مستحب است در ابتدای نماز انسان اول اذان و بعد اقامه بگوید و بعد نماز را شروع کند
الله اکبر 4 مرتبه
اشهد ان لا اله الا الله 2 مرتبه
اشهد ان محمداً رسول الله 2 مرتبه
اشهد ان علیاً ولی الله 2 مرتبه
(بدون گفتن این مورد اذان صحیح است)
حی علی الصلوة 2 مرتبه
حی علی الفلاح 2 مرتبه
حی علی خیر العمل 2 مرتبه
الله اکبر 2 مرتبه
لا اله الا الله 2 مرتبه
قبل از شروع نماز باید نیت کنیم یعنی باید در ذهن خود بگذرانیم که کدام یک از نمازها را می خواهیم بخوانیم (مثل نماز صبح یا ظهر یا ...)
نیت باید «قربة الی الله» باشد یعنی برای رضایت خداوند باشد
لازم نیست حتماً نیت را به زبان آورد بلکه همان که از ذهن گذشت کافی است. گفتن آن هم به زبان اشکالی ندارد
با گفتن الله اکبر نماز شروع می شود
هنگام گفتن الله اکبر (تکبیرة الاحرام) مستحب است دست ها را تا مقابل گوش ها بالا برد
بعد از گفتن الله اکبر تا پایان نماز اگر کارهای زیر را انجام بدهیم نماز باطل می شود:
1- خوردن و آشامیدن
2- از قبله روی خود را برگرداندن
3- سخن گفتن (غیر از اذکار نماز)
4- خندیدن (صدادار)
5- گریه کردن برای امور دنیوی
6- به هم زدن وضعیت نماز (مثل راه رفتن)
7- کم یا زیاد کردن اجزای اصلی نماز مثل رکوع و سجود
پس از خواندن حمد و سوره باید به رکوع برویم یعنی سر را به طرف پایین خم کنیم تا دو دستمان به زانوهایمان برسد
در رکوع این ذکر را می گوییم:
«سُبحانَ رَبِّیَ العَظیمِ وَ بِحَمدِهِ»
پاک و منزه است پروردگار بزرگ من و من او را ستایش می کنم.
در رکوع می توانیم به جای ذکر فوق 3 بار سبحان الله بگوییم
قبل از رکوع باید ایستاده باشیم چون قیام قبل از رکوع جزء ارکان نماز است و اگر عمدی یا سهوی ترک شود نماز باطل است
بعد از رکوع باید کمی بایستیم که به آن قیام بعد از رکوع می گویند و مستحب است بگوییم «سَمِعَ اللهُ لِمَن حَمِدَهُ»، «الله اکبر» و سپس به سجده می رویم
در سجده باید محل پیشانی، کف دو دست، سر زانوها و نوک انگشتان بزرگ پا روی زمین قرار گیرد و این ذکر را بگوییم:
«سُبحانَ رَبِّیَ الاَعلی وَ بِحَمدِهِ»
پروردگار من از همه بالاتر و پاک و منزه است و من او را ستایش می کنم
به جای ذکر فوق می توانیم سه مرتبه سبحان الله بگوییم
در سجده پیشانی را باید بر روی چیزی بگذاریم که سجده بر آن ها صحیح باشد مثل خاک، سنگ، برگ درخت و ...
بعد از انجام سجده اول سر را از مهر برمی داریم و در حالت نشستن دو زانو کمی که بدن آرام گرفتن با ذکر الله اکبر دوباره به سجده می رویم و ذکر سجده را مجدداً می گوییم
پس از تمام شدن سجده دوم در واقع ما یک رکعت نماز را تمام کرده ایم و باید برای شروع رکعت دوم مجدداً قیام کنیم
پس از ایستادن به همان ترتیب رکعت اول، حمد و سوره را می خوانیم و سپس دست ها را برای ذکر قنوت به روبروی صورت می گیریم
در رکعت دوم نماز بعد از خواندن حمد و سوره قبل از رفتن به رکوع مستحب است دست ها را روبروی صورت گرفته و دعا بخوانیم
در قنوت می توانیم این آیه قرآن را که یکی از دعاهای با عظمت قرآنی است بخوانیم:
«رَبَّنَا آتِنَا فِي الدُّنْيَا حَسَنَةً وَفِي الْآخِرَةِ حَسَنَةً وَقِنَا عَذَابَ النَّارِ»
«پروردگارا در دنیا به ما خیر و خوبی بده و در آخرت نیز به ما نیکی عطا فرما و ما را از عذاب دوزخ حفظ کن»
(در قنوت می توانیم دعاهای دیگر نیز بخوانیم)
پس از قنوت مجدداً رکوع و سجده ها را مانند رکعت اول به جا می آوریم
در رکعت دوم پس از تمام شدن سجده دوم باید در حالی که رو به قبله نشسته ایم تشهد بخوانیم
ذکر تشهد:
«اَشْهَدُ انْ لا الهَ إلَّااللَّهُ وَحْدَهُ لا شَريكَ لَهُ وَ اشْهَدُ انَّ مُحَمَّداً عَبْدُهُ وَ رَسُولُهُ اللَّهُمَّ صَلِّ عَلى مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ»
شهادت می دهم که خدایی جز خدای یکتا نیست و شریکی ندارد و گواهی می دهم که حضرت محمد (ص) بنده و فرستاده اوست. خدایا بر محمد (ص) و خاندان او درود فرست
در نمازهای دو رکعتی مثل نماز صبح پس از تشهد باید ذکر سلام گفته شود. با گفتن سلام نماز دو رکعتی تمام می شود
ذکر سلام:
«اَلسَّلاَمُ عَلَیْکَ اَیُّهَا النَّبِیُّ وَ رَحْمَةُ اللهِ وَ بَرَکاتُهُ؛ اَلسَّلاَمُ عَلَیْنَا وَ عَلی عِبَادِ اللهِ الصَّالِحِینَ؛ اَلسَّلاَمُ عَلَیْکُمْ وَ رَحْمَةُ اللهِ وَ بَرَکاتُهُ»
«درود بر تو باد ای پیامبر! و رحمت خدا و برکات او از آنِ تو باد؛ درود بر ما و بندگان شایسته خدا؛ درود بر شما و رحمت خدا و برکات او از آنِ شما باد»
در رکعت سوم باید 3 بار این ذکر را بگوییم:
«سُبْحَانَ اللهِ وَ الْحَمْدُ لِلّهِ وَ لاَ اِلهَ اِلاَّ اللهُ وَ اللهُ اَکْبَرُ»
«پاک و منزه است خدا و سپاس و ستایش مخصوص خداست و هیچ معبودی به جز خدا نیست و خدا بزرگتر است»
سپس به رکوع می رویم و ذکر رکوع را می گوییم، بعد به سجده می رویم و دو سجده را به جا می آوریم. اگر نماز سه رکعتی باشد مثل نماز مغرب بعد از سجده دوم تشهد می خوانیم و بعد ذکر سلام را می گوییم و نماز سه رکعتی تمام می شود.
اگر نمازی که می خوانیم نماز چهار رکعتی باشد مثل نماز ظهر، عصر و عشا باید پس از سجده های رکعت سوم قیام کنیم (بایستیم) و رکعت چهارم را مانند رکعت سوم انجام می دهیم سپس به رکوع و بعد به سجده می رویم. پس از سجده دوم می نشینیم به حالت دو زانو و تشهد و سلام را می خوانیم و نماز چهار رکعتی را تمام می کنیم.