♨️استفاده نکات بلاغتی متوقف بر تحقیق حقیق نحوی 💠روشن است تا از منظر نحو،اثبات نگردد که فلان اسلوب در کلام عرب فلان معنای خاص را دارد،بلاغت نمی تواند استفاده معنایی کند. 💠مثلا گفته شده ضمیر فصل افاده حصر دارد یا فارق بین وصف و خبر است و... 💠بنابر این وقتی ضمیر فصل در کلامی وارد شده باشد، بلاغی متوجه می شود مقام،مقام حصر یا تنزیل مقام حصر است و معانی ثانویه را استفاده می کند‌. ♨️اما سوال 💠ایا واقعا ضمیر فصل مفید تاکید است؟ 💠نزد کسانی که با کتب سنتی ادبی سرو کار دارند،روشن است یکی از دغدغه های علمای ادب آن است که تا حد امکان احکام زبان را ضابطه مند کنند تا جایی که بعضا توجیحات و علل های بعید از ذوق سلیمی ذکر کرده اند. 💠مثلا نسبت به علت پیدایش ضمیر فصل گفته شده:(به دید یک احتمال ببینید!) 💠در برخی از تراکیب، نحات به چنین تراکیبی برخورد کرده اند: 💠کان زید هو قائما... 💠از آنجا که رفع خبر مبتدا نزد نحات قطعی است و قائما نمیتواند خبر هو باشد و منصوب،لذا این طور تراکیب موجب شده،ضمیر فصل در علم نحو جا باز کند‌.(یعنی قائما خبر کان باشد و هو ضمیر فصل) 💠حال اگر این احتمال درست باشد و ضمیر فصل صرفا به دید سلیقه ای نحوی ها ضمیری غیر ضمائر معمول باشد، به عبارت دیگر ضمیر فصل اختراع نحوی باشد نه استنباط از زبان عربی،باز هم می توان در چنین تراکیبی استفاده بلاغی کرد و مقام را مثلا مقام حصر دانست؟ 💠پرواضح است که نه؛ زیرا پی بردن به اغراضِ پسِ پرده ای متکلم، بعد از آن است که اثبات شود، متکلم غرضی غیر اصل مرادش داشته است. 💠بنابر این در تحقیق و بررسی نحوی،باید دقت کرد که چه احکامی مستنبط از دل زبان است و چه احکامی #بدعت نحوی و مخترَع او، برای چارچوب داشتن علم نحو یا اغراض دیگر بوده است... ↩️ادامه دارد... ✍احمد مومیوند @alnokat