🌺 تعامل شایسته با بانوان
رَوَى عَمْرُو بْنُ شِمْرٍ عَن جَابِرٍ عَن أَبِي جَعفَرٍ ع فِي قَولِ اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ- فَمَتِّعُوهُنَ وَ سَرِّحُوهُنَ سَراحاً جَمِيلًا قَالَ مَتِّعُوهُنَّ جَمِّلُوهُنَّ مِمَّا قَدَرتُم عَلَيهِ مِن مَعرُوفٍ فَإِنَّهُنَّ يَرجِعنَ بِكَآبَةٍ وَ خَشيَةٍ وَ هَمٍّ عَظِيمٍ وَ شَمَاتَةٍ مِن أَعدَائِهِنَّ فَإِنَّ اللَّهَ كَرِيمٌ يَستَحِي وَ يُحِبُّ أَهلَ الحَيَاءِ إِنَّ أَكرَمَكُم أَشَدُّكُم إِكرَاماً لِحَلَائِلِهِم.
🔸 از جابر بن يزيد جعفى گويد: امام باقر عليه السّلام در معنى اين آيه كه خدا میفرمايد ثُمَّ طَلَّقتُمُوهُنَّ مِن قَبلِ أَن تَمَسُّوهُنَّ فَما لَكُم عَلَيهِنَّ مِن عِدَّةٍ تَعتَدُّونَها فَمَتِّعُوهُنَّ وَ سَرِّحُوهُنَّ سَراحاً جَمِيلًا احزاب: 49 (و چون زنانتان را پيش از اينكه با آنها همبستر شويد طلاق گفتيد ديگر حقّ عدّه نداريد كه آنان براى شما مدّتى صبر نمايند. پس مالى بايشان بپردازيد و روانه خانه پدرشان كنيد با كمال آراستگى و خرسندى)
فرمود: با نيكوئى با آنان رفتار كنيد بقدر وسع و طاقت مالى خود به آنها بابت متعه (که هدیه ای فراتر از مهريه است) بدهيد؛ زيرا با كمال سرشكستگى و رنج و ناراحتى و اندوه بسيار و سرزنش دشمنان به خانه پدران خود باز ميگردند، و براستى كه خداوند عزّ و جلّ كريم است و حيا مى كند و شخص باحيا را دوست دارد و به راستی كه كريمترين شما کسی است که زنانش را گرامیتر دارد.
📚 من لا يحضره الفقيه، ج3، ص506؛ تهذيب الأحكام ت خرسان، ج8، ص141 روى محمد بن علي بن محبوب عن الكرخي عن الحسن بن سيف عن أخيه علي عن عمرو.
«أخبرنا محمد بن عمر عن سفيان وإسرائيل عن منصور عن سالم بن أبي الجعد عن عبد الله بن شداد أن النبي، صلى الله عليه وسلم، قال: خيركم خيركم لأهله وأنا خيركم لأهلي» (الطبقات الكبرى - ط دار صادر، ج8، ص205؛ سنن الترمذي، ت شاكر، ج5، ص709: «هذا حديث حسن صحيح»؛ من لا يحضره الفقيه، ج3، ص443 مرسلاً «خيركم خيركم لنسائه و أنا خيركم لنسائي»)
🔸بهترين شما نيك رفتارترين آنان به خانوادهاش است، و من از تمام شما نسبت بخانوادهام نيك رفتارتر هستم.
«أكمل المؤمنين إيمانًا أحسنهم خلقًا وألطفهم بأهله» (مصنف ابن أبي شيبة ت الشثري، 14/ 122؛ سنن الترمذي، ت شاكر، ج5، ص9؛ مانند آن: عيون أخبار الرضا عليه السلام، ج2، ص38 از صحیفة الرضا، ص67.
باایمانترین مؤمنان خوشخلقترین و مهربانترینشان با خانوادهاش است.
👈 در احادیث نحوه برخورد با بانوان فراوان به لزوم تکریم و مدارا و ملاطفت برمیخوریم. اما با این حال خیلی اوقات کمدقتی در دلالت یا اصالت دستهای دیگر از روایات که ویژگیهای جنسیتها را برمیشمرد، موجب کجفهمیهایی شده است.
در این مسأله مهم این است که مومنین به تفاوتهای دو جنس آگاهی داشته باشند و انتظار و سختگیری بیجا نداشته باشند:
- فَدَارُوهُنَّ عَلَى كُلِّ حَالٍ وَ أَحسِنُوا لَهُنَّ المَقَالَ لَعَلَّهُنَّ يُحسِنَّ الفِعَالَ. (الأمالي للصدوق، ص206)،
- عَن أَبِي عَبدِ اللَّهِ ع قَالَ قَالَ رَسُولُ اللَّهِ ص إِنَّمَا مَثَلُ المَرأَةِ مَثَلُ الضِّلعِ المُعوَجِّ إِن تَرَكتَهُ انتَفَعتَ بِهِ وَ إِن أَقَمتَهُ كَسَرتَهُ وَ فِي حَدِيثٍ آخَرَ استَمتَعتَ بِهِ. (الكافي ط - الإسلامية، ج5، ص513 بَابُ مُدَارَاةِ الزَّوجَةِ بسند صحیح؛ قصص الأنبیا، ص112)
دانستن ویژگی های دیگران به این معنا نیست که نقایص مؤمنین را به رخ آنان بکشیم. (مَن أَذَلَّ مُؤمِناً أَذَلَّهُ اللَّه)
هرچند چنانکه گذشت همین تفاوتها و نقصها هم مطلق نیست.
برای نمونه در روایات بررسی ویژگیهای زن و مرد و مقایسه آنان، اگرچه کاستی و زیادی هایی از هریک از دو جنس را نشان داده شده، اما نه هرگز به معنای به رخ کشیدن آنها است، و نه اصلا مسالهای کلی است. مثلاً در روایات، عقل و ایمان مردان ترجیح داده شده است، یعنی اینکه جنس مرد در کل در این جهات بر زن برتری دارد، و این منافاتی با آن ندارد که چه بسا زنی مثال عقل و ایمان باشد. (سوره تحریم، در مورد آسیه و حضرت مریم) و یا به تعبیر روایات «فَرُبَّ امرَأَةٍ أَفقَهُ مِن رَجُلٍ» (الكافي، ج4، ص306) و یا مثلا همسر حلبی با آنکه از فقهای اصحاب بود، فقیهتر از خود او شمرده شده است. (الكافي، ج4، ص441)
از سوی ديگر در روایات زن در حیا و صبر بر مرد ترجیح داده شده است (الخصال، ج2، ص439؛ من لا يحضره الفقيه، ج3، ص468)، و یا حتی روایت است که بیشتر اهل بهشت زنان هستند (همان) و یا بهشت زیر پای مادران است. البته، این منافاتی با آن ندارد که مردانی در صبر و حیا بر عموم زنان ترجیح داشته باشند.
با عنایت به نکات فوق در می یابیم، که این نوع تفاوتهای جنسیتی موضوعی عینی است که گاه حتی محققین علوم تجربی نیز به شواهد بسیار آن اذعان دارند.
#تعامل_شایسته_با_بانوان
@Al_Meerath
🌷 محبت به زنان
1️⃣ علِيُّ بْنُ إِبْرَاهِيمَ بْنِ هَاشِمٍ عَنْ أَبِيهِ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ أَبِي عُمَيْرٍ عَنْ إِسْحَاقَ بْنِ عَمَّارٍ قَالَ قَالَ أَبُو عَبْدِ اللَّهِ ع مِنْ أَخْلَاقِ الْأَنْبِيَاءِ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِمْ حُبُّ النِّسَاءِ.
امام صادق ع: از اخلاق پیامبران، دوست داشتن و محبت به زنان (مَحارم) است.
📚الكافي ط - الإسلامية، ج5، ص320 بَابُ1 حُبِّ النِّسَاءِ، ح1؛ مرآة العقول، ج٢٠، ص۵ «موثق یا حسن»
2️⃣ محَمَّدُ بْنُ يَحْيَى الْعَطَّارُ عَنْ عَبْدِ اللَّهِ بْنِ مُحَمَّدٍ عَنْ عَلِيِّ بْنِ الْحَكَمِ عَنْ أَبَانِ بْنِ عُثْمَانَ عَنْ عُمَرَ بْنِ يَزِيدَ عَنْ أَبِي عَبْدِ اللَّهِ ع قَالَ: مَا أَظُنُّ رَجُلًا يَزْدَادُ فِي الْإِيمَانِ خَيْراً إِلَّا ازْدَادَ حُبّاً لِلنِّسَاءِ.
عَلِيُّ بْنُ إِبْرَاهِيمَ عَنْ أَبِيهِ عَنْ صَالِحِ بْنِ السِّنْدِيِّ عَنْ جَعْفَرِ بْنِ بَشِيرٍ عَنْ أَبَانٍ عَنْ عُمَرَ بْنِ يَزِيدَ مثله.
امام صادق ع: گمان نمی کنم مردی ایمانش افزایش یابد مگر اینکه علاقه و محبتش به زنان (مَحارم) افزوده شود.
📚الكافي (ط - الإسلامية)، ج5، ص320 بَابُ1 حُبِّ النِّسَاءِ، ح2 و ح5؛ روضه المتقین، ج٨، ص٨٧ «موثق کالصحیح»
3️⃣علِيُّ بْنُ إِبْرَاهِيمَ عَنْ أَبِيهِ عَنِ ابْنِ أَبِي عُمَيْرٍ عَنْ حَفْصِ بْنِ الْبَخْتَرِيِّ عَنْ أَبِي عَبْدِ اللَّهِ ع قَالَ قَالَ رَسُولُ اللَّهِ ص مَا أُحِبُّ مِنْ دُنْيَاكُمْ إِلَّا النِّسَاءَ وَ الطِّيب.
پیامبر اکرم ص: از همه دنيا، تنها زن و عطر در نزد من محبوب و دوست داشتنی است.
📚الكافي ط - الإسلامية، ج5، ص321 بَابُ1 حُبِّ النِّسَاءِ، ح6؛ مرآة العقول، ج٢٠، ص۶؛ روضه المتقین، ج ۸، ص۸۸ «حسن کالصحیح». از عامه: الطبقات ابن سعد، دار صادر، 1/ 398؛ مسند أحمد، 3/ 128، 199، 285؛ سنن النسائي، ص3949؛ أبو يعلى ص3482، 3530؛ أبو عوانة ص4020.
4️⃣ عِدَّةٌ مِنْ أَصْحَابِنَا عَنْ أَحْمَدَ بْنِ مُحَمَّدِ بْنِ خَالِدٍ عَنْ عُثْمَانَ بْنِ عِيسَى عَنْ عَمْرِو بْنِ جُمَيْعٍ عَنْ أَبِي عَبْدِ اللَّهِ ع قَالَ قَالَ رَسُولُ اللَّهِ ص قَوْلُ الرَّجُلِ لِلْمَرْأَةِ إِنِّي أُحِبُّكِ لَا يَذْهَبُ مِنْ قَلْبِهَا أَبَداً.
حضرت رسول الله (ص):
اين سخنِ مرد به زن كه: «دوستت دارم» هرگز از قلب زن بيرون نمى رود.
📚الكافي، ج5، ص569؛ روضة المتقین، ج٨، ص٢٠٢ «قوي كالصحيح»
5⃣حَدَّثَنَا الْحُسَيْنُ بْنُ عَلِيِّ بْنِ مُحَمَّدٍ، ثنا عَبْدُ الرَّحْمَنِ بْنُ الْفَيْضِ، ثنا إِبْرَاهِيمُ بْنُ نَاصِحٍ، ثنا النَّضْرُ بْنُ شُمَيْلٍ الْمَازِنِيُّ، ثنا مِسْعَرُ بْنُ كِدَامٍ، عَنْ عَطِيَّةَ، عَنْ أَبِي سَعِيدٍ الْخُدْرِيِّ، قَالَ: قَالَ رَسُولُ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم: «إِذَا أَخَذَ الرَّجُلُ بِكَفِّ أَهْلِهِ، وَأَخَذْتْ بِكَفِّهِ، سَقَطَتْ ذُنُوبُهُمَا مِنْ خِلَالِ أَصَابِعِهِمَا» الْحَدِيثَ
(تاريخ أصبهان، 2/ 79؛ مسند زيد بن علي، ص302 از امام علی (ع): «إذا نَظَرَ العَبدُ إلى وَجهِ زَوجِهِ و نَظَرَت إلَيهِ، نَظَرَ اللّهُ إلَيهِما نَظَرَ رَحمَةٍ، فَإِذا أخَذَ بِكَفِّها وأخَذَت...»)
هر گاه بنده، به چهره همسرش و همسرش به چهره او بنگرد، خداوند به آن دو، با نگاه مهرآميز مى نگرد، و هر گاه دست يكديگر را بگيرند، گناهان آن دو، از لاى انگشتانشان فرو مى ريزد.
گفتنی است روایاتی نیز «حب النساء» را مذمت کرده اند. (الكافي، ط - الإسلامية، ج2، ص131 و 289) ولی چنانکه از سیاق آن اخبار روشن است، در مقام ذم دنیاطلبی، زیادهخواهی یا گرایش به گناه (با زنان نامحرم) هستند. و منافات روشنی با اخبار پیش گفته ندارند.
(همچنین در این زمینه آیاتی مانند النساء: 19؛ الروم: 21؛ یا حدیث من لا يحضره الفقيه، ج3، ص385 رُوِيَ عَنِ ابْنِ فَضَّالٍ عَنْ يُونُسَ بْنِ يَعْقُوبَ عَمَّنْ سَمِعَ أَبَا عَبْدِ اللَّهِ ع يَقُولُ أَكْثَرُ الْخَيْرِ فِي النِّسَاء. و... نیز در خور توجه است.)
#تعامل_شایسته_با_بانوان
@Al_Meerath
🌷 محبت به زنان
1️⃣ علِيُّ بْنُ إِبْرَاهِيمَ بْنِ هَاشِمٍ عَنْ أَبِيهِ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ أَبِي عُمَيْرٍ عَنْ إِسْحَاقَ بْنِ عَمَّارٍ قَالَ قَالَ أَبُو عَبْدِ اللَّهِ ع مِنْ أَخْلَاقِ الْأَنْبِيَاءِ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِمْ حُبُّ النِّسَاءِ.
امام صادق ع: از اخلاق پیامبران، دوست داشتن و محبت به زنان (مَحارم) است.
📚الكافي (ط - الإسلامية)، ج5، ص320 باب1 حُبّ النِّساء، ح1؛ مرآة العقول، ج٢٠، ص۵.
2️⃣ محَمَّدُ بْنُ يَحْيَى الْعَطَّارُ عَنْ عَبْدِ اللَّهِ بْنِ مُحَمَّدٍ عَنْ عَلِيِّ بْنِ الْحَكَمِ عَنْ أَبَانِ بْنِ عُثْمَانَ عَنْ عُمَرَ بْنِ يَزِيدَ عَنْ أَبِي عَبْدِ اللَّهِ ع قَالَ: مَا أَظُنُّ رَجُلًا يَزْدَادُ فِي الْإِيمَانِ خَيْراً إِلَّا ازْدَادَ حُبّاً لِلنِّسَاءِ.
عَلِيُّ بْنُ إِبْرَاهِيمَ عَنْ أَبِيهِ عَنْ صَالِحِ بْنِ السِّنْدِيِّ عَنْ جَعْفَرِ بْنِ بَشِيرٍ عَنْ أَبَانٍ عَنْ عُمَرَ بْنِ يَزِيدَ مثله
امام صادق ع: گمان نمیکنم مردی ایمانش افزایش یابد مگر اینکه علاقه و محبتش به زنان (مَحارم) افزوده شود.
📚الكافي، ج5، ص320 باب1 حُبّ النِّساء، ح2 و ح5؛ روضه المتقین، ج٨، ص٨٧.
3️⃣علِيُّ بْنُ إِبْرَاهِيمَ عَنْ أَبِيهِ عَنِ ابْنِ أَبِي عُمَيْرٍ عَنْ حَفْصِ بْنِ الْبَخْتَرِيِّ عَنْ أَبِي عَبْدِ اللَّهِ ع قَالَ قَالَ رَسُولُ اللَّهِ ص مَا أُحِبُّ مِنْ دُنْيَاكُمْ إِلَّا النِّسَاءَ وَ الطِّيب
پیامبر اکرم ص: از همه دنيا، تنها زن و عطر در نزد من محبوب و دوست داشتنی است.
📚الكافي، ج5، ص321 بَابُ1 حُبِّ النِّسَاءِ، ح6؛ مرآة العقول، ج٢٠، ص۶؛ روضه المتقین، ج۸، ص۸۸. از عامه: الطبقات ابن سعد، دار صادر، 1/ 398؛ مسند أحمد، 3/ 128، 199، 285؛ سنن النسائي، ص3949؛ أبو يعلى ص3482، 3530؛ أبو عوانة ص4020.
4️⃣ عِدَّةٌ مِنْ أَصْحَابِنَا عَنْ أَحْمَدَ بْنِ مُحَمَّدِ بْنِ خَالِدٍ عَنْ عُثْمَانَ بْنِ عِيسَى عَنْ عَمْرِو بْنِ جُمَيْعٍ عَنْ أَبِي عَبْدِ اللَّهِ ع قَالَ قَالَ رَسُولُ اللَّهِ ص قَوْلُ الرَّجُلِ لِلْمَرْأَةِ إِنِّي أُحِبُّكِ لَا يَذْهَبُ مِنْ قَلْبِهَا أَبَداً.
حضرت رسول الله (ص):
اين سخنِ مرد به زن كه: «دوستت دارم» هرگز از قلب زن بيرون نمى رود.
📚 الكافي، ج5، ص569؛ روضه المتقین، ج٨، ص٢٠٢
در این معنا از امام حسن (ع): مكارم الأخلاق، ص204
@Antikafaar
گفتنی است روایاتی نیز «حب النساء» را مذمت کرده اند. (الكافي، ج2، ص131 و 289) ولی چنانکه از سیاق آن اخبار روشن است، در مقام ذم دنیاطلبی و زیاده خواهی هستند. و منافات روشنی با اخبار پیش گفته ندارند.
(همچنین در این زمینه آیاتی مانند آیه نساء: 19؛ روم: 21؛ یا حدیث من لا يحضره الفقيه، ج3، ص385 رُوِيَ عَنِ ابْنِ فَضَّالٍ عَنْ يُونُسَ بْنِ يَعْقُوبَ عَمَّنْ سَمِعَ أَبَا عَبْدِ اللَّهِ ع يَقُولُ أَكْثَرُ الْخَيْرِ فِي النِّسَاءِ. و... نیز در خور توجه است.)
روایات بالا بنا بر مبانی مشهور نزد امامیه اسناد خوبی دارند، ولی معلوم نیست چرا در مصادر گسترده عامه کمتر به چشم میخورند. البته نمونههایی در مدح نیکی به خانواده دارند؛ مانند این خبر مشهور:
أخبرنا محمد بن عمر عن سفيان وإسرائيل عن منصور عن سالم بن أبي الجعد عن عبد الله بن شداد أن النبي، صلى الله عليه وسلم، قال: خيركم خيركم لأهله وأنا خيركم لأهلي.
أخبرنا محمد بن عمر عن بن أبي حبيبة عن داود بن الحصين عن عكرمة عن بن عباس عن النبي، صلى الله عليه وسلم، مثله.» (الطبقات الكبرى - ط دار صادر، 8/ 205)
بهترین شما، نیکوکارترینتان با خانوادهاش است و من نسبت به خانوادهام نیکوکارترینم.
#تعامل_شایسته_با_بانوان
@Al_Meerath