#اصول #مباحث_الفاظ
💢صناعت استظهار
🔸علامه طباطبایی در مقدمه کتاب شریف المیزان بیان می دارند که در تفسیر نباید آموخته های سایر علوم را بر قرآن تحمیل کنیم بلکه باید به دنبال این باشیم که بفهمیم "ما ذا یقول القرآن؟"
🔸برخی از این عبارات علامه چنین برداشت کردند که مراد علامه این است که هیچ علم دیگری در فهم قرآن و تفسیر نقشی ندارد و هر کس که فقط ادبیات عرب را بلد باشد میتواند به قرآن مراجعه کند و همه چیز را از قرآن بفهمد.
🔸برخی بر اساس این برداشت، اشکال کرده اند که خود علامه در تفسیر آیات، از سایر علومی همچون فلسفه استفاده میکند. برخی دیگر جواب داده اند که علامه در خودِ تفسیر از سایر علوم استفاده نمیکند و فقط در بحث های متفرقه و موضوعی از آن علوم بهره می برد. برخی دیگر به این نگاه هم جواب دادند که خیر، علامه در خودِ تفسیر هم خصوصا در مباحث هستی شناسی از سایر علوم استفاده می کند.
🔸 حق این است که مراد علامه این نیست که هر کس حتی عوام از مردم نیز میتوانند با صرف استفاده از ادبیات عرب قرآن را تمام و کمال بفهمند و تفسیر کنند بلکه علومی دیگر هم در فهم قرآن دخیل هستند. اما چیزی که مهم است این است که نباید از مدار #ظهور آیات خارج سویم و آنچه ملاک است، بدست آوردن #ظهور آیات است.
🔸در اینجا این سوال ایجاد می شود که این دو مطلب چگونه قابل جمع است؟ چگونه میتوان گفت که هم ملاک ظهور آیه است و هم علومی همچون فلسفه و عرفان و ... در فهم قرآن خیل است؟ علوم دیگر چه نقشی در فهم متن دارند؟ آیا این مسئله به نسبی گرایی در فهم متن و هرمنوتیک نمی شود؟
🔸اساسا این سوال ایجاد می شود که وقتی که می گوییم #استظهار یک امر وجدانی است و هر شخصی باید خودش استظهار کند و استظهار او حجت است، چگونه میتوان در مورد استطهار اشخاص بحث کرد و آن را مورد نقد و بررسی قرار داد؟
✅جواب این است که هر شخصی قبل از استظهار باید یک #صناعت_استظهاری داشته باشد و استظهار او باید با آن صناعت سازگتر باشد و اگر سازگار نباشد، قابل مناقشه است.
📌به عنوان مثال در بحث صحیح و اعم درست است که ملاک و ضابطه بحث، #تبادر است، اما اگر آن شخص معتقد شود که جامع_اعم قابل تصویر نیست، نمی تواند بگوید که متبادر من #اعم است.
💠پس برای جلوگیری از هرج و مرج شدن امر استظهار و جلوگیری از بسته شدن باب بحث در استظهار و نقد و بررسی آنها، همچنین جلوگیری از تعدد استظهار در امور مشابه و یکسان، لازم است که هر فقیه، قبل از ورود به #استظهار، خصوصا در #باب_الفاظ علم اصول، صناعت، ضوابط و چارچوب استظهار را مشخص کند و سپس در همان چارچوب و محیط به استظهار و تبادر بپردازد.
🌀توضیحات فوق بر اساس تدریس استاد علی فرحانی از کتاب #لاضرر روز چهارشنبه ۹۹/۸/۲۱ است. صوت جلسه را از اینک زیر دانلود کنید
👇👇👇
eitaa.com/majazi_almorsalaat/665
🔰محسن ابراهیمی
#اصول #تقریر #پای_درس_استاد #فقه
@almorsalaat