🏴 حیات دین
▪️ نكات فراوانی در همین زیارت اربعین سالار شهیدان هست، برخی از آن نكات جامعه روحانیت را كاملاً هشدار می دهد و همچنین امت اسلامی را بیدار می كند؛ زیرا آن عنصر محوری این زیارت این است كه گرچه هدف اصلی انبیا (علیهم الصلاة و علیهم السلام) تعلیم كتاب و حكمت از یك سو و تزكیه نفوس از سوی دیگر است، یعنی با داشتن حوزه های علمی، مراكز فكری فرهنگی و دانشگاهی جامعه را عالم بكنند به معارف الهی و علوم وحیانی از یك سو و وارسته و منزه بكنند از سوی دیگر، این كار خیلی سخت نیست؛ یعنی یاد دادن، سخن گفتن، درس گفتن، كتاب نوشتن و عده ای را عالم كردن سخت نیست و در حوزه های علمیه الحمدلله موفق اند، دانشگاه ها موفقاند، مراكز فكری فرهنگی موفقاند، این در حدّ ﴿یعَلِّمُهُمُ الْكِتَابَ وَ الْحِكْمَةَ﴾[3] است. مرحله بعدی كه تزكیه نفوس است آسان نیست! یعنی جامعه ای كه عالم شد عاقل شود، این قدرتی كه دارد بفهمد كجا مصرف بكند و چگونه از آن بهره برداری بكند؛ این علمی كه در حوزه یا دانشگاه یاد گرفت كجا مصرفش كند، این دشوار است ﴿وَ یزَكِّیهِمْ﴾ كار آسانی نیست.
▪️ این بیان نورانی حضرت امیر(سلام الله علیه) كه فرمود «رب عالم قد قتله جهله و علمه معه لا ینفعه» همین است فرمود خیلیها هستند كه در حوزهها یا دانشگاهها درس خواندند استاد شدند كتاب نوشتند مدرس شدند ولی كشته جهلاند علم هست ولی عقل نیست.
▪️ تمام تلاش سالار شهیدان(سلام الله علیه) برای استنقاذ بود نه برای تعلیم حوزه و دانشگاه، آن در آن در فضای آزاد است. شما میبینید در حال عادی هركسی سر پست خودش باشد كافی است؛ اما وقتی دشمن در روز خطر دارد حمله میكند همه در حال آماده باشند میروند در سنگر و آماده حمله و دفاعاند، فرمود ما الآن در شرایط بحرانی هستیم اُموی كشور را به صورت بحران درآورده ما باید اول جامعه را عالم بكنیم، بعد هم جامعه عالم را عاقل بكنیم. ذات اقدس الهی فرمود وجود مبارك رسول گرامی (علیه و علی آله آلاف التحیة و الثناء) مانند سایر انبیاء معلم كتاب و حكمت بود از یك سو، بعد در سورهٴ مباركهٴ «جمعه» دارد كه خدای سبحان آن حضرت را مبعوث كرد تا اینها را از ضلالت به در بیاورد ﴿وَ إِنْ كَانُوا مِنْ قَبْلُ لَفی ضَلالٍ مُبینٍ﴾؛[4] از آن ضلالت و حیرت و گمراهی نجات پیدا كند، همین دو هدفی كه در قرآن كریم آمده است در اولین خطبه نورانی نهج البلاغه حضرت امیر (سلام الله علیه) آمده است كه ذات اقدس الهی رسول گرامی را مبعوث كرد «فَهَدَاهُمْ بِهِ مِنَ الضَّلَالَةِ وَ أَنْقَذَهُمْ بِمَكَانِهِ مِنَ الْجَهَالَةِ»؛ یعنی ذات اقدس الهی پیامبر را مبعوث كرد تا پیامبر جامعه جاهلیت فرو رفته در شرك و الحاد را از آن حالت سوختگی و غرق انقاذ كند. اگر وجود مبارك سالار شهیدان شده «حُسَینٌ مِنِّی وَ أَنَا مِنْ حُسَینٍ»،[5] این هم تعلیم داد در چند سال، هم انقاذ كرد جامعه را نجات داد؛ لذا وقتی در شام از وجود مبارك امام سجاد (سلام الله علیه) سؤال می كنند كه در این جریان چه كسی پیروز شد؟ فرمود ما، ما پیروز شدیم «إِذَا أَرَدْتَ أَنْ تَعْلَمَ مَنْ غَلَبَ وَ دَخَلَ وَقْتُ الصَّلَاةِ، فَأَذِّنْ ثُمَّ أَقِم»؛[6] فرمود اگر خواستی ببینی در این جریان كه پیروز شد؟ موقع نماز اذان و اقامه بگو ببین نام چه كسی را می بری، ما رفتیم این نام را زنده كردیم و برگشتیم؛ حالا زنجیر به گردن حضرت است ... بازوان آنها با طناب بسته عرض كردند چه کسی پیروز شد؟ فرمود ما! ما رفتیم حقمان را گرفتیم، دِینمان را ادا كردیم و برگشتیم، ما رفتیم این نام را زنده كردیم!
[1]. مصباح المتهجد، ج2، ص772.
[2]. تهذیب الأحكام (تحقیق خرسان)، ج6، ص52؛ «وَ رُوِی عَنْ أَبِی مُحَمَّدٍ الْحَسَنِ الْعَسْكَرِی ع أَنَّهُ قَالَ: عَلَامَاتُ الْمُؤْمِنِ خَمْسٌ صَلَاةُ الْخَمْسِینَ وَ زِیارَةُ الْأَرْبَعِینَ وَ التَّخَتُّمُ فِی الْیمِینِ وَ تَعْفِیرُ الْجَبِینِ وَ الْجَهْرُ بِ بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمنِ الرَّحِیم».
[3]. سوره بقره، آیه2
[4]. سوره جمعه، آیه2.
[5]. کامل الزیارت، ص52.
منابع اهل سنت: سنن ابن ماجه، ج1، ص152؛ سنن ترمذی، ج5، ص475؛ «حُسَینٌ مِنِّی وَ أَنَا مِنْ حُسَینٍ، أَحَبَّ اللَّهُ مَنْ أَحَبَّ حُسَینًا، حُسَینٌ سِبْطٌ مِنْ الْأَسْبَاطِ».
[6]. الأمالی (للطوسی)، ص677.
#اربعین
#هشدار
#عالم_و_عاقل
#آیت_الله_العظمی_جوادی_آملی
📚 درس اخلاق
تاریخ: 1386/12/09
🆔 @a_javadiamoli_esra
💠 کرامت انسانی
🔹 اگر ذات اقدس الهی از انسان ها با #كرامت یاد كرد که فرمود: ﴿لَقَدْ كَرَّمْنا بَنی آدَمَ﴾،[1] هشدار داد كه این كرامت ذاتی انسان نیست، این چنین نیست كه انسان ذاتاً كریم باشد، چون خلیفه كریم است از كرامت برخوردار است؛ پس ﴿لَقَدْ كَرَّمْنا بَنی آدَمَ﴾، چون بنی آدم خلیفه، آیت و مظهر كریم هستند و اگر انسان كرامتش به استناد خلافت اوست، خلیفه آن است كه حرف «مستخلف عنه» را بزند و دستور «مستخلف عنه» را انجام بدهد؛ اگر كسی كنار سفره خلافت نشست و از كرامت طَرْفی بست، ولی حرف خودش را زد و كار خودش را كرد و ﴿أَ فَرَأَیتَ مَنِ اتَّخَذَ إِلهَهُ هَواهُ﴾[2] شد، آنگاه همین خدایی كه فرمود: ﴿لَقَدْ كَرَّمْنا بَنی آدَمَ﴾, همین خدایی كه فرمود: ﴿إِنِّی جاعِلٌ فِی الْأَرْضِ خَلیفَةً﴾[3] درباره این گروه می فرماید: ﴿أُولئِكَ كَالْأَنْعامِ بَلْ هُمْ أَضَلُّ﴾؛[4] این كرامت او كه ذاتی نبود، به استناد خلافت بود و خلافت هم این است كه خلیفه حرف «مستخلف عنه» را بزند و دستور «مستخلف عنه» را انجام بدهد، نه حرف خودش را! آنگاه كلّ صحنه عوض می شود، می شود: ﴿أُولئِكَ كَالْأَنْعامِ بَلْ هُمْ أَضَلُّ﴾.
🔹 قرآن كریم #هشدار می دهد كه عالم منظّم است! انسان ها منظّم هستند! انبیا هماهنگ هستند! صُحف آسمانی منظّم است! ما اگر چند روزی به شما #مهلت دادیم ببینیم چه می كنید، توجه داشته باشید كه كلّ این بی نظمی ها را ما به هر حال سامان می دهیم و به نظم می رسانیم و همه شما را هم جمع می كنیم و به دریا می ریزیم! این طور نیست كه ما صبرمان نامتناهی باشد.
🔹 یك بیان نورانی از پیغمبر (علیه و علی آله آلاف التحیة و الثناء) رسید، همان طور كه خودش فرمود: «أُعْطِیتُ جَوَامِعَ الْكَلِم»[5] به وجود مبارك حضرت امیر هم فرمود: «وَ أَعْطَی عَلِیاً جَوَامِعَ الْكَلَام»؛[6] تو هم از «جوامعالكلام» برخورداری, حقیقت اینها حقیقت قرآن كریم است و حرف های اینها هم حرف های جهانی است؛ فرمود اگر شما به سراغ #اختلاف بروید، من به شما بگویم پایان اختلاف چیست: «إِیاكُمْ وَ الْبِغْضَةَ لِذَوِی أَرْحَامِكُمُ الْمُؤْمِنِینَ فَإِنَّهَا الْحَالِقَةُ لِلدِّینِ»[7] این از بیانات نورانی پیغمبر (صلّی الله علیه و آله و سلّم) است که جزء «جوامع الكلم» است، فرمود به جان هم نیفتید! این #غرور و #خودبینی یك شعله و ماده انفجاری در درون شماست، این را خنثی كنید «فَإِنَّهَا الْحَالِقَةُ لِلدِّینِ».
یك وقت است انسان اختلاف علمی دارد، این اختلاف علمی در مقام احتجاج هست که انسان برهان خودش را اقامه می كند و طرف دیگر یا قبول می کند یا نكول؛ امّا خدای ناكرده در راه فساد دارد دروغ و تهمت و خیال و رد كردن دیگری و خالرج كردن دیگری، این یكی را فرمود: این اختلاف #پایان_تلخی دارد: «إِیاكُمْ وَ الْبِغْضَةَ لِذَوِی أَرْحَامِكُمُ الْمُؤْمِنِینَ فَإِنَّهَا الْحَالِقَةُ لِلدِّینِ».
🔹 فرمود میدانید اختلاف با شما چه كار میكند؟ اختلاف به حسب ظاهر كاری با خانه و زندگی شما در درجه اول ندارد، اختلاف یك تیغ تیزی است كه #دین شما را تیغ می كند! «فَإِنَّهَا الْحَالِقَةُ لِلدِّینِ»، «حَلْق» یعنی تیغ كردن، اگر كسی یك تیغ دستش باشد و هر روز سرش را تیغ كند، این دیگر مو در نمی آید! فرمود این اختلاف و به جان هم افتادن تیغی است كه هر روز دینِ انسان را تیغ می كند، دیگر دینی در نمی آید! اگر انسان مرتب دروغ بگوید، مرتب خلاف كند، مرتب در صدد رد كردن #رقیب از صحنه باشد، فرمود: «إِیاكُمْ وَ الْبِغْضَةَ لِذَوِی أَرْحَامِكُمُ الْمُؤْمِنِینَ فَإِنَّهَا الْحَالِقَةُ لِلدِّینِ»؛ این «حَلْق» می كند، #دین را تیغ می كند. فرمود این اختلاف، دروغ گفتن، دیگری را از صحنه خارج كردن، بر خلاف او حرف زدن و مطابق میل خود حرف زدن، این #دین_را_تیغ می كند، وقتی دین تیغ شد دیگر دینی در نمی آید «فَإِنَّهَا الْحَالِقَةُ لِلدِّینِ». این حرف، حرفِ همه انبیاست، فرمود ما به همه گفتیم، به ابراهیم گفتیم، به موسی گفتیم، به عیسی گفتیم، به نوح گفتیم (علیهم الصلاة و علیهم السلام) كه امّت خود را به #اتفاق دعوت كنید، به #اتحاد دعوت كنید.
[1]. سوره اسراء, آیه70.
[2]. سوره جاثیه, آیه23.
[3]. سوره بقره, آیه30.
[4]. سوره اعراف, آیه179.
[5]. من لا یحضره الفقیه، ج1، ص241.
[6]. مناقب آل أبی طالب علیهم السلام(لابن شهرآشوب)، ج3، ص261 و 262.
[7]. دعائم الإسلام، ج2، ص352.
#هشدار_قرآن_کریم
#غرور_در_صحنه_رقابت
#تیغ_دین
#آیت_الله_العظمی_جوادی_آملی
📚 سوره مبارکه شوری جلسه 14
تاریخ: 1394/03/06
🆔 @a_javadiamoli_esra