جلسه دوم 93.2.5.mp3
24.05M
💢صوت #جلسه_دوم گفتگویی درباره
چالشهای جریان فلسفه صدرایی در علوم انسانی کاربردی💢
🔹دیماه 92 و اردیبهشت 93، دو گفتگوی علمی با استاد عزیز حجتالاسلام #محمدحسن_وکیلی داشتم.
🔹موضوع این گفتگوها که در مدرسه نواب مشهد در جوار مضجع شریف حضرت رضا علیه آلاف التحیه و السلام انجام گرفت، «نسبت و چالشهای فلسفه صدرایی برای ورود به عرصه علوم انسانی کاربردی» بود.
🔹حدود 7 سال از آن زمان میگذرد و مواجهه من با فلسفه صدرایی، علوم انسانی و بالتبع، علوم انسانی اسلامی تغییراتی یافته است،
ولی هنوز هم موضوعات طرح شده در این گفتگو را زنده و پاسخ نیافته میدانم و معتقدم قائلین به مبنای اصالت وجود، هرچند ممکن است که پاسخهایی به این پرسشها داده باشد، ولی این پاسخها هنوز از بستر گفتگویی جدی و فراگیر عبور نکرده است...
🔹محور گفتگوی دوم، بیان دو چالش فرا روی فلسفه صدرایی بود:
1ـ لزوم توجه دوباره به مسئله طبقهبندی علوم و در ذیل آن، نسبت فلسفه و علوم
2ـ توجه دوباره به مسئله حقایق و اعتباریات با ملاحظاتی بر تقسیم علت به علت حقیقی و علت معدّه
3ـ لزوم تغییر تصور سنتی ما از روش بخش تجربی علوم انسانی
#تمدن_نوین_اسلامی
#عقلانیت_انقلاب_اسلامی
#علوم_انسانی_اسلامی
#هماندیشیها
❇️تاریخ انتشار: 1399/3/28
https://eitaa.com/alimohammadi1389/125
💢نشستهای فلسفه اصول💢
🔹به همت دوستان خوبم در گروه «فلسفه و روش فقه حکومتی» در دفتر فرهنگستان علوم اسلامی قم، سلسله جلسات #فلسفه_اصول با پنج سرفصل زیر شروع شده است:👇
1ـ شأن شارع
2ـ زبان و ادبیات دین
3 ـ حکم شناسی
4 ـ حجیت
5-موضوع شناسی
🔹 در اولین گام بناست که دیدگاه اندیشمندانی مانند مرحوم میرزای نائینی، شهید سیدمحمدباقر صدر، مرحوم حضرت امام خمینی، استاد سیداحمد مددی، استاد سیدعلی سیستانی و استاد سیدمنیرالدین حسینی الهاشمی در خصوص #شأن_شارع طرح گردد.
🔹شأن شارع از منظر مرحوم حسینی، در کنار #شأن_موضوع و #شأن_مکلف، یکی از سه ضلع #شأن_تخاطب را تشکیل میدهد.
🔹شأن تخاطب، در برگیرنده مهمترین انگارههایی است که هر فقیه در چارچوب آن تصویری از #حکم_شارع را ترسیم میکند که شامل تصویر از ماهیت حکم شرعی، نحوه جعل آن توسط شارع، انواع متعلق حکم شرعی، انواع موضوعات حکم شرعی، انواع و تقسیمات احکام شرعی، کیفیت امتثال آنها و نحوه ثواب و عقاب احکام شرعی میشود.
🔹نکته بسیار مهم این است که از نگاه مرحوم حسینی، تصویر از حکم شرعی که در سایه ارتکازات فقها از شأن تخاطب شکل گرفته، فضای حاکم بر علم اصول فقه را رقم زده است و فقیه، در پرتو این تصویر از حکم است که میتواند معنای خاصی از #حجیت را اثبات نموده و بر اساس آن، در گستره علم اصول به دنبال دستیابی به #قواعد_عامِ استنباط احکام شرعی باشد.
🔹تاکنون چندین جلسه از این سلسله نشستها برگزار گردیده که امیدوارم استمرار آن، زمینهای باشد برای آشنایی جامعهی علمی با دیدگاههای #فلسفه_فقهی و #فلسفه_اصولی مرحوم حسینی... 🌺
https://eitaa.com/alimohammadi1389/126
💢اگر دولت عثمانی مسلط شود، تشیع از بین میرود💢
🔹امروز مصاحبهای میخواندم از آیت الله سید رضی شیرازی، نواده پسری میرزای شیرازی، صاحب فتوای تحریم تنباکو
https://www.khabaronline.ir/news/152128/
🔹نکات جالبی در این مصاحبه بود.
🔹یکی از آنها مربوط بود به درخواست سیدجمال الدین اسدآبادی از میرزای شیرازی برای تکفیر ناصرالدین شاه👇
▪️ سوال:
اما در بعضی از کتابها نوشتهاند که سید جمال الدین اسدآبادی به میرزا نامه نوشت و ایشان را به این کار تشویق کرد و میرزا هم پس از آن حکم به تحریم تنباکو داد. آیا این موضوع درست است؟
▪️ آیتالله سیدرضی شیرازی:
در این مورد لازم است به چند نکته اشاره کنم. درتاریخ در جایی ثبت نشده که میرزا به نامههای سید جمال پاسخی داده باشد و نامههای او همگی از سوی مرحوم میرزا بیجواب ماندهاند. مرحوم آقا سید جمال گلپایگانی از قول میرزای نائینی نقل میکرد که سید جمال به سامرا آمد و چند روزی در مدرسه و در حجره من ماند و میخواست با میرزا ملاقات کند، اما موفق نشد.
نکته مهم این است که احتمال دارد سید جمال هم اطلاعاتی به میرزا داده باشد، کما اینکه ایشان به عنوان مرجع، از کانالهای مختلفی اطلاعات را دریافت میکرد و نامههای فراوانی به ایشان میرسید. نامه سید جمال هم یکی از آنها بود، اما تصمیم نهایی را خود میرزا گرفت. پیامبر(ص) هم با اصحاب مشورت میکردند، اما تصمیم با شخص ایشان بود. سید جمال اصرار زیادی داشت با میرزا ملاقات کند، ولی هرگز میرزا تمایلی نشان نداد و با او ارتباط برقرار نکرد. از منبع موثقی شنیدم که سید جمال گفته بود:«میرزای شیرازی رهبر خوبی برای دنیای اسلام است، اما بهتر است سفری به اروپا برود و وضع آنجا را از نزدیک ببیند. قطعاً این اقدام در پیشبرد جامعه اسلامی تأثیر زیاد خواهد داشت.»
من درباره سید جمال، جریانی مستند و برداشت خود را نقل میکنم. مرحوم شیخ بهاءالدین نوری، فرزند مرحوم شیخ عبدالنبی نوری که در 103 سالگی فوت کرد، برایم نقل میکرد که شیخ عبدالنبی، از روحانیون محترم تهران، مدت پنج سال در سامرا در خدمت میرزا بود. او از سامرا به ترکیه و مکه و سپس استانبول میرود و سید جمال در آنجا به ملاقاتش میآید و میگوید: «به میرزا این پیغام را برسانید که ناصرالدین شاه را تکفیر کند تا بشود او را عزل کرد.» سید جمال در نامههایش هم اصرار زیادی بر براندازی ناصرالدین شاه داشت. شیخ عبدالنبی میپرسد:«اگر میرزا، ناصرالدین شاه را عزل کند، قرار است چه کسی جانشین او شود؟» سید جمال جواب میدهد:«من!» شیخ میپرسد: «و چه کسی شما را تأیید و از حکومت شما پشتیبانی میکند؟» سید جمال جواب میدهد:«سلطان عبدالمجید.»
شیخ عبدالنبی پیام سید جمال را به میرزا میرساند و میرزا میگوید:«تکفیر ناصرالدین شاه به صلاح اسلام و تشیع نیست. سعی ما این است که تشیع باقی بماند. اگر دولت عثمانی مسلط شود، تشیع از بین میرود.»
#تمدن_نوین_اسلامی
#عقلانیت_انقلاب_اسلامی
❇️تاریخ نگارش: 1399/3/30
https://eitaa.com/alimohammadi1389/132
https://www.instagram.com/ali.mohammadi89/
برنامه هیجدهم مصیر.mp3
21.43M
💢صوت برنامه مصیر💢
🔹با دوست عزیزم جناب دکتر عباس جهانبخش مهمان قسمت هیجدهم برنامه تلویزیونی #مصیر بودیم.
🔹این برنامه پنجمین و آخرین برنامهی اختصاص یافته به معرفی اندیشههای مرحوم سیدمنیرالدین حسینی الهاشمی بود که یکشنبه شب(1 تیر) از شبکه 4 سیما پخش شد.
🔹موضوع این جلسه گفتگو پیرامون #کارآمدی مباحث مرحوم حسینی مقرر شده بود.
🔹بنده که خود، نقطه اتصال و ارتباطم با فرهنگستان علوم اسلامی، مباحث کاربردی این مجموعه در #مدیریت_تشکیلات بود، نسبت به موضوع برنامه، حس شخصی داشتم.
🔹از اولین آشناییام با مباحث فرهنگستان حدود 20 سال میگذرد و در این مدت، همچنان معتقدم که تفکر مرحوم سیدمنیرالدین حسینی الهاشمی یکی از مهمترین جریانهای #عقلانیت_انقلاب_اسلامی است.
🔹متأسفانه سالهاست گفتگوهای جریانهای فکری انقلابی، مانند خط فکری حضرت امام ره، خط فکری مرحوم علامه طباطبایی، خط فکری مرحوم شهید صدر، خط فکری مرحوم فردید، خط فکری مرحوم شیخ علی صفایی و ...، معطّل مانده و بیصاحب رها شده است و حتی متفکرین جوانتری نیز که خطوط جدیدی را گشودهاند، در #نسبتِ با این جریانات فکری، متعین نشدهاند. ما امروز بیشتر از هر زمانی نیازمند #هماندیشی و #توسعه_تفاهم بین این جریانهای فکری هستیم.
🔹در این برنامه تلاش کردم درباره کارآمدی مباحث مرحوم حسینی این نکته را متذکر شوم که این تفکر از آن سنخ عقلانیتهایی است که کارآمدی، نتیجهی آخرین حلقه از زنجیره مباحث آن نیست، بلکه کارآمدی و انضمامی بودن، از ابتدا، مقوِّم تمامی مراحل آن بوده است...
♦️مشاهده در 👇
telewebion.com/program/62280
https://eitaa.com/alimohammadi138
فعلا قابلیت پخش رسانه در مرورگر فراهم نیست
مشاهده در پیام رسان ایتا
💢فیلم تذکر آیتالله شهید بهشتی به مردم
درباره مطلقنگری نسبت به روحانیون💢
🔹چقدر این گفتگوهای پدرانه، صمیمی و آسیبشناسانه مسئولین با مردم میتواند اصلاحگر باشد...
🔹این چنین گفتگویی فقط از کسی بر میآید که #نه_ذلیل_مردم باشد و #نه_جدای_از_مردم باشد؛
مسئول نظام اسلامی باید #از_جنس_مردم باشد...
#عقلانیت_انقلاب_اسلامی
https://eitaa.com/alimohammadi1389/135
صوت شنیدنی شهید بهشتی.mp3
24.02M
💢صوتی بسیار شنیدنی از آیتالله شهید بهشتی💢
🔹این بحث در جمع طلاب و اساتید مدرسه حقانی (شهیدین کنونی) در سال 1356 ایراد شده است.
🔹در ابتدا شهید بهشتی به این پرسش پاسخ میدهد که طلبه در حال حاضر چه وظیفهای دارد؟ و به سوی چه آیندهای باید گام بردارد؟
➖ ایشان در این بخش از چیستی علوم انسانی متعارف و نسبت آن با علوم اسلامی میگوید و لیست مفصلی از نیازمندیهای طلبهی آن روز ارائه میدهد.
.
🔹توصیه اکید میکنم که هرکس میخواهد #وجه_مدیریتی شهید بهشتی را مشاهده کند، حتماً نیمساعت آخر این صوت را گوش دهد:
➖با خدای خویش میثاق بستهایم که آنچه تاکنون در این زمینه به دست آوردهایم، با خلوص و صفای کامل در اختیار دنبالکنندگان و همراهان جوان این راه بگذاریم.
➖اگر امکاناتی داریم، میگذاریم در اختیار آن عاشقها، نه در اختیار آن نِقنِقزنها! عاشق که اینقدر نق نمیزند. عاشق که اینقدر آفتاب و سایه نمیکند. عاشق که اینقدر پرتوقع نمیشود.
➖{برنامهها} حسابشده است، منتها اگر به ذائقه برخی خوش نمیآید: یا به سلیقه ما هم خوش نمیآید، ولی جایگزین بهتری پیدا نکردهایم؛ یا به سلیقه ما به عنوان پیشروی آگاه خوب میآید، به سلیقه خام شما خوب نمیآید؛ این دیکتاتوری نیست، این قاطعیت است. مدیریت بیقاطعیت صنار نمیارزد.
➖دهها رشته نو در انتظار شماهاست، اما شمای ساختهشده، نه شمای خودسر. شمای عاشق، نه شمای نازکنارنجی. شمای تلاشگر تنبهزحمتده.
🔹متن کامل این صوت را در لینک زیر بخوانید: 👇
https://www.isna.ir/news/95100100361/
❇️تاریخ نگارش:۱۳۹۹/۰۴/۰۵
https://eitaa.com/alimohammadi1389/136
💠 مصیر علوم انسانی به شهید سیدمحمدباقر صدر رسید
🔸 برنامه تلویزیونی مصیر که یکشنبه شبها از شبکه 4 سیما پخش میشود و بررسی اندیشه متفکران انقلاب اسلامی را موضوع گفتوگوهای علمی و شخصیتمحور خود قرار داده، از این هفته به اندیشه و سیرۀ استاد شهید آیتالله سید محمدباقر صدر میپردازد.
🔹 این برنامه با همکاری پژوهشگاه تخصصی شهید صدر و گروه اجتماعی شبکه چهار سیما تهیه شده و در چند قسمت به نقد و بررسی تخصصی آرا و اندیشههای این اندیشمند بزرگ جهان اسلام خواهد پرداخت.
🔸 این مجموعهبرنامه در هفت هفته، با حضور شخصیتهایی چون آیتالله دکتر احمد مبلغی، دکتر محسن اسماعیلی، دکتر محمدجواد توکلی، دکتر احسان خاندوزی، دکتر هدایت جلیلی، حجتالاسلام سعید بهمنی، حجتالاسلام عباسعلی شاملی به موضوعاتی مانند نظریهپردازی قرآنبنیان، ساختار قانونگذاری در نظام اسلامی، فلسفه تاریخ و تحول فرهنگی، اقتصاد اسلامی و نوآوریهای روشی و مبنایی علامه صدر در علوم انسانی پرداخته است.
🔹نخستین قسمت از این مجموعهبرنامۀ تلویزیونی مصیر از روز یکشنبه هشتم تیرماه با حضور #حجتالاسلام_سیدامید_مؤذنی پخش گردید. در این برنامه جناب مؤذنی عزیز با بیانی شیوا، نکات بسیار قابل توجهی از زندگی آیتالله مجاهد سیدمحمدباقر صدر را بازگو کردند.
🔹این برنامه را در لینک زیر میتوانید مشاهده کنید:👇
https://www.telewebion.com/episode/2305564
عرض سلام و ادب محضر اعزّه محترم هم اندیشی
🌼🌼🌼🌼
🔰به حول و قوه الهی، انشالله دهمین #نشست_هماندیشی_فقه_حکومتی با ارائه نظریه «فقه اجتماعی» توسط جناب استاد محمدجواد ارسطا برگزار خواهد شد.
🔸زمان برگزاری این نشست، پنجشنبه ۱۲ تیرماه ۹۹ ساعت ۹ صبح در شهر مقدس قم میباشد.
🌼🌼🌼🌼
💢دکتر مرتضی فرهادی و علوم اجتماعی بومی💢
🔹مدتی است به فراخور پروژهای که در صورتبندی نظریههای پیشرفت اسلامی ایرانی داریم، مواجههای داشتم با آثار و دیدگاههای #دکتر_مرتضی_فرهادی؛ استاد تمام حوزه مردمشناسی و جامعهشناسی دانشگاه علامه طباطبایی.
🔹هر چه بیشتر از او میخوانم، جای چنین نگاهی را خالیتر و ضروریتر مییابم. نگاهی که میتواند وجه تاریخی ـ عینی تعداد قابلتوجهی از ایدههای علوم انسانی اسلامی را تأمین کند و کلیدی باشد برای برون رفت از #چرخه_لایتناهیِ تلاش نظری برای نجات از نظرزدگی!👇
https://eitaa.com/alimohammadi1389/139
💢دکتر مرتضی فرهادی و علوم اجتماعی بومی💢
🔹مدتی است به فراخور پروژهای که در صورتبندی نظریههای پیشرفت اسلامی ایرانی داریم، مواجههای داشتم با آثار و دیدگاههای #دکتر_مرتضی_فرهادی؛ استاد تمام حوزه مردمشناسی و جامعهشناسی دانشگاه علامه طباطبایی.
🔹هر چه بیشتر از او میخوانم، جای چنین نگاهی را خالیتر و ضروریتر مییابم. نگاهی که میتواند وجه تاریخی ـ عینی تعداد قابلتوجهی از ایدههای علوم انسانی اسلامی را تأمین کند و کلیدی باشد برای برون رفت از #چرخه_لایتناهیِ تلاش نظری برای نجات از نظرزدگی!
🔹نظریه#یاریگری_ایرانیان و نظریه #صنعت_بر_فراز_سنت، را میتوان جزو مهمترین دستاوردهای 50 سال پژوهش دکتر فرهادی به شمار آورد.
🔹فرهادی در نظریه یاریگری ایرانیان با «افسانهی تکروی ایرانیان» درگیر می شود و نشان میدهد که مستشرقان و روشنفکرانی که ایرانیان را #تکرو نامیدهاند، چقدر از دیدن فرهنگ و ساختهای اجتماعی غیررسمیِ مشارکت و تعاون یاریگرانهی ایرانی که وی آن را #واره مینامد و نقطه مقابل فرهنگ رقابتی غربی است، عاجز بوده اند.
🔹همچنین فرهادی در نظریه صنعت بر فراز سنت تلاش میکند که حتی الامکان مفهوم گذشته را به حال و آینده گره بزند و #پیوستگی وضعیت سنت و صنعت را نشان دهد. وی در این تحقیق، نشان میدهد که سنت را در مقابل صنعت یا وضعیت سنتی جوامع را در برابر وضعیت صنعتی آنها قرار دادن، چقدر ناشی از ذهنیت های غلط و تفاسیر غیرواقعی جامعهشناسان و همچنین آمیخته با مقاصد سودگرانه و قوممدارانه سیاستگذاران جهانی است که نخواستهاند این نکته بدیهی را ببینند که بذر و جوانه همین کشورهای صنعتی در دل وضعیت سنتی آنها قرار دارد و کشورهای سنتی امروز نیز راهی جز صنعتی شدن بر اساس و فراز وضعیت سنتی خود ندارند. از اینرو فرهادی معتقد است که تجویز این راهکار که کشورهای سنتی باید از وضعیت کنونی کشورهایی صنعتی تبعیت کنند، بزرگترین سکوی پرش آنها به سوی صنعتی و امروزی شدن که همانا سنت آنهاست را به عنوان بزرگترین مانع توسعهیافتگی قلمداد میکند که نتیجه ای جز #گسستگی_تاریخی این کشورها نخواهد داشت.
🔹به نظرم هر کس که علاقهای به علوم اجتماعی و الگوهای توسعهی بومی دارد، نمیتواند پژوهشهای این استاد 76 ساله ملایری را نادیده بگیرد...🌺
#تمدن_نوین_اسلامی
#عقلانیت_انقلاب_اسلامی
#هماندیشی
❇️تاریخ نگارش: 1399/4/30
https://eitaa.com/alimohammadi1389/140
https://www.instagram.com/ali.mohammadi89/
💢تحلیل دیدگاههای فقه حکومتی💢
🔹روز پنج شنبه (99.5.2) اولین جلسه مباحثه «تحلیل دیدگاه های فقه حکومتی» در دبیرخانه هم اندیشی فقه حکومتی برگزار گردید.
🔹#تحلیل_دیدگاهها ، بعد از مرحله #تقریر، مرحلهی دومی است که دبیرخانه هم اندیشی فقه حکومتی به منظور شناسایی نقاط مابه الاشتراک و مابه الاختلاف ایدههای فقه حکومتی به آن ورود کرده است.
🔹قریب به چند ماه است که دبیرخانه در تلاش است که ایدههایی که به منظور تکامل تفقه توسط اساتید مختلف بیان شده است، در یک #الگوی_جامع_مفهومی، #نظامدهی و #جایابی کند.
🔹در جلسه اول مباحثه، بخشی از این الگوی مفهومی مورد گفتگو قرار گرفت که عکس آن در بالا قابل مشاهده است.
🔹دوستان حاضر در مباحثه هر یک نکتهای ناظر به این الگو بیان داشتند که ان شاء الله در پیش نویس دوم، إعمال خواهد شد.
🔹 ان شاء الله دور اول این مباحثات در چهار جلسه به اتمام خواهد رسید و جمعبندی آن با همه دوستان به اشتراک گذاشته خواهد شد...
#تمدن_نوین_اسلامی
#عقلانیت_انقلاب_اسلامی
#فقه_حکومتی
#هماندیشی_فقه_حکومتی
https://eitaa.com/alimohammadi1389/141
💢مردان و زنان💢
در یکی از گروهها گفتگویی درباره دیدگاه یکی از بزرگان درباره #زنان شکل گرفت که بنده نیز دیدگاههایی را که از برخی مشاهیر دیده بودم، به اختصار ذکر کردم:👇
1️⃣ دیدگاه اول، زنان را #حیواناتی در ظاهر انسانی برشمرده که خداوند آنها را برای تمتع مردها خلق کرده است!
2️⃣دیدگاه دوم، زنان را #انسانهایی_درجه_دو فرض کرده که از حظوظات کمالیهی کمتری به نسبت مردان برخوردارند. این دیدگاه، عباراتی مانند ناقصات العقول را حمل بر کمبهرگی زنان از کمالات وجودی فهم می کند و زنان را از لحاظ رتبه وجودی، از مردان ناقصتر قلمداد می کند.
3️⃣دیدگاه سوم، زنان و مردان را در بهره مندی از حظوظات کمالیه برابر دانسته و اساساً جنسیت (زن بودن یا مرد بودن) را در رتبه متاخر از انسانیت و امری عارضی در عالم دنیا به حساب می آورد. در این دیدگاه، مسئله جنسیت، هیچ ربطی در کمال و نقص وجودی ندارد، هرچند برخی تکالیف و وظایف عالم دنیا، متناسب با آن وضع و جعل شده است، از جمله جعل منصب امامت و نبوت ...
به نظر حقیر هر چند احتمال سوم، به نسبت دیدگاه های اول و دوم صحیح تر است ولی با این حال، تمام نیست.
4️⃣دیدگاه چهارم این است که هر چند جنسیت زنانه و مردانه، تاثیری در امکان بهره مندی از کمالات وجودی و تقرب الهی ندارد، ولی جنسیت تنها یک امر ظاهری و دنیایی نیست که صرفاً متقضی احکام و تکالیف شرعی متفاوتی شده باشد، بلکه علاوه بر این و در رتبه مقدم بر این مسئله، زن و مرد هر دو نقصی دارند که در بستر آن می توانند با یکدیگر پیوند و ارتباط تکوینیِ عاطفی و محبتی داشته باشند (جَعَلَ بَيْنَكُمْ مَوَدَّةً وَ رَحْمَة) تا در پرتوی آن، نقایص خود را رفو کنند و عیبهای خویش را بپوشانند (هُنَّ لِباسٌ لَكُمْ وَ أَنْتُمْ لِباسٌ لَهُن) و بدین سان تسکین و استقرار یابند ( لِتَسْكُنُوا إِلَيْها).
🔹این حرف مبتنی بر این ایده فلسفی است که اگر قرار است هر ترکیبی، ترکیبی حقیقی باشد، می بایست افتقار و وابستگی اجزاء به یکدیگر در حاق وجودی اجزاء قرار داشته باشد. به تعبیر دیگر اگر خانواده، یک نهاد واقعی است، زمانی حقیقتا امکان تحقق دارد که وابستگی زن و مرد به یکدیگر وجودی و حقیقی و در راستای تعلق غایی و کمالیابی هر یک از آنها باشد. بر این اساس، هم زنان در راستای کمال استعدادی خود، نیازمند مردان هستند و هم مردان، بدون ارتباط و پیوند با زنان، نمی توانند به کمال خود نائل بیایند.
🔹حتی یک رتبه بالاتر می توان گفت که زن و مرد #محیط_رشد یکدیگرند و صرفا اینگونه نیست که این دو به یکدیگر در به فعلیت رساندن استعداد کمال کمک می کنند، بلکه حتی پیدا شدن بخشی از زمینه رشد انسان و بستر توسعه اضطرار و نیاز وی، از چالش با جنس مخالف خود (چه به عنوان پدر یا مادر یا خواهر و برادر و چه همسر و چه پسر و دختر) فراهم می آید و این مواجهه، عاملی است برای توسعه ظرفیت پرستش و تقرب الهی و کمال وجودی انسان.
🔹 در این نگاه، خانواده به عنوان کانونی ترین نهاد تربیت دینی، با حضور مرد و زن، مجلّای تلاقی و تعادل اسمای جلال و جمال الهی بوده و تضمین کننده دو بال خوف و رجا در تربیت ربوبی و ولایی خدای متعال است.
#تمدن_نوین_اسلامی
#عقلانیت_انقلاب_اسلامی
#زنان
#هماندیشیها
❇️تاریخ نگارش:1399/5/6
https://eitaa.com/alimohammadi1389/142
https://www.instagram.com/ali.mohammadi89/
فعلا قابلیت پخش رسانه در مرورگر فراهم نیست
مشاهده در پیام رسان ایتا
یک نمونه نقد مؤدبانه و فنی از آیت الله العظمی شبیری زنجانی نسبت به منهج رجالی آیت الله العظمی خویی ره
#عقل_نقد
#اخلاقِ_علم
فعلا قابلیت پخش رسانه در مرورگر فراهم نیست
مشاهده در پیام رسان ایتا
💢شعر غدیر، نقطه ارتقاء ادبیات پیرامون ولایت💢
چقدر این فرمایش مقام معظم رهبری، عمیق است که فرمود:
«#شعر، در حقیقت عنصر اصلی ادبیات است.»
همین یک شعر کافی است که بتوان گفتگو درباره منزلت و ولایت امیرالمؤمنین علیهالسلام با عموم مردم را دهها مرتبه ارتقاء داد...👇
خدا نوشت از او خالی است دنیایم
کجاست آینهای تا کند تماشایم
برای خلوت خود دوست، دوست میخواهم
در این هزاره غم چاره اوست میخواهم
که خمره خمره ایجاد را به کاسه کنم
خودم خدایی خود را در او خلاصه کنم
میآفرینمش اینسان به خود اشاره کنم
به هر چه مینگرم خویش را نظاره کنم
به قصد خلقت عالم قلم گرفت آنگاه
گذاشت نقطه باء را و گفت بسمالله
به نقطه خیره شد و چیز دیگری ننوشت
بر آن تکامل بیحد فراتری ننوشت
به نقطه خیره شد و نقطه جان گرفت از او
در این معاشقه کمکم زبان گرفت از او
به نقطه گفت که تو جوهر صدای منی
که من برای تو هستم تو هم برای منی
به نقطه گفت که ای آرزوی غائب من
خوش آمدی به من ای مظهرالعجایب من
به نقطه خیره شد و گفت این چقدر من است
به نقطه گفت که هنگامه علی شدن است
بسنده کرد به یک نقطه از علی فرمود
که این هم از سر عالم زیاد خواهد بود
کتابت همه ی دهر از تو یک سطر است
که صفحه صفحه ی دریا هنوز القطره است
سلیقه داشته آری، سلیقه داشته است
خدا تخلص خود را علی گذاشته است
خدا به خلقت ایجاز خویش مایل شد
تمام گستره کائنات ساحل شد
خدا به حوصله برداشت مشتی از آن گِل
جمال شکل گرفت و کمال کامل شد
شعر ادامه دارد... )
#تمدن_نوین_اسلامی
#عقلانیت_انقلابی
#شعر_انقلابی
https://eitaa.com/alimohammadi1389/145
Mousavian.pdf
7.82M
#ویژهنامه
#سیدعباس_موسویان
📘 ویژهنامه #فقیه_اقتصاد
به مناسبت ارتحال حجت الاسلام استاد سیدعباس موسویان
📚 تهیه و تنظیم: #پژوهشگاه_فرهنگ_واندیشه_اسلامی
💢فساد اداری / فساد سیتماتیک💢
جناب آقای خسروپناه اخیراً اعتراضی داشتند به وضعیت قراردادهای فاسد فدراسیون فوتبال کشور با مربیان خارجی و از دیوان عدالت اداری و بازرسی کشور خواسته بودند که با این #فسادهای_ساختاری برخورد کنند.
https://eitaa.com/khosropanah_ir/1143
در واکنش به این پیام در یکی از گروه ها گفته شد که ایشان با این حرف ظاهراً قائل به #قساد_اداری در کشور است و این خلاف فرمایش رهبری است.
عرض بنده این بود که آنچه رهبری آن را نفی کردهاند #فساد_سیستمی به معنای فساد فراگیرِ همه نظام است، نه #فساد_اداری. فساد اداری به معنای فساد در بوروکراسی و فساد در دیوانسالاری اتفاقاً یکی از نقطههای مورد تأکید مقام معظم رهبری است که با تعابیری مانند #باتلاق از آن یاد می کند و آن را ریشه مشکل عدم استفاده درست از منابع و امکانات بر میشمارد و علاج و حل آن را #کارستان مینامد.
🔶در مقدمه قانون اساسی در ذیل تیتر قوه مجریه نیز عبارات فاخر و صریحی در لزوم اصلاح بوروکراسی مدرن ذکر شده است:
«در رابطه با اجرای احکام ومقررات اسلامی به منظور رسیدن به روابط و مناسبات عادلانهحاکم بر جامعه دارد و همچنین ضرورتی که این مساله حیاتی درزمینهسازی وصول بههدف نهایی حیات خواهدداشت، بایستیراهگشایایجاد جامعه اسلامی باشد. نتیجتا محصورشدن در هر نوعنظام دست و پاگیر پیچیده که وصول به این هدف را کند و یاخدشهدار کند از دیدگاه اسلامی نفی خواهد شد، بدین جهت #نظام_بوروکراسی که زاییده و حاصل حاکمیتهای طاغوتی است، بشدتطرد خواهد شد تا نظام اجرایی با کارآیی بیشتر و سرعت افزونتر دراجرای تعهدات اداری به وجود آید.»
🔶اساساً در اندیشه رهبری، مفهوم #دولت_اسلامی که مرحله سوم از حرکت تمدنی جامعه ایرانی است، ربط وثیقی با اصلاح و اسلامیسازی نظام نهادی و اداری کشور دارد. یکی از جستجوهای جذابی که در فرمایشات رهبری می تواند انجام شود، سرچ کلیدواژه «بوروکراسی» و «دیوان سالاری» است.
👇
🔹نظام اداری ما این طور است. من نمیخواهم کار اداری را تحقیر کنم؛ اما نظام اداری ما غیر از این است!؟ واقعاً اینطوری است دیگر! چقدر مدرک کارشناسی ارشد و کارشناسی و دکتری، الان در این باتلاق به شکل اداری و بوروکراسی حاکم بر دستگاه اداری هرز میرود! اگر آن دکتر یا آن فوق لیسانسی که آنجا نشسته و فقط کارش این است که کاغذی را جابهجا کند، یک آهنگر خوب بود و میرفت در فلان کارگاه، اتاق ماشینها را صاف میکرد، برای مملکت فایدهاش بیشتر نبود؟ ما باید معلومات را برای تأثیر خارجیاش بخواهیم.
۱۳۷۱/۰۲/۲۲ بیانات در دیدار «گروه اقتصاد» صداى جمهورى اسلامى
🔹یک نکتهی دیگر، مسئلهی سالمسازی دستگاه دولت است؛ یعنی آسیبزدایی، که به نظر من جزو کارهای خیلی سخت است. از جمله کارهایی که طبق تجربهی ما واقعاً سخت است، سالمسازی این دستگاه عظیم اداری و دیوانی و به اصطلاح بوروکراسی است که در کشور وجود دارد. اگر بتوانید این مشکل را یک طوری حل و علاج کنید، حقیقتاً کارِ کارستانی انجام دادهاید و خیلی باارزش است.
۱۳۸۵/۰۶/۰۶ بیانات در دیدار رئیس جمهور و اعضای هیأت دولت
🔹به این نکته باید توجه داشت که امکانات دستگاهها با این حرفها قابل کم و زیاد شدن نیست؛ بالاخره هر دستگاهی مقداری پول دارد، مقداری امکانات دارد، مقداری نفت فراهم میکند؛ اینکه نه با دعا، نه با دعوا، نه با شوخی و نه با هیچچیز دیگر کم و زیاد نمیشود؛ آن چیزی که اشکال ایجاد میکند تا ما از همان چیزی که داریم، نتوانیم درست استفاده کنیم و نفت را به مردم بدهیم، #مشکلات_بوروکراسی و اشکالات اداری و ضعف دستگاه اجرا کننده است...
۱۳۷۰/۱۱/۲۹ بیانات در دیدار اعضای گروه اجتماعی صدای جمهوری اسلامی ایران
🔹 یک آگاهی انقلابی، یک کمال سیاسی، در ملّت ایران به توفیق الهی به وجود آمده است که میتوانند تفکیک کنند بین نظام انقلابیِ «امّت و امامت» و بین تشکیلات دیوانسالاری؛.. انتقاد هیچ منافاتی ندارد با ایستادگی پای نظام اسلامی، نظام انقلابی، نظام «امّت و امامت»؛ نظامی که با انقلاب این ملّت و با فداکاری این ملّت به وجود آمده است و صدها هزار شهید در راه این نظام در طول این چهل سال به قربانگاه رفتهاند.
۱۳۹۶/۱۱/۲۹ بیانات در دیدار مردم آذربایجان شرقی
🔹 مهمترین کار اصولیای که انقلاب کرده است، تبدیل #نظام_طاغوتسالار به #نظام_مردمسالار است؛ این مهمترین کاری است که انقلاب کرده است؛ ... نظام الهی در مقابل نظام طاغوتی است و جمهوری اسلامی و انقلاب اسلامی، نظام الهی را معنا کرد به نظام مردمسالاری دینی؛ جمهوری اسلامی یعنی این؛ تبدیل کرد نظام طاغوتی را به نظام مردمسالار؛ این مهمترین کار است.
۱۳۹۶/۱۱/۲۹ بیانات در دیدار مردم آذربایجان شرقی
#عقلانیت_انقلابی
#تمدن_نوین_اسلامی
#مبارزه_با_فساد
https://eitaa.com/alimohammadi1389/147
💢زمان کوچ از دنیا، به وقتِ عاشوراء ...💢
🔹 و قَدْ أَزِفَ الْأَمْرُ وَ اقْتَرَبَ الرَّحِيلُ مِنْ هَذِهِ الدُّنْيَا
🔹سحرگاه روز پر حادثه عاشورا بود که خوابی سبک اباعبدالله علیهالسلام را در ربود.
همینکه حضرت به خود آمد فرمود: آیا می دانید که چه در خواب مشاهده کردم؟
🔹عرضه داشتند: ای فرزند دختر رسول الله ص چه در خواب دیدی؟
🔹فرمود: رسول خدا ص و جماعتی از اصحابشان را دیدم که به من فرمودند:
ای پسرم! تو شهید آل محمد هستی. امشب را نزد من مهمانی. بشتاب و دیر مکن!
🔹سپس اباعبدالله علیهالسلام فرمود: وَ قَدْ أَزِفَ الْأَمْرُ وَ اقْتَرَبَ الرَّحِيلُ مِنْ هَذِهِ الدُّنْيَا
آری؛ وقت موعود فرا رسیده و زمان کوچ از این دنیا نزدیک گشته است...
#شب_اول_محرم99
https://eitaa.com/alimohammadi1389/148
سنت روضه خانگی
صبحانه روز اول محرم
#عقلانیت_انقلابی
#تمدن_نوین_اسلامی
#جامعهسازی_اسلامی
#روضه_خانوادگی
#حلیم_خونگی
#چای_تربت
#هر_خانه_یک_حسینیه
#فرصت_کرونایی
https://eitaa.com/alimohammadi1389/150
💢گزارش فعالیتهای دبیرخانهای در راستای اصلاحِ
سند الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت💢
🔹همانطور که دوستان مستحضرند مؤسسه معنا قریب به دوسال است که از طرف «مرکز مطالعات راهبردی حوزه و روحانیت» به ریاست حجتالاسلام و المسلمین میرمعزی، مسئولیت «دبیرخانه ستاد حوزوی ترویج و ارتقای سند الگو» را به عهده دارد.
🔹 اسفندماه 98 جزوه «تنظیم دیدگاه حوزویان در خصوص بررسی و ارتقای سند الگو» در قالب 170 صفحه و ده جزوه پشتیبان در حدود 2500 صفحه _ که حاصل زحمت بیش از دویست و سی صاحب نظر حوزه های علمیه و سی موسسه و انجمن حوزوی بود _ تهیه شد و توسط آیتالله اعرافی ریاست محترم حوزههای عملیه به محضر مقام معظم رهبری ارسال گردید که به لطف الهی مورد تشویق و تقدیر ایشان قرار گرفت و حضرت آقا از مرکز ملی الگوی اسلامی ایرانی خواستند که با جریان حوزویِ دخیل در تنظیم این جزوه، تعامل کامل داشته باشند.
🔹در سال 99 تاکنون نیز دبیرخانه ستاد حوزوی پیگیر پیشنهاد کوتاه مدت، میان مدت و بلندمدتی شد که در خصوص اصلاح و ارتقای سند توسط حوزویان ارائه گردیده بود.
ما در این مدت در گیر پنج محور کاری با مرکز الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت بوده ایم:👇
1ـ تنظیم نهایی پیشنهادات کوتاه مدت حوزویان برای ارائه به مرکز الگو
2ـ مذاکره با کمیته ارتقای مرکز الگو در خصوص پیشنهادات کوتاه مدت حوزویان در خصوص اصلاح و ارتقای عبارتهای سند الگو
3ـ تهیه طرحنامه اشراب بیانیه گام دوم در محتوای سند الگو (یکی از پیشنهادات میان مدت)
4ـ تنظیم پیشنهادات حوزویان برای اصلاح و ارتقای بخش مبانی عملی (اصول) سند الگو (یکی از پیشنهادات میان مدت)
5ـ ارائه پیشنهادی برای حضور و مشارکت فرآیندی حوزههای علمیه در دستیابی به #نظریه_پیشرفت_پایه و همچنین #نظریات_پیشرفت_عرصهای در تعامل با مرکز ملی الگو (پیشنهاد بلندمدت)
🔹دبیرخانه ستاد حوزوی (معنا) محورهای زیر را تا کنون به انجام رسانیده است:
➖ محور اول را در انتهای خردادماه در قالب 50 تا 60 صفحه به مرکز الگو تحویل داده است.
➖ محور دوم را در طی هفت جلسه با کارشناسان مرکز الگو در تیرماه و اوائل مردادماه به انجام رسانیده که نتیجه آن برای بررسی نهایی به شورای عالی مرکز الگوی اسلامی ایرانی ارجاع گردیده است.
➖محور سوم را در تاریخ 14 مردادماه در قالب طرحنامه ای 10 صفحه ای به جناب حجتاسلام و المسلمین میرمعزی تحویل داده است.
➖محور چهارم را نیز پیش اول آن را در تاریخ 1 شهریورماه در قالب متنی 20 صفحه ای به جناب حجتاسلام و المسلمین میرمعزی تحویل داده است.
➖محور پنجم را در قالب پیشنهادی در اوائل مردادماه، برای تبیین و تثبیت جایگاه حوزهعلمیه در تقسیم کار ملی مرکز ملی سند الگو ارائه داد که در دستور کار شورای عالی مرکز الگو قرار گرفت.
🔹 دبیرخانه ستاد حوزوی در حال حاضر نیز ارائه پیش نویس دوم اصلاح اصول عملی را در دستور کار خود دارد.
و ان شاء الله بعد از تاسوعا و عاشورای حسینی نیز دو محور دیگر را در دستور کار خود قرار خواهد داد:
1ـ آماده سازی متن نهایی جزوه تنظیم دیدگاه حوزویان برای چاپ
2ـ نگارش گزارش کار چند ماهه فعالیتهای فاز دوم برای اطلاع مدیران مرکز مطالعات راهبردی حوزه و همچنین ریاست محترم حوزه های علمیه جناب آیتالله اعرافی دامت برکاته
که ان شاء الله برآورد ما برای انجام این دو محور در دوازده تا چهارده روز کاری (تا انتهای شهریورماه) میباشد ...
#عقلانیت_انقلابی
#تمدن_نوین_اسلامی
#الگوی_اسلامی_ایرانی_پیشرفت
#توسعه_تفاهم_اجتماعی
#محرم99_نصرت_ولیّخدا
❇️تاریخ نگارش: 1399/06/02
https://eitaa.com/alimohammadi1389/151
فعلا قابلیت پخش رسانه در مرورگر فراهم نیست
مشاهده در پیام رسان ایتا
💢شریعه💢
▪️چهارپایهخوانی هنرمندانهی سیدحمیدرضا برقعی از رشادت و شهادت حضرت عباس علیهالسلام
▪️تقدیم به همه عزاداران در تاسوعای حسینی
#تمدن_نوین_اسلامی
#عقلانیت_انقلابی
#دولتسازی_اسلامی
#جامعهسازی_اسلامی
#بیانیه_گام_دوم
❇️تاریخ نگارش: 1399/06/11
https://eitaa.com/alimohammadi1389/153
💢ایده اعتباریات به عنوان پایگاهی برای علوم اجتماعی جدید💢
▪️با تقریر دکتر سیدحمید طالبزاده (1)
🔹#ادراکات_اعتباری که با ابتکار مرحوم علامه طباطبایی پا به عرصه فلسفه نهاده است یکی از مسیرهایی است که سالهاست اندیشمندانی تلاش می کنند تا از معبر آن، مقدماتی نظری را برای شکل گیری #علوم_انسانی_اسلامی فراهم آورند.
🔹تاکنون چند تحلیل از اعتباریات و نحوه تأثیر آن در علوم انسانی اسلامی طرح شده که از مهمترین آنها که تاکنون خواندهام تحلیل شهید مطهری، تحلیل استاد جوادی (استاد پارسانیا)، تحلیل مرحوم استاد حسینیالهاشمی و تحلیل دکتر سیدحمید طالبزاده است.
در این میان تلاشهای دکتر سیدحمید طالب زاده از حیث نگاه تطبیقی که میان انگاره اعتباریات مرحوم علامه طباطبایی و ایدئالیسم استعلایی کانت انجام داده، بسیار قابل توجه است.
🔹ایشان مدعی است کانت با طرح ایدئالیسم استعلایی و صورتبندی فلسفی انسان به عنوان موجودی خودبنیاد و خودآیین؛ چه در عرصه شناخت و چه در عرصه اخلاق، متافیزیکی سوژهمحور و دریافتی درونماندگار از شناخت ارائه میکند که مجموع تلاش کانت در این محور، باعث فراهم شدن «شرایط امکان» علوم طبیعی و علوم اجتماعی جدید گردیده است؛ این شرایط امکان به معنای تأمین پایگاهی نظری برای شناخت تاریخ و موقعیت انسان مدرن یا همان «درک منطق پدیدههای اجتماعی در استقلال خود» است.
در ادامه دکتر طالبزاده معتقد است که مرحوم علامه طباطبایی با نقد باور فلسفی سنتیِ «مدنی بالطبع بودن انسان» و ناکافی دانستن آن برای توضیح نظم اجتماعی، با طرح ایده اعتباریات خود به خصوص با تکیه بر دو اصل «اعتبار وجوب» و «اعتبار استخدام»، برخی مفردات «شرایط امکان علوم اجتماعی جدید» را فراهم کرده است.
🔹جمعبندی دیدگاه ایشان را میتوان در عبارت زیر مشاهده کرد:👇
«در این ایده، علامه از یکسو در بخش حکمت نظری، با اقرار به نقش ذهن در عملِ «اعتبار کردن»، عملاً نقش فعال و تقریباً خودانگیخته ذهن انسان در حکمت نظری را تصدیق کرده،و از سوی دیگر، در حکمت عملی با سخن از نقش فعال ذهن در «اعتبار کردنِ» «باید»ها گامی به سوی بهرسمیت شناختن «خودآیینی» انسان برداشت. در واقع، علامه تا اینجا همان راهی را طی کرد که کانت در ارائه تصویری خودانگیخته و خودآیین از انسان پیموده است. با این حال، راه علامه و کانت در حوزه اخلاق و دین جدا میشود: در حالی که کانت خودانگیختگی و، به تعبیر علامه، «اعتبارسازی» انسان را چنان گسترش میدهد که انسان یکسره به موجودی «خودقانونگذار» در قلمرو اخلاق تبدیل میشود، علامه برای خودانگیختگی و «اعتبارسازی» انسان حدی قائل میشود و قلمرو اخلاق و دین را به عنوان سرزمین نفسالامرها، از محدوده اعتباریات خارج میداند و به عبارتی، برای بنا و ساختمان اعتباریات انسان، سقفی به نام قلمرو اخلاق و دین قائل میشود. به بیان دیگر، در حالی که کانت محدوده «فراغ شرع» را تا حد نهایی خود گسترش میدهد، به طوری که تماماً «دین در محدوده صرفاً خرد» قرار بگیرد، علامه بر این گسترش حد قرار میدهد و محدوده عقل و دین را در کنار هم تعیین میکند. حد قرار دادن علامه برای عقل انسان و اعتبارسازی او برگرفته از دریافتی است که وی از انسان و «نقص» و «خطاپذیری» عقل و فطرت او دارد. بدین ترتیب، در حالی که کانت مسأله نسبت اراده خداوند و انسان را با محوریت دادن به انسان و تثبیت «متافیزیک سوژه» دنبال کرد، علامه راهحل مشهور در سنت اسلامی یعنی «امر بین الامرین» را در پیش گرفت و به تعبیری، انسان را «سوژه باواسطه» معرفی کرد. در واقع، علامه با اهمیت قائل شدن به جنبه فعال ذهن در قلمرو شناخت، و بهویژه با تلقی کردن «اجتماع» به عنوان یک ادراک اعتباری، زمینه را برای به مفهوم درآمدن آن فراهم کرد.»
🔹اصل دیدگاه دکتر سیدحمید طالبزاده را می توان در دو مقاله زیر مشاهده کرد:👇
➖ مقاله اول: نگاهی دیگر به ادراکات اعتباری؛ امکانی برای علوم انسانی
➖ مقاله دوم: شرایط امکان علوم اجتماعی در فلسفه اجتماعی علامه طباطبایی در
پرتو مقایسه تطبیقی با فلسفه اجتماعی کانت
#تمدن_نوین_اسلامی
#عقلانیت_انقلاب_اسلامی
#علوم_انسانی_اسلامی
❇️تاریخ نگارش:1399/6/21
https://eitaa.com/alimohammadi1389/154
نگاهی دیگر به اعتباریات، امکانی برای علوم انسانی، سیدحمید طالب زاده.pdf
384.6K
مقاله اول از دکتر سیدحمید طالبزاده
شرایط امکان علوم اجتماعی ... ـ سیدحمید طالب زاده.pdf
540.6K
مقاله دوم از دکتر سیدحمید طالبزاده
💢نارسایی فلسفه کانت در فراهم کردن شرایط امکان علوم انسانی مدرن💢
▪️با تقریر دکتر سیدحمید طالبزاده (2)
🔹در متن قبلی دو مقاله معرفی شده بود.
در خصوص مقاله دوم (شرایط امکان علوم اجتماعی در فلسفه اجتماعی علامه طباطبایی در پرتو مقایسه تطبیقی با فلسفه اجتماعی کانت) برخی دوستان لطف کردند و تذکر درستی دادند که این مقاله در حقیقت خلاصه پایاننامه دکتری جناب آقای ابوالفضل مرشدی است که با جناب دکتر طالب زاده اختلاف نظرهایی دارند. باید توجه کرد که این مقاله دارای دو بخش است که بخش اول آن به فلسفه اجتماعی کانت می پردازد و «جامعه» و «تاریخ» را از نظر فلسفه استعلایی کانت توضیح میدهد و در بخش دوم آن، به تقریر دیدگاه علامه طباطبایی ره میپردازد که موضوع اصلی نوشته حقیر بود. بخش دوم مقاله مزبور تا جایی که بنده دقت کردم، مفادش همان مقاله اول دکتر طالب زاده است، ولی با این حال بر آن شدم تا تقریری نیز از دیدگاه دکتر طالب زاده در خصوص شرایط امکان علوم اجتماعی مدرن تقدیم کنم.
🔹و اما توضیح دیدگاه دکتر طالبزاده در خصوص زمینه های معرفتی علوم اجتماعی مدرن؛
همانطور که در متن قبلی اشاره شد، در مقاله دوم دکتر مرشدی تلاش کرده است که با ارائه تحلیلی کانت از «جامعه» و «تاریخ» بر پایه ایدئالیسم استعلایی کانت، پایگاهی برای درک منطق پدیدههای اجتماعی به نحو استقلالی و خودبنیاد» ارائه دهد و از این طریق «شرایط امکان علوم اجتماعی مدرن» را تأمین نماید.
اما دکتر طالبزاده معتقد است که درست است که چرخش کوپرنیکی کانت در فلسفه، ابژه و موضوع را مفهوم و تدریجی الحصول و تاریخی کرده است و منطق آن را از درون سوژه دنبال میکند و از اینرو در نگاه کانت، این سوژه است که منطق ذهنی ماست که موضوع را خلق میکند! اما سوژه برای کانت روشن نبود و آن را ثابت می انگاشت و تنها ابژه را متحرک می دانست. از اینرو توضیح کانت از جامعه و تاریخ برای تحقق علوم اجتماعی مدرن ناکافی است و هرچند به سوالات انسان چه میتواند بداند؟ چه کار میتواند بکند؟ به چه چیزی میتواند امیدوار باشد؟ پاسخهای مهمی میدهد، ولی به علت استعلایی بودن سوژه، نمی تواند پاسخ درستی به سوال «انسان چیست؟» بدهد. لذا کانت در فلسفه هرچند گام مهمی در تاریخی کردن ابژه برداشته است، ولی هنوز توان تأمین همهی شرایط امکان علوم اجتماعی مدرن را ندارد.
🔹عبارتهای زیر از دکتر طالبزاده به خوبی بنبست اندیشه کانت از زایش علوم انسانی مدرن را توضیح میدهد:👇
« از نظر کانت، سوژه شبه متعالی به اُبژه مبدل نمیشود و نمیتواند به اُبژه مبدل شود؛ چرا که خودش شرط اُبژکتیویته است و چیزی که شرط اوبژکتیویته است، نمیتواند واقع شود. بنابراین، من استعلایی از اینکه اُبژکتیو بشود میگریزد. بنابراین نمیتوانیم با کانت چیزی به نام علوم انسانی داشته باشیم. زمانی میتوانیم با کانت علوم انسانی داشته باشیم که سوژه بتواند به اُبژه مبدل شود؛ یعنی بشود درباره انسان به نحو اُبژکتیو سخن گفت. من استعلایی کانت فرازمانی است و بنابراین، در دسترس واقع نمیشود. کانت به خوبی به این معنا واقف است. ... با مبانیای که کانت دارد، نمیتواند درباره اینکه انسان چیست، یعنی انسان به منزله اُبژه و درباره چیستی ماهیت انسان سخن بگوید. او نمیتواند و چون به این نتوانستن واقف است، آنجا که درباره آنتروپولوژی سخن میگوید، هرگز درباره آنتروپولوژی اُبژکتیو حرفی به میان نمیآورد. کانت به صورت پراگماتیک درباره انسان صحبت میکند. پس نیازمند تحول دیگری هستیم که این تحول با هگل رخ میدهد.
هگل آنجا که راجع به سوبژکتیویته مطلق بحث می کند معتقد است سوبژکتیویتهی مطلق، از آن حیث که مطلق است جمیع مراتب و منازل را طی می کند که از این میان یک منزل، منزل اُبژکتیویته است. به عبارت دیگر اُبژکتیویته شأنی از شئون سوبژکتیویته است. پس روح مطلق در «فنومنولوژی روح» مبدل به روح اُبژکتیو می شود. این برای نخستین بار بعد از کانت است که ما با روح اُبژکتیو سر و کار پیدا میکنیم؛ یعنی سوژه به نحو اُبژه ظاهر میشود و این همان جامعه و تاریخ است. هگل بحث مفصل و عمیق خودش را درباره جامعه و تاریخ در روح اُبژکتیو مطرح میکند. بنابراین، از کانت عبور میکند و نشان میدهد که میشود روح را به نحو اُبژکتیو لحاظ کرد؛ اما روحی که هگل میگوید روح مطلق است و جامعه انسانی صرفاً به مثابه نمود روح است. بنابراین، بر اساس مابعدالطبیعه دوره مدرن که اوج آن در هگل است، امکان علوم انسانی پدید میآید؛ یعنی اکنون میشود به امکان اُبژکتیو شدن اجتماع فکر کرد.»
#تمدن_نوین_اسلامی
#عقلانیت_انقلاب_اسلامی
#علوم_انسانی_اسلامی
❇️تاریخ نگارش:1399/6/23
https://eitaa.com/alimohammadi1389/157