عقلنوشتههای انقلابی
سؤالات یازدهمین هماندیشی فقه حکومتی با ارائه استاد عبدالحسین خسروپناه👇 https://eitaa.com/alimohamm
🔹با اعضای دبیرخانه فقه حکومتی، سال گذشته نظریه استاد خسروپناه را خواندیم و مباحثه کردیم. نتیجه آن، 18 پرسش شد که برای #یازدهمین هماندیشی فقه حکومتی که ان شاء الله فردا (10 مهرماه 99) برگزار میشود در اختیار استاد خسروپناه قرار گرفته است.
🔹این سوالات در ۴ بخش طراحی شده است که برای نمونه چند سؤال را تقدیم میکنم:👇
✅بخش اول: پرسشهای ناظر به تعاریف و چارچوب نظریه
فقه الاجتماع را بخشی از فقه دانستهاید که فقه الحکومه بخشی از آن است. همچنین فقه اجتماعی و فقه حکومتی را یک رویکرد استنباطی به تمامی ابواب فقه معرفی کرده اید که از توجه به عنصر مصلحت اسلام و مسلمین حاصل می آید. (ص19)
➖ 1. پرسش اول
پرسش اول این است که چه تفاوتی بین فقه اجتماعی و فقه حکومتی قائل هستید؟ آیا اینها هم دو رویکرد متفاوت و متمایز هستند؟ وجه تمایز و اشتراکشان چیست؟
➖2. پرسش دوم
رویکرد فقه اجتماعی و رویکرد فقه حکومتی در ابوابی مانند عبادات که تعبدی است، چگونه تصویر میشود؟ عنصر مصلحت اسلام و مسلمین چگونه می تواند در استنباط حضور یابد؟ آیا عنصر مصلحت کارکردش مانند همان عناوین ثانویه متداول مانند عسر و حرج و اضطرار و اکراه و غیره در مقام استنباط و یا تطبیق قاعده اهم و مهم در مقام تزاحم نیست؟
✅بخش دوم: پرسشهای ناظر به توسعه موضوع فقه
به نظر میرسد قبل از هر تقسیمی اگر بخواهیم صرفاً به استقراء اکتفاء نکرده باشیم، لازم است که از مباحث ثبوتی و هستی شناسانه شروع کنیم و سپس اقسام را از تحلیل منطقی مَقسم استخراج نماییم. از این رو لازم است که قبل از ارائهی تقسیماتی مانند «فرد، جامعه و تاریخ» و همچنین تقسیم مکلفین اجتماعی به «جمعی، سازمانی و حکومتی»، حقیقت و هستی جامعه و امر اجتماعی مورد توجه قرار می گرفت و سپس به نحوِ منطقی، این تقسیمات مدلَّل می¬شد.
البته در صفحه 9 مقاله «گستره و روش شناسی فقه الاجتماع»، جامعه را دارای یک اصالت فلسفی و حقیقی دانسته¬اید و تصریح دارید که این اصالت به معنای اصالت اراده اجتماعی است که به لحاظ آثار واقعی قابل شناسایی است و لذا «اراده مجتمع غیر از اراده اجزای خودش» است و در خارج ما بإزای واقعی دارد.
➖5. پرسش پنجم
حال سوال ما این است که «اصالت اراده اجتماعی» چه نسبتی با مبنای «اصالت وجود» دارد؟ آیا پذیرش اصالت جامعه به معنای شکل گیری وجود جدیدی ورای افراد جامعه است؟ اگر چنین است نسبت افراد جامعه با چنین وجود جدیدی به نحو جزء و کل است و یا اینکه افراد جامعه در حکم مادهی صورت جدیدی هستند به نام جامعه؟ آیا چنین وجودی مبتنی بر تشکیک وجودی قابل تصویر است؟ در هر صورت آیا می توان از اصالت و فعلیت توأمان جامعه و افراد آن دفاع کرد؟
➖6. پرسش ششم
علاوه براین، به نظر میرسد گویا در این مقاله نگاه پارسونزی به اجتماع شده است و جامعه را به ساختارها تقلیل داده و به فرهنگ و معنا کمتوجهی شده است.
✅بخش سوم: پرسش های ناظر به توسعه محمول فقه
پرسش بخش دوم، ناظر به توسعه¬ای بود که حضرتعالی در معنای فقه متداول از ناحیه موضوع (مکلف) دادهاید (ص 5 مقاله ) و تلاش شده بود تا این مسئله مورد توجه قرار بگیرد که چگونه تقسیمات ارائه شده، مبتنی بر تعریف و بنیان ثبوتی و هستی شناسانه جامعه و نظام مکلفین است؛ حال بر همین وزان می توان توسعهای که در بخش محمول نیز انجام داده اید مورد پرسش قرار داد و از نسبت ثبوتی احکام و تشریعات الهی و تقسیماتی مانند تقسیم احکام به «افعالی، راهبردی و نهادسازی» پرسید.
➖12. پرسش یازدهم
عمده نظریه حضرتعالی در اطراف تکلیفی بودن حکم و تقسیمبندیهای آن است. سؤال اینجاست که جایگاه نظام توصیفات دین چیست و استنباط احکام توصیفی و ارزشی چگونه است؟ با توجه به اینکه فقه موجود تماماً مبتنی بر معذّریّت و منجّزیّت است و اصول فقه موجود حجیّت را بر همین مبنا تمام کرده است، حجیّت در استنباط نظام احکام توصیفات و ارزشی چگونه حاصل می آید؟ و آیا علم اصول موجود ما از این زاویه نیازمند تکمیل نیست؟
➖13. پرسش دوازدهم
تحلیل نفس الامری از دین و نسبت احکام افعالی، راهبردی و نهادسازی در مرتبه ثبوت چگونه است؟ به عنوان مثال بحث حکومت و ورود را مرحوم شیخ انصاری در لسان تفسیری ادله میبیند که یک بحث اثباتی است، ولی مرحوم امام خمینی ادبیات حکومت را ابتدا در مرحله ثبوت حکومت یک حکم بر حکم دیگر بحث میکند و بعد از آن در مرحله اثبات به تخصیص، تخصّص، حکومت، ورود و ... میپردازد. اگر ثبوت پر رنگ شود تقسیم احکام به افعالی، راهبردی و نهادسازی صرفاً در فضای یک متعلق حکم نگاه نخواهد شد و جنبه ثبوتی پیدا خواهد کرد.
✅بخش چهارم: پرسشهای ناظر به روش شناسی
در این بخش به سئوالات بخش روش شناسی چهارگانه نظریه استاد خسروپناه پرداخته شده است و سؤالاتی از اجتهادهای قسم اول، دوم ، سوم و چهارمِ مدنظر ایشان پرسیده شده است.
https://eitaa.com/alimohammadi1389/167
💢قبیلهگرایی،
در رسانههای به ظاهر انقلابی !💢
🔹در هماندیشی یازدهم فقه حکومتی، جناب استاد خسروپناه پاسخی به فرمایش اخیر آیت الله علوی بروجردی داد و گفتههای اخیر ایشان را که به صورت مطلق، اقتصاد اسلامی را شوخی قلمداد کرده بود، در پنج محور نقد کرد.
🔹متن فرمایش ایشان را برای چندین رسانهای که از پول بیت المال ارتزاق می کنند و وابسته به نهادهای حاکمیتی هستند، ارسال کردیم. با کمال تعجب با این جمله مواجه شدیم که «چون دیگران این خبر را کار کردهاند {و ما اولین منتشر کننده نیستیم}، پخش نمی کنیم.»
#قبیلهگرایی_رسانهای بهتر از این نمیشود. آنقدر شعور رسانهای شان نمیرسد که در فضای رسانه اگر در حمایت از انقلاب اسلامی یکصدا نشوند، صدایشان به ندایشان نخواهد رسید.
🔹یاد فرمایش حضرت آقا در خصوص #قبیلهگرایی در حزب جمهوری افتادم:👇
➖ «در سال ۶۲ که دوجریانیِ خیلی عمیقی در حزب جمهوری اسلامی به وجود آمده بود و کنگرهی مفصلی هم در مدرسهی عالی شهید مطهری درست کرده بودیم، من صحبت کردم و از این دو جریان، به دو قبیله و دو طایفه تعبیر کردم! اصلًا بحث گروه و حزب نیست؛ چون دو حزب با مواضع فکریشان از هم جدا میشوند؛ اما این دو مجموعه، با خود افراد مجموعه از هم جدا میشوند، نه با مواضعشان...کأنه بحث بر سر تعصبات فامیلی و قبیلهیی است! به عبارت دیگر، وقتی کسی جزو آن عده باشد، این عده نگاه نمیکنند که خصوصیات اخلاقی او چیست و معیارها چهقدر بر او منطبق است؛ ردش میکنند؛ آن عده هم کاری ندارند که معیارها و ضوابط چیست؛ قبولش میکنند؛ این غلط است؛ بعضی اینطوری عمل میکنند.» ۱۳۷۰/۱۲/۰۴
#وارده 1 👇
✅نقد حجتالاسلام و المسلمین عبدالحسین خسروپناه
💢اقتصاد اسلامی شوخی است یا جدی است؟💢
30.21M حجم رسانه بالاست
مشاهده در ایتا
🔹بعد از انتشار مصاحبه آیت الله علوی بروجردی در تاريخ 29/ شهريور/ 1399 با «اکوايران» (رسانه تصويري تخصصي اقتصاد ايران)، واکنشهای متعددی به محتوای این مصاحبه، توسط شخصیتهای علمی صورت پذیرفت که نشان از اهمیت موضوع #شوخی_بودن یا #شوخی_نبودن اقتصاد اسلامی و به تبع، علوم انسانی اسلامی داشت.
🔹بنده نیز معتقدم که سخنان جناب آقای علوی بروجردی بسیار حائز اهمیت است. چرا که بیان ایشان نمایندگی میکند اندیشهی بخش قابل توجهی از روحانیون به اصطلاح سنتی حوزه علمیه را که همراهی آنها با نظام اسلامی در سرتاسر چهار دهه گذشته، حداقلی بوده است. البته بخش بسیار وسیعی از این طیف، هیچگاه با اصل نظام اسلامی نه تنها به مخالف برنخاسته، بلکه هرگاه کار به دفاعِ از اصل نظام اسلامی رسیده نیز جانانه از آن، در برابر جریان استکبار جهانی و استبداد داخلی دفاع کرده است و در مواقع متعددی از کفن پوشیدن و به صحنه آمدن، برای دفاع از نظام اسلامی دریغ نورزیده است.
🔹ولی در عین حال، 1ـ #قرائت_حداقلی از دین و 2ـ #سادهانگاری در شناخت دستاوردهای تمدن غرب، در نظام فکری این جریان موجب گردیده که در مواجهه با «علوم انسانی مدرن»، «ساختارهای اجتماعی مدرن» و «تکنولوژیهای مدرن»، به علت عدم برخورداری از دستگاه تحلیلی قوی، دچار انفعال شوند و با اعلام زودهنگامِ سازگاری این دستاوردها با آموزههای اسلام عزیز، ناخواسته، #زمینهساز_بسطِ_سکولاریسم در جامعه دینی شوند.
🔹از اینرو در ادامه، به خاطر اهمیت مسئله، برخی از واکنشهایی که به فرمایش ایشان صورت گرفته را منعکس میکنم:👇
https://eitaa.com/alimohammadi1389/171
هدایت شده از عبدالحسین خسروپناه
50.01M حجم رسانه بالاست
مشاهده در ایتا
نقد استاد خسروپناه به سخنان استاد علوی بروجردی درباره اقتصادی اسلامی
جلسه فقه حکومتی ۱۰مهر۹۹
🆔 @khosropanah_ir
#وارده 2 👇
✅نقد دکتر سیدمهدی زریباف
💢اقتصاد اسلامی شوخی است یا جدی است؟💢
لطفا در ایتا مطلب را دنبال کنید
مشاهده در پیام رسان ایتا
دکتر سیدمهدی زریباف:
➖تا زمانی که اسلام وارد حوزه حکومت نشود و نظامسازی نکند، شریعت اسلام امکان پیدا شدن ندارد.
➖چگونه میتوان عقلِ خودبنیادِ مادیگرایِ کافر را ملاک قرار داد و به اسم اسلام امضاء کرد؟!
✅نقد سیدمهدی زریباف دارای دکتری اقتصاد و از اساتید صاحبنظر در الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت، به سخنان آیتالله علوی بروجردی.
#وارده 3 👇
✅نقد دکتر محمدرضا قائمی نیک
💢اقتصاد اسلامی شوخی است یا جدی است؟💢
#وارده 4 👇
✅نقد استاد مهدی هادوی تهرانی
💢اقتصاد اسلامی شوخی است یا جدی است؟💢
فعلا قابلیت پخش رسانه در مرورگر فراهم نیست
مشاهده در پیام رسان ایتا
✅ نقد استاد هادوی تهرانی به سخنان اخیر آیتالله علوی بروجردی در خصوص شوخی بودن اقتصاد اسلامی.
هدایت شده از مرتضی رجائی
📌وجود همه مؤلفههای اصلی یک مکتب اقتصادی در آیات و روایات
مگر اختلاف سوسیالیسم و سرمایهداری، به عنوان دو مکتب مهم اقتصادی، بر سرِ محاسبه نرخ تورم یا محاسبه سود و زیان است که برخی با استناد به نبود این مباحث در آیات و روایات، وجود اقتصاد اسلامی را انکار میکنند؟!
آن چیزهایی که عامل اصلی اختلاف سوسیالیسم و سرمایهداری است و درباره آنها بحث دارند، اسلام درباره همه آنها نظر دارد؛ مثل بحث مالکیت با نقش دولت در اقتصاد.
مثلاً سرمایهداری میگوید: اقتصاد آزاد بدون نقش دولت، سوسیالیسم میگوید: اقتصاد دولتی بدون بازار آزاد، اسلام میگوید: نه آن و نه این؛ اسلام نقش خاصی برای دولت ترسیم میکند و برای این نقش، امکانات و وسایلی هم در نظر میگیرد.
این اقتصاد است دیگر.
(استاد هادوی تهرانی، درس خارج فقه مکتب و نظام اقتصادی اسلام، ۱۳ مهر ۱۳۹۹)
#فقه_حکومتی
#فقه_الاقتصاد
#اقتصاد_اسلامی
🆔️ @rajaaei
هدایت شده از مرتضی رجائی
📌انکار اقتصاد اسلامی، جفای به اسلام است
امروز در برخی مقالات اقتصادی غرب، خودشان اذعان میکنند که اقتصاد نمیتواند صددرصد آزاد باشد و دولت باید نقش داشته باشد، همانطور که نمیتواند صددرصد دولتی باشد و بازار باید نقش داشته باشد.
این، اعلام ورشکستگی نظری سوسیالیسم و سرمایهداری است. البته اینها (در توجیه این شکست تئوریک) میگویند که ما پیشرفت کردهایم و دیدگاههایمان را تعدیل کردهایم؛ ولی اسلام ۱۴۰۰ سال قبل، این دیدگاه را مطرح کرده است. حالا ما بگوئیم که اسلامْ اقتصاد ندارد و آنها اقتصاد دارند، خیلی جفاست به اسلام.
(استاد هادوی تهرانی، درس خارج فقه مکتب و نظام اقتصادی اسلام، ۱۳ مهر ۱۳۹۹)
#فقه_حکومتی
#فقه_الاقتصاد
#اقتصاد_اسلامی
🆔️ @rajaaei
هدایت شده از مرتضی رجائی
📌انکار اقتصاد اسلامی؛ نتیجه ناآگاهی از اسلام و عدم شناخت مؤلفههای شکلدهنده یک مکتب اقتصادی
اگر شما نظامهای اقتصادی دنیا را حتی در حد یک مطالعه اجمالی مطالعه بفرمائید، میبینید آن چیزی که محل بحث سیستمهای اقتصادی است، در اسلام در قالب آیات و روایات مختلف بیان شده است.
من در سال ۱۳۶۸ و در مقاله "ساختار کلی اقتصاد اسلامی در قرآن"، که اکنون به صورت کتاب چاپ شده است، فقط به استناد قرآن و بدون استفاده از احادیث، ساختار کلی اقتصاد اسلامی را توضیح دادهام.
(استاد هادوی تهرانی، درس خارج فقه مکتب و نظام اقتصادی اسلام، ۱۳ مهر ۱۳۹۹)
#فقه_حکومتی
#فقه_الاقتصاد
#اقتصاد_اسلامی
🆔️ @rajaaei
هدایت شده از مرتضی رجائی
📌خطرناکتر از منکران اقتصاد اسلامی، کسانی هستند که به زبان طرفدارند، ولی باور ندارند و کارشکنی میکنند.
بعضی از دوستان ما اینقدر صداقت و صراحت دارند که بگویند اسلامْ اقتصاد ندارد؛ هرچند این نظر نادرست است. ولی متأسفانه عدهای هم هستند که نه اینقدر صداقت ندارند و اینقدر صراحت؛
میگویند اسلام اقتصاد دارد، اما در واقع باور ندارند؛
میگویند اسلام اقتصاد دارد، اما در واقع دنبال این هستند کاری بکنند که اقتصاد اسلامی تحقق خارجی پیدا نکند؛
میگویند اسلام اقتصاد دارد، ولی زیرآب هر نوع اندیشهای را که بتواند اقتصاد اسلامی را به نحو جدی مطرح کند، میزنند.
اینها خطرناکاند که به اسم طرفداری از اقتصاد اسلامی جلوی رشد آن را میگیرند.
(استاد هادوی تهرانی، درس خارج فقه مکتب و نظام اقتصادی اسلام، ۱۳ مهر ۱۳۹۹)
#فقه_حکومتی
#فقه_الاقتصاد
#اقتصاد_اسلامی
🆔️ @rajaaei
هدایت شده از مرتضی رجائی
📌تفاوت بین دانش توصیفی و دانش دستوری را نمیدانند؛ اقتصاد اسلامی را انکار میکنند!
وقتی میگوئیم اسلامْ اقتصاد دارد، مقصودمان این نیست که مثلاً روش محاسبه نرخ تورم در فلان آیه و یا روش محاسبه منحنی فلاکت در فلان آیه است؛ (اینها مباحث اقتصاد توصیفی است).
اقتصاد توصیفی کار بر عهده آیات و روایات نیست؛ آنچه وظیفه قرآن و حدیث است، اقتصاد دستوری است.
برخی از دوستان چون اساساً فرق بین دانشهای دستوری و توصیفی را نمیدانند و احتمالاً در طول عمرشان هم با این اصلاحها برخورد نکردهاند، سعی میکنند با توسل به مثالهایی، وجود اقتصاد در اسلام را انکار کنند.
(استاد هادوی تهرانی، درس خارج فقه مکتب و نظام اقتصادی اسلام، ۱۳ مهر ۱۳۹۹)
#فقه_حکومتی
#فقه_الاقتصاد
#اقتصاد_اسلامی
🆔️ @rajaaei
#وارده 5 👇
✅نقد دکتر مهدی حسین زاده یزدی؛
💢اقتصاد اسلامی شوخی است یا جدی است؟💢
بازگشت به لیبرالیسم.pdf
412.7K
دکتر مهدی حسین زاده یزدی:
انکار اقتصاد اسلامی، بازگشت به لیبرالیسم
عضو هیئت علمی دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه تهران در یادداشتی در روزنامه فرهیختگان نوشت:
یکی از علمای حوزه علمیه قم، در گفتوگوی اختصاصی با «اکو ایران» مدعی شدهاند اقتصاد اسلامی نداریم. ایشان این ادعا را به جامعهشناسی و روانشناسی و سایر علوم انسانی نیز تسری دادهاند. درباره این ادعا ملاحظاتی وجود دارد که در قالب نکاتی چند تقدیم می شود.
#وارده ۶ 👇
✅نقد آیت الله ابوالقاسم علیدوست؛
💢اقتصاد اسلامی شوخی است یا جدی است؟💢