💠 برقراری پیوند 🔹 دهه پربرکت ذی ‌حجّه تتمه اربعین کلیمی است. ذات اقدس الهی دستور داد به وجود مبارک ابراهیم خلیل که فرزندان انبیای ابراهیمی را او بپروراند تا اینکه نوبت به موسای کلیم رسید. فرمود باید چهل شب مهمان من باشید تا ره آوردی داشته باشید. گرچه چهل شبانه ‌روز موسای کلیم در طور بود؛ اما تعبیر قرآن این است که او چهل شب مهمان ما بود: ﴿وَ وَاعَدْنَا مُوسَی ثَلاَثِینَ لَیلَةً وَ أَتْمَمْنَاهَا بِعَشْرٍ فَتَمَّ مِیقَاتُ رَبِّهِ أَرْبَعِینَ لَیلَةً﴾.[1] 🔹 آن فیضی که در نماز شب هست، در اشتغالات روز نیست. برهان قرآن کریم هم این است که ﴿إِنَّ ناشِئَةَ اللَّیلِ هِی أَشَدُّ وَطْئاً وَ أَقْوَمُ قیلاً ٭ إِنَّ لَكَ فِی النَّهَارِ سَبْحاً طَوِیلاً﴾؛[2] اشتغال روزانه آن حضور قلب را منع می ‌کند؛ ولی نشئه شب یک ناشئه مستقلی است. این اربعین، «اربعین لیله» است؛ برای اینکه قسمت مهم فیض در همان نماز شب هست، خلوص شب است و مانند آن. آنهایی که از اوّل ذی قعده راه کلیم الهی را طی کرده ‌اند، توفیقی دارند که این نماز دهه ذی حجه را به عنوان تتمه آن سی روز بخوانند: ﴿وَ أَتْمَمْنَاهَا بِعَشْرٍ﴾ و اگر کسی سی روز ذی قعده را در حدّ ریاضت کلیمی به سر نبرد، باز هم این فیض برای او هست. 🔹 مرحوم ابن طاوس در اقبال نقل می ‌کند که ائمه قبلی (علیهم السلام) قبل از اینکه به مقام شامخ امامت برسند، مطیع امام قبلی بودند. ابن طاوس این را در زمان غیر امامت امام صادق نقل می‌ کند؛ لذا می ‌گفت پدرم این چنین دستور داد. پدرم به من فرمود که صادق! اگر بخواهی ثواب حج حاجیان در نامه عمل تو نوشته بشود، این نماز دو رکعت بین مغرب و عشا را ترک نکن که بعد از «حمد» و سوره «توحید»، این ﴿وَ وَاعَدْنَا﴾ مطرح است.[3] 🔹 اینها برای چیست؟ برای آن است که انبیای الهی، ذوات قدسی آنها سمت ‌هایی ویژه دارند، نبوت دارند، عصمت دارند، معجزه دارند، اینها برای آنهاست؛ اما بنده خدا هم هستند! این بندگی آنها مراتبی دارد. کمالاتی که در سایه بندگی نصیب آنها می ‌شود، آن را به ما گفتند شما می ‌توانید تأسّی کنید. اینکه گفتند: ﴿لَقَدْ كانَ لَكُمْ فی‏ رَسُولِ اللَّهِ أُسْوَةٌ حَسَنَةٌ﴾[4] اختصاصی به ذات مقدس حضرت ندارد، به همه انبیا ما می ‌توانیم تأسّی کنیم؛ منتها قلمرو تأسّی مشخص است؛ یعنی نبوت، رسالت، ولایت، عصمت، اینها محدوده منطقه ممنوعه است که برای اینهاست. کسی با درس خواندن و بحث کردن و زحمت کشیدن پیغمبر نخواهد شد؛ این چون راه فکری ندارد، راه علمی ندارد. یعنی در حوزه‌ ها و دانشگاه‌ ها مسئله نبوت و رسالت و ولایت و معجزه و اینها مطرح نیست؛ یعنی راه علمی ندارد، نمی ‌شود به یک پیغمبر گفت چه کار کردی پیغمبر شدی؟ این به قداست روح وابسته است. اینکه می ‌گویند علما ورثه انبیا هستند[5] و انبیا از ذات اقدس الهی می ‌برند: ﴿أَنَّ الأرْضَ یرِثُهَا﴾[6] کذا، ارث پیوند می‌ خواهد، پیوند راه فکری ندارد، راه درسی ندارد؛ یعنی اگر کسی رحلت کرد، سرمایه ‌ای گذاشت، بچه او ارث برد، نمی ‌شود گفت تو چه کار کردی که این مال به تو رسید، این تجارت نیست، راه فکری و اقتصادی ندارد، یک پیوند لازم دارد. «علم الدراسه» راه فکری دارد. «علم الوراثة» یک نماز شب می‌ خواهد، یک جان کَندن می‌ خواهد، یک پیوند می‌ خواهد، آن راه فکری ندارد. اینکه می ‌گویند: «الْعُلَمَاءَ وَرَثَةُ الْأَنْبِیاء»،[7] مستحضرید این جمله خبریه به داعی انشا القا شده؛ یعنی «أیها العلماء!»، آن راه درس و بحث یک کار قضیه است، بکوشید پیوند برقرار کنید. اینکه جمله خبریه به داعی انشا القا شد معلوم می ‌شود مقدور ما هست. 🔹 بنابراین می‌شود کسی مکه نرود و ثواب مکی را ببرد! گفتند اینها را بخوان، این راه باز است. وقتی این راه باز شد، ما چرا این راه را نرویم؟ این راهی است رفتنی و خدا فرمود ما به همه می ‌دهیم. وقتی فرمود ما به همه می ‌دهیم، کسی که نماز شب بخواند، در نماز شب چهل نفر را دعا می ‌کند، بلند نمی‌ شود که روز مشکلی برای چهل نفر ایجاد کند. [1] . سوره اعراف، آیه142. [2] . سوره مزمل، آیات6 و7. [3]. إقبال الأعمال (ط ـ القدیمة)، ج‏1، ص317. [4]. سوره احزاب, آیه21. [5]. الكافی (ط ـ الإسلامیة)، ج‏1، ص32. [6] . سوره أنبیاء، آیه105. [7]. الكافی (ط ـ الإسلامیة)، ج‏1، ص32. #تتمه_اربعین_کلیمی #نماز_شب #تأسی_به_انبیاء #آیت_الله_العظمی_جوادی_آملی 📚 درس اخلاق تاریخ: 1397/02/25 🆔 @a_javadiamoli_esra