💠 بازى دنیا - بخش دوّم
▪️انسان‌ها در عرصه‌ى زندگى دنیوى، اگر توجّه داشته باشند که زندگى دنیا بازى است و جدّى نیست و هدف از آن نیل به کامیابى‌هاى دنیوى نمى‌باشد؛ بلکه هدف این است که ضمن تفرّج و شادى و لذّت بردن از آن و تمدید قواى روحى براى مجاهدت‌هاى معنوى و اخروى، به مراتب بلند کمال انسانى راه یابند و به بهشت ابدى و قرب و لقاء و وصال الهى نایل شوند؛ با چنین روحیّه و توجّهى، حین انجام فعّالیّت‌هاى دنیوى، با اعصابى آرام کار مى‌کنند و لذّت مى‌برند و انگیزه و دلیلى هم براى برخوردهاى آزاردهنده با دیگران و یا پایمال کردن حقوق آنها ندارند؛ زیرا مى‌دانند در هر صورت، آنچه از پیش، خداوند براى آنها مقدّر نموده است واقع مى‌شود و همان روزیى که حضرت حق از قبل براى آنها معیّن فرموده است به آنها خواهد رسید و حرص و تقلّا و تعدّى به حقوق دیگران، بر روزى آنها نخواهد افزود و متقابلاً جایى هم براى نگرانى وجود ندارد؛ چراکه روزى آنها از جانب خدا تضمین شده است. در نتیجه، در بازى زندگى دنیوى، طبق مقرّرات و احکام شرع، به فعّالیّت مى‌پردازند و فعّالیّتى سالم و بدون تقلّب، سودجویى، سوءاستفاده، تضییع حقوق دیگران و آلودگى به حرام، و بازیى روان، گرم و شیرین برگزار مى‌شود و از آن لذّت فراوان مى‌برند.
▫️هنگامى هم که خداوند به عنوان داور بازى زندگى، پایان بازى دنیا را اعلام مى‌کند، پس از عمرى لذّت و آرامش، در حالى دنیا را ترک مى‌کنند که به دلیل سلامت و صلاح کارهایشان، به مراتب بلند کمالات انسانى راه یافته‌اند و به سوى بهشت ابدى و قرب و لقاء و وصال الهى رهسپار مى‌شوند.
▪️امّا اگر انسان‌ها در جریان فعّالیّت‌هاى دنیوى فراموش کنند که دنیا بازى است و آن را جدّى بپندارند، هدف اصلى، یعنى تعالى و تکامل انسانى و تقرّب الى الله فراموش، و تفوّق و پیش افتادن در رقابت‌هاى دنیوى هدف مى‌شود و در پى آن، در جریان زندگى وجودشان لبریز از اضطراب و حرص و حسرت و غصّه مى‌گردد و چون مى‌خواهند به هر قیمتى که شده است بر رقباى خود غلبه کنند، از مقرّرات بازى، یعنى احکام شرع تخلّف مى‌کنند و به حقوق دیگران تجاوز مى‌نمایند و به تقلّب و تزویر متوسّل مى‌شوند.
▫️پس از عمرى زندگى تلخ و زجرآور و تحت فشارهاى گوناگون عصبى و روانى، هنگامى که داور عالم خلقت، پایان بازى دنیا را اعلام مى‌کند، اینان در اثر آلودگى به حرام و معصیت و ظلم و تعدّى به حقوق دیگران، با روحى منحطّ، به سوى عذاب ابدى و محرومیّت همیشگى از جوار رحمت و قرب الهى، رهسپار مى‌شوند.
▪️از دست رفتن لذّت زندگى، مبتلا شدن به انحطاط معنوى و عذاب ابدى و محروم شدن از کمال و بهشت جاوید و قرب و لقاء و وصال الهى، همه به این دلیل پدید آمد که فراموش کردند زندگى دنیا بازى است.
📕 شراب طهور - تألیف استاد مهدی طیّب
#شراب_طهور
#دنیا_و_آخرت_در_نظر_اهل‌معرفت - ۴
@ahlevela_channel
💠 در زندگى دنیا باید خوب بازى کرد - بخش اوّل
▫️در مدارس، گرچه هدف اصلى باسواد و عالم شدن دانش‌آموزان است، امّا در بین ساعات درس، زمانى هم براى بازى و تفریح دانش‌آموزان پیش‌بینى مى‌شود؛ زیرا دانش‌آموزان پس از مدتّى حضور در کلاس، از نظر جسمى و ذهنى خسته مى‌شوند و قدرت گیرایى‌شان کاهش مى‌یابد. در زنگ تفریح که دانش‌آموزان به بازى مشغول مى‌شوند این خستگى برطرف و آمادگى ذهنى براى فراگیرى درس در آنها تجدید مى‌شود. لذا بازى زنگ تفریح لازمه‌ى تحقّق هدف آموزشى مدارس است.
▪️در مدارس، به هنگام زنگ تفریح، دانش‌آموزان به سه گروه قابل تفکیک مى‌باشند:
▪️ گروه نخست، که اندکى از دانش‌آموزان را تشکیل مى‌دهند، هنگام زنگ تفریح در گوشه‌اى از حیاط مدرسه، افسرده و بى‌حال مى‌ایستند و بدون شرکت در بازى‌ها، منتظر مى‌مانند با به صدا درآمدن زنگ، به کلاس بازگردند. این دانش‌آموزان چون در زنگ تفریح بازى نمى‌کنند، خستگى کلاسِ قبل، از بدن و ذهنشان بیرون نمى‌رود و زنگ بعد، با همان خستگى در کلاس حاضر مى‌شوند و لذا فراگیرى و رشد چندانى هم نصیبشان نمى‌شود. بازى نکردن این گونه دانش‌آموزان حاکى از مشکل و ناراحتى روانى است و از این رو باید توسّط مشاور و روانشناس مورد معالجه قرار گیرند. اینها دانش‌آموزان ضعیف کلاسند.
▪️ گروه دوّم، که اکثریّت کلاس را تشکیل مى‌دهند، دانش‌آموزانى مى‌باشند که هنگام زنگ تفریح به سرعت و باشتاب به حیاط مدرسه هجوم مى‌آورند و گرم بازى مى‌شوند؛ امّا در اثناى بازى، فراموش مى‌کنند که آمده‌اند کمى بازى و تفریح کنند تا خستگیشان برطرف شود؛ لذا کار را جدّى مى‌گیرند و در نتیجه، در طول بازى چنان گرفتار اضطراب و حرص و حسرت و غصّه مى‌شوند و چنان با یکدیگر بداخلاقى مى‌کنند و به یکدیگر صدمه مى‌زنند که صدها بار خسته‌تر از وقتى مى‌شوند که از کلاس بیرون آمدند. هنگامى هم که زنگ کلاس به صدا درمى‌آید تا دانش‌آموزان هرچه سریع‌تر به کلاس بازگردند، چنان غرق بازیشانند که اصلاً صداى زنگ را نمى‌شنوند یا به آن توجّهى نمى‌کنند؛ به گونه‌اى که برخى از آنها اساساً تا پایان درس نیز به کلاس باز نمى‌گردند. برخى دیگر از ایشان هم با خستگى تمام، دیرتر از سایر دانش‌آموزان و در حالى که بیشتر وقت کلاس سپرى شده و کلاس در شُرُف پایان است، صرفاً براى اینکه نامشان در لیست غایبان ثبت نشود، به کلاس مى‌روند. امّا همین گروه نیز در کلاس تمام حواسشان مشغول بازى زنگ تفریح است و در ذهن خود براى بازى زنگ تفریح بعد نقشه مى‌کشند و کوچک‌ترین بهره‌اى از مطالب درسى کلاس نمى‌برند. اینها مردودین کلاسند.
▪️ گروه سوّم دانش‌آموزان که شمارشان بسیار کم است، هنگام زنگ تفریح به حیاط مى‌روند و گرم بازى مى‌شوند، امّا چون توجّه دارند که مسئله جدّى نیست، با اعصابى آرام و با خنده و شوخى، بازى لذّت بخشى مى‌کنند تا خستگیشان کاملاً برطرف شود و به محض به صدا درآمدن زنگ کلاس، نخستین کسانى‌اند که در کلاس حاضر مى‌شوند و چون خستگیشان برطرف شده و شاداب و باطراوتند، بیشترین بهره را از درس مى‌برند. اینها شاگردهاى ممتاز کلاسند.
▫️در مدرسه‌ى آفرینش نیز، که هدفش نیل انسان‌ها به کمال و تعالى است، هم زنگ درس وجود دارد که فعّالیّت اصلى مدرسه و دانش‌آموزان به‌شمار مى‌رود و عبارت است از عبادت و خودسازى، و هم زنگ تفریح وجود دارد تا اشخاص بازى کنند و خستگى‌شان برطرف شود و طراوت لازم را براى عبادت و خودسازى‌هاى بعدى به دست آورند. زنگ تفریح و بازى مدرسه‌ى آفرینش، همان فعّالیّت‌هاى دنیوى است.
📕 شراب طهور - تألیف استاد مهدی طیّب
#شراب_طهور
#دنیا_و_آخرت_در_نظر_اهل‌معرفت - ۵
@ahlevela_channel
💠 در زندگى دنیا باید خوب بازى کرد - بخش دوّم
▫️در مدرسه‌ى آفرینش نیز، که هدفش نیل انسان‌ها به کمال و تعالى است، هم زنگ درس وجود دارد که فعّالیّت اصلى مدرسه و دانش‌آموزان به‌شمار مى‌رود و عبارت است از عبادت و خودسازى، و هم زنگ تفریح وجود دارد تا اشخاص بازى کنند و خستگى‌شان برطرف شود و طراوت لازم را براى عبادت و خودسازى‌هاى بعدى به دست آورند. زنگ تفریح و بازى مدرسه‌ى آفرینش، همان فعّالیّت‌هاى دنیوى است.
▫️در این مدرسه هم انسان‌ها به سه گروه قابل تفکیکند:
▪️اندکى از آنان هنگامى که وقت فعّالیّت‌هاى دنیوى مى‌شود، خود را کنار مى‌کشند و در گوشه‌ى دیر و صومعه و خانقاهى خود را مشغول مى‌کنند و به فعّالیّت‌هاى دنیوى نمى‌پردازند. این امر که همان رهبانیّت و تارک دنیا شدن است، از دید اسلام مطرود و مردود است. چنانکه پیامبر اکرم صلّی الله علیه و آله و سلّم مى‌فرمایند:
لا رُهبانیَّةَ فِى الاِسلامِ
در اسلام رهبانیّت و تارک دنیا شدن وجود ندارد.
▫️اینان چون بازى نمى‌کنند، با خستگى قبلى به عرصه‌ى عبادت و خودسازى وارد مى‌شوند و لذا آمادگى روحى چندانى براى رشد و بهره‌گیرى ندارند و در نتیجه رشد و تعالى چندانى نصیبشان نمى‌شود و از شاگردان ضعیف مدرسه‌ى آفرینشند.
▪️گروه دوّم که معمولا اکثریّت افراد را تشکیل مى‌دهند، کسانى‌اند که از نخستین ساعات بامداد تا دیرترین اوقات شب، با تمام توان غرق بازى دنیا مى‌شوند، امّا مشکل اینها در آن است که فراموش مى‌کنند فعّالیّت‌هاى دنیوى بازیست. لذا آن را جدّى مى‌گیرند و درصدد برمى‌آیند به هر قیمت که شده بر رقباى خود تفوّق یابند.
▫️لذا هم فشارهاى شدید و فرساینده‌ى عصبى و روحى را بر خود تحمیل مى‌کنند و صدها بار خسته‌تر از زمانى مى‌شوند که هنوز بازى را شروع نکرده بودند و هم به دیگران اجحاف و ظلم مى‌کنند و آنها را مى‌آزارند. وقتى هم زمان حضور در کلاس عبادت و بندگى و تهذیب و خودسازى فرا مى‌رسد، مثلا هنگامى که مؤذّن از جانب خدا بانگ بر مى‌آورد که: حَىَّ عَلَى الصَّلوةِ، بشتابید به نماز؛ بسیارى از آنها چنان غرق در داد و ستدها و تقلّاهاى دنیوى خویشند که اساساٌ صداى مؤذّن را نمى‌شنوند و یا به آن توجّهى نمى‌کنند و تا پایان وقت نماز هم به‌سراغ مسجد یا سجّاده‌ى نماز نمى‌روند.
▫️گروه دیگرى از آنها هم که مى‌خواهند نامشان در لیست تارک الصّلوة‌ها ثبت نشود، در آخرین لحظات، پیش از قضا شدن نماز و با خستگى تمام، سر سجّاده مى‌روند و به نماز مشغول مى‌شوند، امّا در طول نماز، تمام حواسشان مشغول بازى دنیا و داد و ستدهاى دنیویشان است و هیچ بهره‌اى از نماز در جهت رشد و تعالى نصیبشان نمى‌شود. زیرا به فرموده‌ى امام باقر علیه السلام تنها بخشى از نماز مقبول واقع مى‌شود که شخص در آن حضور قلب داشته باشد. این گروه مردودین مدرسه‌ى آفرینشند.
▪️گروه سوّم اقلّیّتى را شامل مى‌شود که هنگام زنگ تفریح، یعنى وقت فعّالیّت‌هاى دنیوى، گرم و پرشور در عرصه‌ى این فعّالیّت‌ها حاضر مى‌شوند و به کار و تلاش مى‌پردازند، امّا در حین فعّالیّت توجّه دارند که مسئله جدّى نیست و آمده‌اند بازى کنند تا خستگیشان برطرف شود و شادابى مجدّدى براى عبادت و خودسازى به دست آورند.
▫️لذا با اعصاب آرام و شادى تمام و بى آنکه حقوق کسى را تضییع کنند و به کسى صدمه یا آزارى برسانند، فعّالیّت مى‌کنند و به محض اینکه وقت عبادت و خودسازى فرا مى‌رسد، مثلا هنگامى که مؤذّن از جانب خدا اشخاص را به شتاب براى بر پاداشتن نماز فرا مى‌خواند، نخستین کسانى‌اند که در مصلّاى خود یا در صفوف نماز جماعت حاضر مى‌شوند و چون خستگیشان برطرف شده و با شادابى کامل به نماز مشغول شده‌اند و از آنجا که مسئله‌ى اصلى و جدّى را همین عبادت و بندگى مى‌دانند، با آمادگى و حضور قلب کامل نماز را به جا مى‌آورند و در تقرّب الى الله و نیل به قلّه‌هاى بلند کمال، بیشترین بهره را از نمازشان مى‌برند.
▫️طبیعى است که این گروه برخلاف گروه دوّم، تمام فرصت و توانشان را صرف فعّالیّت‌هاى دنیوى نمى‌کنند و از زمان‌هاى مفید و زنده‌ى خود، براى عبادت و بندگى و تهذیب و خودسازى، وقت کافى اختصاص مى‌دهند. ضمن اینکه در حدّ اعتدال براى فعّالیّت‌هاى دنیوى نیز زمانى در نظر مى‌گیرند. اینها شاگردان ممتاز مدرسه‌ى آفرینشند.
▪️سالکان الى الله و اهل معرفت همان گروه سوّم دانش‌آموزان مدرسه‌ى آفرینشند.
📕 شراب طهور - تألیف استاد مهدی طیّب
#شراب_طهور
#دنیا_و_آخرت_در_نظر_اهل‌معرفت - ۶
@ahlevela_channel
💠 بی اعتبارى و حقارت دنیا در نظر اهل معرفت - بخش اوّل
▪️اهل معرفت که با عظمت الهى آشنا شده‌اند و به بى‌کرانگى و پایدارى آخرت واقف گردیده‌اند، دنیا در نظرشان بسیار حقیر و کم ارزش جلوه کرده است؛ به نحوى که به هیچ وجه براى آن چنین ارزشى قائل نیستند که هدف زندگیشان قرار گیرد و تمام اهتمام خود را براى نیل به آن متمرکز کنند و یا از بود و نبود آن متأثّر گردند و وجود آن مبتهج و مسرورشان سازد و نبود آن آشفته و حسرت‌زده و یا غصّه‌دارشان کند.
امیرالمؤمنین علیه السّلام در مورد متّقین مى‌فرمایند:
عَظُمَ الخَالِقُ فى اَنفُسِهِم فَصَغُرَ مادونَهُ فى اَعیُنِهِم
چنان خدا به عظمت در جان‌هایشان تجلّى کرده و شناخته شده است که هرچه جز آن، در دیدگانشان کوچک و حقیر گردیده است.
پیامبر اکرم صلّی الله علیه و آله و سلّم در بیان یکى از ویژگى‌هاى عاشقان عبادت، به‌عنوان برترین مردمان، مى‌فرمایند:
فَهُوَ لا یُبالى عَلى ما اَصبَحَ مِنَ الدُّنیَا، عَلى عُسرٍ اَم عَلى یُسرٍ
او به اینکه در چه وضعیّت دنیوى به‌سر مى‌برد و در عسرت و سختى یا در راحت و آسایش است، اعتنایى ندارد.
امام صادق علیه السّلام نیز در بیان یکى از ویژگى‌هاى اولیاى الهى مى‌فرمایند:
ما قَدرُ الدُّنیا کُلُّها عِندَهُم تَعدِلُ جَناحَ بَعوضَةٍ وَ لَو اَنَّ الدُّنیا بِجَمِیعِ ما فیها وَ عَلَیها ذَهَبَةٌ حَمراءٌ عَلى عُنُقِ اَحَدِهِم، ثُمَّ سَقَطَ عَن عُنُقِهِ، ما شَعَرَ بِها اَىُّ شَىءٍ کانَ عَلى عُنُقِهِ وَ لا اَىُّ شَىءٍ سَقَطَ مِنها، لِهَوانِها عَلَیهِم
ارزش تمامى دنیا در نزد آنها معادل بال مگسى نیست. و اگر دنیا با همه‌ى آنچه در آن و بر روى آن است طلاى سرخ باشد و همچون گردنبندى بر گردن یکى از آنان باشد، سپس از گردنش بیفتد، متوجّه نمى‌شود چه چیزى بر گردنش بود و چه چیزى از گردنش افتاد؛ به دلیل پستى و بى‌ارزشى آن براى ایشان.
بر همین اساس، پیامبر اکرم صلّی الله علیه و آله و سلّم در مقام دعا عرضه مى‌دارند:
اَللّهُمَّ لا تَجعَلِ الدُّنیا اَکبَرَ هَمِّنا وَ لا مَبلَغَ عِلمِنا
خداى من! دنیا را بزرگ‌ترین خواسته‌ى ما و نهایت درک و دانایى ما قرار نده.
▪️در نظر عارفان، دنیا تنها نمود و جلوه‌اى گذراست و همچون سرابى است که تنها جلوه‌اى از آب دارد ولى از واقعیّت و خواصّ آب بى‌بهره است و تشنه‌اى را سیراب نمى‌کند.
▫️به بیان دیگر دنیا و آنچه در آن دیده مى‌شود رؤیایى بیش نیست که لحظاتى شخص را به خود مشغول مى‌کند و پس از بیدارى، اثرى از آن بر جا نمى‌باشد.
پیامبر اکرم صلّی الله علیه و آله و سلّم مى‌فرمایند:
اَلنّاسُ نیامٌ فَاِذا ماتوا انتَبَهوا
مردم در خوابند و هنگامى که به موت نایل شدند، بیدار مى‌گردند.
آنچه شخص در خواب مى‌بیند رؤیایى بیش نیست. امام حسین علیه السّلام مى‌فرمایند:
وَ اعلَموا اَنَّ الدُّنیا حَلوَها وَ مُرَّها حُلمٌ وَ الاِنتِباهُ فِى الآخِرَةِ
بدانید شیرینى‌ها و تلخى‌هاى دنیا رؤیاست و بیدارى، در آخرت است.
امام باقر علیه السّلام نیز مى‌فرمایند:
اَنزِلِ الدُّنیا کَمَنزِلٍ نَزَلتَهُ ثُمَّ ارتَحَلتَ عَنهُ اَو کَمالٍ وَجَدتَهُ فى مَنامِکَ فَاستَیقَظتَ وَ لَیسَ مَعَکَ مِنهُ شىءٌ. اِنَّما ضَرَبتُ لَکَ هذا مَثَلا ِلأَنَّها عِندَ اَهلِ اللُّبِّ وَ العِلمِ بِاللهِ کَفَىءِ الظَّلالِ
در دنیا همچون منزلى که در آن فرود آمده‌اى و سپس از آن سفر کرده‌اى، منزل کن. یا با آن همچون مالى که در خوابت آن را یافته‌اى و سپس بیدار شده‌اى و چیزى از آن در بیدارى با تو نیست، رفتار کن. بدین سبب این مثال را براى تو زدم که نزد اهل خرد و معرفت الله، دنیا همچون سایه‌ى درحال برچیده شدن است.
و نیز مى‌فرمایند:
هَلِ الدُّنیا اِلّا دابَّةٌ رَکِبتَها فى مَنامِکَ فَاستَیقَظتَ وَ اَنتَ عَلى فِراشِکَ غَیرَ راکبٍ
آیا دنیا جز مرکبى که در رؤیایت بر آن سوار شدى، سپس بیدار شدى در حالى که در بسترت بودى و بر چیزى سوار نبودى، چیزى هست؟
▪️دنیا چو حباب است ولیکن چه حباب
▪️نى بر سر آب بلکه بر روى سراب
▪️آن هم چه سراب، آنکه بینند به خواب
▪️وآن خواب چه خواب، خواب بدمست خراب
📕 شراب طهور - تألیف استاد مهدی طیّب
#شراب_طهور
#دنیا_و_آخرت_در_نظر_اهل‌معرفت - ۷
@ahlevela_channel
💠 بی اعتبارى و حقارت دنیا در نظر اهل معرفت - بخش دوّم
▫️دنیا چو حباب است ولیکن چه حباب
▫️نى بر سر آب بلکه بر روى سراب
▫️آن هم چه سراب، آنکه بینند به خواب
▫️وآن خواب چه خواب، خواب بدمست خراب
▪️کسى در خواب مى‌بیند ثروت هنگفتى به دست آورده است و از شدّت خوشحالى چنان مى‌خندد که حتّى آثار خنده در بدنش نیز ظاهر مى‌شود و اشخاصى که بیدارند صداى خنده را از بدنش مى‌شنوند. کس دیگرى در خواب مشاهده مى‌کند تمام داراییش آتش گرفته و خاکستر شده است و از شدّت ناراحتى به‌سختى مى‌گرید؛ به‌نحوى که آثار گریه در بدنش نیز ظاهر مى‌شود و اشخاصى که بیدارند، صداى گریه را از بدنش مى‌شنوند.
▪️وقتى این دو نفر بیدار شوند، نه دینارى از ثروتى که نفر اوّل به دست آورده، در دستش خواهد بود و نه ذرّه‌اى از دارایى نفر دوم از دست رفته است. لذا کسانى که بیدارند و صداى خنده و گریه‌ى این دو را مى‌شنوند، اگر از علّت خندیدن نفر اوّل و گریستن نفر دوم در رؤیا باخبر شوند، هم به خنده‌ى نفر اوّل مى‌خندند و هم به گریه‌ى نفر دوم.
▪️کامیابى و ناکامى، دارایى و تهیدستى، و شادى و غم اهل دنیا، همه بى‌پایه و بر اساس خیال است.
▫️بـر خیـالى صلحشـان و جنگشان
▫️و ز خیالى فخرشـان و ننگشـان
▪️البتّه براى کسى که در عالم رؤیا به‌سر مى‌برد و مشغول خواب دیدن است، قابل تصوّر نمى‌باشد که آنچه مشاهده مى‌کند واقعى نیست؛ زیرا همه چیز کاملاً واقعى و جدّى به نظر مى‌رسد. امّا پس از بیدار شدن متوجّه مى‌شود که از آنچه مى‌دید هیچ اثرى در جهان واقعیّت وجود ندارد.
▪️کسى هم که هنوز در حجاب عالم طبیعت است و در رؤیاى دنیا غوطه‌ور مى‌باشد، به هیچ وجه نمى‌تواند تصوّر کند و بپذیرد که اسیر رؤیاست. بلکه کسانى را که این حقیقت را به او گوشزد مى‌کنند خیال‌پرداز و در رؤیا مى‌داند.
▪️امّا اگر با موت اختیارى به انتباه و بیدارى نایل نشود، سرانجام با موت اضطرارى به هنگام فوت، بیدار خواهد شد و واقعیّت را درک خواهد کرد. امّا دیگر امکان و فرصتى براى تغییر جهت زندگى در مسیر واقعیّت‌ها براى او وجود نخواهد داشت.
📕 شراب طهور - تألیف استاد مهدی طیّب
#شراب_طهور
#دنیا_و_آخرت_در_نظر_اهل‌معرفت - ۸
@ahlevela_channel
💠 اهمیّت و رغبت به باطن و آخرت نزد اهل معرفت
▪️آخرت و حقایق آن سوى دنیا و عالم طبیعت، و باطن و ملکوت هستى، داراى اساس و پایدار و واقعى است. قرآن کریم که دنیا را مَتاعُ الغُرورِ، کالاى تو خالى ظاهر فریب، دانسته است، در مورد آخرت مى‌فرماید:
وَ اِنَّ الآخِرَةَ هِىَ دارُ القَرارِ
آخرت، خانه‌ى پایدار و ماندگار است.
▫️بر همین اساس، امام سجّاد علیه السّلام در مقام دعا عرضه مى‌دارند:
اَللّهُمَّ ارزُقنِى التَّجافىَ عَن دارِ الغُرورِ وَ الاِنَابَةَ اِلى دارِ الخُلودِ
خداى من! پهلو خالى کردن از خانه‌ى غرور و فریب و روى آوردن به خانه‌ى جاودانگى را روزیم فرما.
▫️بر اساس همین نگرش، قرآن کریم در مورد کسانى که دنیا را به عنوان هدف انتخاب کرده‌اند، مى‌فرماید:
بَل تُؤثِرونَ الحَیوةَ الدُّنیا وَ الآخِرَةُ خَیرٌ وَ اَبقى
بلکه آنها زندگى دنیوى را ترجیح مى‌دهند، در حالى که آخرت بهتر و ماندگارتر است.
▫️و نیز مى‌فرماید:
وَ ما اُوتیتُم مِن شَىءٍ فَمَتاعُ الحَیوةِ الدُّنیا وَ زینَتُها وَ ما عِندَ اللهِ خَیرٌ وَ اَبقى
هرچه (در این عالم) به شما داده شده است کالا و زینت زندگى دنیویست و آنچه نزد خداست بهتر و ماندگارتر است.
▫️و در مقام مقایسه‌ى بین برخوردارى‌هاى دنیوى با بهره‌مندى‌هاى اخروى مى‌فرماید:
زُیِّنَ لِلنّاسِ حُبُّ الشَّهَواتِ مِنَ النِّساءِ وَ البَنینِ وَ القَناطیرِ المُقَنطَرَةِ مِنَ الذَّهَبِ وَ الفِضَّةِ وَ الخَیلِ المُسَوَّمَةِ وَ الاَنعامِ وَ الحَرثِ، ذلِکَ مَتاعُ الحَیوةِ الدُّنیا، وَ اللهُ عِندَهُ حُسنُ المَابِ. قُل اَؤُنَبِّئُکُم بِخَیرٍ مِن ذلِکُم؟ لِلَّذینَ اتَّقَوا عِندَ رَبِّهِم جَنّاتٌ تَجرى مِن تَحتِهَا الاَنهارُ خلِدینَ فیها وَ اَزواجٌ مُطَهَّرَةٌ وَ رِضوانٌ مِنَ اللهِ وَ اللهُ بَصیرٌ بِالعِبادِ
براى مردم، دوستى تمایلات به زنان و فرزندان و انبان‌هاى چرمى انباشته از زر و سیم و اسبان علامت‌دار و دام‌ها و کشت و زرع، نیکو و زیبا جلوه داده شد. این بهره‌ى زندگانى دنیاست. و خداوند نزدش بازگشتگاه نیکوست. بگو آیا از بهتر از اینها با خبرتان سازم؟ براى کسانى که تقوا پیشه کردند، نزد پروردگارشان بهشت‌هایى که از زیر آنها جوى‌ها روان است و همسرانى پاک و خشنودیى از جانب خدا مى‌باشد و خداوند بر احوال بندگانش بیناست.
▫️و برتر از بهشت و نعمت‌هاى اخروى، بر رضایت الهى تأکید مى‌فرماید:
وَ رِضوانٌ مِنَ اللهِ اَکبَرُ، ذلِکَ هُوَ الفَوزُ العَظیمُ
خشنودى خدا بزرگ‌تر و برتر (از بهشت جاوید و خانه‌هاى بهشتى) است. آن کامیابى بزرگ است.
▫️و در توصیف رادمردانى که دنیا آنها را از خدا غافل نمى‌کند، مى‌فرماید:
رِجالٌ لا تُلهیهِم تِجارَةٌ وَ لا بَیعٌ عَن ذِکرِ اللهِ
رادمردانى که هیچ داد و ستد و خرید و فروشى آنها را از یاد خدا غافل نمى‌سازد.
▫️قرآن کریم بر اساس دیدگاه فوق، مى‌فرماید:
وَ ابتَغِ فیما اتیکَ اللهُ الدّارَ الآخِرَةِ وَ لا تَنسَ نَصیبَکَ مِنَ الدُّنیا
در بهره‌گیرى از آنچه خداوند به تو داده است، هدف خود را خانه‌ى آخرت قرار بده و آنچه از دنیا نصیبت شده است را فراموش مکن.
▫️امیرالمؤمنین علیه السلام در تبیین مقصود این آیه مى‌فرمایند:
لا تَنسَ صِحَّتَکَ وَ قُوَّتَکَ وَ فَراغَکَ وَ شَبابَکَ و نِشاطَکَ اَن تَطلُبَ بِهَا الآخِرَةَ
سلامتى، توانایى، فراغت، جوانى و نشاطت را فراموش نکن که به‌وسیله‌ى آنها آخرت را طلب کنى.
📕 شراب طهور - تألیف استاد مهدی طیّب
#شراب_طهور
#دنیا_و_آخرت_در_نظر_اهل‌معرفت - ۹
@ahlevela_channel
💠 تضادِ دنیاطلبى و آخرت‌گرایى
▪️دنیا و آخرت ضدّ همند و هر یک جدّى گرفته شود، دیگرى بازى خواهد بود. کسانى که دنیا را جدّى مى‌گیرند، چون مى‌خواهند به هر قیمتى که شده است در امور دنیوى تفوّق پیدا کنند، خدا، قیامت و دین براى آنها بازى و غیرقابل اعتناست و اگر مانع دستیابى به خواسته‌هاى دنیوى ایشان شود، به‌راحتى کنار گذارده مى‌شوند.
▪️امّا به فرموده‌ى قرآن کریم دنیا بازى است و در صورتى که مانع رفتن به سوى خدا، دین و سعادت اخروى شود، باید از آن صرف نظر کرد.
▫️امیرالمؤمنین علیه السلام مى‌فرمایند:
اِنَّ الدُّنیا وَ الآخِرَةَ عَدُوّانِ مُتَفاوِتانِ وَ سَبیلانِ مُختَلِفانِ فَمَن اَحَبَّ الدُّنیا وَ تَولّاها، اَبغَضَ الآخِرَةَ وَ عاداها. وَ هُمابِمَنزِلَةِ المَشرِقِ وَ المَغرِبِ، وَ ماشٍ بَینَهُما کُلَّما قَرُبَ مِن واحِدٍ بَعُدَ مِنَ الآخَرِ وَ هُما بَعدُ ضَرَّتانِ
هر آینه دنیا و آخرت دو دشمن ناهمگون و دو راه مقابل یکدیگرند. پس هرکس دنیا را دوست داشت و به آن دل بست، کینه‌ى آخرت را به دل گرفت و با آن دشمنى ورزید. و آن دو به منزله‌ى مشرق و مغربند و کسى که ما بین آن دو راه پیماید، هرچه به یکى نزدیک شود از دیگرى دور مى‌گردد و آن دو به‌سان دو هَوو، سر سازگارى و تحمّل یکدیگر ندارند.
📕 شراب طهور - تألیف استاد مهدی طیّب
#شراب_طهور
#دنیا_و_آخرت_در_نظر_اهل‌معرفت - ۱۰
@ahlevela_channel
💠 تعریف زهد
▪️زهد در لغت به معناى عدم رغبت و در اصطلاح اهل عرفان، به معناى بى رغبت بودن به دنیاست.
▪️زهد، نداشتن و استفاده نکردن از دنیا نیست، دلبستگى و رغبت نداشتن به آن است.
▪️زهد، دست کشیدن از دنیا نیست، پر نکشیدن دل به سوى دنیاست. اى بسا فقیر راغب به دنیا و چه‌بسا غنىّ زاهد از دنیا.
▪️شاخص زهد و بى‌رغبتى به دنیا این است که بود و نبود آن، در روح شخص اثر نگذارد و آن را متلاطم نکند
امیرالمؤمنین علیه السّلام مى‌فرمایند:
اَلزُّهدُ کُلُّهُ بَینَ کَلِمَتَینِ مِنَ القُرآنِ. قالَ اللهُ سُبحانَهُ: لِکَیلا تَأسَوا عَلى ما فاتَکُم وَ لا تَفرَحوا بِما آتاکُم. وَ مَن لَم یَأسَ عَلَى الماضى وَ لَم یَفرَح بِالآتى فَقَد اَخَذَ الزُّهدَ بِطَرَفَیهِ
تمامى زهد بین دو عبارت قرآن است. خداى سبحان فرمود: تا بر آنچه از دستتان رفته است، افسوس نخورید و براى آنچه به دستتان آمده است، شادمان نشوید. و هرکس بر آنچه گذشت و از دست رفت تأسف نمى‌خورد و براى آنچه به دست مى‌آید شادمان نمى‌شود، زهد را به‌طور کامل دریافت و رعایت کرده است.
📕 شراب طهور - تألیف استاد مهدی طیّب
#شراب_طهور
#دنیا_و_آخرت_در_نظر_اهل‌معرفت - ۱۱
@ahlevela_channel
💠 تعریف زهد
▪️زهد در لغت به معناى عدم رغبت و در اصطلاح اهل عرفان، به معناى بى رغبت بودن به دنیاست.
▪️زهد، نداشتن و استفاده نکردن از دنیا نیست، دلبستگى و رغبت نداشتن به آن است.
▪️زهد، دست کشیدن از دنیا نیست، پر نکشیدن دل به سوى دنیاست. اى بسا فقیر راغب به دنیا و چه‌بسا غنىّ زاهد از دنیا.
▪️شاخص زهد و بى‌رغبتى به دنیا این است که بود و نبود آن، در روح شخص اثر نگذارد و آن را متلاطم نکند
امیرالمؤمنین علیه السّلام مى‌فرمایند:
اَلزُّهدُ کُلُّهُ بَینَ کَلِمَتَینِ مِنَ القُرآنِ. قالَ اللهُ سُبحانَهُ: لِکَیلا تَأسَوا عَلى ما فاتَکُم وَ لا تَفرَحوا بِما آتاکُم. وَ مَن لَم یَأسَ عَلَى الماضى وَ لَم یَفرَح بِالآتى فَقَد اَخَذَ الزُّهدَ بِطَرَفَیهِ
تمامى زهد بین دو عبارت قرآن است. خداى سبحان فرمود: تا بر آنچه از دستتان رفته است، افسوس نخورید و براى آنچه به دستتان آمده است، شادمان نشوید. و هرکس بر آنچه گذشت و از دست رفت تأسف نمى‌خورد و براى آنچه به دست مى‌آید شادمان نمى‌شود، زهد را به‌طور کامل دریافت و رعایت کرده است.
📕 شراب طهور - تألیف استاد مهدی طیّب
#شراب_طهور
#دنیا_و_آخرت_در_نظر_اهل‌معرفت - ۱۱
@ahlevela_channel
💠 منشأ زهد - بخش اوّل
▪️دل با قرار گرفتن در میدان جاذبۀ جمال الهى، از اسارت جاذۀ فریبندگى دنیا رها، و در نتیجۀ دچار شدن به محبّت الهى، از محبّت دنیا آزاد مى‌شود، و در نهایت، در اثر اشتیاق و رغبت به وصال الهى، از شوق و رغبت به دنیا رها مى‌گردد.
▪️جلوه‌هاى محدود و کوچک جمال الهى که در آینۀ موجودات دنیوى پدیدار گشته و مایۀ جذّابیّت آنها شده کجا و جمال مطلق لم‌یزلى کجا؟
▪️جرعه‌اى که از خُم بى‌نهایت جمال ازلى به عالم خاک ریخته و خاک‌آلود شده و در اثر آن، زیبایى‌هایى در دنیا پدیدار گشته که انسان‌ها را مجنون و مفتون خود ساخته است کجا و زلال جمال بى‌نهایت ازلى کجا؟
▪️آن کس که به معدن جمال راه یافت، کِى جذب جلوه‌هاى کوچک زیبایى‌هاى دنیوى خواهد شد و آن کس که به خمّ جمال لم‌یزلى دست یافت و از جمال مطلق الهى مست شد، کجا اسیر مستى عشق جرعه‌اى خاک‌آلود مى‌شود.
▫️جرعه خاک‌آمیز چون مجنون کند
▫️خود بگو تا صاف آن مر چون کند
▪️خورشید که طالع شد، نور ماه و ستارگان تحت‌الشّعاع قرار مى‌گیرند و دیگر به چشم نمى‌آیند. کامى که از شهد پرحلاوت عسل شیرین شد، دیگر چیزها در آن احساس شیرینى ایجاد نمى‌کنند و لذّتى پدید نمى‌آورند و رغبتى بر نمى‌انگیزند.
▪️ایمان که جز دل سپردن و دل دادن به خدا نیست، چنان حلاوتى در کام سالک دارد که رونق بازار لذّت‌ها و شیرینى‌هاى دنیوى را از بین مى‌برد و بود و نبود دنیا را و این را که چه کسى به آن دست یافت و از آن کام برد، در نظر سالک بى‌اهمیّت و غیرقابل‌اعتنا مى‌کند.
▪️امام صادق علیه السّلام مى‌فرمایند:
لا یَجِدُ الرَّجُلُ حَلاوَةَ الایمانِ فى قَلبِهِ حَتّى لا یُبالِىَ مَن اَکَلَ الدُّنیا
انسان تا به حالتى دست نیابد که برایش اهمّیّت نداشته باشد که چه کسى دنیا را خورد، حلاوت ایمان را در قلب خویش نمى‌یابد.
▪️کسى که اندکى به حُسن الهى پى‌ببرد، چنان متحیّر و مبهوت جمال او مى‌شود و به او دل مى‌بازد که از جاذبۀ هرچه جز او رها و دلش از محبّت اغیار خالی مى‌شود و در نظرش هیچ چیز جز او، چنان ارج و بها و قدر و ارزشى ندارد که بخواهد توجّه و محبّت وى را به خود اختصاص دهد.
▪️لذا با شدّت یافتن محبّت خدا در دل سالک، دنیا کوچک و حقیر مى‌شود و از نظرش مى‌افتد و با بى‌اهمّیّت شدن آن، سالک از اسارت لذّت‌ها و کامیابى‌هاى دنیوى رها و به دنیا بى‌رغبت مى‌شود.
📕 شراب طهور - تألیف استاد مهدی طیّب
#شراب_طهور
#دنیا_و_آخرت_در_نظر_اهل‌معرفت - ۱۲
@ahlevela_channel
💠 منشأ زهد - بخش دوّم
▫️آنچه به بى‌رغبتى به دنیا و آزاد شدن از اسارت آن کمک مى‌کند، دقّت کردن در چهرۀ فریباى دنیاست؛ زیرا در اثر این دقّت، روشن مى‌شود که تمام جذّابیّت و دل‌فریبى دنیا، ناشى از پوشیده بودن چهرۀ زشت و نفرت‌انگیزش در زیر نقابى است که با آرایش‌هاى ماهرانه، براى خویش فراهم ساخته است. با دقّت در مورد دنیا مى‌توان دریافت که :
▪️۱- دنیایى که همچون نوعروسى جوان و پرطراوت جلوه مى‌کند، پیرکفتارى کهنسال و عفریته‌اى است که عمرى به درازاى تاریخ دارد.
▪️۲- دنیا معشوقه‌اى هرزه و هرجایى است و به هیچ یک از عاشقانش وفادار نیست و به همۀ آنها خیانت مى‌کند و هر روز خود را در آغوش کسى مى‌افکند و در اختیار او قرار مى‌دهد.
▪️۳- دنیا معشوقه‌اى عاشق‌کش است و هیچ یک از عاشقانش را زنده باقى نمى‌گذارد.
▪️۴- این معشوقه، عاشقانش را به آسانى و بى‌درد از بین نمى‌برد؛ بلکه آنها را با زجر و شکنجه از پا درمى‌آورد. عاشقان دنیا از سه حال خارج نیستند؛ یا عاشق چیزى از دنیایند که در اختیارشان نیست و به آن دسترسى ندارند؛ که در این صورت، حسرتِ نداشتن، آنها را زجر و شکنجه مى‌دهد و از پا درمى‌آورد. یا عاشق چیزى از دنیایند که در اختیار دارند؛ که در این صورت، نگرانىِ از دست رفتن آن، آرامش را از آنها سلب مى‌کند و ایشان را از پا درمى‌آورد. و یا اینکه عاشق چیزى از دنیایند که قبلا در اختیار داشتند و اکنون از دستشان رفته است؛ که در این صورت، غصّۀ از دست دادن آن، آنها را زجر مى‌دهد و از پا درمى‌آورد.
▪️۵- دنیا معشوقه‌اى ناپایدار و در معرض نابودى و زوال است و کسى که عاشق چیزى از دنیا شده است، این امکان را ندارد که معشوق خود را همیشه در اختیار داشته باشد؛ زیرا گذر زمان آن را مى‌فرساید و از بین مى‌برد.
▪️۶- دنیا معشوقه‌اى است که عاشقانش را به جان هم مى‌اندازد و مایۀ کینه و عداوت بین انسان‌ها مى‌شود. زیرا برخلاف معنویّات، که برخوردارى هرکس از آنها به هیچ وجه مزاحم و مانع برخوردارى دیگران نیست، مادیّات و امور دنیوى، محدودند و با برخوردار شدن کسى، دیگران از دسترسى به آن محروم مى‌شوند. لذا عاشقان دنیا براى دسترسى به آن با یکدیگر رقابت مى‌کنند و کینۀ یکدیگر را به دل مى‌گیرند و اگر لازم باشد، در راه رسیدن به معشوق خود، رقیب را از پا درمى‌آورند. تمام کشمکش‌ها و ظلم و جنایات عالم، معلول دنیاطلبى انسان‌هاست.
▪️۷- دنیا معشوقه‌اى است که عشقش مایه و سرچشمۀ همۀ آلودگى‌ها و پلیدى‌هاست و تمامى افکار زشت، روحیّات پلید، اخلاق ناپسند و کردارهاى ناشایست، زاییدۀ محبّت به آن است.
▫️با پى بردن به ماهیّت نفرت‌انگیز دنیا، جایى براى دل‌باختن و رغبت نمودن به آن باقى نمى‌ماند و زهدى که در اثر محبّت به خدا به وجود آمده بود، به حدّ کمال خود مى‌رسد.
📕 شراب طهور - تألیف استاد مهدی طیّب
#شراب_طهور
#دنیا_و_آخرت_در_نظر_اهل‌معرفت - ۱۳
@ahlevela_channel
💠 برزخ
▪️برزخ در لغت به معناى حائل و واسط بین دو چیز است و در اصطلاح، به معناى مرحلۀ بین دنیا و آخرت است؛ همان گونه که بین الطّلوعین واسط بین شب و روز است.
▪️مؤمن وقتى از جاذبۀ صددرصد دنیا خارج و به سمت آخرت جذب مى‌شود، تا زمانى که کاملاً از جاذبۀ دنیا رها شده و صد در صد در جاذبۀ آخرت قرار گیرد، مرحلۀ واسطى را طى مى‌کند که گاهى جاذبۀ دنیا و زمانى جاذبۀ آخرت بر او مؤثّر است. این مرحلۀ واسط، برزخِ سیر اوست.
▪️در این مرحله، هرگاه در جاذبۀ دنیا قرار مى‌گیرد، غصّه و حسرت و نگرانى و حرص و طمع و حسد او را در بر مى‌گیرد. و هنگامى که در جاذبۀ خدا و آخرت قرار مى‌گیرد، آرامش و شادى و قناعت او را فرا مى‌گیرد.
▪️با طىّ این مرحله، به‌تدریج از تأثیرات جاذبۀ دنیا کاسته مى‌شود و بر تأثیرات جاذبۀ خدا و آخرت افزوده مى‌گردد. این حالت ادامه دارد تا اینکه سالک کاملًا از جاذبۀ دنیا خارج شود و برزخ سیر او پایان یابد و کاملًا در جاذبۀ خدا و آخرت قرار گیرد و آرامش و شادى همیشگى بر او حاکم شود.
📕 شراب طهور - تألیف استاد مهدی طیّب
#شراب_طهور
#دنیا_و_آخرت_در_نظر_اهل‌معرفت - ۱۴
@ahlevela_channel