eitaa logo
کانال رسمی وابسته به آیت الله العظمی جوادی آملی
10.8هزار دنبال‌کننده
4.7هزار عکس
1.5هزار ویدیو
24 فایل
مرجع رسمی اطلاع رسانی از آخرین اخبار مرتبط با آیت الله العظمی جوادی آملی و بنیاد بین المللی علوم وحیانی اسراء esra.ir تلفن : 3ــ37782001 -025 فکس: 37765253 -025 ارتباط با ادمین کانال @bonyad_esra_admin
مشاهده در ایتا
دانلود
🔸 قرآن كریم هشدار می ‌دهد كه عالم منظّم است! انسان ها منظّم‌ هستند! انبیا هماهنگ‌ هستند! صحف آسمانی منظّم است! ما اگر چند روزی به شما دادیم ببینیم چه می ‌كنید، توجه داشته باشید كه كلّ این بی‌ نظمی ‌ها را ما به هر حال سامان می ‌دهیم و به می ‌رسانیم و همه شما را هم جمع می ‌كنیم و به دریا می ‌ریزیم! این‌ طور نیست كه ما صبرمان نامتناهی باشد. [1]. سوره ملک، آیه3. [2]. سوره روم، آیه30. [3]. سوره بقره، آیه97. [4]. سوره روم، آیه41. [5]. سوره آل عمران، آیه181، سوره نساء، آیه155. [6]. سوره آل عمران، آیه21. [7]. سوره نساء، آیه46، سوره مائده، آیه13. [8]. سوره بقره، آیه79. [9]. سوره اسراء، آیه70. [10]. سوره جاثیه، آیه23. [11]. سوره بقره، آیه30. [12]. سوره اعراف، آیه179. 📚 سوره مبارکه شوری ـ جلسه 14 تاریخ: 1394/03/06 🆔 @a_javadiamoli_esra
💠 کرامت انسانی 🔹 اگر ذات اقدس الهی از انسان ها با یاد كرد که فرمود: ﴿لَقَدْ كَرَّمْنا بَنی آدَمَ﴾،[1] هشدار داد كه این كرامت ذاتی انسان نیست، این ‌چنین نیست كه انسان ذاتاً كریم باشد، چون خلیفه كریم است از كرامت برخوردار است؛ پس ﴿لَقَدْ كَرَّمْنا بَنی آدَمَ﴾، چون بنی ‌آدم خلیفه، آیت و مظهر كریم‌ هستند و اگر انسان كرامتش به استناد خلافت اوست، خلیفه آن است كه حرف «مستخلف ‌عنه» را بزند و دستور «مستخلف‌ عنه» را انجام بدهد؛ اگر كسی كنار سفره خلافت نشست و از كرامت طَرْفی بست، ولی حرف خودش را زد و كار خودش را كرد و ﴿أَ فَرَأَیتَ مَنِ اتَّخَذَ إِلهَهُ هَواهُ﴾[2] شد، آن‌گاه همین خدایی كه فرمود: ﴿لَقَدْ كَرَّمْنا بَنی آدَمَ﴾, همین خدایی كه فرمود: ﴿إِنِّی جاعِلٌ فِی الْأَرْضِ خَلیفَةً﴾[3] درباره این گروه می‌ فرماید: ﴿أُولئِكَ كَالْأَنْعامِ بَلْ هُمْ أَضَلُّ﴾؛[4] این كرامت او كه ذاتی نبود، به استناد خلافت بود و خلافت هم این است كه خلیفه حرف «مستخلف‌ عنه» را بزند و دستور «مستخلف ‌عنه» را انجام بدهد، نه حرف خودش را! آن‌گاه كلّ صحنه عوض می‌ شود، می ‌شود: ﴿أُولئِكَ كَالْأَنْعامِ بَلْ هُمْ أَضَلُّ﴾. 🔹 قرآن كریم می ‌دهد كه عالم منظّم است! انسان ها منظّم‌ هستند! انبیا هماهنگ‌ هستند! صُحف آسمانی منظّم است! ما اگر چند روزی به شما دادیم ببینیم چه می‌ كنید، توجه داشته باشید كه كلّ این بی ‌نظمی ‌ها را ما به هر حال سامان می‌ دهیم و به نظم می ‌رسانیم و همه شما را هم جمع می ‌كنیم و به دریا می ‌ریزیم! این ‌طور نیست كه ما صبرمان نامتناهی باشد. 🔹 یك بیان نورانی از پیغمبر (علیه و علی آله آلاف التحیة و الثناء) رسید، همان‌ طور كه خودش فرمود: «أُعْطِیتُ جَوَامِعَ الْكَلِم»[5] به وجود مبارك حضرت امیر هم فرمود: «وَ أَعْطَی عَلِیاً جَوَامِعَ الْكَلَام‏»؛[6] تو هم از «جوامع‌الكلام» برخورداری, حقیقت اینها حقیقت قرآن كریم است و حرف ‌های اینها هم حرف‌ های جهانی است؛ فرمود اگر شما به سراغ بروید، من به شما بگویم پایان اختلاف چیست: «إِیاكُمْ وَ الْبِغْضَةَ لِذَوِی أَرْحَامِكُمُ الْمُؤْمِنِینَ فَإِنَّهَا الْحَالِقَةُ لِلدِّینِ»[7] این از بیانات نورانی پیغمبر (صلّی الله علیه و آله و سلّم) است که جزء «جوامع ‌الكلم» است، فرمود به جان هم نیفتید! این و یك شعله و ماده انفجاری در درون شماست، این را خنثی كنید «فَإِنَّهَا الْحَالِقَةُ لِلدِّینِ». یك وقت است انسان اختلاف علمی دارد، این اختلاف علمی در مقام احتجاج هست که انسان برهان خودش را اقامه می ‌كند و طرف دیگر یا قبول می کند یا نكول؛ امّا خدای ناكرده در راه فساد دارد دروغ و تهمت و خیال و رد كردن دیگری و خالرج كردن دیگری، این یكی را فرمود: این اختلاف دارد: «إِیاكُمْ وَ الْبِغْضَةَ لِذَوِی أَرْحَامِكُمُ الْمُؤْمِنِینَ فَإِنَّهَا الْحَالِقَةُ لِلدِّینِ». 🔹 فرمود می‌دانید اختلاف با شما چه كار می‌كند؟ اختلاف به حسب ظاهر كاری با خانه و زندگی شما در درجه اول ندارد، اختلاف یك تیغ تیزی است كه شما را تیغ می ‌كند! «فَإِنَّهَا الْحَالِقَةُ لِلدِّینِ»، «حَلْق» یعنی تیغ كردن، اگر كسی یك تیغ دستش باشد و هر روز سرش را تیغ كند، این دیگر مو در نمی ‌آید! فرمود این اختلاف و به جان هم افتادن تیغی است كه هر روز دینِ انسان را تیغ می ‌كند، دیگر دینی در نمی ‌آید! اگر انسان مرتب دروغ بگوید، مرتب خلاف كند، مرتب در صدد رد كردن از صحنه باشد، فرمود: «إِیاكُمْ وَ الْبِغْضَةَ لِذَوِی أَرْحَامِكُمُ الْمُؤْمِنِینَ فَإِنَّهَا الْحَالِقَةُ لِلدِّینِ»؛ این «حَلْق» می‌ كند، را تیغ می ‌كند. فرمود این اختلاف، دروغ گفتن، دیگری را از صحنه خارج كردن، بر خلاف او حرف زدن و مطابق میل خود حرف زدن، این می ‌كند، وقتی دین تیغ شد دیگر دینی در نمی ‌آید «فَإِنَّهَا الْحَالِقَةُ لِلدِّینِ». این حرف، حرفِ همه انبیاست، فرمود ما به همه گفتیم، به ابراهیم گفتیم، به موسی گفتیم، به عیسی گفتیم، به نوح گفتیم (علیهم الصلاة و علیهم السلام) كه امّت خود را به دعوت كنید، به دعوت كنید. [1]. سوره اسراء, آیه70. [2]. سوره جاثیه, آیه23. [3]. سوره بقره, آیه30. [4]. سوره اعراف, آیه179. [5]. من لا یحضره الفقیه، ج‏1، ص241. [6]. مناقب آل أبی طالب علیهم السلام(لابن شهرآشوب)، ج‏3، ص261 و 262. [7]. دعائم الإسلام، ج‏2، ص352. 📚 سوره مبارکه شوری جلسه 14 تاریخ: 1394/03/06 🆔 @a_javadiamoli_esra
💠 چراغ هدایت 🔹 خدای سبحان چراغی در درون، چراغی را در بیرون به انسان داد كه انسان با داشتن این چراغ راه را پیدا كند و به مقصد برسد؛ هم را در درون، هم را از بیرون كه اینها دو كار می‌ كنند: هم راهنمایی می ‌كنند چراغ دستشان است می‌ گویند «إنّ الحسین مصباح الهدیٰ»،[1] «كلّ امامٍ مصباح الهدیٰ»، «كلّ معصومٍ مصباح الهدیٰ» این است، از طرف دیگر هم این فتیله درون اینها را بالا می ‌كشند اینها را اینها را بالا می‌ كشند می‌ شود «وَ یثِیرُوا لَهُمْ دَفَائِنَ الْعُقُولِ»،[2] هم چراغ دستشان است هم چراغ درون را افروخته نگه می‌ دارند. حالا اگر كسی با داشتن همه این راه ‌های هدایت اگر بیراهه رفت، خدای سبحان چندین بار می‌ دهد، راه توبه را باز می ‌كند، راه برگشت را باز می ‌كند، اگر او عمداً درهای رحمت را به روی خود بست و به جایی رسید كه دیگر قابل هدایت نیست، از آن به بعد ذات اقدس الهی اینها را می‌ گیرد. می‌گیرد یعنی چه؟ ﴿وَ مَا یضِلُّ بِهِ إِلَّا الْفَاسِقِینَ﴾[3] كه منحصراً خدا برای فاسقین است. 🔹 اضلال می‌كند یعنی چه؟ یعنی ـ معاذ الله ـ اینها را گمراه می‌ كند چنین چیزی كه نیست، عقل را از اینها می‌گیرد كه نیست، انبیا، اولیا، علما تا آخرین نفس اینها را هدایت می‌ كنند، اضلال ابتدایی كه محال بود، اضلال كیفری هم امر وجودی نیست كه خدا كسی را گمراه بكند، بلكه آن و و ویژه ‌ای كه تا حالا داشت آن را سلب می ‌كند و او را به حال خودش رها می‌ كند. در سوره مباركه «فاطر» بود كه ﴿مَّا یفْتَحِ اللَّهُ لِلنَّاسِ مِن رَّحْمَةٍ فَلاَ مُمْسِكَ لَهَا وَمَا یمْسِكْ فَلاَ مُرْسِلَ لَهُ﴾[4] كار خدا یا فتح است یا اِمساك، یا می ‌دهد یا نمی ‌دهد، چیزی به نام اضلال كیفری که یك امر وجودی باشد مثلاً ظلمتی، گناهی چیزی به كسی بدهد نیست، آن را كه تا حالا می‌ داد حالا نمی‌ دهد همین! نه اینكه ـ معاذ الله ـ چیزی به كفار بدهد به نام امامت كفار ﴿وَجَعَلْنَاهُمْ أَئِمَّةً﴾ یعنی اینها را به حال خودشان رها كردیم، اینكه وجود مبارك پیغمبر (صلّی الله علیه و آله و سلّم) عرض می ‌كرد: «اللهمّ و لا تَكِلْنی إلی نفسی طَرفةَ عَین أبدا»[5] همین است. یك لحظه انسان را به حال خودش رها بكنند انسان پایگاهی ندارد! این نه تنها بیراهه می‌ رود، خیلی ‌ها را هم به طرف بیراهه می ‌كشاند؛ این می‌ شود امامت باطل كافرانه كافر. این جعل، جعل ابتدایی نیست جعل كیفری است (اولاً) و جعل امامت هم امر وجودی نیست امر عدمی است (ثانیاً)، عدمی بودن این است كه اینها را به حال خودشان رها می ‌كنیم (ثالثاً). خب اگر انسان به حال خود رها شد آن نفس امّاره آن شهوت و غضب در بخش عمل، آن وهم و خیال در بخش اندیشه، آخر چه چیزی برای انسان می ‌ماند؟! می ‌شود همین ﴿وَجَعَلْنَاهُمْ أَئِمَّةً یدْعُونَ إِلَی النَّارِ﴾. وگرنه امامت حق، است این عهد الهی آن قدر با جلال و شكوه و جبروت است كه هرگز كسی كه اهل ستم باشد ولو در دوران گذشته امامت حق آنجا پرواز نمی ‌كند ﴿لاَ ینَالُ عَهْدِی الظَّالِمِینَ﴾.[6] [1] . مدینة المعاجز، ج4، ص52. [2] . نهج‌البلاغه، خطبه 1. [3] . سوره بقره، آیه 26. [4] . سوره فاطر، آیه 2. [5] . تفسیر القمی، ج2، ص75. [6] . سوره بقره، آیه 124. 📚 .سوره قصص جلسه 17 تاریخ: 1391/07/23 🆔 @a_javadiamoli_esra
💠 وارثان زمین 🔹 فرمود ما در تورات گفتیم در زبور گفتیم در كتاب های انبیا گفتیم بالأخره زمین صاحبی دارد ﴿وَلَقَدْ كَتَبْنَا فِی الزَّبُورِ مِن بَعْدِ الذِّكْرِ﴾ این اصل كلی را كه چه؟ ﴿أَنَّ الْأَرْضَ یرِثُهَا عِبَادِی الصَّالِحُونَ﴾ در سوره مباركه «قصص» هم گذشت ﴿وَنُرِیدُ أَن نَّمُنَّ عَلَی الَّذِینَ اسْتُضْعِفُوا فِی الْأَرْضِ وَنَجْعَلَهُمْ أَئِمَّةً وَنَجْعَلَهُمُ الْوَارِثِینَ﴾[1] این ﴿نُرِیدُ﴾ را به صورت فعل متكلّم مع ‌الغیر با فعل مضارع یاد كرده كه مفید استمرار است؛ یعنی ما همیشه این كار را می ‌كنیم یك چند صباحی به یك عدّه می‌ دهیم بعد بساط آنها را جمع می ‌كنیم در سوره مباركه «اعراف» نمونه ‌هایی از این گذشت در سوره «اعراف» آیه 137 به این صورت است ﴿وَأَوْرَثْنَا الْقَوْمَ الَّذِینَ كَانُوا یسْتَضْعَفُونَ﴾ سالیان متمادی اینها مستضعف بودند یعنی بودند آنجا كه دارد ﴿وَنُرِیدُ أَن نَّمُنَّ عَلَی الَّذِینَ اسْتُضْعِفُوا فِی الْأَرْضِ﴾[2] گفتند اینجا مفهوم دارد، برای اینكه اینها جزء عظیم های سماوات و ملكوت بودند منتها فی الأرض مستضعف بودند؛ نظیر آن روایت نورانی كه مرحوم كلینی نقل كرد كه اگر كسی برای عالِم بشود، برای رضای خدا به علمش عمل بكند، برای رضای خدا علمِ آموخته را به دیگری منتقل كند «مَن تَعَلَّمَ العِلمَ و عَمِلَ بِهِ و عَلَّمَ للّه» این «لله» به عنوان مفعول واسطه به نحو تنازع به هر سه می‌خورد یعنی «تعلّم لله، عَمِل لله، علّم لله» چنین كسی «دُعِی فی مَلَكوتِ السَّماواتِ عَظیما»[3] این می ‌شود ، بقیه دیگر حرف است! 🔹 فرمود می‌خواهی آیت الله عظما بشوی برای درس بخوان، برای رضای خدا عمل بكن، برای رضای خدا به مستمعینت در مسجد برسان آیت الله عظمای نزد فرشتگانی، این است كه ارزش دارد، در ادامه دیگر بقیه است. فرمود: ﴿كَانُوا یسْتَضْعَفُونَ﴾ سالیان متمادی اینها مستضعف بودند ما چه كار كردیم ﴿وَأَوْرَثْنَا الْقَوْمَ الَّذِینَ كَانُوا یسْتَضْعَفُونَ﴾ چه كار كردیم چه به آ‌نها ارث دادیم؟ آنها از ما ارث بردند، چه چیزی را؟ ﴿مَشَارِقَ الْأَرْضِ وَمَغَارِبَهَا﴾، حالا مشرق و مغرب كلّ زمین این درباره وقایع گوناگون تاریخ است یا مشارق و مغارب همان منطقه خاورمیانه یا بخش خاصّی از مصر اگر مربوط به خصوص بنی ‌اسرائیل باشد ﴿وَتَمَّتْ كَلِمَتُ رَبِّكَ الْحُسْنَی عَلَی بَنِی إِسْرَائِیلَ بِمَا صَبَرُوا وَدَمَّرْنَا مَا كَانَ یصْنَعُ فِرْعَوْنُ وَقَوْمُهُ وَمَا كَانُوا یعْرِشُونَ﴾[4] آنها را تَدمیر كردیم به هلاكت رساندیم. بنابراین ﴿وَالْعَاقِبَةُ لِلْمُتَّقِینَ﴾[5] معنایش این نیست كه در پایان جمع‌بندی كه بخواهیم بكنیم در قیامت ﴿وَالْعَاقِبَةُ لِلْمُتَّقِینَ﴾ عالم دنیا هم حسابی دارد، نظمی دارد، كتابی دارد در هر مقطع تاریخی پایانش به سود مردان باتقواست. در اینجا هم فرمود برای ما این را رقم زدیم ﴿وَلَقَدْ كَتَبْنَا فِی الزَّبُورِ مِن بَعْدِ الذِّكْرِ أَنَّ الْأَرْضَ یرِثُهَا عِبَادِی الصَّالِحُونَ﴾. 🔹 به مناسبت های فراوانی در ذیل آیات آمده در سوره مباركه «حدید» كه ﴿اعْلَمُوا أَنَّ اللَّهَ یحْیی الْأَرْضَ بَعْدَ مَوْتِهَا﴾[6] گفتند این زمین مُرده است زمینی كه در آن نیست مُرده است، فرمود ما این زمین را زنده می ‌كنیم فرمود: ﴿اعْلَمُوا أَنَّ اللَّهَ یحْیی الْأَرْضَ بَعْدَ مَوْتِهَا﴾ یعنی به ظهور حضرت[7] ﴿أَشْرَقَتِ الْأَرْضُ بِنُورِ رَبِّهَا﴾ آنجا روایت است[8] یكی دوتا و ده‌تا نیست البته معنایش تطبیقِ مصداقی است نه تفسیرِ مفهومی كه منحصر باشد تطبیقِ مصداقی ‌اش این است كه بارزترین مصداق با حضرت زمین روشن می‌ شود با مردم روشن می ‌شود با علم و عمل اینجا هم فرمود ما نوشتیم و تنظیم كردیم و این كار شدنی است كه زمین را وجود مبارك حضرت از ما ارث می ‌برد نه از دیگری ﴿أَنَّ الْأَرْضَ یرِثُهَا عِبَادِی الصَّالِحُونَ﴾ و این نوشته ماست یعنی تنها این‌چنین نیست كه ما به شما بگوییم در قرآن بگوییم این طور نیست در تورات همین حرف بود در زبور همین حرف بود. [1]. سوره قصص، آیه 5. [2]. سوره قصص، آیه 5. [3]. الکافی، ج 1، ص 35. [4]. سوره اعراف، آیه 137. [5]. سوره اعراف، آیه 128؛ سوره هود، آیه 49؛ سوره قصص، آیه 83. [6]. سوره حدید، آیه 17. [7]. کمال الدین، ج 2، ص 668. [8]. الارشاد (شیخ مفید)، ج 2، ص 381. 📚 سوره مبارکه انبیاء جلسه 61 تاریخ: 1389/10/15 🆔 @a_javadiamoli_esra
💠 خلیفه شیطان 🔹 آنچه در خارج هست منظّم است و انسان خلیفه «الله» است كه مطابق این حركت كند اما متأسفانه به جای اینكه خلیفه «الله» باشد شده است و دارد اوضاع را به هم می‌ زند. تنها مسئله آسیب به محیط زیست نیست، فسادهای فراوانی ایجاد كردند: ﴿ظَهَرَ الْفَسادُ فِی الْبَرِّ وَ الْبَحْرِبِما كَسَبَتْ أَیدِی النَّاسِ﴾. دریا را آلوده كردند، فضا را آلوده كردند، صحرا را آلوده كردند، محیط زیست را آلوده كردند، انبیا را شهید كردند، صُحُف و كتب آسمانی را دگرگون كردند، انسان ها را به وسیله بدآموزی‌ها منحرف كردند و از مسیر مستقیم بیرون بردند و گرفتار ضلالت كردند؛ انسان به جای اینكه خلیفه «الله» شود، شده خلیفه ابلیس! 🔹 اگر ذات اقدس الهی از انسان ها با یاد كرد فرمود: ﴿لَقَدْ كَرَّمْنا بَنی آدَمَ﴾، هشدار داد كه این كرامت، ذاتی انسان نیست، این‌ چنین نیست كه انسان ذاتاً كریم باشد، بلکه چون است از كرامت برخوردار است و اگر انسان كرامتش به استناد خلافت اوست، خلیفه آن است كه حرف «مستخلف‌ عنه» را بزند و دستور «مستخلف ‌عنه» را انجام بدهد. اگر كسی كنار سفره خلافت نشست و از كرامت طَرْفی بست ولی حرف خودش را زد و كار خودش را كرد و ﴿أَ فَرَأَیتَ مَنِ اتَّخَذَ إِلهَهُ هَواهُ﴾ شد، آن‌گاه همین خدایی كه فرمود: ﴿لَقَدْ كَرَّمْنا بَنی آدَمَ﴾, همین خدایی كه فرمود: ﴿إِنِّی جاعِلٌ فِی الْأَرْضِ خَلیفَةً﴾ درباره این گروه می ‌فرماید: ﴿أُولئِكَ كَالْأَنْعامِ بَلْ هُمْ أَضَلُّ﴾. این گروه عالم را فاسد كردند، ﴿ظَهَرَ الْفَسادُ فِی الْبَرِّ وَ الْبَحْرِ بِما كَسَبَتْ أَیدِی النَّاسِ﴾ شد، جامعه بشری را كه «إِرْباً إِرْبا» كردند، انبیا را هم كه ﴿یقْتُلُونَ النَّبِیینَ بِغَیرِ حَقٍّ﴾ به قتل رساندند، كتب آسمانی را هم كه ﴿یكْتُبُونَ الْكِتابَ بِأَیدیهِمْ ثُمَّ یقُولُونَ هذا مِنْ عِنْدِ اللَّهِ﴾ كه ﴿یحَرِّفُونَ الْكَلِمَ﴾. 🔹 قرآن كریم هشدار می ‌دهد كه عالم منظّم است انسان ها منظّم‌ هستند انبیا هماهنگ‌ هستند صُحف آسمانی منظّم اند؛ ما اگر چند روزی به شما دادیم که ببینیم چه می ‌كنید، توجه داشته باشید كه كلّ این بی ‌نظمی ‌ها را ما بالاخره می ‌دهیم. 📚 سوره مبارکه شوری جلسه 14 تاریخ: 1394/03/06 🆔 @a_javadiamoli_esra
💠
برکت تقوا
🔹 فرمود اگر ملّتی مملکتی بگویند خدا، ما برکت را نازل می ‌کنیم. این یک است؛ یعنی ممکن نیست ملّتی بگوید خدا و نتیجه نگیرد! ﴿لا یخْلِفُ اللَّهُ الْمیعادَ﴾؛ خُلف وعده، در دستگاه ذات اقدس الهی محال است. 🔹 در سوره مبارکه «اعراف» آیه 96 این بود: ﴿لَوْ أَنَّ أَهْلَ الْقُرَی آمَنُوا وَ اتَّقَوا لَفَتَحْنَا عَلَیهِمْ بَرَكَات مِنَ السَّماءِ وَ الْأَرْض‏﴾؛ هر نحلتی، مردم هر سرزمینی اگر به راه باشند و راه کسی را نبندند، ما نعمت ‌ها را فراوان می‌ فرستیم. 🔹 شما ببینید در بهترین شهرهای روی زمین که حرم اهل بیت است، عده ‌ای یا احتکار کردند، انبار انبار ذخیره کردند یا قاچاق کردند؛ این نمی ‌شود، خدا می ‌گیرد! فرمود: ﴿وَ لَوْ أَنَّ أَهْلَ الْقُرَی آمَنُوا وَ اتَّقَوا﴾؛ این محال است که مردم سرزمینی بگویند خدا و نتیجه نگیرند! ﴿مَنْ أَصْدَقُ مِنَ اللّهِ قِیلاً﴾، وعده الهی هم تخلّف‌پذیر نیست. 🔹 خدا اگر گروهی را تهدید بکند بعد مدتی بدهد، این خلاف حکمت نیست بلکه مطابق با رأفت الهی است؛ اما خلاف وعده محال است: ﴿لا یخْلِفُ اللَّهُ الْمیعادَ﴾. این است؛ فرمود اگر ملّتی گفت خدا، ما ممکن نیست آنها را تنها بگذاریم: ﴿لَوْ أَنَّ أَهْلَ الْقُرَی آمَنُوا وَ اتَّقَوا لَفَتَحْنَا عَلَیهِمْ بَرَكَات مِنَ السَّماءِ وَ الْأَرْض‏﴾. 📚 سوره مبارکه حاقّه جلسه 2 تاریخ: 1397/10/03 🌐 https://esra.ir 🆔 @a_javadiamoli_esra