🖊جامعه به عنوان مرکب حقیقی و ارتباط آن با نظام اسماء
✍به قلم حجت الإسلام و المسلمین حجت پورعبدالهی
بر اساس اینکه جامعه، مرکب حقیقی باشد یکی از اسماء الهی خواهد بود یعنی ما یک اسمُ الله داریم که در مرکب حقیقی هم پیاده می شود.
🔹اگر جامعه موجود حقیقی باشد قطعا اسم و اسمی از اسماء الله خواهد بود و طبق اینکه همه اسماء الهی همه کمالات را دارند آن وقت جامعه دارای شعور است و قابل تخاطب می باشد و می توان گفت تری کل امة جاثیه کل امة تدعی الی کتابها.
📌لذا اگر ترکیب جامعه یک ترکیب حقیقی و اطلاق اسم بر واقعیت عینی، درست باشد و در نظام اسماء حسنی الهی، هر اسمی همه کمالات را دارا باشد، طبق آن، نظر حضرت امام خمینی(ره) در ذیل ایه تسبح له السماوات السبع و الارض و من فیهن و ان من شیئ... شامل جامعه نیز خواهد شد زیرا عنوان شیئ برا جامعه نیز صادق است. حضرت امام می فرمایند: اين موجوداتى كه دنبال آن اسم اعظم مى آيند اينها هم واجد همان كمالات هستند، منتها به اندازه سعه هستى خودشان، به اندازه سعه وجودى خودشان، تا برسد به همين موجودات مادى.
🔶اين موجودات مادى را كه ما خيال مى كنيم قدرت، علم و هيچ يك از كمالات را ندارند، اينطور نيست. ما در حجاب هستيم كه نمى توانيم ادراك كنيم. همين موجودات پايين هم كه از انسان پايين ترند، و از حيوان پايين ترند، و موجودات ناقص هستند، در آنها هم همه آن كمالات منعكس است، منتها به اندازه سعه وجودى خودشان. حتى ادراك هم دارند همان ادراکی که در انسان هست در آنها هم هست: إِنْ مِنْ شَيْءٍ إِلَّا يُسَبِّحُ بِحَمْدِهِ وَ لكِنْ لا تَفْقَهُونَ تَسْبِيحَهُمْ بعضى از باب اينكه نمى دانستند مى شود يك موجود ناقص هم ادراك داشته باشد، آن را حمل كرده بودند به اينكه اين تسبيح تكوينى است؛ و حال آنكه آيه غير از اين را مى گويد. تسبيح تكوينى را كه ما مى دانيم.- تسبيح تكوينى يعنى اينها موجوداتى هستند و علّتى هم دارند- خير مسأله اين نيست، تسبيح مىكنند.
🖇در روايات، تسبيح بعضى از موجودات را هم ذكر كردها ند كه [آن] تسبيح چيست. در قضيه تسبيح آن سنگريزهاى كه در دست رسول اللَّه صلى الله عليه و آله بوده [آنها] شنيدند كه چه مى گويد. تسبيحى است كه گوش من و شما اجنبى از اوست. نطق است؛ حرف است؛ لغت است، اما نه به لغت ما، نه نطقش نطق ما است. اما ادراك است، منتها ادراك به اندازه سعه وجودى خودش.
💢حال این جامعه که از اسماء الهی است مانند بقیه اسمها تحت اسم اعظم است و آن اسم اعظم ولیّ الله اعظم می باشد.
اگر جامعه وجود عینی و حقیقی پیدا کرد و وصل به امام شد استقلال فرد از بین نمی ورد که حداقل در دو فضا قابل بررسی است.
1⃣در فضای بوعلی به اینکه در ترکیبات عالی و راقی صورت نوعیه فوقانی استقلال اجزا را از بین نمی برد.
شهید مطهری می فرمایند حقيقت اين است كه از نظر فلسفى، همه تركيبهاى حقيقى را نمىتوان يكسان شمرد. در مراتب پايين طبيعت، يعنى در جمادات و موجودات بيجان كه به اصطلاح فلاسفه تنها يك قوّه بسيط محض در هر موجودى حاكم است و به تعبير فلاسفه «على وتيرة واحدة» عمل مىكنند، اجزاء و قوا در يكديگر ادغام كلّى مىشوند و وجود آنها در وجود «كلّ» يكسره حل مىگردد، آنچنانكه مثلا در تركيب آب از دو عنصر اكسيژن و هيدروژن مىبينيم، امّا هر اندازه كه تركيب در سطح بالاتر قرار مىگيرد، اجزاء نسبت به «كلّ» استقلال نسبى بيشترى پيدا مىكنند و نوعى كثرت در عين وحدت و وحدت در عين كثرت پديد مىآيد چنانكه در انسان مىبينيم كه در عين وحدت، از كثرتى عجيب برخوردار است كه نه تنها قوا و نيروهاى تابعه كثرت خود را تا اندازهاى حفظ مىكنند بلكه نوعى تضاد و كشمكش دائم ميان قواى درونى او برقرار مىگردد.
💠جامعه، راقىترين موجود طبيعت است و استقلال نسبى اجزاء تركيبكنندهاش بسى افزونتر است.
پس، از آن نظر كه افراد انسان كه اجزاء تشكيل دهنده جامعه اند از عقل و ارادهاى فطرى در وجود فردى و طبيعى خود، مقدّم بر وجود اجتماعى، برخوردارند و بعلاوه در تركيب مراتب بالاى طبيعت استقلال نسبى اجزاء محفوظ است، افراد انسان يعنى روح فردى در مقابل جامعه يعنى روح جمعى مجبور و مسلوب الاختيار نيست.
2⃣در فضای صدرا ما یک وحدت مقسمی و یک وحدت قسمی داریم و گفته می شود موجود یا واحد است و یا کثیر است و خود کثیر هم وحدت دارد اما وحدتی که با کثر جمع می شود، زیرا موجود مساوق وحدت است و اگر کثرت، وحدت نداشته باشد موجود نخواهد بود که به این مطلب آیت الله جوادی پرداخته اند.
📚برگرفته از درس تفسیر استاد آیت الله فرحانی
#فقه_الخمینی
#مرکب_حقیقی
#نظام_اسماء
#آیت_الله_فرحانی
@albayann