود: ﴿وَتِلْكَ الْأَمْثَالُ نَضْرِبُهَا لِلنَّاسِ لَعَلَّهُمْ یتَفَكَّرُونَ﴾[6] و بالأخره به #سعادت برسند، اما ﴿وَمَا یعْقِلُهَا إِلَّا الْعَالِمُونَ﴾.[7] [1] . الكافی (ط ـ الإسلامیة)، ج2، ص606. [2] . سوره ابراهیم، آیه 25؛ سوره زمر، آیه 27. [3] . سوره حشر، آیه 21. [4] . سوره فاطر، آیه 28. [5]. الكافی (ط ـ الإسلامیة)، ج1، ص11. [6] . سوره حشر، آیه 21. [7] . سوره عنكبوت، آیه 43. #حبل_متین #اهل_خشیت #عقلا #آیت_الله_العظمی_جوادی_آملی 📚 سوره مبارکه نور ـ جلسه 23 تاریخ: 1390/08/25 🆔 @a_javadiamoli_esra