هدایت شده از بایگانی
#کفایه_أصول_عملیه ۳۰
(قسمت دوم)
#و_منه_ظهر_أنه_ص_۱۶۶؛
✅ گاهی علم اجمالی به وجود تکلیف داریم، ولی برخی از موانع مانع علم به فعلیت تکلیف می شوند، و در صورت وجود این موانع می توان براءت جاری کرد و دیگر احتیاط جایی ندارد، یعنی موافقت با علم اجمالی واجب نیست و مخالفت با آن جایز است.
✅ برخی از موانع به فعلیت رسیدن تکلیف عبارتند از:
1⃣ عدم ابتلاء به بعضی از اطراف علم اجمالی؛ مثلا شک دارم که ظرف من نجس است یا ظرف زید که هیچ وقت سر و کار و ابتلایی نسبت به ظرف زید ندارم. در اینجا در واقع شک دارم که آیا ظرف خودم نجس است یا نه؟ که در این شبهه بدویه اصالت الطهاره و البراءه جاری می شود.
2⃣ اضطرار تعیینی نسبت به بعضی از اطراف علم اجمالی؛ مثلا علم اجمالی دارم که یا ظرف (الف) نجس است یا ظرف (ب) و اضطرار دارم که ظرف (الف) را حتما استفاده کنم؛ در اینجا نسبت به ظرف (الف) با توجه به حدیث (رفع ما اضطروا الیه) تکلیف برداشته می شود و نسبت به ظرف (ب) هم شک بدوی دارم و براءت جاری می کنم.
3⃣ اضطرار مردد نسبت به بعضی از اطراف علم اجمالی؛ مثلا علم اجمالی دارم که یا ظرف (الف) نجس است و یا ظرف (ب) و اضطرار دارم که یکی از این ظرف ها را حتما استفاده کنم؛ در اینجا تکلیف نسبت به یکی از ظرف ها با توجه به حدیث (رفع ما اضطروا الیه) برداشته می شود و تکلیف نسبت به ظرف دیگر هم از باب شبهه بدویه برداشته می شود.
4⃣عدم احراز موضوع: تکلیف به موضوعی تعلق گرفته که علم اجمالی دارم آن موضوع در بعضی از روزهای ماه اتفاق می افتد؛ مثل زن مستخاضه ای که علم اجمالی دارد در بعضی از ایام این ماه حیض می شود، اما زمان دقیق آنرا نمی داند؛ پس هرگاه شک در حیض کند، اصل عدم حیض و اصل براءت جاری می کند.
💠 تذکر:اینکه بعضی از اطراف علم اجمالی تدریجا به وجود بیایند، مانع از به فعلیت رسیدن علم اجمالی نیست، زیرا همانطور که تکلیف به امر حالی درست است، تکلیف به امر استقبالی هم درست می باشد.
🔹مثال اطراف علم اجمالی که دفعی الوجود است:می دانم یکی از این دو ظرف نجس است.
🔹مثال اطراف علم اجمالی که تدریجی الوجود است:می دانم یا این ظرف نجس است یا ظرفی که دو ساعت دیگر به وجود می آید. در اینجا از همین الان تکلیف نسبت به ظرف اول منجز است و باید نسبت به آن اجتناب و احتیاط کرد.
🔹مثال دیگر برای تدریجی الوجود:می دانم یکی از معاملاتی که امروز و به تدریج وجود می آید ربوی است؛ در اینجا از اول صبح باید نسبت به همه معاملات، اجتناب و احتیاط کرد.
🔹مثال امر حالی:همین الان منکری رخ داده و همین الان نهی از منکر واجب است.
🔹مثال امر استقبالی:در ماه رجب، پولی کسب کرد که مستطیع شد و وجوب حج بر ذمه اش آمد، ولی واجب در ماه ذی الحجه می آید.
❄️ فافهم:شما در مبحث واجب معلق، وجوب حالی و واجب استقبالی را نپذیرفتید، حال چگونه به آن استشهاد می کنید؟!
@alafzal1400