🟢رابطه قرآن و انسانیت 🖊احمدحسین شریفی ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ «الرَّحْمنُ عَلَّمَ الْقُرْآنَ خَلَقَ الْإِنْسانَ عَلَّمَهُ الْبَيانَ» (الرحمان، ۱-۴) آیات ابتدایی سوره الرحمن حاوی ظرایف بسیار عمیقی است که مورد توجه پاره‌ای از مفسران و قرآن‌پژوهان نیز قرار گرفته است. از جمله آنکه ابتدا مسأله «تعليم قرآن» سپس «آفرينش انسان» و بعد از آن «تعليم بيان» را ذکر می‌کند. نکته جالب و ظرافت موجود در این آیات آن است که اينها را با «واو»‌ به هم عطف نکرده است. در حالی که حالت متعارف اين است که گفته شود: «خداوند انسان را آفريد و بيان را به او تعليم داد و قرآن را به او آموخت.» زيرا آفرينش انسان از نگاه ما، مقدم بر آموزش بيان؛ و آموزش بيان مقدم بر آموزش قرآن است. اما چون از نگاه قرآن انسان انسان نخواهد بود مگر آنکه معتقد به قرآن و دين باشد، به همين دليل، با آموزش قرآن شروع کرد و سپس آفرينش انسان را ذکر کرد برای اينکه به ما بفهماند که با تعليم قرآن است که انسان حقيقتاً انسان می‌شود. و بعد از تعليم قرآن فرمود که «او را بيان آموخت» برای اينکه به ما بفهماند که بيان مختص به انسان بعد از شناخت قرآن محقق می‌شود. #انسان #فصل_ممیز 🆔https://eitaa.com/ahmadhoseinsharifi 🌹

🟢«دین‌داری» و «انسانیت» 🖊احمدحسین شریفی ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ دیدگاه‌های مختلفی درباره هویت انسانی و انسانیت انسان بیان شده است. #راغب_اصفهانی(م۵۰۲ق)، قرآن‌پژوه بزرگ قرن پنجم هجری با استناد به قرآن، برای نخستین بار معیار انسانیت را «دین‌داری» دانستند. وی در کتاب ارزشمند تفصيل النشأتين و تحصيل السعادتين، در فصلي با عنوان «انّ مَن لم يتخصص بالشرع و عبادة الله فليس بانسان» آشکارا مدعای خود را بیان می‌کند.* راغب در تبیین مدعای خود می‌گوید: درست است که انسانیت انسان به «عقل» است اما مهم‌ترین نشانه برخورداری از عقل، «دینداری و ایمان» است. به همین دلیل قرآن کریم، کافران و دین‌ستیزان را «بی‌عقل» و حتی «فاقد ابزارهای حسی درک و شعور» می‌داند و می‌گوید: «وَ مَثَلُ الَّذينَ كَفَرُوا كَمَثَلِ الَّذي يَنْعِقُ بِما لا يَسْمَعُ إِلاَّ دُعاءً وَ نِداءً صُمٌّ بُكْمٌ عُمْيٌ فَهُمْ لا يَعْقِلُون‏» (بقره، ۱۷۱) و در آیات دیگری، کافران و بی‌خردان را به عنوان بدترین جنبندگان معرفی می‌کند می‌فرماید: «إِنَّ شَرَّ الدَّوَابِّ عِنْدَ اللَّهِ الصُّمُّ الْبُكْمُ الَّذينَ لا يَعْقِلُون‏» (انفال، ۲۲) و «إِنَّ شَرَّ الدَّوَابِّ عِنْدَ اللَّهِ الَّذينَ كَفَرُوا فَهُمْ لا يُؤْمِنُون‏» (انفال، ۵۵) راغب پس از بيان اين نکات، مي‌گويد: هر چيزی که برای کاری آفريده شده باشد، تا زمانی که آن کار از او صادر نشود، در حکم معدوم است؛ به همين دليل، فراوان می‌‌بينيم که اگر چيزی، کارش را ناقص انجام دهد، نام آن چيز از او سلب می‌‌شود، فی‌المثل، به اسبی که انتظار لازم را برآورده نکند، می‌گويند «اين اسب نيست» يا به کسی که از چشم و گوش خود به درستی استفاده نکند، می‌گويند «چشم و گوش ندارد». بر اين اساس، انسان در حقيقت کسی است که در راستای هدف اصلی آفرينش يعنی عبادت خداوند، حرکت کند: «وَ ما خَلَقْتُ الْجِنَّ وَ الْإِنْسَ إِلَّا لِيَعْبُدُونِ»؛ يا در آيه‌ای ديگر می‌‌فرمايد: «وَ ما أُمِرُوا إِلَّا لِيَعْبُدُوا اللَّهَ مُخْلِصِينَ لَهُ الدِّينَ». بنابراين، انسان به ميزانی که در مسیر رضایت الهی و عبودیت باشد، از انسانيت برخوردار می‌‌شود. کسی که حق عبادت را به جای آورد، در انسانيت خود به کمال رسيده است و کسی که عبادت را رها کند، از انسانيت منسلخ شده و به حيوان يا بدتر از حيوان تبديل شده است. همانطور که خدای متعال در وصف کافران می‌‌فرمايد «إِنْ هُمْ إِلاَّ كَالْأَنْعامِ بَلْ هُمْ أَضَلُّ سَبيلا» (فرقان، ۴۴) ـــــــــــــــــــــ *البته عين سخنان راغب را #سيدحيدر_آملی (م۷۸۷ق) نيز در کتاب جامع الاسرار و منبع الانوار نقل کرده (هر چند بدون ذکر منبع) و پذيرفته است. در دوران معاصر نیز حضرت آیت‌الله #جوادی_آملی نیز دقیقاً همین دیدگاه راغب را پذیرفته و فصل ممیز انسان را «تأله» می‌داند. #انسان #فصل_ممیز 🆔https://eitaa.com/ahmadhoseinsharifi 🌹

🟢فصل ممیز انسان 🖊احمدحسین شریفی ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ 🔻نکته‌ای برای اندیشیدن 🔸فیلسوفان و بسیاری از مربیان به این دلیل که ویژگی خاص انسان در مقایسه با سایر حیوانات را «خردورزی و عقلانیت» او می‌دانستند، معتقد بودند که در همه مسائل مربوط به #انسان، بايد اولويت را به بعد عقلانی او بدهيم؛ به عنوان مثال، براي تعليم و تربيت انسان، بايد اولويت را به بعد علمی و عقلانی او داد. بايد تمرکز اصلی تربيت و نقطة ثقل آن بر تربيت ساحت بينشی و ادراکی و عقلانی انسان باشد و نه تربيت ساحت‌های گرايشی يا رفتاری او. #ملاصدرا در کتاب ارزشمند کسر الاصنام الجاهليه می‌نويسد از نگاه ظاهربینان علم و انديشه، مقدمه ايجاد حال و گرايش است و حال و گرايش هم مقدمه رفتار. به همين دليل، معيار برتری افراد را به عمل می‌دانند و اعمال و کنش‌ها همواره نزد آنان برتر از گرايش‌ها و بينش است؛ زيرا همواره ذی‌المقدمه ارزشمندتر از مقدمه يا مقدمات است. در حالی که از نگاه فيلسوفان، مسأله برعکس است؛ يعنی رفتار مقدمه گرايش و گرايش هم مقدمه دانش است. يعنی انجام رفتار برای اصلاح باطن و درون است و اصلاح باطن هم برای زدون موانع بينش و معرفت اصيل. #فصل_ممیز #انسان‌شناسی 🆔https://eitaa.com/ahmadhoseinsharifi 🌹