چند نکته راجب ماکارونی و گرانی های اخیر.
📝 #سید_محمد_امامی
۱- ما اگر بخواهیم مسائل را به درستی تحلیل کنیم، ناچارا مجبور به بررسی دقیق و توجه به ابعاد گوناگون آن هستیم. نتیجهگیری ما زمانی نزدیک به واقعیت خواهد بود، که درک درستی از مسئله داشته باشیم. پس لازمه مطالبهگری، تسلط حداقلی بر موضوع و مسئله مورد مطالبه است.
۲- سوال؛ گرانی ناگهانی ماکارونی و نان، نتیجه چه تصمیم و سیاستی است؟
سال ۹۷ آغاز تولد رانتی جدید در جمهوری اسلامی به نام #ارز_ترجیحی بود. ارزی که به واردکننده های کالای مشخصی داده میشد تا با آن کالای مورد نیاز کشور را با قیمت ثابتی وارد کنند و نوسانات نرخ ارز در کشور، موجب کوچکتر شدن سفره مردم نشود. یعنی یارانه غیر مستقیم دولت، برای کمک به قدرت خرید مردم. کاری که در حوزههای مختلف بارها اجرا شده و نتیجه آن توزیع رانت بیشتر به طبقهای خاص و افزایش فاصله طبقاتی بوده است. نمونهی این رانت و یارانه پنهان در آب، برق، بنزین و حتی یارانه صادراتی شرکتهای دولتی و... دیده میشود.
۳- گرانی ناگهانی ماکارونی و نان باگت، نتیجه حذف ارز ترجیحی است که به مواد اولیه این کالاها اختصاص می یافت. حالا با حذف این یارانه غیر مستقیم، قیمت کالا واقعی میشود.
۴- اما سیاست (اعلامی) دولت برای جبران این گرانی چیست؟ (طبق سیاست اعلامی) دولت قصد دارد رانتها و یارانههای پنهان را حذف و بجای پرداخت یارانه به تولیدکننده و وارد کننده، آن را به طور مستقیم به خود مصرف کننده(مردم) برساند. کاری که در دولت احمدینژاد در مرحله اول به خوبی انجام شد ولی در مراحل بعدی متوقف شد و نهایتا دولت برای کسری بودجه خود، سال به سال یارانه پنهان را کاهش داد و یارانه مستقیم ۴٠دلاری در چند سال به کمتر از ۲دلار کاهش یافت.
۵- پس مسئله مهم بعدی، اجرای درست این سیاست یعنی حذف یارانه پنهان و پرداخت یارانه مستقیم است. مسئلهای که در تجربههای گذشته کشور، در قریب به اتفاق موارد با ناکامی و متضرر شدن مردم همراه بوده است. اما آیا درست اجرا نکردن سیاست آزادسازی قیمت ها و حذف رانت، به معنی درست نبودن آن است؟ مشکلی اصلی ما در نحوه اجرای این تصمیم است. تصمیمی که قبل از اجرا شدن، نیاز به ملزوماتی دارد. اول، یک سیستم یکپارچه هوشمند که گروههای هدف یارانه را مشخص کند و از طریق آن بتواند مابه تفاوت قیمت آزاد و یارانه ای را مشخص کند و یه همان مقدار به حساب سرپرست خانوار یارانه نقدی پرداخت کند. دوم، اطلاع رسانی دقیق و شفاف مسئولین بلند پایه از نحوه ی اجرای این سیاست و پرداخت یارانه مستقیم قبل از حذف یارانه غیرمستقیم. سوم، وجود حاکمیت یکپارچه و قدرتمند، که توانایی حذف رانت ذینفعان موجود را داشته باشد و به تعارض منافع برخورد نکند و غیره...
۶- نتیجه گیری؛ سیاست حذف یارانههای رانتی و پرداخت یارانه مستقیم، تصمیم خوب و قابل دفاعیست، اما اجرای آن در حال حاضر و به این نحو قطعا محکوم و اشتباه. دولت آقای رئیسی در حال حاضر با اغماض اگر مورد سوم یعنی همراهی ارکان حاکمیت و دولت قوی را داشته باشد، قطعا در این تصمیم فاقد دو مورد اول است و همین سبب بوجود آمدن چنین تصمیم فاجعهباری شد.
پی نوشت: ۱- موضعگیری درست نه فریاد وا اسلاما سر دادن و نه حمایت بی دلیل از دولت با عکس پرچم ایران عزیز است. بلکه باید با رسانه های مختلف صدای خود را به گوش دولتمردان رساند و آنان را وادار به پاسخگویی کرد. از مطالبه در فضای مجازی تا برگزاری تجمعات مسالمت آمیز و مردمی.
۲- سیاست آزاد سازی قیمتها از جمله سیاست های نئولیبرالی است. عدهای نادان و عدهای مغرض، با زدن این برچسب به همهچیز و همه کس قصد دشمنسازی و فرار از گفتوگو هستند. سوال این است که آیا هر سیاست نئولیبرالی غلط است؟ قطعا خیر، هر تصمیمی اگر فاصله طبقاتی را کاهش دهد و موجب کاهش فقر شود، پسندیده است. هر تصمیمی که خیر جمعی بر منفعت برد مرجح است پسندیده و در غیر اینصورت مزموم است. حال چه نئولیبرالیسم باشد، چه نئومارکسیسم.
#ماکارونی
#رئیسی
@aliya_ne