💠 علم دین 🔹 امروز كه 25 ذیقعده است «دحو الارض» است، از پربركت‌ ترین روزهای ایام سال است و شاید بعضی از شما حوزویان و دانشگاهیان هم صائم باشید كه این روزه برای همه شما ـ ان‌شاء ‌الله ـ پربركت باشد. آنچه در جمع شما عزیزانی كه به رشته ‌های متنوع علوم اشتغال دارید و قابل طرح است این است كه گرچه علوم را گاهی به صورت تجریدی و تجربی از یك سو و تجربی و ریاضی و انسانی و مانند آن از سوی دیگر و به «عِلْمُ‏ الْأَبْدَان» و «عِلْمُ الْأَدْیان» تقسیم كردند از سوی سوم، ولی جامع همه آنها هدفمند بودن علم و عالم است كه همه ما را می ‌تواند در كنار هم جمع بكند؛ یعنی حوزه و دانشگاه را آن هدفمند بودن می ‌تواند جمع بكند. 🔹 توضیح مطلب این است كه حدیث معروفی از وجود مبارك پیامبر اسلام (علیه و علی آله آلاف التحیة و الثناء) رسیده است كه «الْعِلْمُ عِلْمَانِ عِلْمُ الْأَدْیانِ وَ عِلْمُ‏ الْأَبْدَانِ»؛[1] علم دو قسم است: بعضی از علوم مربوط به بدن انسان هاست؛ نظیر طب و سایر علوم وابسته به آن و برخی از علوم مربوط به دین است، نه بدن؛ نظیر فقه و تفسیر و كلام و امثال اینها. اما بزرگان اهل معرفت همین حدیث را به سبك دیگر معنا می‌ كنند؛ آنها علم را با موضوع ارزیابی نمی ‌كنند، علم را با هدف ارزیابی می ‌كنند. آنها می ‌گویند اینكه حضرت فرمود: «الْعِلْمُ عِلْمَانِ عِلْمُ الْأَدْیانِ وَ عِلْمُ‏ الْأَبْدَانِ» منظور علم بدن طب نیست و منظور علم دین تفسیر و فقه نیست، آن كسی كه فقه و تفسیر می ‌خواند و می ‌نویسد برای اینكه به دنیا برسد، او «عِلْمُ‏ الْأَبْدَان» دارد؛ آن طبیبی كه می ‌كوشد مشكل جامعه را حل كند او «عِلْمُ الْأَدْیان» دارد، این نگاه كجا و آن نگاه كجا؟! همین حدیث است! همین جمله است! یك كسی درس فقه می‌ خواند برای فقه فروشی، تفسیر می ‌خواند برای تفسیر فروشی، این «عِلْمُ‏ الْأَبْدَان» دارد، یك وقت است نه درس علم طب خوانده كه مشكلات جبهه را حل كند، مجروحان جبهه را درمان كند، او «عِلْمُ الْأَدْیان» دارد. 🔹پس همین حدیث همین جمله وقتی به دست یك انسان سطحی نگر بدهید می‌ گوید این علم به ‌لحاظ موضوع تقسیم می‌شود، موضوع یا بدن است یا دین؛ وقتی به دست یك اهل حقیقت دادید می ‌گوید این حدیث را برابر هدف باید تقسیم كرد نه برابر موضوع، اگر هدف «نشر معارف الهی» باشد و «خدمت به جامعه» باشد علم دین است، اگر هدف تأمین معیشت خودش باشد و كیف و جیب خودش باشد علم بدن است. پس «الْعِلْمُ عِلْمَانِ عِلْمُ الْأَدْیانِ وَ عِلْمُ‏ الْأَبْدَانِ» اگر منظور علم ادیان هدفمند بودن است این می ‌تواند همه ما را جمع بكند؛ یعنی موضوع و محمول معیار نیست، هدفمند بودن است! ممكن است كسی ادبیات بخواند و غرضش این باشد كه قرآن را بهتر بفهمد و بهتر معنا كند، یك وقت است طب می‌ خواند یا داروسازی می ‌خواند كه به جامعه انسانی و اسلامی خدمت بكند، یك وقت است فقه و اصول می ‌خواند كه به جامعه اسلامی و الهی خدمت بكند همه اینها دارای «عِلْمُ الْأَدْیان» است و این می ‌تواند حوزه و دانشگاه را با هم جمع بكند. وحدت حوزه و دانشگاه به «وحدت هدف» است، اگر همه ما به یك جا می ‌رسیم پس متحدیم. [1]. کنزالفوائد، ج2، ص107. #روز_دحو_الارض #وحدت_هدف #نشر_معارف #خدمت_به_مردم #آیت_الله_العظمی_جوادی_آملی 📚 درس اخلاق تاریخ: 1386/09/15 🆔 @a_javadiamoli_esra