♦️ الو سلام حاج آقا / ۵۵
🔸 سلام بفرمایید.
🔹 حاج آقا «سجده» چه معنا و مفهومی دارد؟
🔸 از نظر اسلام سجده براى خداوند مهمترين عبادت يا از مهمترين عبادات است. انسان در حال سجده از هر حال ديگر به خدا نزديكتر است. پيشوايان دینی سجدههاى طولانى داشتند، سجدههاى طولانى براى خدا، روح و جان انسان را پرورش مىدهد و بارزترين نشانه عبوديّت و خضوع در پيشگاه پروردگار است. از ممتازترین مصادیق سجده، سجده در هر ركعت نماز، سجده شكر، سجدههاى واجب و مستحب تلاوت قرآن است. انسان در حال سجده جز خدا را فراموش مىكند و خود را به او بسيار نزديك مىبيند. استادان سير، سلوك، عرفان و معلّمان اخلاق بر سجده تأكيد فراوان دارند. در حديث است كه هيچ كار انسان براى شيطان ناراحتكنندهتر از سجده نيست.
🔹 سجده فقط برای خدا جایز است؟
🔸 بله. سجده فقط برای ذات پاك خداوند واحد يكتا جايز است، زيرا سجده نهايت خضوع و مصداق بارز پرستش است و عبوديّت مخصوص خداست. قرآن کریم میفرماید: «وَ لِلّٰهِ يَسْجُدُ مَنْ فِي اَلسَّمٰاوٰاتِ وَ اَلْأَرْض» یعنی هر آنچه در آسمانها و زمین است به خدا سجده میکند. «توحيد در عبادت» يعنى پرستش مخصوص خداست و پرستش غير خدا از شاخههاى شرك است. آنچه به عنوان سجده فرشتگان براى آدم و سجده يعقوب، همسر و فرزندانش براى يوسف در قرآن آمده است، به معناى احترام، تعظيم و تكريم است، نه سجده به معناى پرستش.
🔹 به چه چیزهایی میتوان سجده کرد؟
🔸 پيروان مكتب اهل بيت (ع) متّفقاً بر اين عقيده هستند كه فقط بر زمين مىتوان سجده كرد، البتّه بر آنچه از زمين مىرويد نيز مىتوان سجده كرد، به شرط آن كه خوردنى و پوشيدنى نباشد مانند برگ، چوب درختان، حصير، بوريا و امثال آنها. لذا شیعیان در مسجد الحرام و مسجد پيغمبر اكرم (ص) بر روى سنگها سجده میکنند و گاه حصيرى همراه خود آورده و روى حصير سجده مىكنند. در حالى كه فقهاى اهل سنّت عموماً معتقد به جواز سجده بر همه چيز هستند. البتّه گروهى از آنان سجده بر آستين لباس يا گوشه عمامه و مانند آن را استثنا كرده و جايز ندانستهاند.
🔹 چه دلیلی برای سجده بر زمین وجود دارد؟
🔸 پيروان اهل بيت (ع) براى اثبات وجوب سجده بر زمين به دلايل فراوانى مانند احاديث پيامبر اسلام (ص)، سيره صحابه و روايات ائمه اهل بيت (ع) استناد میکنند. از جمله اینکه پیامبر (ص) فرمود: «جُعِلَتْ لِىَ الأرْضُ مَسْجِداً وَ طَهُوراً» یعنی زمين براى من محلّ سجده و طهارت (تيمّم) قرار داده شده است. أبو هريره مىگويد: «رسول خدا (ص) را در يك روز بارانى ديدم كه بر زمين سجده مىكرد و اثر آن بر پيشانى و بينى او نمايان بود.»
🔹 سیره «صحابه» و «تابعین» چگونه بود؟
🔸 آنها هم بر زمين سجده مىكردند. «جابر بن عبد الله انصارى» مىگويد: «من با پيغمبر اكرم (ص) نماز ظهر مىخواندم، مقدارى از سنگريزهها را در يك كف دست مىگرفتم و آن را از اين دست به آن دست مىكردم تا خنك شود و بر آن سجده كنم، اين كار به خاطر شدّت گرما بود.» «انس بن مالك» مىگويد: «ما در شدّت گرما در خدمت رسول خدا (ص) بوديم، بعضى از ما سنگريزه را در دستش مىگرفت تا خنك شود، سپس آن را بر زمين مىنهاد و بر آن سجده مىكرد». اين تعابير نشان از آن دارد كه اين كار در بين اصحاب معمول بوده است. امام صادق (ع) می فرماید: «سجود جايز نيست، مگر بر زمين يا چيزى كه از زمين مىرويد، مگر خوردنىها و پوشيدنىها».
🔹 پس شیعیان به سنت نبوی (ص) عمل میکنند؟
🔸 بله. پيروان اهل بيت (ع) به استناد روايات رسول خدا (ص)، ائمّه اهل بيت (ع) و عمل صحابه بر زمین سجده میکنند و در مساجد مفروش، قطعه خاكى به نام «مهر نماز» را روى فرش گذارده و بر آن سجده مىنمایند تا پيشانى كه اشرف اعضاى بدن انسان است، در پيشگاه خداوند به خاك ساييده شده و نهايت تواضع در پيشگاه الهی به عمل آيد. گاه اين قطعه خاك را از تربت شهيدان انتخاب مىكنند كه يادآور جانفشانىهاى آنها در راه خداست و موجب حضور قلب بيشترى در نماز میشود. تربت شهيدان كربلا را بر ديگران ترجيح مىدهند، ولى نه هميشه مقيّد به تربت هستند و نه خاك، بلكه بر سنگ فرشهای مساجد نیز سجده مىكنند. سجده بر زمین سنت است که برخی فقهای مذاهب آن را بدعت مینامند، در حالی که سزاست آنها نیز این سنّت نبوى (ص) را احیا کرده و بدان عمل كنند، چرا كه سجده بر زمین نهايت خضوع در پيشگاه الهی بوده و با حقيقت سجده سازگارتر است.
🔹 ممنون حاج آقا
✍️ اکبر مظفری
📚 برداشتی از کتاب: شیعه پاسخ میدهد. «تحقیقی در مورد ده مساله مهم مورد بحث میان پیروان اهل بیت (ع) و اهل سنت»، (سجده بر زمین)، تالیف: آیت الله العظمی ناصر مکارم شیرازی
#سجده_بر_زمین
▪️به ما بپیوندید:
https://eitaa.com/alosalamhajaqa