eitaa logo
آثار _ نکته‌های پژوهشی_ زهره اخوان مقدم
1.1هزار دنبال‌کننده
320 عکس
14 ویدیو
112 فایل
مشاهده در ایتا
دانلود
‎وگو ✅شکل‌گیری حوزه قم به برکت وجود حضرت معصومه(س) 🔹دکتر اخوان مقدم تصریح کرد: الان در علوم دینی، حوزه علمیه قم چیزی کم از نجف ندارد و برخی از بزرگان حوزه علمیه قم بالاتر از اساتید حوزه نجف، مکه و مدینه هستند، لذا مانند ائمه ما که به تعبیر امام هادی(ع) در زیارة جامعه علم‌ها و نشانه‌های هدایت هستند، حضرت معصومه(س) هم بدل به علم هدایت شده‌اند. چه از نظر حرم‌شان که محلی برای زیارت، آرامش روح و روان و توبه است و چه از آن جایی که حوزه علمیه قم بنا شده که محلی برای حدیث، تفسیر و فقه اسلامی است. امتداد خط فکری اسلام به خاطر همین هجرت حضرت معصومه (س) به قم بوده که نقش بسیار بزرگی در تاریخ اسلام داشته است. 🔷در پایان اخوان مقدم گفت: اینکه خانمی به شهری بیاید و به برکت وجود او مواهب فراوانی ایجاد شده و مرکز علمی ایجاد شود حتما باید در سایه تقدیر الهی صورت گرفته باشد. https://eitaa.com/akhavanmoghadam 🌹🌹🌹
✅اخوان‌مقدم در پاسخ به اینکه روایت نماز امام جواد(ع) بر پیکر امام رضا(ع) در شرایطی که امکان آن با فرض طی الارض امام ممکن بوده است را چطور ارزیابی می‌کنید، گفت: روایت نماز صد در صد درست بوده و ما در روایت‌های صریح و صحیح داریم که بر پیکر یک امام حتما باید امام بعدی نماز بخواند. در تاریخ شیعه سه مصداق برای نماز امام بر پیکر امام قبلی وجود دارد در حالی که امکان فیزیکی آن نبود. اولین مورد آن مربوط به خواندن نماز بر پیکر امام حسین(ع) توسط امام سجاد(ع) است در حالی که ایشان در دمشق و در اسارت یزید بودند که این مساله مورد مناقشه قرار نگرفته است. وی ادامه داد: دومین بار در زمان امام جواد(ع) بود که با اینکه ایشان در مدینه و پیکر مطهر امام رضا(ع) در مشهد بود، ایشان طی الارض کرده و بر پیکر امام رضا(ع) نماز خواندند. امام جواد(ع) خود به این شبهه جواب دادند که جدم امام سجاد(ع) با اینکه در قل و زنجیر بودند برای امام حسین (ع) نماز خواندند، در حالی که من در قل و زنجیر هم نبودم. نویسنده کتاب «از دریا به آسمان» تصریح کرد: سومین اتفاق وجود امام مبارک زمان(عج) است که برای امام حسن عسگری(ع) نماز خواندند. در زمان وفات امام حسن عسگری(ع) دشمنان می‌دانستند که حتما نماز بر پیکر ایشان را باید امام زمان(عج) بخوانند که در آن زمان پنج سال داشتند از این‌رو پنهان شده بودند. در روایات آمده است که دشمنان هر چه خواستند نتوانستند ایشان را بکشند زیرا آبی میان ایشان پدیده آمده و مانع از این کار می‌شد.23شهریور1394 https://eitaa.com/akhavanmoghadam 🌹🌹🌹
✅اخوان مقدم گفت: بر این نکته باید تاکید کرد که نتیجه مناظره، نباید لزوما تغییر دیدگاه و اعتقاد از سوی طرف مقابل باشد. لذا در مناظره‌های ائمه هم، ما چنین چیزی را نمی‌بینیم که طرف مقابل، با وجود شکست در مناظره، لزوما مؤمن شده باشد؛ و این، دلیلی بر ضعف مناظره نیست. از این روی قرآن‌کریم در مورد مشرکان و افرادی که حاضر به پذیرش حقیقت نیستند از این تعبیر استفاده کرده است: « فَبُهِتَ الَّذِي كَفَرَ: پس آن كس كه كفر ورزيده بود مبهوت ماند» (بقره/۲۵۸). یعنی کسانی که کافر شده بودند مبهوت شدند. این آیه مبارکه به ما تذکر می‌دهد که نتیجه مناظره مبهوت شدن طرف مقابل است، نه این که به صورت الزامی به عقیده ما درآید. به عنوان نمونه در مناظره شخص مسلمان و یهودی هرکدام از طرفین دلایل خود را مطرح می‌کنند و زمانی که میدان از دست یهودی خارج می‌شود و مجلس مناظره را ترک می‌کند، طبق آموزه قرآن‌کریم شخصی است که در مناظره مبهوت شده، و با عمل خود نشان می‌دهد که طرف مقابل به اهدافش رسیده است. 🔸استادیار دانشگاه علوم قرآنی گفت: اگرچه گاهی اوقات مناظره‌ها به گونه‌ای بوده است که طرف مقابل اعتقاد خود را تغییر داده و به جانب حق می‌آمده است. اما اگر این اتفاق هم رخ نداد به منزله شکست در مناظره نیست. از این روی قرآن‌کریم از طریق استناد به «بهتِ» طرف مقابل، به ما آموزش می‌دهد همین که طرف مقابل مبهوت شد و نتوانست به شما پاسخی مناسب بدهد مناظره به نتیجه رسیده است. 🔸وی در ادامه این گفت‌وگو بیان کرد: نحوه برخورد ائمه‌معصومین (علیهم‌السلام) در مناظره با دشمنان برخورد قرآنی بوده است که به صورت عام در این آیه قرآن کریم نمود می‌یابد: «وَقُولُوا لِلنَّاسِ حُسْنًا: و با مردم به زبان خوش سخن بگوييد»(بقره/۸۳) و در آیه‌ای دیگر در قالب «ادعُ إِلى سَبيلِ رَبِّكَ بِالحِكمَةِ وَالمَوعِظَةِ الحَسَنَةِ ۖ وَجادِلهُم بِالَّتي هِيَ أَحسَنُ: با حکمت و اندرز نیکو، به راه پروردگارت دعوت نما! و با آنها به روشی که نیکوتر است، استدلال و مناظره کن» (نحل/۱۲۵) نمودار می‌شود.اخوان مقدم گفت: طبق آیه شریفه، اگر می‌خواهیم مردم را دعوت کنیم، باید از روی علم و حکمت و موعظه حسنه باشد. از این روی با قطعیت می‌توانیم بگوییم هیچ نمونه‌ای در تاریخ موجود نیست که از سوی حضرت رسول(ص) و اهل بیت(علیهم‌السلام)، بدخلقی یا بدزبانی، با غیرشیعه، غیرمسلمان، کافر و بت‌پرست صورت گرفته باشد. لذا ائمه معصومین(علیهم السلام) همیشه با آرامش و روی خوش با طرف مقابل برخورد می‌کردند. تا جایی که گاهی اوقات در مناظره‌ها، طرف مقابل به امام توهین می‌کرد، و اطرافیان شاکی شده بودند، ولی امام با کمال متانت گفته‌اند که بگذارید سخنش را بگوید و پاسخش را بشنود. 🔸وی در ادامه در این باره اظهار کرد: دقت در این نکته ضروری است که چرا امام معصوم حتی زمانی که مورد اهانت قرار می‌گیرد جریان مناظره را قطع نمی‌کند؟ پاسخ این است که وظیفه امام هدایت مردم است و این وظیفه و ولایت، بدین سبب بر عهده او گذاشته شده، که محبت به بندگان خدا دارد. هرچه که تعداد هدایت شده‌ها بیشتر باشد امام راضی‌تر است چون علاقه‌مند به هدایت مردم است و دلش به حال افراد شقی می‌سوزد. بنابراین، معصوم به هر وسیله‌ای که بتواند مردم را هدایت کند از آن استفاده می‌کند. به عنوان نمونه جالب است که بدانیم در برخی مناظرات، امام رضا(ع) طرف مقابل را به بن‌بست کشانده‌اند، ولی باز خودشان از طرف دیگری و از زاویه دیگر پرسشی را مطرح کرده‌اند که از این رهگذر یک زوایه دید مطرح نباشد و همه ابعاد مورد بررسی قرار بگیرد. اگر به حدیث سلیمان مروزی مراجعه کنیم، می‌بینیم که ایشان اشکالات فکری را مطرح می‌کردند تا از آن نتیجه درست بگیرند. 🔸اخوان مقدم در پاسخ این سؤال که مرز آزادی با تکیه بر موضوع مناظره چیست، گفت: در دین مبین اسلام آزادی تاجایی وجود دارد که به حقوق دیگران تجاوز نشود و مقصود از این حق، حقوق خدا، مردم، و حتی خود شخص است. اما در حوزه مناظره، آزادی باید از حیث بیان باشد. لذا در این راستا کسی حق توهین به دیگری اعم از نسبت دادن الحاد و کفر، و یا تهدید و مانند آن را ندارد. آزادی در گفتمان و مناظره این است که به متخصص دین مراجعه کنیم تا هرگونه اعتقاد و شکی برطرف شود. در حضور او آزاد هستیم که هر گونه شبهه یا اشکالی را بطور کامل مطرح کنیم، اما در مقابل غیر متخصص به این دلیل که ممکن است حرف‌هایی مطرح شود که فکری نادرست و غلط ترویج گردد، و شبهه گسترده شده و بدون جواب بماند، آزاد نیستیم. https://eitaa.com/akhavanmoghadam 🌹🌹🌹
♦️زمانی که بنده دانشجو بودم و قصد داشتم که در کنکور ارشد شرکت کنم از بین تمام داوطلبان برای کل دانشگاه‌های سراسری و آزاد مجموعاً شاید سی الی چهل نفر وارد مقطع ارشد می‌شدند، اما وقتی که دانشگاه‌ها زیاد شد آن ۴۰ نفر به ۴۰۰ نفر یا بیشتر افزایش یافت و شاهدیم که دانشجویان ضعیف به این رشته راه پیدا کرده‌اند. البته این آفت در رشته‌های دیگر نیز وجود دارد و وقتی ظرفیت زیاد شود نمی‌توانید بهترین‌ها را جذب کنید. اخوان‌مقدم بیان کرد: یکی از دانشگاه‌های مطرح سراسری حدوداً ۱۰ سال قبل برای دانشجویان ورودی ارشد خود مصاحبه علمی گذاشت و بنده را نیز برای اینکه مصاحبه را انجام دهم دعوت کردند. وقتی که مصاحبه انجام شد دیدیم که تقریباً همگی اینها ضعیف هستند، اما در نهایت هفت نفر یعنی چهار دختر و سه پسر را قبول کردیم تا در کلاس ارشد حاضر شوند. اول مهر نیز از من برای تدریس دعوت شد. ♦️وی در ادامه افزود: وقتی به کلاس رفتم با تعداد ۲۲ دانشجوی دختر مواجه شدم. در ابتدا تصور کردم که کلاس دانشجویان کارشناسی است و اشتباه شده است! اما آموزش دانشگاه گفت که کلاس ارشد است و بین دختران و پسران نیز تفکیک شده است، یعنی یک کلاس بیست نفری هم از آقایان بودند! عجیب بود که همه کسانی را که رد کرده بودیم قبول شده بودند و به کلاس آمدند و به دلیل سطح علمی ضعیف سطح کلاس از یک کلاس کارشناسی نیز پایین‌تر آمد. البته اکنون نیز همین طور است و سطح کلاس‌های ارشد از کارشناسی قدیم پایین‌تر است. ♦️این عضو هیئت علمی دانشکده علوم قرآنی بیان کرد: وقتی که تعداد به این صورت و بدون هیچ منطق و دلیلی بالا رفت، شما چه توقعی دارید که وضعیت رشته علوم قرآن و پژوهش‌های قرآنی مطلوب باشد. مثل اینکه یک ماشین چرخ نداشته باشد، اما شما بگویید چرا راه نمی‌رود. وی در در مورد اشکال سوم گفت: وقتی دانشگاه‌ها و دانشجو زیاد شد، شما باید بروید و ببینید که وضعیت استادان چگونه است. طبیعتاً به دلیل تعداد زیاد دانشگاه و دانشجو تصمیم بر این شد که استادانی جذب یا دعوت به تدریس شوند. متأسفانه برخلاف چند سال قبل که استادان همه اهل فن و مطرح بودند، استادانی با سطح سواد پایین جذب و یا دعوت شدند. شما از این استاد و دانشجو چه توقعی می‌توانید داشته باشید؟ ♦️اخوان‌مقدم تصریح کرد: دانشجو سر کلاس ارشد حاضر می‌شود، اما در انتهای کلاس خودش می‌گوید که چیزی متوجه نشده است. وقتی به آنها می‌گویم چرا به این رشته آمدید می‌گویند کنکور دادیم و شبانه قبول شدیم. در حالی که این دوره‌های شبانه و پردیس‌های پولی مملکت را به تباهی کشانده است. گاهی اوقات مواردی می‌بینم که از شدت فشار عصبی معده‌درد می‌گیرم. دانشجویی داشتم که به زحمت از من ۱۲ گرفت و درس را قبول شد و بعد از سه ماه شیرینی به دست آمد و گفت که دکترا در نوبت شبانه در دانشگاه سراسری قبول شده‌ام و با خنده گفت که اگر هم دروس را پاس نکنم، می‌‌توانم در ترم‌‌های بعد دوباره انتخاب کنم، چون ملاک فقط شهریه است. ♦️وی در ادامه افزود: از طرف دیگر دانشجوی دکتری ما بعد از سه ترم آموزشی کم‌فایده که گاه استادیار در مقطع دکتری درس می‌دهد، نوبت رساله دکتری‌اش می‌رسد، یعنی همان چیزی که در کشورهای پیشرفته موجب حل معضلات نظری و کاربردی می‌شود، اما دانشجو را مجبور می‌کنند که باید با همین استادانی که کار پژوهشی آنچنانی نکرده‌اند و برخی حتی یک مقاله علمی ـ پژوهشی ندارند رساله بردارید، چون ما بین خودمان تقسیم کرده‌ایم! دانشجویی می‌گفت که به دفتر گروه مراجعه کردم و گفتم می‌خواهم راهنمای من فلان استاد باشد. گفتند نمی‌شود. ما خودمان سهمیه‌بندی کرده‌ایم و راهنما و مشاور هر یک از شما از قبل تعیین شده است. ♦️این استاد دانشگاه بیان کرد: می‌دانید چرا؟ واقعاً درد است. چون این استادان غالباً توان نوشتن مقاله ندارند و این موضوع از رزومه‌های آنها به وضوح پیداست، اما دانشجوی بیچاره برای دفاع دکتری ملزم است که یک مقاله علمی ـ پژوهشی چاپ کند. اسم چه کسی در مقاله می‌آید؟ راهنما و مشاور و دانشجو. حالا فهمیدید چرا اصرار دارند بدون هیچ علم و تخصصی راهنما و مشاور رساله دکتری شوند؟ بعد هم آقا یا خانم ترفیع می‌گیرند و دانشیار و استاد تمام می‌شوند. به نظر من که اصلاً این گونه ترفیع‌ها و اضافه حقوق‌ها شرعاً مشکل دارد و ضایع کردن بیت المال است. استادیاری را می‌شناسم که حتی یک مقاله ندارد، ولی هم‌اکنون که با شما صحبت می‌کنم، با اجبار مشاور ۹ رساله دکتری است! خوب! تا سال بعد ۹ مقاله در پرونده ایشان ثبت می‌شود، اما چه فایده؟
✅ایکناـ در آموزه‌های اسلامی، زنان عموما نقش‌های خانوادگی بر عهده دارند و از بروز و ظهور اجتماعی نهی شده‌اند. تا جایی که در برخی روایات به ارزش زن با توجه به عدم هرگونه ملاقات با مرد نامحرم تاکید شده است. به همین دلیل سخنرانی حضرت زینب در مجلس یزید را موقعیتی خاص و استثنا می‌دانند. به نظر شما این نگاه به زنان (عدم بروز و ظهور اجتماعی) از آموزه‌های اصیل اسلامی است یا حاکی از قرائتی خاص یا دورانی خاص است؟ 🔹به نظر بنده قطعا قرائت خاص و مردانه است و خواسته‌اند این بُعد را خیلی پررنگ کنند تا منافع مردانه بیشتری تامین شود. مثلا «واضربوهن» در سوره مبارکه نساء، خیلی پررنگ شده است ولی آیات مرتبط با رفتار توام با مهربانی و ملاطفت و دوستی با زن را خیلی‌ها بلد نیستند و اصلا در وجود آن در قرآن تردید دارند. پیامبر(ص) فرمودند کامل‌ترین شما از جهت ایمان کسی است که با خانواده خودش مهربان‌تر باشد و من از همه شما نسبت به خانواده‌ام مهربان‌تر هستم؛ متاسفانه این مسائل آموزش داده نشده ولی مباحثی که قاهر بودن مردان را حفظ می‌کند همیشه مورد تاکید و تایید قرار گرفته است. الگوگیری از حضرت زینب(س) را به عاشورا منحصر نکنیم/شرط ضمن عقد حضرت زینب(س) 🔹به نظر بنده اگر نگاه درستی به کنشگری حضرت زینب(س) و حضرت فاطمه(س) داشته باشیم می‌بینیم مسئله فراتر از حوادث استثنایی است که مثلا آن حضرت در کاخ یزید تحت شرایط خاص مجبور به سخنرانی بوده است؛ چون پرسش مهم و اصلی این است که اساسا چرا حضرت زینب(س) به کربلا رفت؟ چرا در بیت خود نماند؟ چرا امام حسین(ع) حضرت رباب و زنان دیگر را با خود همراه برد؟ مگر گفته نمی‌شود بهترین محل برای زنان، ماندن در قعر خانه آنهاست. به نظر بنده رفت و آمد اجتماعی زنان امر عادی بوده است؛ در مورد حضرت زهرا(س) هم نقلی نیست که از خانه تکان نمی‌خوردند. اگر قرار بود خانه‌نشین باشند پس رفتارهای بعد از سقیفه و رفتن به منزل مردم و ماجرای روزهای متمادی به بقیع رفتن و گریه کردن، و ... چه بوده است؟ 🔹برخی می‌گویند آن حضرت هر وقت بیرون می‌رفتند کنیزان و محارمشان دور او را می‌گرفتند ولی این هم اغراق شده است، آن حضرت هنگام رفتن بقیع دست امام حسین(ع) وامام حسن(ع) را می‌گرفتند و می‌بردند. بعلاوه، مگر آن زنان که دور حضرت را می‌گرفتند، مومنه نبودند؟ آنها در معرض باشند تا حضرت زهرا پنهان شوند؟ این که صحیح نیست. 🔹بسیاری از این برداشت‌های غلط علیه زنان از دوره خلیفه دوم شکل گرفت زیرا به شدت زن‌ستیز بود و دشمنی می‌کرد. متاسفانه این مسائل در آثار اهل سنت زیاد شد و از طریق روایات منتقله به کتب شیعه هم راه یافت و فربه شد. مانند روایت عکاشه، یکی از این منقولات است که هیچ مبنایی ندارد. همان نقلی که گفته شده پیامبر(ص) در روزهای آخر حیات خود مردم را جمع کردند تا حلالیت بطلبند و فردی از جمعیت بلند شد و گفت شما یک روز در یکی از جنگ‌ها بدون آنکه متوجه باشید شلاق بر شکم من زدید و من امروز می‌خواهم جبران کنم و ادامه ماجرا، که حقیر در یک مقاله بدان پرداخته ام و موجود است. ✅ایکناـ برخی معتقدند فقه ما مردانه است چون مراجع و فقها مرد هستند و از مسائل زنان دورند و نگاه به زن نگاهی سنتی و در چارچوب خانه یعنی فرزندآوری و شوهرداری است. شما با این نکته موافق هستید؟ 🔹در فقه هم می‌بینیم از برخی روایات، فتواهایی مطرح می‌شود، یعنی امر مباحی، مستحب می‌شود و مستحبی، مکروه و برعکس که خیلی مهم و اثرگذار هم هست. در مسائل خاص زنان، گاهی احکامی می‌بینیم که هیچ تناسبی با روحیات و جسم زن ندارد و حتی رعایت آن باعث آسیب رساندن به آنان می‌شود. نمونه‌هایی از این احکام را می‌توان در مقطع بعد از زایمان مشاهده کنیم که تناسبی با روح و روان زن ندارد و برخی روان‌شناسان متدین و مؤمن هم خطر رعایت این احکام (انواع استحاضه) را به نحوی که الان وجود دارد، گوشزد می‌کنند. 28بهمن 1400 https://eitaa.com/akhavanmoghadam 🌹🌹🌹