‌ ‌ 💠 یادداشتی به بهانه آخرین روز تدریس ▪️ (قسمت ۱) 👆🏻 عکس بالا مربوط است به آخرین روز تدریس عقائد. بعد از کلاس به ذهنم رسید چند نکته را با شما در میان بگذارم. در کلاس‌های درس معارف، معمولاً اساتید، مطالب دینی و معرفتی را قبل‌از پرسش می‌خواهند به شاگردان آموزش دهند، برای مثال حجم زیادی از مطالب را روی تابلو و یا در کتاب درسی می‌نویسند. 🔸 باید دانست که اگر چیزهایی که هنوز صورت سوال پیدا نکرده است به شاگردان عرضه شود چنان‌که باید مورد توجه قرار نمی‌گیرد و به‌درستی آموخته نمی‌شود و به فرض هم که آموخته شود اثر نمی‌کند و جزء وجود شخص نخواهد شد. 🔹 استاد باید در کلاس شرایطی پدید آورد که شاگردان پرسش کنند و مسئله برایشان مطرح شود و اهمیت پیدا کند زیرا از این طریق است که معارف جزء وجود شخص می‌شود و جایگاه خاص خود را پیدا می‌کند و شاگرد متوجه می‌شود که تعلق دینی جزئی از وجود اوست. ادامه دارد... 🔺 @varastegi_ir ๛ وارَستِگی ✍🏻 #ادمین_کانال ‌ ‌ ‌ ‌

‌ ‌ 💠 یادداشتی به بهانه آخرین روز تدریس ▪️ (قسمت ۲) 🔸 ما معمولاً به این معانی توجه نمی‌کنیم و بنا را بر این می‌گذاریم که همه شاگردان باید معارف دینی را بدانند؛ علمِ کلام یا درس عقاید همین است که هست! چه طلبه بخواهد و چه نخواهد باید آن را به‌همین صورت و با روش متداول فرا گیرد! آموزش آموزش است و طلبه باید درسش را بخواند و اگر نخواند باید مردود شود! 🔹 این تلقی را شاید بتوان در جایی و زمانی موجه دانست ولی اگر به جایگاه حقیقی طلبگی در سنت حوزوی نظر کنیم باید توجه کنیم که «طلب» در «طلبگی» جزء وجود طالب است. 🔸 وقتی یکی از دوستانم شنید که پیشنهاد تدریس عقاید برای طلاب رو پذیرفته‌ام تعجب کرد چون می‌دانست قاعدتا نباید سبک متداول و مرسوم آموزشی را قبول داشته باشم. شاید خودم هم به همین دلیل در وهله اول علاقه‌ای به پذیرفتن نداشتم اما نهایتا پس از مشورت با رفقا، قبول کردم به این امید که بتوانم لا به لای تدریس گاهی با شاگرد وارد دیالوگ شوم و بدون اینکه جوابی آماده به او بدهم، سؤالش را پرورش دهم. 🔹 اما باید اعتراف کنم که مناسبات موجود در نظام آموزشی سد بزرگی بود تا خیلی زود بفهمم کار به این سادگی هم نیست. ادامه دارد... 🔺 @varastegi_ir ๛ وارَستِگی ✍🏻 #ادمین_کانال ‌ ‌ ‌ ‌

‌ ‌ 💠 یادداشتی به بهانه آخرین روز تدریس ▪️ (قسمت ۳) 🔸 باید توجه کرد که در پنداشت رایج ممکن است نکته‌ای که عرض شد به مثابه یک "روش" و "تکنیک آموزشی" فهم شود یعنی گفته شود که اگر می‌خواهید شاگردان درس معارف دین را بهتر یاد بگیرند باید روش و تکنیک خاصی را به کار بگیرید و آن‌هم طرح سوال و ایجاد مساله است! (مثل تکنیک‌های آموزشی که هر روز نسخه‌ای از آن تبلیغ می‌شود و هر موسسه آموزشی با تکیه بر آن‌ها مدعی آموزش برتر است) 🔹 صریحا عرض کنم که چنین چیزی مد نظرم نیست، و این هم که نوشتم خیلی زود متوجه شدم کار به این سادگی‌ها نیست، مرادم این نبود که معاونت آموزش مدرسه یا روحیات بچه‌های کلاس و یا زمان اندک و... اجازه نمی‌داد که روش خاص خودم را به‌کار گیرم. 🔸 بلکه بیشتر به فرم نظام آموزش مدرن نظر داشتم. فرمی که الآن در حوزه‌های علمیه نیز به کار گرفته شده است و ساده انگاری است اگر فکر کنیم با اضافه کردن برنامه‌هایی مثل مباحثه و پیش مطالعه یا حتی پوشیدن عبا سر کلاس و ذکر توسلی در ابتدای درس، فرم سنتی حوزه را اجرا می‌کنیم. 🔹 ما از عالَم تعلیم و تعلّم سنت خود بریده شده‌ایم و نظام فعلی آموزشی ما نیز برساخته از تجددمآبی ماست لذا صورتی ناقص و بی‌روح از فرم مدرن است. این فرم بی‌تاریخ آموزشی ابتدائا در دانشگاه‌های ما و سپس در حوزه‌های علمیه ظهور کرد با این تفاوت که محتوای کلاس‌های دانشگاه غیر از فقه و اصول و ادبیات و دیگر علوم حوزوی است ولی فرم هر دو یکی است. ادامه دارد... 🔺 @varastegi_ir ๛ وارَستِگی ✍🏻 #ادمین_کانال ‌ ‌ ‌ ‌

‌ ‌ 💠 یادداشتی به بهانه آخرین روز تدریس ▪️ (قسمت ۴) 🔸 فوکو به این مسئله اشاره می‌کند که عالم جدید (که برساخته از علم جدید است)، ابژه های خودش را می‌آفریند. از همین نقطه‌نظر است که فوکو به تبارشناسی سوژه مدرن، جنسیت، جنون و ابژه های انضباطی نظیر مجرم، بیمار و دانش‌آموز می‌پردازد. 🔹 فوکو می‌گوید در مطالعات تربیتی قرن هجدهم به بعد، دانش‌آموز تبدیل می‌شود به ابژه تکنولوژی‌های انضباطی. دانش‌آموز می‌فهمد که فراتر از تنبیه (حتی در تشویق) هم ابژه است یعنی می‌فهمد که اساساً دایره بودنش در این مناسبات تعریف شده‌است. 🔸 اصلاً بودن در نظام آموزشی، بودن در کانون قدرت (قدرت به‌معنای فوکویی) است. قدرت جدید چیزی است که از طریق آموزش اعمال می‌شود! تربیت جدید به‌مثابه تعمیر است چنانچه انسان به‌مثابه ماشین است. 🔹 البته باید دانست که نظام آموزشی ایران با غرب تفاوتی دارد؛ قدرت جدید یا همان اراده به قدرت (نهیلیسم) در غرب به‌نحو فعال ظهور دارد ولی در جوامع توسعه‌نیافته به‌نحو مخرب (منفعل) است. 🔸 بودن در دنیای مدرن، بودن در مناسبات اراده به قدرت است. در کلاس‌های مدرن، شاهد تکنولوژی‌های نرم انضباطی هستیم مثل حضور و غیاب، تخته یا معماری سراسر بین (دیدن بدون دیده شدن). 🔹 این تکنولوژی‌های نرم انضباطی، در عالم قدیم وجود نداشت و مربوط به تجدد است زیرا در تجدد است که بشر به‌دنبال حداکثر بهره‌وریِ تکنولوژیک از طریق کنترل سراسری است. 🔸 «روش» در علم جدید، اطلاق صورت کنترل‌پذیر است. روش‌های آموزشی جدید نیز مبتنی بر همین نوع نگاه است. سنجش دائمی حضور شاگرد در کلاس، کنترل کاملی به استاد می‌دهد. خود استاد نیز برساخت این تکنولوژی انضباطی است. ادامه دارد... 🔺 @varastegi_ir ๛ وارَستِگی ✍🏻 #ادمین_کانال ‌ ‌ ‌ ‌

‌ ‌ 💠 یادداشتی به بهانه آخرین روز تدریس ▪️ (قسمت ۵ پایانی) 🔸 فرم نظام آموزشی مدرن، تبدیل کردن مطلب به داده است. حال استادی که می‌خواهد معارف دین را به‌نحو اصیل آموزش دهد باید بداند که آن‌چه قرار است با قلب یگانه شود، با زبان و فرمی که کارش گسستن حرف از خاستگاهش است، محقق نمی‌شود. 🔹 تدارک یک کتاب آموزشی در فرم مدرن آن درباره معارف دینی در مناسبات مرسوم دقیقاً ابژه کردن معارف است. 🔸 این‌جا بود که فهمیدم عالَمی دیگر، زبانی دیگر و فرمی دیگر باید طلب کرد. حضور در عالم تعلیم و تربیت اصیل، زبانی از جنس حکایت، تذکر و اشاره می‌خواهد. 🔹 باید در جست‌وجوی زبانی دیگر جهت گشودن عالمی دیگر بود... پ‌ن: در نوشتن این یادداشت بهره بردم از: ۱_ مقاله آسیب‌شناسی تربیت دینی در کتاب "درباره تعلیم و تربیت در ایران" اثر دکتر داوری اردکانی ۲_ درسگفتارهای استاد فاطمی درباره فوکو ۳_ جلسات شرح کتاب "در جستجوی زبانی در وصف انقلاب اسلامی" حجت‌الاسلام نجات بخش (محفل مرشد) 🔺 @varastegi_ir ๛ وارَستِگی ✍🏻 #ادمین_کانال ‌ ‌ ‌ ‌