#علوم_فنون_دوازدهم #دانش_افزایی_دبیران 🔵بخش نخست: اوزان#عروضی موجود در علوم وفنون2 #یازدهم وعلوم وفنون 3 # دوازدهم دراین یادداشت اوزان عروضی موجود درکتاب یازدهم و دواردهم وخودارزیای ها را دسته بندی کرده وبا چند شاهد مثال ،برای تمرین بیشتر وراحتی کار همکاران آورده ایم . بهتراست فقط وزن های موجود درکتاب بامثال های متنوع تدریس شود. وزن ها را ازلحاظ ارکان دودسته تقسیم کرده اند: وزن های همسان ووزن های ناهمسان 🔵الف : وزن های همسان : 🔴1_بحر هزج مثمن سالم :. مفاعیلن مفاعیلن مفاعیلن مفاعیلن مثال ها: _بتی دارم که گردگل زسنبل سایبان دارد بهار عارضش خطی به خون ارغوان دارد _توازهردرکه باز آیی بدین خوبی و زیبایی دری باشدکه ازرحمت به روی خلق بگشایی _توصاحب منصبی جانا زمسکینان نیندیشی توخواب آلوده ای برچشم بیماران نبخشایی 🔴1_1بحر هزج مسدس محذوف مفاعیلن مفاعیلن فعولن مثال ها : _نبایستی هم اول مهربستن چودردل داشتی پیمان شکستن _حدیث جان بجز جانان نداند که جز جانان کسی ازجان نداند _الا یاخیمگی خیمه فروهل که پیشاهنگ بیرون شد زمنزل 🔴2_بحررمل مثمن سالم فاعلاتن فاعلاتن فاعلاتن فاعلاتن مثال ها : _هرکه چیزی دوست دارد جان ودل بروی گمارد هرکه محرابش توباشی سرزخلوت برنیارد _روزگاری شد که سرتا پا دلی غمناک دارم همچوصبح ازدست غم هر شب گریبان چاک دارم _دوست دارم همچوموجی دردل دریا بمیرم بشکنم چون لاله ای خونین ودرصحرا بمیرم (محمد نوعی) 🔴1_2_بحررمل مثمن محذوف فاعلاتن فاعلاتن فاعلاتن فاعلن مثال ها: _باغبان گرپنج روزی صحبت گل بایدش برجفای خارهجران صبربلبل بایدش _درقبول زندگانی اختیار ازمن نبود من دراین وحشت سرا بی اختیار افتاده ام (ابوالحسن ورزی) _جان فدا کردیم ویاران قدرما نشناختند کوربادا دیده حق ناشناس دوستی(رهی) 🔴2_2_بحررمل مسدس محذوف فاعلاتن فاعلاتن فاعلن مثال ها: _ما زیاران چشم یاری داشتیم خودغلط بود آنچه ماپنداشتیم _دردم از یاراست درمان نیز هم دل فدای اوشد وجان نیز هم _آفتاب ازکوه سربر می زند ماهروی انگشت بردر می زند 🔴 3_2_بحر رمل مثمن مخبون فعلاتن فعلاتن فعلاتن فعلاتن مثال ها : _ملکا ذکرتوگویم که توپاکی وخدایی نروم جز به همان ره که توام راهنمایی _منم آن بنده مخلص که ازآن روز که زادم دل وجان رازتو دیدم دل وجان را به تودادم (مولوی) _رندو دردی کش ومستم چه توان کرد چوهستم برمن ای اهل نظرعیب مگیرید که مستم 🌿🌿🌿🌿🌿🌿 به کوشش آقای جابر نوری جوکندان گیلان(تالش) گروه دبیران ادبیات ایران کانال جامع ادبیات یازدهم و دوازدهم ⬇️⬇️⬇️⬇️⬇️ @adabiyatjame1112 #علوم_فنون_دوازدهم #دانش_افزایی_دبیران 🔵بخش دوم : وزن های همسان: 🔴3_بحرمتقارب مثمن سالم فعولن فعولن فعولن فعولن چندمثال دراین وزن: _نشان دل بی نشان ازکه جویم حدیث تن ناتوان باکه گویم (خواجو) _نمی بینم ازهمدمان هیچ برجای دلم خون شد از غصه ساقی کجایی 🔴1_3_بحر متقارب مثمن محذوف فعولن فعولن فعولن فعل مثال ها: _مبادا چنین هرگز آیین من سزا نیست این کاردر دین من _بهارا بیا کان زمستان گذشت گل ولاله پر کرد دامان دشت (ابتهاج) 🔴4_ بحر رجز مثمن سالم مستفعلن مستفعلن مستفعلن مستفعلن مثال ها : _ای عاشقان ای عاشقان پیمانه را گم کرده ام زان می که درپیمانه هااندر نگنجد خورده ام (مولوی) _شب تا سحر می نغنوم واندرز کس می نشنوم وین ره نه قاصد می روم کز کف عنانم می رود(سعدی) 🔴1_4_بحررجز مثمن مطوی مفتعلن مفتعلن مفتعلن مفتعلن مثا ل ها: _قصد جفاها نکنی ور بکنی بادل من وادل من وادل من وادل من وادل من(مولوی) _منفعلم برکه برم حاجت خویش از بر تو ای قدمت برسرمن چون سر من بردر تو(بیدل) 🔴2_4 مستفعلن مستفعلن مستفعلن ف درکتاب درسی فقط یک بیت آورده اند .شاعران معاصر ازاین وزن زیاداستقبال کرده اند. مثال ها: _بس در سرزلف بتان جا کردی ای دل ما را میان خلق رسوا کردی ای دل _چوکودکی کز رنج در رویا گریزد امروزمن در دامن فردا گریزد (رعدی) 🔴5_ مستفعل مستفعل مستفعل مستف شکل قدیم ناهمسان است. مفعول مفاعیل مفاعبل مفاعی یافعولن مثال ها: _تاکی به تمنای وصال تویگانه اشکم شودازهرمژه چون سیل روانه _ ای کاش دلت ازدل تنگم خبری داشت یا ناله من دردل سنگت اثری داشت 🔵ب :وزن های ناهمسان: 🔴1_بحر سریع مسدس مطوی مکشوف مفتعلن مفتعلن فاعلن از اصل :مستفعلن مستفعلن مفعولات مثال ها : _ای که پی حرص وهوا می روی راه نه این است کجا می روی (کمال الدین) _ای متحیر شده درکار خویش راست بنه برخط،پرگارخویش 🔴2_بحرخفیف مسدس محذوف فاعلاتن مفاعلن فعلن مثال ها: درددل گویم ازنهان بشنو رازبی زحمت زبان بشنو 🔴3_بحرمجتث مثمن مخبون محذوف مفاعلن فعلاتن مفاعلن فعل

وزن های #عروضی آقای عقیل پور خلیلی @adabiyatjame1112