🔴مواجهه فقيهان با استعمال دخانيات در عصر صفويه
🖊احمدحسين شريفي
🔸در دوران #صفويه نيز مسأله مواد مخدر و دخانيات يکي از دغدغه‌هاي اجتماعي، فقهي و اخلاقي جامعه بود. برخي از فقيهان بزرگ معتقدند بودند استعمال دخانيات در هر شکل و به هر صورتي از نظر شرعي حرام است. برخي ديگر آن را حرام نمي‌دانستند.
🔸في المثل، ملاخليل قزويني، از عالمان مشهور آن دوران و از معاصران علامه مجلسي، معتقد به حرمت استعمال دخانيات بود. وي رساله‌اي در اين زمينه نوشت و دلايل خود را براي چنين فتوايي با دقت تمام تبيين کرد. آنگاه دست‌نوشته‌هاي خود را به نويسنده‌اي خوش‌خط داد تا آن را در زيباترين شکل استنساخ کند؛ و سپس نسخه‌اي از آن را در پارچه‌اي بسيار مرغوب پيچيد و براي #علامه_مجلسي، (که نه تنها قائل به حرمت استعمال دخانيات نبود که خود نيز اهل قليان بود!) در اصفهان فرستاد.
🔸علامه مجلسي نيز پس از مطالعه آن رساله و به هدف ابراز تشکر از نويسنده محترم، مقداري تنباکوي مرغوب را در همان پارچة مرغوب گذاشت و آن را براي ملاخليل قزويني ارسال کرد!
🆔کانال استاد احمدحسین شریفی
🆔https://eitaa.com/joinchat/1153171503C4349780964
🔹 ارتباط با ادمین :👇
@mjbayat
🔴عصر صفويه و ترجمه منابع اسلامي به زبان فارسي
🖊احمدحسين شريفي
🔸يکي از شاخصه‌هاي دوران #صفويه و روشن‌بيني‌ها و خدمات فرهنگي و ديني #علامه_مجلسي و پدرشان، #محمدتقي_مجلسي، تلاش در جهت ارائة معارف اسلامي به زبان فارسي بود. کاري که تا پيش از آنان بسيار بسيار به ندرت انجام مي‌گرفت. افزون بر آنان، ملامحسن #فيض_کاشاني و پيش از آنان شيخ بهائي نيز کوشيدند پاره‌اي از کتابهاي خود را به زبان فارسي بنويسند.
🔸#شيخ_بهائي کتابي با عنوان جامع عباسي نوشت؛ که خيلي شبيه رساله توضيح المسائل است.
🔸مجلسي اول کتاب «لوامع صاحبقراني» را در شرح من لايحضره الفقيه به زبان فارسي نوشتند؛
🔸علامه مجلسي کتابهاي متعدد و فراواني (شايد حدود نيمي از کتابهاي خود) را به زبان فارسي نوشتند: عهدنامه مالک اشتر؛ توحيد مفضل؛ زيارت جامعه کبيره؛ دعاي کميل؛ دعاي مباهله؛ دعاي سمات؛ و شرح دعاي جوشن کبير از جمله آثار فارسي علامه مجلسي است. کار به جايي رسيد که در اغلب يا دست کم بسياري از خانه‌هاي شيعي کتابي از کتابهاي علامه مجلسي وجود داشت.
🔸ميرمحمدصالح خاتون‌آبادي از شاگردان علامه مجلسي به هنگام بيان خدمات شش‌گانة بزرگ علامه مجلسي به عالم تشيع مي‌گويد: «سومين آن خدمات، نوشته‌هاي فارسي اوست که در نهايت سود و ثمرة دنيوي و اخروي است؛ و از اسباب هدايت بيشتر مردمان است؛ و کمتر خانه‌اي در بلادي از بلاد شيعي پيدا مي‌شود که چيزي از مکتوبات فارسي علامه مجلسي به آنجا نرسيده باشد»
🆔کانال استاد احمدحسین شریفی
🆔https://eitaa.com/joinchat/1153171503C4349780964
🔹 ارتباط با ادمین :👇
@mjbayat
🔴حريت شيخ حر عاملي
🖊احمدحسين شريفي
🔸محمدبن حسن بن علي، معروف به #شيخ_حر_عاملي (1033- 1104ق) از بزرگترين محدثان و اخباريان شيعي و صاحب کتاب بي‌نظير #وسائل_الشيعه، و از نوادگان حر بن يزيد رياحي، شهيد آزادمرد کربلا، بود؛ نسب او با سي و شش واسطه به حربن يزيد رياحي مي‌رسد. (مقدمه محقق کتاب امل الآمل في علماء جبل عامل، شيخ حر عاملي)
🔸مدتي به #اصفهان رفت و با #علامه_مجلسي ملاقات داشت و اجازه روايت به علامه مجلسي داد و متقابلاً از علامه مجلسي اجازة روايت گرفت. و البته بعد از مدتي مجدداً به مشهد مقدس بازگشت و تا آخر عمر مبارک خود، در جوار حرم رضوي سکني گزيد.
🔸سيدمحسن امين صاحب کتاب اعيان الشيعه، در ج9 کتاب ص168 حکايتي از نخستين ملاقات شيخ حر عاملي با شاه سليمان صفوي نقل مي‌کند، که نشان دهندة حريت اين مرد بزرگ است:
«شيخ حر در زمان اقامتش در اصفهان روزي به مجلس شاه سليمان صفوي رفت و بدون اجازه شاه در بالاي مجلس و نزد شاه نشست، به طوري که بين او و شاه يک متکا بيشتر فاصله نبود. شاه پرسيد: اين شخص کيست؟ گفتند: يکي از عالمان بزرگ عرب است به نام محمدبن حسن حر عاملي. شاه به شيخ حر گفت: «فرق ميان حر و خر چقدر است؟» شيخ بي‌درنگ، پاسخ داد: «يک متکا». شاه از حاضر جوابي و شجاعت شيخ يکه خورد»
🆔 کانال استاد احمدحسین شریفی
🆔https://eitaa.com/ahmadhoseinsharifi
🔷 ارتباط با ادمین:👇
@mjbayat
🔴صفويه و احياي فکر و فرهنگ شيعي
🖊احمدحسين شريفي
🔸درباره حکومت #صفويه و پيامدهاي مثبت و منفي آنان براي ايران و جهان تشيع، فراوان سخن رفته است. اما به نظر مي‌رسد که بعد از حکومت #آل‌بويه در قرن چهارم و پنجم هجري و تا قبل از پيروزي انقلاب اسلامي ايران، يکي از بهترين دوران‌هاي فکر و فرهنگ شيعي دوران صفويان بوده است. دوران ظهور عالمان بزرگي همچون #محقق_کرکي، #شيخ_بهائي، #ميرداماد، #ملاصدرا، #ملامحسن_فيض_کاشاني، #شيخ_حرعاملي، #محمدتقي_مجلسي و #علامه_مجلسي و #سيدهاشم_بحراني و ده‌ها عالم بزرگ ديگر همين دوران بود.
🔸در دوران صفويه است که ايران نه تنها به عنوان پايتخت فکر و فرهنگ شيعه؛ بلکه به عنوان يک مرکز بزرگ علمي در سراسر جهان اسلام تبديل مي‌شود. بسياري از عالمان مسلمان از گوشه و کنار جهان اسلام، ايران را به عنوان بهترين مرکز براي فعاليت‌هاي علمي خود مي‌شناسند و به ايران بار سفر مي‌بندند. شيخ بهائي، به همراه پدرش از لبنان، محقق کرکي از شام و سيدماجد بحراني از بحرين به اصفهان عزيمت مي‌کنند. و کرسي‌هاي بزرگ درسي را تشکيل مي‌دهند.
🔸نهضت تکثير نسخه‌هاي حديثي و ترجمه احاديث به زبان فارسي و نهضت شرح‌نويسي بر احاديث (حتي شروح مفصل به زبان فارسي) در اين دوران بود که شروع شد. فيلسوف بزرگي همچون ملاصدرا با نگاه فلسفي به شرح کتاب اصول کافي مي‌پردازد. علامه مجلسي با نگاهي متفاوت کتاب «مرآة العقول» را در شرح کافي و کتاب «ملاذ الاخيار» را در شرح کتاب تهذيب الاحکام شيخ طوسي مي‌نگارد.
🔸تفسير مأثور يا تفسير قرآن به روايات در اين دوران اوج مي‌گيرد. تفسير الصافي از ملامحسن فيض کاشاني (م1091ق)، تفسير البرهان با بيش از 12 هزار حديث تفسيري، از سيدهاشم بحراني (م1107ق) و تفسير نور الثقلين، با بيش از 14هزار و 500 حديث تفسيري نوشته عبدالعلي بن جمعه العروسي(م1112ق) و همچنين تفسير کنز الدقائق نوشتة ميرزا محمد مشهدي (م1125ق) همگي محصول همين دوران‌اند. [مقاله تفاسير روايي قرن يازدهم از محمد فاکر ميبدي، مجله علوم حديث ش3، بحار 1376 ديده شود]
🔸بزرگترين جوامع روايي شيعي در اين دوران گردآوري شدند. کتابهاي بسيار ارزشمندي مثل:
1.وافي، ملامحسن فيض کاشاني (م1091ق)
2.وسائل الشيعه، شيخ حر عاملي (م1104ق)
3.بحار الانوار، علامه مجلسي (م1110)
🆔 کانال استاد احمدحسین شریفی
🆔https://eitaa.com/ahmadhoseinsharifi
🔷 ارتباط با ادمین:👇
@mjbayat
🔴نقش مجلسي اول در توسعه منابع حديثي
🖊احمدحسين شريفي
🔸مرحوم #محمدتقي_مجلسي (م1070ق)، مشهور به مجلسي اول، پدر علامه محمدباقر مجلسي دربارة تلاشي که در جمع‌آوري و تدوين کتابهاي حديثي و رونق حديث‌شناسي و حديث‌خواني داشته است، در کتاب لوامع صاحبقراني [اين کتاب هشت جلدي را براي شاه‌عباس صفوي که به «صاحبقران» ملقب بود، تألف کرد به همين دليل با عنوان لوامع صاحبقراني نامگذاري شد] مي‌فرمايد:
🔸«حاصل آنكه در اين شهر [اصفهان] دو كس يا سه كس كتب حديث داشتند و آن نيز در كتابخانه بود كه كسى نديده بود تا آنكه روزى شيخ المحدثين شيخ بهاء‌الدين محمد العاملى در اثناء درس مىگفتند كه اول كسى كه كتب حديث را به ايران آورد پدر من بود عرض نمودم كه «در كتابخانه جدّ بنده و كتابخانه ميرزا محمد ابوالفتوح و كتابخانه مير شجاع‌الدين محمود بود؟» در جواب فرمودند كه «همين كتابخانه بود كسى مىخواند و چنين بود.» و الحال قريب به چهل سال است كه سعى نمودم و به مرتبه‌اي رسيده است كه در بسيارى كتابخانه‌ها جميع كتب مكرر هست بلكه در قرى از اصفهان و ساير بلاد منتشر شد و آب رفته به جوى باز آمد و الحمد للّه ربّ العالمين كه اكثر فضلاى عصر اوقات شريف ايشان صرف حديث مىشود و روز بروز در ترقى و تزايد است و به سبب هجران كلى كه بر اخبار واقع شده بود و كسى نمىخواند تصحيفات و اغلاط بسيار واقع شده بود بتأييد اللَّه تبارك و تعالى در روضة المتقين اكثر به اصلاح آمد»
🔸فضاي حديث‌شناسي، صرفا به #اخباريان و #محدثان اختصاص نداشت؛ بلکه زمينه‌اي براي تأملات عقلاني و فلسفي و کلامي در احاديث پديد آمد تا جايي که #ميرداماد بزرگترين فيلسوف آن دوران و #ملاصدرا شاگرد برجستة او بنيانگذار حکمت متعاليه، به شرح و تبيين احاديث کتاب کافي پرداختند. در همان دوران حدود سي شرح بر کتاب کافي نوشته شد.
🔸البته کار اخباريان و محدثان نيز صرفا جمع‌آوري احاديث و دسته‌بندي آنها نبود بلکه به شرح و تفسير منابع اوليه حديثي هم مي‌پرداختند. في المثل مجلسي اول کتابي مفصل به زبان فارسي با عنوان «لوامع صاحبقراني» و کتابي مفصل‌تر به زبان عربي با عنوان «روضة المتقين» در شرح کتاب من لايحضره الفقيه نوشتند. #علامه_مجلسي کتاب مرآة العقول را در شرح کافي و کتاب ملاذ الاخبار را در شرح تهذيب الاحکام نوشت.
🆔 کانال استاد احمدحسین شریفی
🆔https://eitaa.com/ahmadhoseinsharifi
🔷 ارتباط با ادمین:👇
@mjbayat
🔴«انا جنب الله»
🖊احمدحسین شریفی
🔶در حدیث مشهوری در توصیف مرتبه وجودی #امام_علی علیه السلام از زبان خود آن حضرت چنین نقل شده است که فرمودند:
«أَنَا عَيْنُ اللَّهِ وَ أَنَا يَدُ اللَّهِ وَ أَنَا جَنْبُ اللَّهِ- وَ أَنَا بَابُ اللَّهِ؛ من چشم خدا و دست خدا و جنب خدایم و من باب الله هستم.» (کافی، ج۱، ص۱۴۵)
🔶خیلی روشن است که معنای ظاهری این کلمات مراد نیست؛ زیرا خدا نه چشمی دارد و نه دستی و نه کناره‌ای و نه خانه‌ای و نه درب خانه‌ای.
🔶شارحان حدیث هرکدام بر حسب بینش و میزان فهم خود به شرح این حدیث پرداخته‌اند.
🔷#ملاصالح_مازندرانی در شرح کافی (ج۴، ص۳۰۲) می‌گوید: منظور از عین‌الله و یدالله بودن آن حضرت، یعنی اینکه آن حضرت، مظهر قدرت و نعمت الهی است. باب الله بودن نیز بدان معناست که او باب حکمت الهی است. و «جنب الله» نیز یعنی امیر منصوب از ناحیه خداست؛ زیرا «جنب» در لغت به معنای «امیر» آمده است. بنابراین وقتی آن حضرت می‌گوید من جنب الله هستم منظورش آن است که از ناحیه خداوند به عنوان امیر بر خلق منصوب شده و مردم هم مأمور به پیروی از او در همه امور هستند.
🔷#علامه_مجلسی در مرآة العقول (ج۲، ص۱۲۰) در تفسیر «جنب الله» سه احتمال را بیان می‌کند: یک. جنب به معنای «جانب» و «ناحیه» باشد. و جنب الله یعنی اینکه خدای متعال به مردم دستور داده است که به علی توجه کنند؛ دو. جنب به معنای «امیر» باشد و جنب الله یعنی او امیر خدا بر خلق است. و سه. بدان معنا باشد که قرب الهی جز با تقرب به امام علی علیه السلام حاصل نمی‌شود.
🔷#ملاصدرا در شرح اصول کافی (ج۴، ص۱۷۰) در شرح این حدیث می‌گوید: جنب یک چیز یعنی ناحیه و کناره آن، اما «جنب الله» در حقیقت یعنی همان «عالم امر» و مرتبه وجودی هر کسی از انبیاء و اولیاء مقربین که به چنان درک و درجه‌ای از هستی نایل شده باشد. اینان چون به «عالم ربوبیت» و «مقام جمعیت» واصل شده‌اند، فعل‌شان فعل‌الله و امرشان، امر‌الله و قدرت‌شان، قدرت‌الله و علم‌شان علم‌الله خواهد بود. چرا که اینان متخلق به اخلاق‌الله و منوّر به نور الله شده‌اند و به همین دلیل، واسطه بین خدا و بین خلق در افاضه و رحمت می‌شوند.
از خدای بزرگ می‌خواهم به برکت وجود امیرالمؤمنین، توفیق فهم عمیق و دقیق معارف الهی را به همه ما عطا کند.
@Ahmadhoseinsharifi
🌹🌹🌹