📝#علوم_انسانی_اسلامی| جایگاه علم اصول در تولید علوم انسانی اسلامی 🔰استاد علی فرحانی 🔰مقرر:احسان چینی پرداز ◽️آنچه از عقائد راسخه اسلام و قرآن می باشد و در علم کلام پیرامون آن بحث شده است مساله خاتمیت دین اسلام است. اما آیا تا به حال تصور صحیحی از خاتمیت داشته ایم؟ ◽️ با اثبات شدن توحید و نیز نبوت و امامت، مساله ای که به دنباله آن می اید باید های مقدس است. یعنی باید و نباید هایی که از جانب شارع مقدس برای حرکت دادن انسان به سوی مقصد نهایی او بیان میشود. ◽️آنچه که ضامن سعادت هر انسانی است همین باید ها می باشند به نحوی که اگر زمانی این باید ها نابود بشوند و جعل باید و نباید ها به دست عقلاء و انسان ها بیفتد، هم به اذعان تاریخ و هم به اقتضاء حکمت الهی دین جدید همراه با باید و نباید های مقدس و الهی طلوع می کند. ◽️لذا معنای ختم شدن دین و نبوت به وسیله نبی مکرم اسلام و دین مبین او، این است که هیچ سوالی و نیازی در هیچ زمانی حاصل نخواهد شد الا اینکه در #قرآن و #سنت پاسخ آن داده شده است. و الا اگر قرار باشد باید های مقدس اسلام محدود به زمان و شرائط خاصی باشد و دست بشر از احکام الهی خالی شود قطعا می بایست دوباره دینی جدید و نبی جدید از جانب الهی مبعوث شود. پس هر آنچه که دخیل در استکمال و سعادت بشری است باید توسط نبی اکرم و ائمه معصومین بیان شده باشد. ◽️حال باید گفت مسائل جدیدی که امروز به وجود آمده است و تحت عنوان علوم انسانی به بشر امروزی خط مشی داده و او را هدایت می کند از مهمترین مسائلی است که می بایست نظر شارع مقدس نسبت به آنها معلوم شود. ◽️اما در مواجهه اول مشکل اساسی که در این رابطه وجود دارد نبود ادله و روایات کافی در پاسخ به این مسائل است. ◽️این در حالی است که با توجه به توضیحی که از خاتمیت دین داده شد، قطعا چنین مساله ای ممکن نمی باشد زیرا در این صورت یا باید بگوییم آنچه که دخیل در استکمال بشر است و مورد سوال جامعه واقع شده است، در ادله وجود ندارد پس دین خاتم معنا ندارد یا اینکه باید بگویم که وجود دارد اما نیاز به فحص عمیق و اجتهاد دقیق دارد. ◽️با توجه به این مساله باید گفت: علت اینکه برخی ادعا می کنند ادله کافی در این باب وجود ندارد مساله ای به نام #شان_صدور روایات می باشد. زیرا غالب روایاتی که در اختیار ما قرار دارد در پاسخ به سوال سائل مطرح شده است از این جهت این چنین روایاتی محفوف به قرائن خاصه زمانی و مکانی و فردیه سائل می باشد. ◽️مشکل اساسی این است که هر جامعه ای در حال حرکت و تغییر است. یعنی در طول زمان نیاز ها عوض شده در نتیجه ابزارها و سوالات و سبک زندگی و ... همه دستخوش تغییر میشوند. تا به جایی می رسد که گاهی سوال مطرح شده توسط سائل از امام معصوم، اصلا در زمان ما مصداقی نداشته بلکه معنا نمی دهد. به این صورت است که کاربرد بخش قابل توجهی از روایات در زمان های آتی از بین می رود. ◽️در حقیقت با اینکه ظاهر مطلب همین طور می باشد اما با توجه به مبنای کلامی که در ابتدا بیان شد قطعا امام معصوم جواب سائل را به گونه ای داده است که علاوه بر پاسخ او پاسخ تمام بشر را در تمام زمان ها و مکان نیز داده باشد. ◽️البته سوالی که مطرح میشود این است که چطور می توان به چنین جوابی دست پیدا کرد؟! ◽️آنچه که می تواند یک فقیه را از مشخصات زمانی و مکانی و فردیه ادله جدا ساخته و نهایتا او را به سوی گوهر ادله رهنمون شود و پاسخ امام معصوم را به جمیع سوالات موجود منکشف کند، یک دستگاه استنباطی منظم و منتج است. که در نتیجه چنین دستگاهی فقیه به یک #زبان_شناسی مستحکم از ادله می رسد و می تواند به خوبی مناط کلام معصوم را استخراج کند. ◽️در این فضا است که فقیه منتظر روایات تبویب شده در مورد مسائل مورد نیاز خود نمی ماند چه اینکه می داند تبویب کتب حدیثی به دست فقهاء و با اجتهاد و فهم آنها از احادیث صورت گرفته است. اما او این بار با چنین دستگاهی و تسلطی که بر ادله روایی دارد وارد این ادله شده و حال از نقطه نظر- مثلا- تعلیم و تربیت کودک و یا هنر به ادله نگاه می کند. در نتیجه این نگاه است که به تدریج باب جدیدی به نام تعلیم و تربیت کودک از نگاه شرع مقدس اسلام، تشکیل شده و روایات مربوط به ان تجمیع شده و مساله نبود ادله هم به خوبی جواب پیدا می کند. ◽️همانطور که معلوم گشت آنچه به عنوان نبود ادله کافی و یا نگاه حداقلی و اعتدالی نسبت به دین مطرح میشود تنها ناشی از عدم اتقان نظام استنباطی و عدم تسلط فقیه بر ادله روایی می باشد. ◽حال باید گفت دستگاه استنباطی که چنین توانی داشته و به راحتی گوهر روایات را استخراج کرده و پاسخگویی تام دین به مسائل جامعه را نشان می دهد، دستگاه استنباطی حضرت امام می باشد که تنها برخی از ویژگی های آن در نوشتار های قبلی تحت عنوان #نگاهی_به_دریا تبیین شده است. #نگاهی_به_دریا #در_مدرسه_امام_خمینی @almorsalaat