♦️ الو سلام حاج آقا / ۲۰ 🔸 سلام بفرمایید. 🔹 حاج آقا «توحید مفضّل» چه کتابی است؟ 🔸 توحید مفضّل کتابی است مشتمل بر حدیثی طولانی از امام صادق (ع) که آن را در چهار جلسه بر «مُفَضَّل بن عُمَر جُعْفی کوفی» املا کردند. 🔹 چه شد که امام این حدیث طولانی را بر مفضّل بیان کرد؟ 🔸 مفضّل روزی در مسجد مدینه کنار قبر مطهر پیامبر (ص) نشسته بود که ناگهان «ابن ابو العوجاء» زندیق و یارانش وارد شدند و در کناری نشسته، شروع به کفرگویی کردند. یکی از آنها گفت: این مردی که اینجا خوابیده، عجب نابغه‏‌ای بود! خودش هم به آن خدایی که می‌گفت، اعتقادی نداشت، ولی برای این که طرح‌های اصلاحی خود را پیش ببرد، ناچار این مسئله‌ را مطرح کرد. مفضّل که حرف‌های آنها را می‌شنید، طاقت نیاورد، عصبانی شد و شروع به فحاشی کرد. آنها گفتند: تو که از اتباع امام جعفر صادق (ع) هستی بدان، ما در حضور او بالاتر از این حرف‌ها را می‌گوییم، اما او نه تنها عصبانی نمی‌شود. بلکه آنچنان گوش می‌کند که اول فکر می‌کنیم به حرف‌های ما معتقد شده است. اما وقتی که حرف‌هایمان تمام شد، آنها را یکی یکی رد می‌کند. پس از آن مفضّل با عصبانیت خدمت امام صادق (ع) رسید و از حضور مادیگرا‏‌ها در مسجد پیغمبر شکایت کرد. امام او را آرام کرده، فرمود: فردا صبح به نزد من بیا و قلم و کاغذی نیز بیاور تا برای تو از حکمت خداوند متعال در آفرینش جهان سخن بگویم. مفضّل فردا صبح با قلم و کاغذ به خدمت امام رسید و امام معارفی را به او انشاء کرد که آن معارف به توحید مفضّل شهرت یافت. 🔹 امام در توحید مفضّل از چه چیزهایی بحث می‌کند؟ 🔸 امام به ترتیب در مجلس اول از کیفیت آفرینش جهان، در مجلس دوم از شگفتی‌های موجود در حیوانات، در مجلس سوم از اسرار کائنات و خلقت آسمان و زمین و در مجلس چهارم از حکمت مصائب، سختی‌ها، مرگ و فنا سخن می‌گویند. 🔹 زندیق‌ها چه طرز تفکری داشتند؟ 🔸 زنادقه عده‌ای بودند که خدا را قبول نداشتند، اما آزادانه در مسجد مدینه می‌نشستند و حرف‌هایشان را می‏‌زدند. البته آزادی بیان عقیده تنها منحصر به آنها نبود، مسیحی‌ها، یهودی ها، جاثلیق، صابئی‌ها، مجوسی‌ها، زردشتی‌ها و هر گروهی که برای خودشان افکار و عقایدی داشتند، آزادانه آنها را با دیگران در میان می‌گذاشتند. 🔹 این اندازه از آزادی عقیده شگفت‌آور است؟ 🔸 مسلمین علاوه بر ایجاد فضای مناسب برای ارائه افکار مختلف، در پاسداری از افکار نحله‌های مختلف فکری و بخصوص مادّیین نقش ممتازی داشتند. مادّیین اگر کتاب‌هایی داشته یا نوشته‌ بودند، کتاب‌هایشان از بین رفته بود، چون کسی نبود که از کتاب‌های آنها محافظت کند، ولی وقتی افکارشان را با علمای اسلام در میان گذاشته و با آنها به مباحثه پرداختند، علما گفته‌‌ها و نوشته‌های آنها را در کتاب‌های خود ثبت کرده و به نسل‌های آینده منتقل کردند. مثلا کتاب‌ «الاحتجاج»‏ طبرسی مشتمل بر احتجاجات و مناظرات معصومین (ع) و بزرگان شیعه با مخالفان، در موضوعات مختلف دینى است. 🔹 این مقدار از آزادی عقیده اسلام را تهدید نمی‌کند؟ 🔸 نه تنها تهدید نمی‌کند، بلکه به دلیل همین آزادی‌ها بود که اسلام توانست باقی بماند. اگر در صدر اسلام تا کسی می‌گفت من خدا را قبول ندارم، با او برخورد می‌کردند، امروز دیگر اسلامی وجود نداشت. اسلام به این دلیل باقی مانده است که با شجاعت و صراحت با افکار مختلف مواجه شده است. 🔹 ممنون حاج آقا ✍️ اکبر مظفری 📚 برداشتی از کتاب: آینده انقلاب اسلامی ایران، (آزادی بحث در تاریخ اسلام‏‏)، تالیف: متفکر شهید استاد مرتضی مطهری (ره) #توحید_مفضّل ▪️به ما بپیوندید: https://eitaa.com/alosalamhajaqa