🖍 درس دیگری که در عرصهی عرفان و اخلاق از عاشورا میتوان آموخت، درس توکّل در زندگی و تنها به خدا اعتماد و اتّکا کردن است.
◽️کسی که از یک سو تنها #خدا را مؤثّر میداند و همهی امور عالم را تحت اراده و در دست خدای متعال میبیند و غیر خدا را در عالم هیچکاره به شمار میآورد و از سوی دیگر به خدا و مقدّرات الهی حُسن ظن دارد و خدا را آگاه به نیاز بندگان و غنیّ و قادر به رفع حوائج آنها و جواد و کریم و عطوف و رحیم میداند، چنین فردی در زندگی تنها به خدا اتّکا خواهد کرد و تنها به او چشم امید خواهد دوخت؛ چرا که جز خدا احدی را در عالم کارهای نمیداند و خدا هم جز خیر برای بندگانش مقدّر نمیکند.
✨ در حدیث آمده است که پیامبر بزرگوار اسلام صلّیاللهعلیهوآلهوسلّم از جبرئیل سؤال کردند:
مَا التَّوَکُّلُ عَلَی اللهِ عَزَّوَجلَّ؟ توکّل بر خدای عزّوجل چیست؟
جبرئیل سلاماللهعلیه عرضه داشت: اَلعِلمُ بِاَنَّ المَخلوقَ لا یَضُرُّ وَ لا یَنفَعُ وَ لا یُعطی وَ لا یَمنَعُ وَ استِعمالُ الیَأسِ عَنِ الخَلقِ. فَاِذا کانَ العَبدُ کَذلِکَ لَم یَعمَل ِلاَحَدٍ سِوَی اللهِ وَ لَم یَرجُ وَ لَم یَخَف سِوَی اللهِ وَ لَم یَطمَع فی اَحَدٍ سِوَی اللهِ فَهذا هُوَ التَوَکُّلُ:
توکّل پی بردن به این حقیقت است که مخلوق نه زیانی میرساند و نه سودی؛ نه چیزی میتواند عطا کند و نه میتواند مانع رسیدن چیزی شود و اینکه شخص به طور کامل از مخلوق قطع امید کرده و یأس پیشه کند. وقتی بندهای اینگونه شد، جز برای خدا کار نخواهد کرد؛ جز به خدا امید نخواهد بست؛ جز از خدا پروا نخواهد داشت و جز به خدا طمع نخواهد بست و این حقیقت توکّل است.
✨ در نهضت اباعبداللهالحسین علیهالسّلام جلوههای توکّل را به زیبایی میتوان دید. امام حسین علیهالسّلام در یکی از سخنرانیهایشان در #روز_عاشورا، خطاب به کوفیان فرمودند:
وَ اَنتُمُ ابنُ الحَربِ وَ اَشیاعُهُ تَعتَمِدونَ: شما (ای لشکریان عمرسعد) به یزید و پیروانش اعتماد و اتّکا کردید. متقابلاً فرمودند:
اِنّی تَوکَّلتُ عَلَی اللهِ رَبّی وَ رَبُّکُم ما مِن دابّهٍ اِلاّ هُوَ آخِذٌ بِناصیَتِها:
امّا من اتّکا و توکّلم بر الله است که پروردگار من و شماست و هیچ موجود زنده و جنبندهای نیست مگر اینکه تحت اراده و قدرت الهی است.
✨ و در پایان همان سخنرانی به خدای متعال عرضه داشتند:
اَنتَ رَبُّنا عَلَیکَ تَوَکَّلنا وَ اِلَیکَ المَصیرُ: ای خدای بزرگ! ای محبوب و معبود من! تو ربّ و صاحب و پرورانندهی ما هستی؛ پس ما تنها بر تو توکّل میکنیم و صیرورت و شدن ما به سوی توست."
📕 منبع: كتاب #كرشمه_حسن ؛ نظري بر جنبه هاي عارفانه نهضت عاشورا
#توکل
🏴 @ahlevela
💠💫 💠💫 رسیدن به حقیقت توحید در جنبهی نظری و عملی: (قسمت دوم)
🔹 جز خدا را در عالم ندیدن هم مراتبی دارد که در این ده روز باید تکمیل شود؛ چون گاهی سالک از غیرخدا قطع توجّه میکند؛ امّا خود این قطع توجّه او نوعی التفات و توجّه است. همین که اراده میکند که توجّه خود را از غیرخدا قطع کند، ظهور یک نوع توجّه است. این #مقام_قطع است و توحید تام بالاتر از این است. مرتبهی بالاتر، #مقام_انقطاع است.
🔹در #مقام_انقطاع این اراده، التفات و توجّه نیست؛ خود به خود غیر خدا دیده نمیشود؛ نه اینکه شخص اراده کند غیر خدا را نبیند. این مرتبه ی انقطاع است. و اوج مرتبهی توحید، مرتبهی کمال انقطاع است؛ که در #مناجات_شعبانیه از خدا میخواهیم:
«اِلـٰـهِی هَبْ لِی كَمالَ اْلاِنْقِطاعِ اِلَیكَ».
🔹این ناظر به مرتبهای است که نه تنها غیر خدا را نمیبیند، آن هم نه با التفات و اراده، که با اراده ی خویش توجّه خود را از غیرخدا قطع کرده باشد؛ بلکه به جایی رسیده است که به طور طبیعی غیر خدا را نمیبیند؛ و به بالاتر از این هم رسیده است؛ یعنی این غیر خدا ندیدنِ خود را هم نمیبیند. این #کمال_انقطاع است؛ که سالک ندیدن خود را هم نمیبیند و به آن توجّه ندارد. این توحید در بُعد نظری.
🔹امیدواریم سالکالیالله با مراقبات ده روز اوّل ماه ذیالحجّه، که ایّام معدودات است و به تعبیر قرآنکریم ایّام معلومات است، در مراتب #توحید نظری و در معرفتالله اینگونه شود.
🔹 در بعد عملی هم با مراقباتی که سالک در پیش میگیرد، میوه این چهلّه را بچیند و به ثمرهی این چهلّه که موحّدانه زندگی کردن است، نائل شود.
در مورد موحّدانه زیستن در کتاب #شراب_طهور مفصّل توضیح دادهایم.
🔹 موحّدانه زندگی کند؛ یعنی نه تنها در عالم غیرخدایی نبیند؛ بلکه میوهی این غیرخدا ندیدن را، هم در عملش، هم در وجودش و هم در زندگیاش ظاهر کند؛ یعنی به غیرخدا امید نبندد و اتّکا نکند؛ از غیر خدا نهراسد؛ اعتماد و اتّکایش فقط به خدایمتعال باشد؛ به #توکّل کامل و به مقام #تفویض و واگذار کردن همهی امور خویش به اراده و رضایت الهی برسد؛ به مقام قناعت، #صبر، #رضا و شکر نائل شود؛ اهل تسلیم مطلق در برابر حقیقت حقّ شود؛ دل به غیرخدا نسپارد؛ دلباختهی خدا باشد و هرچه غیرخدا را از خانهی دل بیرون بریزد
🔹 و آنگاه که عاشق خدا شد، به همهی عالم عشق بورزد؛ چون همهی عالم آیینههایی هستند که صورت معشوق ازلی در آنها دیده میشود؛ لذا برای عاشق خداوند همهی این آیینهها دوستداشتنی است. بهقول شاعر:
💫 به جهان خرّم از آنم که جهان خرّم از اوست
💫 عاشقم بر همه عالم که همه عالم از اوست
◀️ این موحّدانه زیستن است. موحّدانه زیستن یعنی دل تنها یک دلبر داشته باشد: «ما جَعَلَ اللهُ لِرَجُلٍ مِنْ قَلْبَینِ فِی جَوْفِهِ» (1) خدا در سینهی هیچکس دو دل قرار نداده است و هر دل، جز یک دلبر و دلدار نمیتواند داشته باشد. موحّدانه زیستن یعنی دل را تنها خانهی خدا کند و تنها
محبّت و عشق الهی را در جان خویش داشته باشد.
🔹 بنابراین هم در بُعد نظری از مرتبهی قطع، به انقطاع و از مرتبه انقطاع، به کمال #انقطاع نائل شود و هم در مرتبهی عملی موحّدانه زندگی کند؛ احساس کند؛ عشق بورزد؛ اتکّا کند؛ قدم بردارد؛ هدف گزیند و تلاش کند.
◀️ دههی الهیه و توحیدیه برای این است که انسان در نظر و عمل شخص سالک موحّدی شود و از شرک و دوبینی نجات پیدا کند.
🎤 در محضر استاد مهدی طیب - جلسه ی 11 مهر 92
@ahlevela
📖 1. سوره ی احزاب، آیه ی 4.
#ماه_ذي_الحجه